ادامه شکار غیرقانونی کبک در کوهستان‌ها

سرمست و آزاد در بیکرانه آبی آسمان پرواز می‌کند که آوایی از دور فرا می‌خواندش. آوازی آشنا به گوش می‌رسد. وقتی نزدیکتر می‌شود صدای دوست را می‌شنود که او را به این سو دعوت می‌کند. با شوق از آرامش آسمان می‌گذرد و پیش دوست می‌آید که پایش به زمین نرسیده، صدای شلیک گلوله آرامش کوهستان را به هم می‌زند، طبیعت به خود می‌لرزدو برای چند ثانیه آن همه صدا به سکوت می‌رسند. دیگر کبک خوش خوان کوهستان نمی‌خواند. صدای آشنا در حقش غریبگی می‌کند و او را به دامگاه می‌آورد. این تنها تصویری کوتاه از سرنوشت کبک های خوش آوای کوهستان است که هر روز تعداد زیادی از آنها به روشهای مختلف توسط شکارچیان آزادی‌شان به دام می‌افتد و سرنوشت‌شان قفس یا مرگ می‌شود.

شکار؛ این قصه اندوهناک

شکار، قصه اندوهناکی است با طول عمری به وسعت تاریخ زندگی بشر ولی در عصر حاضر این پدیده همیشگی، زنگ خطری برای بسیار از گونه های جانوری تلقی می‌شود. کبک هم یکی از این گونه های جانوری است که در بعضی مناطق در صورت عدم پیگیری نسلش به انقراض می‌رسد. زنگ خطر در بسیار مناطق به صدا درآمده است ولی انگار تا کبک هم به سرنوشت یوز پلنگ ایرانی نرسد و تعداد انگشت شمار آن باقی نماند، سخت می‌شود بر این وجدان های خفته نقیب زد. حتی اگر به سراغ آمارها هم نروی و فقط پای صحبت قدیمی های کوهستان بنشینی، به راحتی می‌توانی کاسته شدن تعداد کبک ها را به نسبت زمان های دورتر بفهمی. وقتی به این بیندیشی که آن زمان‌های دور که از آن سخن می‌گویند چهل یا پنجاه سال قبل است آنگاه هراسی به قلبت می‌آید که تو را از خطری در کمین آگاه می‌کند.

یا مرگ یا زندگی در قفس

شکار غیرقانونی کبک به دو صورت زنده گیری کبک و انداختن آن در قفس و شکار با تفنگ در سراسر ایران رایج است. در کنار شکار غیرقانونی، شکار قانونی هم وجود دارد که محیط زیست به شکارچیان اجازه شکار دو یا سه کبک را می‌دهد و شکارچی فقط اجازه شکار همین تعداد کبک را دارد اما اتفاق جالب این است که حتی در این شکارهای مجاز هم معمولا تعداد کبک های شکار شده در بسیاری موارد بیشتر از تعداد معلوم شده است.در بسیاری مناطق به دلیل شکار بی رویه نظم طبیعی به هم خورده، بخاطر همین محیط زیست برای سه سال شکار را ممنوع کرده است ولی زمزمه ها از خبر دیگری حکایت می‌کنند پدیده شکار غیر قانونی کبک همچنان دور از چشمان سازمان محیط زیست رواج دارد. و فقط درصد بسیار پایینی از شکارچیان به دام قانون می‌افتند.

گرفتن مجوز آسان است

گرفتن مجوز برای اسلحه کار آسانی است. با ارائه چند مدرک ساده و پرداخت مبلغی ناچیز به راحتی می‌توان مجوز اسلحه گرفت. با توجه به خطر انقراض که انواع گونه های جانوری کشور ما را تهدید می‌کند دادن مجوز اسلحه به این راحتی عاقبت خوشی ندارد و خود از اتفاقات شوم آینده خبر می‌دهد. از سوی دیگر جریمه هایی که برای شکار غیر قانونی کبک وجود دارد آنقدر ناچیز هستند که نمی‌توانند حتی خراش کوچکی بر تن شکار غیر قانونی باشند. این تنبیه ها و جریمه های ضعیف قدرت ترساندن قلب سنگی شکارچیان را ندارند. شکارچیان به خوبی می‌دانند که احتمال گیر افتادن آنها هنگام شکار غیرقانونی بسیار کم است و در صورت گیر افتادن هم به راحتی با پرداخت مقدار ناچیزی جریمه می‌توان آزاد شد. چهارصد یا پانصد هزار تومان جریمه نقدی یا چند ماه زندان حریف غول شکار نمی‌شود خصوصا که در بسیاری مناطق با پرداخت رشوه به راحتی می‌توان از مجازات ها گریخت.

