بیش از 60 حدیث گهربار به مناسبت عید غدیر خم
صدای ایران-غدیر از اساسی ترین برنامه هاى پیامبر خدا(ص) براى دوام، عزت و شکوه اسلام و قرآن بود. او در بازگشت از حجةالوداع آخرین رسالت خویش را انجام داد. زیرا خدایش فرموده بود:
یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس ان الله لا یهدى القوم الکافرین.
اى پیامبر، آنچه از سوى پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ کن و اگر نکنى پیامش را نرسانده اى; خداوند تو را از گزند مردم نگه می‌دارد. خداوند گروه کافران را هدایت نمی‌کند.
اهمیت غدیر در روایات اهل‌بیت (ع) به اندازه‌ای است که از آن به عیدالله الاکبر (عید بزرگتر الهی) یاد شده است.
فصل اول : جايگاه عيد غدير در مكتب
1- عيد خلافت و ولايت
زياد بن محمد قال: دخلت علي ابي عبد الله(ع) فقلت: للمسلمين عيد غير يوم الجمعة والفطر والاضحي؟ قال: نعم، اليوم الذي نصب فيه رسول الله(ص) اميرالمؤمنين(ع). مصباح المتهجد: 736. زياد بن محمد گويد: بر امام صادق(ع) وارد شدم و گفتم: آيا مسلمانان عيدي غير از عيد قربان و عيد فطر و جمعه دارند؟ امام(ع) فرمود: آري، روزي كه رسول خدا(ص) اميرمؤمنان(ع) را (به خلافت و ولايت) منصوب كرد.
2- برترين عيد امت
قال رسول الله(ص):
يوم غدير خم افضل اعياد امتي و هو اليوم الذي امرني الله تعالي ذكره فيه بنصب اخي علي بن ابي طالب علما لامتي، يهتدون به من بعدي و هو اليوم الذي اكمل الله فيه الدين و اتم علي امتي فيه النعمة و رضي لهم الاسلام دينا. امالي صدوق: 125، ح 8.
رسول خدا(ص) فرمود:
روز غدير خم برترين عيدهاي امت من است و آن روزي است كه خداوند بزرگ دستور داد; آن روز برادرم علي بن ابي طالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب كنم، تا بعد از من مردم توسط او هدايت شوند، و آن روزي است كه خداوند در آن روز دين را تكميل و نعمت را بر امت من تمام كرد و اسلام را به عنوان دين براي آنان پسنديد.
3- عيد بزرگ خدا
عن الصادق(ع) قال: هو عيد الله الاكبر،و ما بعث الله نبيا الا و تعيد في هذا اليوم و عرف حرمته و اسمه في السماء يوم العهد المعهود و في الارض يوم الميثاق الماخوذ و الجمع المشهود. وسائل الشيعه، 5: 224، ح 1. امام صادق(ع) فرمود: روز غدير خم عيد بزرگ خداست، خدا پيامبري مبعوث نكرده، مگر اينكه اين روز را عيد گرفته و عظمت آن را شناخته و نام اين روز در آسمان، روز عهد و پيمان و در زمين، روز پيمان محكم و حضور همگاني است.
4- عيد ولايت
قيل لابي عبد الله(ع): للمؤمنين من الاعياد غير العيدين و الجمعة؟ قال: نعم لهم ما هو اعظم من هذا، يوم اقيم اميرالمؤمنين(ع) فعقد له رسول الله الولاية في اعناق الرجال والنساء بغدير خم. وسائل الشيعه، 7: 325، ح 5. به امام صادق(ع) گفته شد: آيا مؤمنان غير از عيد فطر و قربان و جمعه عيد ديگري دارند؟ فرمود: آري، آنان عيد بزرگتر از اينها هم دارند و آن روزي است كه اميرالمؤمنين(ع) در غدير خم بالا برده شد و رسول خدا مساله ولايت را بر گردن زنان و مردان قرار داد.
