آمریکا مسیر گسترش تنش از اوکراین به قلب اروپا را هموارتر کرده است؟!

صدای ایران؛ ترجمه و تحلیل: انسیه اعتمادی‌نیا*- در خبری که با تیتر  "آمریکا قصد دارد بودجه امنیتی متحدانش در امتداد مرز روسیه را کاهش دهد" اخیرا در خبرگزاری های مطرح جهان از جمله بلومبرگ، رویترز، فایننشال تایمز و .. منتشر شده است، احتمال این می رود که در آینده ای نه چندان دور شاهد گسترش تنش از اوکراین به سوی اروپا باشیم.

در این خبر آمده است:

ایالات متحده در حال برنامه‌ریزی برای کاهش بودجه برنامه‌هایی است که برای کمک به آموزش و تجهیز ارتش‌های کشورهای اروپایی هم‌مرز با روسیه در نظر گرفته شده است، زیرا دولت ترامپ این منطقه را به سمت تقبل بار دفاعی بیشتر سوق می‌دهد.

به گفته دو نفر از افراد آگاه که نخواستند نامشان فاش شود، وزارت دفاع آمریکا مقامات اروپایی را از تصمیم خود برای تعلیق کمک‌ها طبق بند ۳۳۳ قانون مجوز دفاع ملی مطلع کرده است.

این اقدام ممکن است منجر به کاهش صدها میلیون دلار از حمایت مالی برای تجهیزات و آموزش تسلیحات برای ارتش‌های سراسر اروپا شود، اما به یک برنامه، یعنی طرح امنیتی بالتیک، به شدت ضربه خواهد زد. یکی از این افراد گفت که کشورهای آسیب‌دیده انتظار ندارند که این تغییر تأثیر مهمی داشته باشد، اما گفت که ممکن است برای تهیه برخی از سلاح‌های مورد نیاز خود زمان بیشتری صرف کنند.

یک مقام کاخ سفید گفت که این اقدام در راستای دستور اجرایی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، برای ارزیابی مجدد کمک‌های خارجی ایالات متحده و تمرکز او بر وادار کردن اروپا به پذیرش مسئولیت بیشتر در دفاع از خود است.

منابع آگاه گفتند، مقامات پنتاگون در جلسه توجیهی خود با همتایان اروپایی خود، سایر کشورهای اروپایی را تشویق کردند تا برای جبران کسری بودجه وارد عمل شوند. آنها گفتند پنتاگون به تغییر اولویت‌های خود برای تمرکز بر منطقه هند و اقیانوسیه اشاره کرده است.

با اینکه متحدان ناتو تابستان امسال بر سر یک هدف جدید و جاه‌طلبانه برای اختصاص حداقل ۵٪ از تولید ناخالص داخلی به امور دفاعی توافق کردند. این امر می‌تواند هرگونه کاهش بودجه ایالات متحده را جبران کند، اما بسیاری از کشورهای اروپایی هنوز سال‌ها تا رسیدن به این هدف فاصله دارند.

همچنین مشخص نیست که طرح‌های حذف تدریجی تا چه حد نیاز به تأیید کنگره دارند. جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان و سنا معمولا از برنامه‌های نظامی ایالات متحده در اروپا برای تقویت دفاع متحدان و جلوگیری از حمله نیروهای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، پس از حمله او به اوکراین حمایت کرده‌اند.

سناتور جین شاهین، عضو ارشد دموکرات کمیته روابط خارجی سنا، در بیانیه‌ای گفت: «این یک اقدام نادرست است که دقیقاً سیگنال اشتباهی را ارسال می‌کند، در حالی که ما سعی داریم پوتین را به میز مذاکره وادار کنیم و از تجاوز روسیه جلوگیری کنیم.»

وزارت دفاع در درخواست بودجه خود برای سال مالی ۲۰۲۶، ۱.۲۳ میلیارد دلار برای حسابی که شامل تلاش‌ها برای تقویت ارتش‌های شریک می‌شود، درخواست کرده است. این مبلغ ۱۳۰ میلیون دلار کمتر از مبلغ هزینه شده برای این حساب در سال مالی ۲۰۲۵ است.

طبق اسناد بودجه، این تغییر آرایش نیروها با تمرکز پیت هگزت، وزیر دفاع، بر بازدارندگی در برابر چین، کاهش قاچاق در امتداد مرز جنوبی ایالات متحده، حفاظت از نیروهای مستقر آمریکایی و انتظار از متحدان برای پذیرش مسئولیت بیشتر در قبال امنیت مناطق خود، سازگار است.

با اینکه به نظر می‌رسد برنامه‌های پنتاگون با اظهارات اخیر ترامپ مبنی بر افزایش حضور نیروهای آمریکایی در لهستان نیز در تضاد است. ترامپ در دیدار با کارول ناوروکی، رئیس جمهور لهستان در دفتر بیضی شکل خود گفت: «اگر آنها بخواهند، ما نیروهای بیشتری در آنجا مستقر خواهیم کرد.»؛ اما وزارت دفاع در حال حاضر در حال بررسی وضعیت نظامی جهانی خود است که احتمالا منجر به کاهش حضور نیروهای آمریکایی در اروپا خواهد شد.

با توجه به خبر تفضیلی فوق، می‌توان نتیجه گرفت گرچه در ظاهر صحبت از مسئولیت‌پذیری بیشتر اروپا در قبال امنیت خود به میان آمده است (که البته این مورد نیز می‌تواند به عنوان هدف کوتاه‌مدت آمریکا در نظر گرفته شود)؛ اما با توجه به صف‌‌آرایی اخیر مقامات سه کشور روسیه، چین و کره شمالی و خطاب تامل‌برانگیز ترامپ به رییس‌جمهور چین[1] به نظر می‌رسد ایالات متحده برنامه بلند مدت‌تری مبنی بر درگیرسازی روسیه در اروپا در سر می پروراند. 

*پژوهشگر روابط بین الملل و مطالعات آمریکا

منبع: Bloomberg