دشواریهای پس از توافق هسته ای!

روزنامه ابتکار در سرمقاله خود نوشت: شاید کمی عجیب به نظر بیاید.عجیب از آن جهت که مدتهاست همگان چشم انتظار گشایش های پس از توافق هستند.

این یادداشت به قلم محمدعلی وکیلی در ادامه می افزاید: شرایط انجماد اقتصادی با امید به گرمای پس از توافق قابل تحمل شده است. حال چرا اینقدر نسبت به عواقب و تبعات پس از توافق انذار می دهیم؟ بی شک نگرانی نگارنده از جنس نگرانی دلواپسان نیست بلکه برای پیشگیری از خطر هدر رفتن فرصت ها در دریای انتظارات غیر واقعی می باشد. آنچه از قرائن و علائم بر می آید این است که کاروان هسته ای در ایستگاه آخر است و شمارش معکوس برای توافق نهایی شروع شده است. 

مهمترین نشانه آن صحبت های راهگشای رهبر انقلاب و حمایت ایشان از تیم هسته ای بود. 

پنجشنبه شب مستند «ثریا» را نگاه می کردم. جالب این که مطابق این مستند آنچه در ژنو بدست آمده تحصیل حاصل بود. محتوای مجموعه ای از مصاحبه ها (عمدتاً از مسئولان وقت شرکت پتروشیمی، بنادر و کشتیرانی) این بود که اصولاً با تمهیدات پیش بینی شده در آن زمان هیچ زیانی از تحریم نفت، پتروشیمی و کشتیرانی متوجه کشور نبود و پاد تحریم ها توانسته بود اثر تحریم ها را خنثی کند. مصاحبه شونده ها مدعی بودند آنچه در ژنو به عنوان گام مقدماتی برای توافق داده شده، از جمله لغو تحریم کشتیرانی و پتروشیمی، هیچ اثر واقعی نخواهد داشت. 

بی شـــک با این منطق و با این شیوه ادعا فردای پس از توافق و برداشته شدن تمام تحریم ها تلویزیون در قالب مستند «ثریا» چنین القاء خواهد کرد که تمام دستاوردهای پس از توافق تحصیل حاصل بود و اینها را در همان زمان تحریم ها با دور زدن بدست آورده بودیم. به عبارتی ادعا خواهد شد که ما در جابجایی پول هیچ مشکلی نداشتیم، ما در صادرات نفت هیچ محدودیت نداشتیم، ما در واردات اقلام حساس با هیچ محدودیتی روبرو نبودیم و از طریق مصاحبه با تعدادی از دوستان گذشته چنین وانمود خواهد شد که آنچه امروز بدست آمده است دیروز، بدون تن دادن به محدودیت ها در حوزه هسته ای، با ابتکارات خویش بدست آورده بودیم. این برنامه ها به صورت یک طرفه تهیه شده است و اذهان داخلی را مدیریت می کند. 

پس اولین دشواری روحانی پس از توافق نحوه برخوردی است که در داخل انجام می گیرید زیرا عده ای تلاش می کنند که ستانده ها در معامله هسته ای آنچنان کوچک قلمداد شده و داده ها آنچنان بزرگ نمایی شوند که حلاوت آن از بین رود و احساس غبن و زیان به مردم دست دهد.

اگر واقعاً اینچنین است که مستند ثریا مدعی می شود، یعنی تحریم ها نه فقط تاثیرگذار نبوده اند که اصولاً راه جهشی توسعه منحصر به حفظ وضعیت تحریم ها می باشد، احتمالاً تهیه کننده های این برنامه زیادی به فراموشی زود هنگام حافظه جمعی مردم تکیه می کنند و احتمال نمی دهند که شاید بیننده ها خود دست به گریبان واردات، تجارت، و تهیه دارو و هزاران مسئله ارتباطی بوده اند که در نتیجه نظام تحریم ها زمین گیر شده اند یا گویا فراموش کنند که ریشه اختلاس های ویرانگر در دوره دولت های نهم و دهم همین به اصطلاح تدبیر دور زدن تحریم ها بوده است.

بی تردید کارشناسان بهتر می توانند محاسبه کنند که نرخ کالا در دور زدن برای ایران چه مقدار گرانتر تمام می شد و شاید 80درصد اختلاس های نجومی که هر روز گوشه ای از آن رونمایی می شود محصول راهبرد دور زدن تحریم ها بود. 

در سیاست، توهم خود کوچک بینی یک بیماری است، ولی توهم خود بزرگ بینی بیماری بزرگتر و زیانبارتری به حساب می آید. بسیاری از خسارات دولت های نهم و دهم محصول گفتمان خود بزرگ بینی بود که بر تمام اقدامات اجرایی سایه انداخته بود. با همین روحیه باد می کاشتند و حرف درو می کردند و البته اختلاس نتیجه اخلاقی آن بود. 

از سویی اقتدار و قدرت کشور از درون کشور سرچشمه می گیرد. اگر موضوع هسته ای مسئله ملی است بی شک نیازمند وفاق همگانی است. آنچنانکه اصل حق هسته ای مطالبه ملی و مورد وفاق همگانی بود. نحوه برخورد با بحران های ملی نیازمند این وفاق ملی می باشد. با این شکل برخورد که اکنون در کشور شاهدیم نتایج حاصل از مجاهدت هوشمندانه و تعامل گرایانه تیم هسته ای پس از توافق به حراج گذاشته می شود و اجازه بهره مندی مردم را نخواهند داد. 

اولین احساس که بایست پس از توافق در داخل شاهد باشیم احساس عزت ملی است. مردم ایران باید بــــه ایـــن احســــاس عمـومی برسند که توانسته اند حقشان را در مصاف با برترین قدرت های جهـــان با اتکاء به مقاومت و صبر و هوشمندی دولتمردانشان بدست آورده اند و در نتیجه برای همگان (نه یک جریان خاص) یک افتخار ملی باشد. اما دست های فعال داخلی در تلاش است که توافق را به هر شکل و نحو به عامل ذلت ملی تبدیل نماید. 

شوربختانه اقدامات داخلی های منافع ملی گریز با تلاش های مذبوحانه دلالان بین المللی و همسایگانی که نانشان در عدم حل پرونده هسته ای مستتر است همراه شده است. همان هایی که در طول سالهای بحران هسته ای ایران و غرب از آب گل آلود ماهی منافع خویش را صید کردند و سود تحریم ها به جیب آنان و دودش به چشم ملت ایران رفت. 

تمام تلاش ها و برنامه ریزی ها برای این است که دوره ماه عسل پس از توافق را برای دولت روحانی کوتاه وگسل های انتظارات را فعال نمایند که خادمان حل معمای پرونده هسته ای در نگاه برخی زود باوران به خائنان وطن فروش تعبیر و تفسیر شوند. البته دولت باید بداند که پاسخگویی پس از توافق به مراتب سخت تر از دوران پیش از توافق خواهد بود.

انباشت مشکلات ظرف سالهای بحران به امید گشایش های پس از توافق تحمل شده است. اگر خوب تدبیر نشود و تمام ارکان حاکمیت با راهبرد واحد به میدان نیایند معلوم نیست که تدبیر دولت به تنهایی برای مهار سیل مشکلات کافی باشد.