5- روز تجديد بيعت
عمار بن حريز قال دخلت علي ابي عبد الله(ع) في يوم الثامن عشر من ذي الحجة فوجدته صائما فقال لي: هذا يوم عظيم عظم الله حرمته علي المؤمنين و اكمل لهم فيه الدين و تمم عليهم النعمة و جدد لهم ما اخذ عليهم من العهد والميثاق. مصباح المتهجد: 737. عمار بن حريز گويد: روز هجدهم ماه ذيحجه خدمت امام صادق(ع) رسيدم و آن حضرت را روزه يافتم. امام به من فرمود: امروز، روز بزرگي است، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دين مؤمنان را كامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پيمان قبلي را تجديد كرد.
6- عيد آسماني
قال الرضا(ع): حدثني ابي، عن ابيه(ع) قال:
ان يوم الغدير في السماءاشهر منه في الارض.
مصباح المتهجد: 737.
امام رضا(ع) فرمود:
پدرم به نقل از پدرش (امام صادق(ع)) نقل كرد كه فرمود:
روز غدير در آسمان مشهورتر از زمين است.
7- عيد بي نظير
قال علي (ع): ان هذا يوم عظيم الشان،فيه وقع الفرج، ورفعت الدرج و وضحت الحجج وهو يوم الايضاح والافصاح من المقام الصراح،ويوم كمال الدين و يوم العهد المعهود... بحارالانوار، 97: 116. علي(ع) فرمود: امروز (عيد غدير) روز بس بزرگي است. در اين روز گشايش رسيده و منزلت (كساني كه شايسته آن بودند) بلندي گرفت و برهان هاي خدا روشن شد و از مقام پاك با صراحت سخن گفته شد و امروز روز كامل شدن دين و روز عهد و پيمان است.
8- عيد پربركت
الصادق(ع): والله لو عرف الناس فضل هذا اليوم بحقيقته لصافحتهم الملائكة في كل يوم عشر مرات... وما اعطي الله لمن عرفه ما لايحصي بعدد. مصباح المتهجد: 738. امام صادق(ع) فرمود: به خدا قسم اگر مردم فضيلت واقعي «روز غدير» را مي شناختند، فرشتگان روزي ده بار با آنان مصافحه مي كردند و بخششهاي خدابه كسي كه آن روز را شناخته، قابل شمارش نيست.
9- عيد فروزان
قال ابو عبد الله(ع): ... و يوم غدير بين الفطر والاضحي و يوم الجمعة كالقمر بين الكواكب. اقبال سيد بن طاووس: 466. امام صادق(ع) فرمود: ... روز غدير خم در ميان روزهاي عيد فطر و قربان و جمعه همانند ماه در ميان ستارگان است.
10- يكي از چهار عيد الهي
قال ابو عبد الله(ع):
اذا كان يوم القيامة زفت اربعة ايام الي الله عز و جل كما تزف العروس الي خدرها:
يوم الفطر و يوم الاضحي و يوم الجمعة و يوم غدير خم.
اقبال سيد بن طاووس: 466.
امام صادق(ع) فرمود:
هنگامي كه روز قيامت برپا شود چهار روز بسرعت بسوي خدا مي شتابند همانطور كه عروس به حجله اش بسرعت مي رود.
آن روزها عبارتند از: روز عيد فطر و قربان و جمعه و روز غدير خم.
فصل دوم: شايسته ها و بايسته هاي غدير
11- روز پيام و ولايت
قال رسول الله(ص):
يا معشر المسلمين ليبلغ الشاهد الغائب، اوصي من آمن بي و صدقني بولاية علي، الا ان ولاية علي ولايتي و ولايتي ولاية ربي، عهدا عهده الي ربي و امرني ان ابلغكموه.
بحارالانوار 37: 141، ح 35.
رسول خدا(ص) (در روز غدير) فرمود:
اي مسلمانان! حاضران به غايبان برسانند: كسي را كه به من ايمان آورده و مرا تصديق كرده است، به ولايت علي سفارش مي كنم، آگاه باشيد ولايت علي، ولايت من است و ولايت من، ولايت خداي من است. اين عهد و پيماني بود از طرف پروردگارم كه فرمانم داد تا به شما برسانم.
12- روز اطعام
قال ابو عبد الله(ع):
... و انه اليوم الذي اقام رسول الله(ص) عليا(ع) للناس علما و ابان فيه فضله و وصيه فصام شكرا لله عزوجل ذلك اليوم و انه ليوم صيام و اطعام و صلة الاخوان و فيه مرضاة الرحمن، و مرغمة الشيطان.
