آتش‌بس شش ‌میلیارد تومانی

27مهر؛ علی کفاشیان به‌شدت تحت فشار است؛ تیم دوستی‌مهر که برای شرکت در بازی‌های آسیایی به میانمار سفر کرده بود از گروهش هم صعود نکرد؛ جوانان آخرین تیمی بودند که می‌توانستند سال سیاه فوتبال پایه ایران را سفید کنند اما رویای صعود به جام‌جهانی با شکست مقابل تیم‌های نه‌چندان‌مطرح آسیایی رنگ باخت تا لبخندهای رییس در دفتر سئول تلخ و تلخ‌تر شود. کفاشیان که می‌دانست راهی برای گریز از انتقادات ندارد برگ برنده را رو کرد و پا به فرار گذاشت: حق‌پخش!

آخرین تیر ترکش رییس فدراسیون فوتبال برای عوض کردن سناریویی که ناکامی او را کامل کرده نامه‌ای بود به مهدی تاج، رییس سازمان لیگ. علی کفاشیان در آن نامه به رییس سازمان لیگ دستور داد مانع از ورود دوربین‌های سیما به ورزشگاه‌ها شود تا مگر از این راه بتواند حق فوتبال را از سیما بگیرد. اگرچه خیلی‌ها این نامه را هم مثل بقیه کارهای کفاشیان چندان جدی نگرفته بودند ولی رییس برای بازی‌کردن آخرین کارتش، زمانی بهتر از این به دست نمی‌آورد.

البته او که پیش‌تر هم فهمیده بود جنگ برای گرفتن حق‌پخش فقط جنگ با ضرغامی، رییس سازمان صداوسیما نیست بلافاصله بعد از این دستور، راهی مالزی شد تا این‌بار به نوعی از چنگ نهادهای مربوطه هم در امان باشد. علی کفاشیان در نهایت به هدفی که در سر می‌پروراند رسید: او بازی باخته را با جابه‌جایی «رخ» و «شاه» برگرداند تا دیگر کسی صحبت از استعفای او به دلیل سال سیاهی که فوتبال پایه ایران داشت، ابهامات مالی‌ای که در فدراسیون وجود داشته و انتصاب‌های بحث‌برانگیزی که کرده به میان نیاورد.

البته این سناریو روی دیگری هم داشت؛ مسوولان صداوسیما که هرگز، نم پس نداده بودند و خود را در غالب جریانات، از جمله ورزش، محق می‌دانستند این‌بار هم برگ برنده رییس فدراسیون فوتبال را جدی نگرفتند؛ شاید مسوولان این نهاد مثل یکی، دو بار دیگری که بحث حق‌پخش به میان آمده بود، امیدوار بودند همه‌چیز با پادرمیانی نهادهای بالاتر درست شود؛ حتی یکی از مسوولان این سازمان در گفت‌وگوی کوتاهی با «خبر ورزشی» از حل‌شدن راحت این موضوع با یک تلفن ساده سخن گفت!

در واقع رقمی که کفاشیان و ضرغامی بر سر آن اختلاف داشتند رقمی معادل 140میلیاردتومان بود: فدراسیون فوتبال پیشنهاد 160میلیاردتومانی به سیما برای گرفتن حق‌پخش داده بود و سیما هم حاضر نمی‌شد بیش‌از 20میلیاردتومان بپردازد. هرچند بعدا این سازمان ولخرجی کرد و رقم را به 22میلیاردتومان افزایش داد! کفاشیان که این‌بار علاوه بر فشار، با لجبازی مسوولان صداوسیما هم روبه‌رو شده بود هدیه سخاوتمندانه سیما را نپذیرفت تا در نهایت، کار به جلسه مشترک برسد. این‌بار دیگر خبری از تقدس‌نژاد که رییس فدراسیون را متهم می‌کرد نبود و پای شخص ضرغامی به میان آمد تا درگیری دو طرف به یک میانجی معتبر ارجاع داده شود: دولت. در واقع قرار شد برای حل‌شدن مشکل حق‌پخش، این پرونده در جلسه

هیات دولت بررسی شود و برای موضوع حق‌پخش پولی مجزا به صداوسیما پرداخت شود اما این هماهنگی هم با جلسه رای اعتماد «نیلی» متقارن شد و فرصتی برای پرداختن به آن نشد تا کار به راند سوم کشیده شود.

