کمبود «ویتامین دی» در ایران خطر آفرین است

 ویتامین 'دی' به اعتقاد پزشکان یکی از ریزمغذی های مفید و ضروری بدن است که کمبود آن باعث اخلال در عملکرد ارگانهای مختلف بدن شده و در ایجاد طیف وسیعی از بیماریها مانند امراض قلبی و عروقی، اسکلتی و عصبی و مغزی نقش بسزایی دارد.

به گزارش صدای ایران این در حالی است که بر اساس اعلام کارشناسان پزشکی هم اکنون به طور میانگین حدود 85 درصد از ایرانیان دچار کمبود ویتامین دی هستند و کمبود این ویتامین در برخی از استان ها مانند خراسان رضوی شدیدتر نیز هست. 
رئیس مرکز علوم پایه یونسکو در حوزه سلامت و تغذیه در ایران معتقد است: کمبود شدید ویتامین دی در بین افراد جامعه ایران هم اکنون از مرز هشدار گذشته و باید چاره اندیشی شود. 

* 85 درصد ساکنان خراسان رضوی به کمبود ویتامین دی مبتلایند 
استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ظرف دو دهه اخیر کمبود ویتامین دی در کشور و جهان رو به گسترش بوده و خراسان رضوی یکی از استان های با شیوع بالای کمبود ویتامین دی در سطح کشور شناخته شده است. 

دکتر مجید غیور افزود: هم اینک به طور میانگین 85 درصد از مردان و زنان ساکن در استان خراسان رضوی دچار کمبود ویتامین دی هستند که کمبود این ویتامین در برخی از گروههای سنی و جنسی و بعضی از شهرستان ها بالاتر است. 

وی تصریح کرد: بر اساس بررسی های صورت گرفته 90 درصد دختران 12 تا 18 ساله مشهدی و نیز 95 درصد دختران شهرستان سبزوار در استان خراسان رضوی واقع در این گروه سنی دچار کمبود ویتامین دی هستند. 

وی نور آفتاب را یکی از عوامل مهم در تشکیل ویتامین دی عنوان و بیان کرد: شهرنشینی و زندگی در ساختمان های بلندمرتبه از موانع تابش نور مستقیم آفتاب به بدن افراد در جوامع امروزی است، از سوی دیگر عواملی مانند چاقی و آلودگی هوا جذب ویتامین دی را کاهش می دهد. 

این پزشک متخصص تغذیه ادامه داد: کمبود ویتامین دی نقش مهمی در ابتلا به بیماریهای مختلف نظیر بیماریهای استخوانی، سکته مغزی، بیماریهای عصبی، کلیوی، برخی از سرطانها، امراض قلبی و دیابت دارد. 

*افزودن ویتامین دی به فراورده های غذایی ضروری است 
دکتر غیور که ریاست مرکز علوم پایه یونسکو در حوزه سلامت و تغذیه در ایران را دارد، گفت: کاهش کمبود ویتامین دی یکی از اهداف و توصیه های سازمان بهداشت جهانی در کشورهای مختلف است و طبق برنامه ریزی انجام شده بنا است که این میزان به کمتر از 30 درصد کاهش یابد. در کشورهای پیشرفته کمبود این ویتامین حدود 60 درصد است. 

وی 'طرح مکمل یاری ویتامین دی' در مدارس دخترانه را یکی از اقدامات برای جبران این کمبود در خراسان رضوی و کشور عنوان کرد که طی سالهای گذشته در کشورمان در حال اجراست . 

وی تاکید کرد: افزودن ویتامین دی به فراورده های غذایی یکی از راهکارهایی است که در کشورهای جهان از سالهای گذشته در حال اجراست و عملیاتی کردن آن با هدف مقابله با کمبود شدید ویتامین دی در ایران ضروری است. 
وی بیان کرد: عملیاتی کردن طرح افزودن ویتامین دی به فراورده های غذایی به دنبال جلسات با کارشناسان یونسکو، مسئولان مرتبط در وزارت بهداشت و مسئولان صنایع غذایی در حال پیگیری است و اجرای آن نیازمند رفع موانع موجود، تامین هزینه آن و توجیه و آگاهی بخشی مسئولان است. 