وسائل الشيعه 7: 328، ضمن حديث 12.
امام صادق(ع) فرمود:
عيد غدير، روزي است كه رسول خدا(ص) علي(ع) را بعنوان پرچمدار براي مردم برافراشت و فضيلت او را در اين روز آشكار كرد و جانشين خود را معرفي كرد، بعد بعنوان سپاسگزاري از خداي بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز، روز روزه داري و عبادت و طعام دادن و به ديدار برادران ديني رفتن است. آنروز روز كسب خشنودي خداي مهربان و به خاك ماليدن بيني شيطان است.
13- روز هديه
عن امير المؤمنين(ع) قال:
... اذا تلاقيتم فتصافحوا بالتسليم و تهابوا النعمة في هذا اليوم، و ليبلغ الحاضر الغائب، والشاهد الباين، وليعد الغني الفقير والقوي علي الضعيف امرني رسول الله(ص) بذلك.
وسائل الشيعه 7: 327.
امير المؤمنين(ع) (در خطبه روز عيد غدير) فرمود:
وقتي كه به همديگر رسيديد همراه سلام، مصافحه كنيد، و در اين روز به يكديگر هديه بدهيد، اين سخنان را هر كه بود و شنيد، به آن كه نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به ياري ضعيف، پيامبر مرا به اين چيزها امر كرده است.
14- روز كفالت
عن امير المؤمنين(ع) قال:
... فكيف بمن تكفل عددا من المؤمنين والمؤمنات وانا ضمينه علي الله تعالي الامان من الكفر والفقر وسائل الشيعه 7: 327.
امير مؤمنان(ع) فرمود:
... چگونه خواهد بود حال كسي كه عهده دار هزينه زندگي تعدادي از مردان و زنان مؤمن (در روز غدير) باشد، در صورتي كه من پيش خدا ضامنم كه از كفر و تنگدستي در امان باشد.
15- روز سپاس و شادي
قال ابو عبد الله(ع):
... هو يوم عبادة و صلوة و شكر لله و حمد له،و سرور لما من الله به عليكم من ولايتنا،و اني احب لكم ان تصوموه.
وسائل الشيعه 7: 328، ح 13.
امام صادق(ع) فرمود:
عيد غدير، روز عبادت و نماز و سپاس و ستايش خداست و روز سرور و شادي است به خاطر ولايت ما خاندان كه خدابر شما منت گذارد و من دوست دارم كه شما آن روز را روزه بگيريد.
16- روز نيكوكاري
عن الصادق(ع):
... و لدرهم فيه بالف درهم لاخوانك العارفين،فافضل علي اخوانك في هذا اليوم و سر فيه كل مؤمن و مؤمنة.
مصباح المتهجد: 737.
از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمود:
يك درهم به برادران با ايمان و معرفت، دادن در روز عيد غدير برابر هزار درهم است، بنابراين در اين روز به برادرانت انفاق كن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان.
17- روز سرور و شادي
قال ابو عبد الله(ع):
انه يوم عيد و فرح و سرورو يوم صوم شكرا لله تعالي.
وسائل الشيعه 7: 326، ح 10.
امام صادق(ع) فرمود:
عيد غدير، روز عيد و خوشي و شادي است و روز روزه داري به عنوان سپاس نعمت الهي است.
18- روز تبريك و تهنيت
قال علي(ع):
عودوا رحمكم الله بعد انقضاء مجمعكم بالتوسعة علي عيالكم، والبر باخوانكم والشكر لله عزوجل علي ما منحكم، واجتمعوا يجمع الله شملكم، و تباروا يصل الله الفتكم، و تهانؤا نعمة الله كما هنا كم الله بالثواب فيه علي اضعاف الاعياد قبله و بعده الا في مثله... بحارالانوار 97: 117.
