نشنال اینترست: هر توافقی بهتر از عدم توافق است

آیا وقتی صحبت از مذاکرات هسته ای ایران می شود، گزینه ای به نام شکست وجود دارد؟ پاسخ کوتاه به این سوال - حداقل برای ایالات متحده- در حال تبدیل شدن به خیر است. در حالی که مدت زیادی است که به مذاکرات بین المللی روی آورده ایم، برای توافق با ایران «تمام گزینه ها روی میز است»، اما در واقعیت، چنین چیزی نیست. تنها یک گزینه روی میز است و آن دیپلماسی است.

مطمئناً دیپلماسی گزینه ای است که ترجیح دارد، اما ارزش آن بستگی به نحوه انجامش دارد. در واقع در یک سال و نیم گذشته به ما گفته شده است که جایگزین مذاکرات، ایران دارای سلاح هسته ای یا جنگ است. دولت ایالات متحده گوشش را به حرف هایی که می گفتند مذاکرات می تواند موثرتر باشد، بسته است و در عوض منتقدان را به حاشیه راند و به آنها برچسب تندرو و جنگ طلب زد.

با این حال در مواجهه با ناسازگاری های اخیر ایران، دیپلماسی ای به وجود می آید که شامل اعطای امتیازات بیشتر از سوی گروه 1+5 می شود و چشم انداز هرگونه توافق نهایی برای توانایی متوقف کردن ساخت سلاح هسته ای توسط ایران را با شکست مواجه می کند. در نتیجه این احتمال وجود دارد که ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند و این مسئله سهواً توسط جامعه بین المللی مشروع جلوه داده شده است و در نهایت ممکن است منجر به وقوع جنگ شود.

حتی با وجود این که ما مدت ها است از مذاکره کنندگان آمریکایی می شنویم «تا زمانی که در رابطه با همه موضوعات توافقی صورت نگیرد، هیچ توافقی نخواهیم داشت» در واقعیت، نزدیک شدن به توافقی بین المللی به گونه ای احساس می شود که گزینه ای برای به رسمیت شناختن شکست آن وجود ندارد. بنابراین در حالی که ما بر این باوریم که اگر تنها چند مسئله هم باقی مانده باشد، قدرت های بین المللی می توانند گزینه های دیگر را اتخاذ کنند، به نظر می رسد چنین گزینه ای وجود ندارد.

این متاسفانه پیغامی است که ایران به وضوح و بلندی شنیده است. در حقیقت آن چیزی که در حال ظهور است این است که اختلاف نظرهای باقی مانده که مهم هم هستند، موجب نشده اند تا روند چندین ماهه مذاکرات و پیشرفت هایی که به وجود آمده است را با شکست مواجه کند. حقیقت این است که این پیشرفت ها مانع از دستیابی ایران به تسلیجات هسته ای نمی شود.

کافی است به فوریه 2014 بازگردیم یعنی زمانی که وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد ایالات متحده در این رابطه گفت: «تنها یک راه برای دستیابی موفقیت در زمیه توافق جامع با ایران وجود دارد و آن راه این است که توافق منجر به عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای شود.» همه ما به یاد داریم زمانی که مقامات مختلف دولت اوباما می گفتند «توافق نکردن بهتر از توافق بد است».

اگرچه دولت هیچ وقت نگفته است که توافق بد چه شرایطی دارد، امروز به نظر می رسد که هر توافقی بهتر از عدم توافق است. چون در صورت شکست مذاکرات، گزینه جایگزین آن دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای یا جنگ است. رابرت آینهورن معتقد است که انتخاب در حال حاضر در اختیار ایران است و اگر آنها فکر کنند که ایالات متحده مشتاق هرگونه توافقی است که آنها شرایطش را مطرح کنند، اشتباه بزرگی انجام داده اند.

بنابراین به احتمال زیاد ایران زمان می خرد و با تمدید مجدد مذاکرات موافقت خواهد کرد و از روبه رو شدن با تحریم ها جلوگیری خواهد کرد. این مسئله به احتمال زیاد به ایران این فرصت را می دهد تا دست به چانه زنی بزند و به اهدافش برسد: تحریم ها برداشته شوند، زیرساخت های هسته ای دست نخورده باقی خواهند ماند و راه برای دستیابی به تسلیحات هسته ای باز خواهد ماند. دقیقاً چه گزینه ای بهتر از این خواهد بود؟