*نور آفتاب مهمترین منبع تولید ویتامین دی بدن است 
رییس انجمن تغذیه بالینی آسیا گفت: تابش آفتاب منبع مهم تولید ویتامین دی است و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به مدت 20 دقیقه تا نیم ساعت از راهکارهای تامین این ویتامین است. 
دکتر عبدالرضا نوروزی افزود: چالش به وجود آمده این است که چرا در کشور ما و استان خراسان رضوی که یک خطه آفتاب خیز و دارای روزهای آفتابی زیاد است، مردم دچار کمبود این ویتامین هستند. 
وی بیان کرد: توسعه شهرنشینی، آپارتمان نشینی، ژنتیک، پوشش به ویژه در زنان، پرهیز از آفتاب و پرده های کشیده و شیشه های دودی همه و همه در کمبود ویتامین دی نقش دارند. 
استاد علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: امروزه نقش ویتامین دی در استخوان سازی و کبد فراتر رفته و عملکرد این ویتامین وسیع بوده و به عنوان هورمون مطرح است، به طوری که کمبود آن در ایجاد بیماریها قلبی و عروقی، برخی سرطان ها، خستگی روزانه و بی حوصلگی و عدم تمرکز نقش دارد. 
دکتر نوروزی بیان کرد: این در حالی است که کمبود ریزمغذی هایی مانند ویتامین دی، روی، مس و آهن از عوامل تاثیرگذار در چاقی به شمار می روند. 
وی علائم کمبود ویتامین دی را شامل خراب شدن دندانها در 20 سالگی، دردهای استخوانی به ویژه در وسط ساق پا، خستگی، بی حالی و کم انرژی بودن، تمرکز نداشتن، پوکی استخوان و ساییدگی مفاصل عنوان کرد. 
وی در خصوص عوارض احتمالی دریافت ویتامین دی از طریق مکمل و یا افزودن به فراورده های غذایی افزود: کمبود ویتامین دی در کشور آنقدر شدید است که با دوزهای دریافتی به حالت سمی و عوارض نمی رسد. 
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد غنی سازی مواد غذایی با ویتامین دی را یکی از راهکارهای مقابله با کمبود شدید این ویتامین در کشور عنوان و اظهار کرد: هم اکنون این روش در برخی از کشورها مانند آمریکا در حال اجراست. 
وی خاطر نشان کرد: غنی سازی مواد غذایی مانند شیر و ماست به ویتامین دی باید اجباری شود اما از طرف دیگر هزینه های آن تامین شود تا بر قیمت نهایی محصولات تاثیر نگذارد چراکه با همین شرایط سرانه مصرف شیر در ایران در سالهای اخیر 16 درصد کاهش داشته است. 

*توزیع ویتامین دی در مدارس مشهد 
رئیس گروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ویتامین دی یکی از ریزمغذی های مهم مورد نیاز بدن است و کمبود آن یکی از مشکلات بهداشتی در تمام دنیا به شمار می رود. 
دکتر زهرا اباصلتی افزود: نور آفتاب یکی از منابع مهم تشکیل و ایجاد ویتامین دی در بدن است و استان خراسان رضوی با وجود برخورداری از نعمت آفتاب، اکنون یکی از استان های با شیوع بالای کمبود ویتامین دی در سطح کشور شناخته شده است. 
وی با بیان اینکه کمبود ویتامین دی در بین زنان بیشتر از مردان مشاهده می شود، بیان کرد: هم اکنون کمبود این ویتامین در تمام گروههای سنی در کشورمان مشاهده می شود اما بیشترین کمبود در گروههای سنی نوجوانان و جوانان گزارش شده است. 
وی با اشاره به اقداماتی که در راستای مقابله با کمبود ویتامین 'دی' در استان خراسان رضوی انجام شده، خاطر نشان کرد: توزیع ویتامین دی در مدارس دخترانه کشور برای نخستین بار از دانشگاه علوم پزشکی مشهد آغاز شد و سپس در سایر مناطق کشور گسترش یافت. 
اباصلتی بیان کرد: در قالب این طرح هر هفته یکبار یک قرص ویتامین دی در بین دختران توزیع می شود که در قالب این طرح پارسال بیش از یک میلیون و 946 هزار قرص ویتامین دی در مدارس زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در استان خراسان رضوی توزیع شده است. 
رئیس گروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به مدت 10 دقیقه و بدون استفاده از کرم ضد آفتاب برای پیشگیری از کمبود ویتامین دی به همه افراد توصیه می شود که بهترین زمان بین ساعات 9 تا 15 هر روز است. 
وی داشتن تغذیه مناسب شامل مصرف تخم مرغ، جگر، شیر و لبنیات را از دیگر راهکارهای پیشگیری از کمبود ویتامین دی ذکر کرد.