علي(ع) فرمود:
بعد از پايان گردهم آيي خود (در روز غدير) به خانه برگرديد، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشايش و توسعه دهيد، به برادران خود نيكي كنيد، خداوند را بر اين نعمت كه شما را بخشيده است، سپاس گزاريد، متحد شويد تا خدا به شما وحدت بخشد، نيكويي كنيد تا خدا دوستيتان را پايدار كند، به همديگر نعمت خدا را تبريك بگوئيد، همانطور كه خداوند در اين روز با چندين برابر عيدهاي ديگر پاداش دادن به شما تبريك گفته، اين گونه پاداشها جز در روز عيد غدير نخواهد بود.
19- روز درود و برائت
روي الحسن بن راشد عن ابي عبد الله(ع) قال:
قلت: جعلت فداك، للمسلمين عيد غيرالعيدين؟ قال: نعم، يا حسن! اعظمهما و اشرفهما، قال: قلت له: و اي يوم هو؟
قال: يوم نصب اميرالمؤمنين(ع) فيه علما للناس.
قلت له: جعلت فداك وما ينبغي لنا ان نصنع فيه؟
قال: تصومه يا حسن و تكثر الصلوة علي محمد و آله فيه و تتبرا الي الله، ممن ظلمهم،فان الانبياء كانت تامر الاوصياء باليوم الذي كان يقام فيه الوصي ان يتخذ عيدا.
مصباح المتهجد: 680.
حسن بن راشد گويد:
به امام صادق(ع) گفتم: آيا مسلمانان بجز آن دو عيد، عيد ديگري هم دارند؟ فرمود: بله، بزرگترين و بهترين عيد. گفتم: كدام روز است؟
فرمود: روزي كه اميرمؤمنان بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد.
گفتم: فدايت شوم در آن روز سزاوار است، چه كنيم؟ فرمود: روزه بگير و درود برمحمد و آل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوي، زيرا پيامبران به جانشينان دستور مي دادند كه روزي را كه جانشين انتخاب مي شود، عيد بگيرند.
20- عيد اوصياء
عن ابي عبد الله(ع) قال:
... تذكرون الله عز ذكره فيه بالصيام والعبادة والذكر لمحمد و آل محمد، فان رسول الله(ص) اوصي اميرالمؤمنين ان يتخذ ذلك اليوم عيدا، و كذلك كانت الانبياء تفعل، كانوا يوصون اوصيائهم بذلك فيتخذونه عيدا.
وسائل الشيعه 7: 327، ح 1.
امام صادق(ع) فرمود:
در روز عيد غدير، خدا را با روزه و عبادت و ياد پيامبر و خاندان او يادآوري كنيد، زيرا رسول خدا به اميرالمؤمنين سفارش كرد كه آن روز را عيد بگيرد، همينطور پيامبران هم به جانشينان خود سفارش مي كردند كه آن روز را عيد بگيرند، آنان هم چنين مي كردند.
21- روز گشايش و درود
عن ابي عبد الله(ع) قال:
والعمل فيه يعدل ثمانين شهرا، و ينبغي ان يكثر فيه ذكر الله عزوجل، والصلوة علي النبي(ص) ، ويوسع الرجل فيه علي عياله.
وسائل الشيعه 7: 325، ح 6.
امام صادق(ع) فرمود:
ارزش عمل در آن روز (عيد غدير) برابر با هشتاد ماه است، و شايسته است آن روز ذكر خدا و درود بر پيامبر(ص) زياد شود، و مرد، بر خانواده خود توسعه دهد.
22- روز ديدار رهبري
عن مولانا ابي الحسن علي بن محمد(ع) قال لابي اسحاق:
و يوم الغدير فيه اقام النبي(ص) اخاه عليا علما للناس و اماما من بعده،[قال] قلت:
صدقت جعلت فداك، لذلك قصدت، اشهد انك حجة الله علي خلقه.
وسائل الشيعه 7: 324، ح 3.
امام هادي(ع) به ابواسحاق فرمود:
در روز غدير پيامبر اكرم(ص) برادرش علي(ع) را بلند كرد و به عنوان پرچمدار (و فرمانده) مردم و پيشواي بعد از خودش معرفي كرد.
ابواسحاق گفت: عرض كردم، فدايت شوم راست فرمودي. به خاطر همين به زيارت و ديدار شما آمدم، گواهي مي دهم كه تو حجت خدا بر مردم هستي.
