یک آمار وحشتناک در حوزه گردشگری

«بیش از سه هزار آژانس مسافرتی در سراسر کشور درحال فعالیت هستند که فقط دو سوم آن‌ها در پایتخت متمرکز شده‌اند، واقعا عدد وحشتناکی است، آن هم برای کشوری که تعداد گردشگران ورودی، خروجی و داخلی آن انبوه نیست.»

رقیه حاتمی‌پور، عضو انجمن صنفی دفتر خدمات مسافرتی تهران با اعلام این مطلب به ایسنا گفت: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پیش از فرارسیدن نوروز باید کنترل کیفیت این آژانس‌های گردشگری را بررسی کند.

او با بیان این‌که بررسی کنترل کیفیت آژانس‌های مسافرتی معمولا مرتب رخ نمی‌دهد، افزود: در سایر کشورها کوچکترین لغزش از نظر متولیان امور گردشگری پوشیده نمی‌ماند و کسی که تخلف می‌کند بدون اغماض، اجازه فروش تور ندارد. البته ما هم سیستم تعلیق و ابطال مجوز داریم؛ ولی معمولا زمانی این برخوردها صورت می‌گیرد که واقعه رخ داده است، یعنی نوشدارو پس از مرگ سهراب. در حالیکه لازم است مانند برخی سازمان‌ها در طول سال بازرسی‌های مکرر و منظم داشته باشیم تا از وقوع چنین اتفاقاتی پیشگیری شود.

حاتمی‌پور ادامه داد: خدمات آژانس‌ها معمولا برای مسافر، نامرئی است و مسافر تنها زمانی می‌تواند این خدمات را لمس کند که به مقصد رسیده باشد، برای همین لازم است طوری رفتار شود که اعتماد مسافر از بین نرود. این در حالی است که برخی آژانس‌ها خود را مسؤول خدماتی که موظفند به مسافر بدهند نمی‌دانند، مثلا درباره‌ی خدمات ویزا، آژانس‌ها به مسافر می‌گویند ویزا در اختیار دولت است تا اگر مشکلی پیش آمد از قبل سلب مسؤولیت کرده باشند؛ اما مگر اقدام کردن برای گرفتن ویزا با آژانس نیست که چنین حرفی زده می‌شود؟

این فعال صنعت گردشگری گفت: صنعت گردشگری موارد نهفته و گسترده‌ای دارد و ما گاهی شاهد کلاهبرداری‌ها و سوءاستفاده‌های مالی در اعداد بزرگ هستیم، برای همین لازم است سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کنترل و دقت نظر بیشتری داشته باشد، مخصوصا درباره‌ی محصولاتی که ارزان‌نمایی می‌شوند تا بازار را جذب کنند. نباید فقط به بازرسی‌های اولیه بسنده شود، بلکه لازم است فعالیت آژانس‌ همواره مونیتور شود.

حاتمی‌پور درباره الزام‌هایی که اخیرا اداره میراث فرهنگی و گردشگری تهران برای استفاده از بیمه مسافر وارد کرده است، اظهار کرد: به عنوان یک آژانس‌دار سال‌های سال است که از خدمات بیمه برای مسافران استفاده می‌کنم و در جلسات متعدد با مسؤولان گردشگری هم بارها درخواست کردم بیمه مسافران اجباری شود، درحالی‌که هنوز اجباری در کار نیست و بیمه‌ مسافر جزو بندهای توافق آژانس‌ها با مسافران قرار نگرفته، ولی این الزام‌ها باید پیش شرط‌هایی داشته باشد. باید مشکلات مسافران و تورها ریشه‌ای حل شود. باید حمایت از حقوق مسافر جزو بند قراردادها باشد؛ اما بهتر است پیش از این‌که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پای شرکت‌های خاص را برای بیمه کردن وسط بکشند، کیفیت آژانس‌ها را کنترل کند.

وی اضافه کرد: درست‌تر آن است که آژانس‌هایی به فروش محصول، مجاز باشند که ساختار صحیح داشته باشند تا اگر اتفاقی افتاد ضابطان و قضات دادگستری بدانند با چه سیستمی طرف هستند، نه این‌که مثل گذشته طرف حساب ضابطان قانون، شرکت‌هایی با ساختار نامتعارف باشند.

او گفت: متأسفانه ما در ظاهر کار خوب می‌کنیم، درحالیکه باید از ابتدا خوب باشیم. بیمه مسافر مقوله‌ی جدیدی نیست که حالا از سوی متولیان مطرح شده، بلکه آژانس‌ها موظفند این کار را انجام دهند.

این عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تهران سپس با اشاره به تعدد آژانس‌های مسافرتی در کشور و فعالیت بیش از سه هزار دفتر خدمات مسافرتی اظهار کرد: تعدد آژانس‌ها مساوی است با تسلط نداشتن برای کنترل قوانین در این حوزه. وقتی جمعیت آژانس‌ها روبه فزونی برود، شیرازه‌ کار از هم باز می‌شود. فکر نمی‌کنم حتا در کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری، تعداد آژانس‌های مسافرتی بالای سه هزار واحد باشد. در ترکیه این تعداد شاید کمتر از 500 آژانس باشد. در امارات حتا کمتر از این است.

وی اضافه کرد: فقط بخش بزرگی از آژانس‌های گردشگری در تهران متمرکز شده‌اند، یعنی 1700 واحد. واقعا عدد وحشتناکی است، به اضافه این‌که کشور ما ظرفیت فعالیت این تعداد آژانس گردشگری را ندارد، چون نه تعداد گردشگران ورودی انبوه است - حتا با وجود تغییر رویکرد جهان نسبت به ایران در یکی دو سال اخیر - و نه گردشگر داخلی و خروجی‌مان آن‌قدر است که این تعداد عامل اجرای تور لازم داشته باشد.

حاتمی‌پور تأکید کرد: آژانس‌های مسافرتی واقعا به ساماندهی نیاز دارند تا از ورود افراد بی‌تجربه و آن‌هایی که از شغل خود مأیوس شده‌اند و قصد دارند پشت این میز فوق تخصصی قرار گیرند، جلوگیری شود تا از بروز رخدادهای نامناسب در تورهای گردشگری جلوگیری شود.