11آبان؛ مهدی تاج، رییس سازمان لیگ، خبرنگاران را فراخواند تا خبر از «فتح» مهمی بدهد. او می‌گفت مشکل حق‌پخش حل شده و دوربین‌های سیما از این به بعد می‌توانند به ورزشگاه‌ها بیایند و بازی‌ها، پخش تلویزیونی می‌شود. تاج خبر داد فدراسیون توانسته رقم پیشنهادی سازمان صداوسیما را 30درصد بالاتر ببرد و از این به بعد مشکلی با ورود دوربین به ورزشگاه‌ها ندارد. البته این رایزنی و افزایش 30درصدی هم با وساطت رحمانی‌فضلی، وزیر کشور به دست آمد تا در جلسه‌ای که نمایندگان دو طرف حضور داشتند، این موضوع حل‌وفصل شود.

تاج در حالی خبر از افزایش 30درصدی مبلغ حق‌پخش داد که خبرهای اولیه حاکی از افزایش 10درصدی این پیشنهاد بود. در واقع سیما که پیش‌تر گفته بود حاضر نیست حتی یک ریال هم به پیشنهادش اضافه کند حاضر شده بود 10درصد به پیشنهاد اولیه‌اش اضافه کند تا مگر برنامه‌هایش را دوباره پر کند. البته خبر افزایش 10 درصدی بلافاصله تکذیب شد و مسوولان فدراسیون فوتبال از افزایش 30درصدی خبر دادند؛ هرچند شجاع کیاسری یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی و دبیر شواری نظارت بر صداوسیما در گفت‌وگو با فارس از افزایش 20درصدی و نه 30درصدی خبر داد! این در حالی است که او گفته این درصد به پیشنهاد اولیه سیما یعنی 20میلیاردتومان اضافه شده است و ربطی به پیشنهاد 22میلیاردی ندارد. با این حال بعد از کیاسری نوبت به سهرابی، مدیرکل روابط‌عمومی صداوسیما رسید تا 30درصدی را که تاج از آن صحبت کرده بود تایید کند و به نوعی به شایعات پایان دهد.

حالا هنوز رقم دقیق مشخص نیست؛ در واقع اگرچه می‌شود به 30درصدی که عنوان شده، اعتماد کرد ولی هنوز مشخص نیست این 30درصد به پیشنهاد اولیه سیما اضافه شده است یا اینکه به 22میلیاردتومان که آخرین پیشنهاد این سازمان بود. فرض بدتر اینکه ممکن است این رقم به آخرین قرارداد دو طرف اضافه شده باشد که اگر این‌طور باشد باید آن را ناچیز توصیف کرد. در واقع آخرین قرارداد این دوطرف مبلغ 5/17میلیاردتومان بوده که افزایش 30درصدی آن چیزی برای فدراسیون به همراه ندارد. با این حال اگر این پیشنهاد به رقم 22میلیاردتومان اضافه شده باشد آن وقت حق‌پخش با رقم 29میلیارد و 600میلیون‌تومان فروخته شده است؛ یعنی 130میلیاردتومان کمتر از پولی که کفاشیان امید داشت آن را برای فوتبال به ارمغان بیاورد. حالا با این رقم و با احتساب اینکه فدراسیون هرگز به نزدیکی‌های رقم پیشنهادی‌اش هم نرسید، نباید از آن به‌عنوان یک فتح بزرگ نام برد؛ به ویژه اینکه اگر قرار باشد فدراسیون فوتبال به شرکت ایران‌نوین، کمپانی‌ای که تبلیغات انحصاری دور زمین را دارد، خسارت هم بدهد. آن‌طور که شایعه شده، به ازای هر هفته‌ای که لیگ پخش تلویزیونی نشود، فدراسیون سه‌میلیارد باید خسارت دهد. با احتساب این مورد باید گفت فدراسیون کفاشیان 5/7میلیارد برنده شده که باید شش‌میلیارد آن را خسارت بدهد. با توجه به همین مورد هم نمی‌توان کار فدراسیون را فتح بزرگی توصیف کرد.

اما در این میان فدراسیون دست به کار بی‌سابقه‌ای زده است و مقابل صداوسیما ایستاد؛ نهادی که شاید در خواب هم نمی‌دید روزی مجبور شود به نهاد دیگری - آن‌هم فدراسیون فوتبال - پاسخ دهد. در واقع اگر قرار باشد در این مذاکره از فتح بزرگ فدراسیون صحبت کرد باید به همین مورد اشاره کرد که بالاخره فوتبال توانست حقش را - هرچند اندک- از سازمانی که انتظار داشت با یک لابی ساده مشکل را حل کند، بگیرد.