23- روز تكبير
عن علي بن موسي الرضا(ع) :
من زار فيه مؤمنا ادخل الله قبره سبعين نورا و وسع في قبره و يزور قبره كل يوم سبعون الف ملك ويبشرونه بالجنة.
اقبال الاعمال: 778.
امام رضا(ع) فرمود:
كسي كه در روز (غدير) مؤمني را ديدار كند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مي كند و قبرش را توسعه مي دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زيارت مي كنند و او را به بهشت بشارت مي دهند.
24- روز ديدار و نيكي
قال الصادق(ع):
ينبغي لكم ان تتقربوا الي الله تعالي بالبر والصوم والصلوة و صلة الرحم و صلة الاخوان، فان الانبياء عليهم السلام كانوا اذا اقاموا اوصياءهم فعلوا ذلك و امروا به.
مصباح المتهجد: 736.
امام صادق(ع) فرمود:
شايسته است با نيكي كردن به ديگران و روزه و نماز و بجاآوردن صله رحم و ديدار برادران ايماني به خدا نزديك شويد، زيرا پيامبران زماني كه جانشينان خود را نصب مي كردند، چنين مي كردند و به آن توصيه مي فرمودند.
25- نماز در مسجد غدير
عن ابي عبد الله(ع) قال:
انه تستحب الصلوة في مسجد الغديرلان النبي(ص) اقام فيه امير المؤمنين(ع)و هو موضع اظهرالله عزوجل فيه الحق.
وسائل الشيعه 3: 549.
امام صادق(ع) فرمود:
نماز خواندن در مسجد غدير مستحب است، چون پيامبر اكرم(ص) در آنجا اميرمؤمنان(ع) را معرفي و منصوب كرد. و آنجايي است كه خداي بزرگ، حق را آشكار كرد.
26- نماز روز غدير
عن ابي عبد الله(ع) قال:
و من صلي فيه ركعتين اي وقت شاء و افضله قرب الزوال و هي الساعة التي اقيم فيها اميرالمؤمنين(ع) بغدير خم علما للناس و... كان كمن حضر ذلك اليوم...
وسائل الشيعه 5: 225، ح 2.
امام صادق(ع) فرمود:
كسي كه در روز عيد غدير هر ساعتي كه خواست، دو ركعت نماز بخواند و بهتر اينست كه نزديك ظهر باشد كه آن ساعتي است كه اميرالمؤمنين(ع) در آن ساعت در غدير خم به امامت منصوب شد، (هر كه چنين كند) همانند كسي است كه در آن روز حضور پيدا كرده است...
27- روزه غدير
قال الصادق(ع):
صيام يوم غدير خم يعدل صيام عمر الدنيا لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنيا لكان له ثواب ذلك. وسائل الشيعه 7: 324، ح 4.
امام صادق(ع) فرمود:
روزه روز غدير خم با روزه تمام عمر جهان برابر است. يعني اگر انساني هميشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگيرد، ثواب او به اندازه ثواب روزه عيد غدير است.
28- روز تبريك و تبسم
عن الرضا(ع) قال:
... و هو يوم التهنئة يهنئ بعضكم بعضا،فاذا لقي المؤمن اخاه يقول:
«الحمد لله الذي جعلنا من المتمسكين بولاية امير المؤمنين و الائمة(ع)»
و هو يوم التبسم في وجوه الناس من اهل الايمان...
اقبال: 464.
امام رضا(ع) فرمود:
عيد غدير روز تبريك و تهنيت است. هر يك به ديگري تبريك بگويد، هر وقت مؤمني برادرش را ملاقات كرد، چنين بگويد: «حمد و ستايش خدايي را كه به ما توفيق چنگ زدن به ولايت اميرمؤمنان و پيشوايان عطا كرد» آري عيد غدير روز لبخند زدن به چهره مردم با ايمان است...
فصل سوم: ولايت در غدير
29- پيامبر و ولايت علي(ع)
عن ابي سعيد قال:
لما كان يوم غدير خم امر رسول الله(ص) مناديا فنادي: الصلوة جامعة، فاخذ بيد علي(ع) و قال:
اللهم من كنت مولاه فعلي مولاه،اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه.
بحارالانوار 37: 112، ح 4.