رشوه در شکار

در لایه های پنهان این پدیده مبهم پرداخت رشوه برای شکار غیرقانونی را می‌توان دید. در سال های اخیر که پدیده شکار در بسیار مناطق غیرقانونی اعلام شده فساد و گرفتن رشوه بسیار بیش تر از قبل شده است. تعداد وجدان های بیدار در سازمانهای محیط زیست که واقعا نگران سرنوشت طبیعت هستند زیاد است ولی همیشه وجدان های کرم خورده ای هم وجود دارند که وجودشان خطری برای خدشه دار کردن چهره کل سازمان و لطمه زدن بر طبیعت است.

برای همیشه کنار گذاشته ایم

اتفاق جالب توجه و خوبی که در چند سال اخیر در کشور رخ داد و بازتاب رسانه ای چندانی نداشت آشتی شکارچی و کوهستان بود. شکارچی ها به طبیعت سلامی دوباره دادند. در بسیار مناطق در موسم شکار، شکارچیان دست به آزاد کردن کبک های در قفس زدند. بسیاری از آنها هم اسلحه ها را شکستند و برای همیشه از شکار خداحافظی کردند. این عمل بسیار زیبا و مثبت بازتاب رسانه ای قوی ای نداشت. در صورتی که با تبلیغ این حرکت خوب شکارچیان پیام دوستانشان را از بقیه نقاط کشور می‌شنیدند و آنها هم با این حرکت مثبت همگام می‌شدند و با طبیعت آشتی می‌کردند. چند کلامی با این شکارچی های قدیمی همگام شدیم. جمال پنجاه و پنج ساله از خبری خوش برایمان حکایت می‌کند او می‌گوید: «خودش و پانزده تن از رفقای قدیمیش شکار را برای همیشه کنار گذاشته اند. الان شکار پدیده زشتی تلقی می‌شود و شکار کردن لکه ننگ برای فرد تلقی می‌شود. همین نگاه منفی که به شکار در بین مردم و شکارچیان سابق رواج پیدا کرده باعث شده است بسیاری از آنها شکار را کنار بگذارند.»

فرهنگسازی تاثیرگذارتر از جریمه

این نکته را باید مد نظر داشت که فرهنگ سازی بسیار بیشتر از برخورد سختگیرانه اثر دارد. حمایت کردن و بازتاب دادن این حرکات مثبت مردمی باعث استقبال مردم و شکارچیان از آنها می‌شود. بهزاد سی و پنج ساله از اتفاق جالبی برایمان سخن می‌گوید: او فرهنگ سازی را بسیاراثرگذارتر از سختگیری های اشتباه می‌داند. و داستان جالبی را برایمان بیان می‌کند: «چند سال پیش برخورد سختگیرانه ای با پدیده شکار شد.اقدامات زننده و بدی صورت گرفت. ماموران به خانه های افراد مشکوک می‌ریختند و دنبال کبک و سلاح غیر قانونی بودند و برخورد بدی با مردم داشتند. همین برخوردهای زننده باعث شد بسیار افراد سر لج بیفتند و در اعتراض به این عمل ماموران حتی اگر شکارچی زنده گیر کبک بودند روی به شکار غیرقانونی با اسلحه بیاورند تا اعتراض خود را به این عمل زشت ماموران نشان دهند».

شکار کبک ماده قبیح است

بهزاد در ادامه می‌گوید که فرهنگ سازی در تغییر رفتار شکارچی ها خیلی تاثیر داشته است و برای نمونه به عدم شکار کبک ماده اشاره می‌کند. برعکس گذشته که هم کبک نر و هم کبک ماده را شکار می‌کردند الان رفتار شکاری تغییر کرده و شکار کبک ماده رفتاری قبیح است زیرا هر کبک ماده می‌تواند پانزده کبک دیگر به وجود آورد. پای صحبت شکارچی که بنشینی می‌فهمی که رفتار او از سر نفرت نیست. شکارچیان عاشق طبیعت هستند ولی این دوستی رنگ دوستی های خاله خرسه دارد که ناآگاهانه رفتارشان به محیط لطمه می‌زند. سازمان محیط زیست با اعلام سالیانه تعداد گونه های جانوری و خطراتی که طبیعت را تهدید می‌کند باید افراد محلی و بومی منطقه را در حفاظت از محیط طبیعی شرکت دهد. با دعوت از شکارچیان و مطلع ساختن آنان از وضعیت خطرناک محیطی انها را تشویق به آشتی دوباره با طبیعت و مراقبت از آن کند.

تو را می‌خواند

در پایان باید گفت شکارچی کوهستان تو را به ترک شکار دعوت می‌کنم. کوه با صدای کبک ها زیباست. تفنگت را زمین بگذار. با شکار وداع کن به طبیعت سلامی دوباره بده و با آن آشتی کن. آشتی از جنس زندگی و به قیمت پرواز یک پرنده در افق زیبای آبی آسمانی. طبیعت تو را صدا می‌زند. تو را به خویش می‌خواند. خواندنی از جنس بودن!