شاید سال دیگر خبری از دعوا نباشد؛ شاید جانشینان احتمالی ضرغامی و کفاشیان مشکلی برای چانه‌زنی نداشته باشند. به‌هرحال حاصل هم‌اندیشی نهایی که سه‌روز پیش صورت‌گرفته، تعیین ردیف بودجه برای حق‌پخش است. به این معنی که سال دیگر دولت کمکی به فوتبال نمی‌کند و پولی که قرار است از طریق کارخانه‌ها و موسسات مختلف در اختیار فوتبال قرار دهد به صداوسیما می‌دهد تا این سازمان به‌عنوان هزینه حق‌پخش در اختیار فوتبال قرار دهد؛ موضوعی که اگر عملی شود حداقل گام مهمی در جهت حرفه‌ای‌شدن این فوتبال که فقط اسم حرفه‌ای‌بودن را یدک می‌کشد، برداشته شده است.

کفاشیان برنده شد؟

13آبان؛ کفاشیان تلفنش را جواب نمی‌دهد. شاید ترجیح داده روز تعطیلش را با پاسخ‌دادن به خبرنگاران خراب نکند و شاید هم بعد از عزاداری عاشورا، گوشه‌ای نشسته و به «فتح» نه‌چندان بزرگش می‌اندیشد. کفاشیان امیدوار است که صبح امروز دیگر کسی به یاد نیاورد که او و فوتبال پایه‌اش در این روزها ناکام بوده‌اند.

آنچه در این مدت ذیل عنوان تلاش برای احقاق حقوق حقه فوتبال مورد پیگیری قرار گرفت و با کوشش مجدانه دلسوزان ورزش این مرزوبوم تجلی یافت، گام آغازین برای رسیدن به هدفی بزرگ بود.

این مسیر پرفرازونشیب در مرحله نخست پس از هماهنگی میان فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ با مجموعه باشگاه‌ها شکل گرفت و به‌دنبال آن بعد از ساعت‌های متمادی نشست با کارشناسان و بررسی دقیق پله‌به‌پله پیش رفت.

طرح بزرگ شرح مدونی می‌خواست و ضروری است برای رسیدن به نتیجه‌ای پایدار از روزمرگی عبور کرد و به برنامه محوری رسید؛ اینکه آرزوی دیرین جامعه فوتبال رخ واقعیت به خود بگیرد و هزینه فوتبال از خودش دربیاید، چه اینکه در سالیان متمادی نقصان‌های مالی در چرخه و باشگاه‌داری همواره به قیاس میان فوتبال ما و تلویزیون ما و فوتبال دنیا و تلویزیون دنیا میل کرد و نتیجه‌ای در پی نداشت.  پس از عدم پخش رقابت‌های لیگ برتر از صداوسیما و انجام سه جلسه در شورای امنیت موضوع به هیات محترم دولت رفت و رییس‌جمهور محترم دستور سریعی برای تشکیل کارگروهی را صادر کردند.

با تاکید رییس‌جمهور برای رفع موانع قانونی، هیاتی متشکل از وزرای محترم ورزش‌و‌جوانان،  کشور و رییس رسانه ملی مامور حل مشکل شدند.

در ادامه، ارایه لایحه حق پخش تلویزیونی در بودجه عمومی کشور در سال1394، توسط دولت جمهوری‌اسلامی‌ایران گام پایانی برای رسیدن به هدف بزرگ بود.  صرفنظر از پولی که افزون بر سال گذشته، امسال از طریق حق پخش به خانواده فوتبال می‌رسد و افزایش 30درصدی نسبت به سال گذشته را دارد اصلی‌ترین موضوع مصوب‌شدن حق فوتبال در بودجه کل کشور برای سال بعد و سال‌های بعد و آینده‌ای بود که سخت نزدیک به نظر می‌رسد؛ اینکه پس از این آمدوشدها، فوتبال خیالی آسوده برای گرفتن بخشی از حقوق مسلمش داشته باشد.

به‌این‌وسیله از رییس‌جمهورمحترم، نمایندگان محترم مجلس‌شورای اسلامی، وزیر محترم ورزش‌و‌جوانان، وزیر محترم کشور، مدیران محترم صداوسیما و البته نمایندگان محترم رسانه‌های گروهی که برای رسیدن به این نقطه مهم که حقوق شناخته شده فوتبال است کمال تشکر و امتنان را داریم. این شرح، دیکته‌ای بود که لاجرم بی‌غلط هم نبود اما امید است مجموعه فوتبال از امروز در تلاش برای دریافت تام و تمام سایر حقوق مرتبط نظیر کپی‌رایت در بخش فروش هرگونه محصولات مرتبط با فوتبال در بستر دیجیتال و مخابرات، اس‌ام‌اس و‌ ام‌ام‌اس، اسپانسرشیپ و... باشد تا در ادامه در بحث خصوصی‌سازی هم گام‌های بلندی برداشته شود.