ابو سعيد گويد:
در روز غدير خم رسول خدا(ص) دستور داد: منادي ندا دهد كه: براي نماز جمع شويد. بعد دست علي(ع) را گرفت و بلند كرد و فرمود:
خدايا كسي كه من مولاي اويم پس علي هم مولاي اوست، خدايا دوست بدار كسي را كه علي را دوست بدارد و دشمن بدار كسي را كه با علي دشمني كند.
30- زندگي پيامبرگونه
قال رسول الله(ص):
من يريد ان يحيي حياتي، و يموت مماتي،ويسكن جنة الخلد التي وعدني ربي فليتول علي ابن ابي طالب،(ع)فانه لن يخرجكم من هدي،ولن يدخلكم في ضلالة.
الغدير 10: 278.
رسول خدا(ص) فرمود:
كسي كه مي خواهد زندگي و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودانه اي كه پروردگارم به من وعده كرده، ساكن شود، ولايت علي بن ابي طالب(ع) را انتخاب كند، زيرا او هرگز شما را از راه هدايت بيرون نبرده، به گمراهي نمي كشاند.
31- پيامبر و امامت علي(ع)
عن جابر بن عبد الله الانصاري قال: سمعت رسول الله(ص) يقول لعلي بن ابي طالب(ع):
يا علي! انت اخي و وصيي و وارثي وخليفتي علي امتي في حيوتي و بعد وفاتي محبك محبي و مبغضك مبغضي و عدوك عدوي.
امالي صدوق: 124، ح 5.
جابربن عبد الله انصاري مي گويد:
از رسول خدا(ص) شنيدم كه به علي بن ابي طالب(ع) فرمود:
اي علي، تو برادر و وصي و وارث و جانشين من در ميان امت من در زمان حيات و بعد از مرگ مني. دوستدار تو دوستدار من و دشمن و كينه توز تو دشمن من است.
32- پايه هاي اسلام
عن ابي جعفر(ع) قال:
بني الاسلام علي خمس:
الصلوة و الزكوة و الصوم و الحج و الولاية و لم يناد بشي ء ما نودي بالولاية يوم الغدير.
كافي 2، 21، ح 8.
امام باقر(ع) فرمود:
اسلام بر پنج پايه استوار شده است: نماز، زكات، روزه، حج و ولايت و به هيچ چيز به اندازه آنچه در روز غدير به ولايت تاكيد شده، ندا نشده است.
33- ولايت جاودانه
عن ابي الحسن(ع) قال:
ولاية علي(ع) مكتوبة في صحف جميع الانبياء ولن يبعث الله رسولا الا بنبوة محمد ووصية علي(ع). سفينة البحار 2: 691.
امام كاظم(ع) فرمود:
ولايت علي(ع) در كتابهاي همه پيامبران ثبت شده است و هيچ پيامبري مبعوث نشد، مگر با ميثاق نبوت محمد(ص) و امامت علي(ع).
34- ولايت و توحيد
قال رسول الله(ص):
ولاية علي بن ابي طالب ولاية الله و حبه عبادة الله و اتباعه فريضة الله و اولياؤه اولياء الله و اعداؤه اعداء الله و حربه حرب الله و سلمه سلم الله عز و جل.
امالي صدوق: 32.
رسول خدا(ص) فرمود:
ولايت علي بن ابيطالب(ع) ولايت خداست، دوست داشتن او عبادت خداست، پيروي كردن او واجب الهي است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدايند، جنگ با او، جنگ با خدا و صلح با او، صلح با خداي متعال است.
35- روز ناله نوميدي شيطان
عن جعفر، عن ابيه(ص) قال:
ان ابليس عدوالله رن اربع رنات:
يوم لعن، و يوم اهبط الي الارض،و يوم بعث النبي(ص) و يوم الغدير.
قرب الاسناد: 10.
امام باقر(ع) از پدر بزرگوارش امام صادق(ع) نقل كرد كه فرمود:
شيطان دشمن خدا چهار بار ناله كرد: روزي كه مورد لعن خدا واقع شد و روزي كه به زمين هبوط كرد و روزي كه پيامبر اكرم(ص) مبعوث شد و روز عيد غدير.
36- ولايت علوي دژ توحيد
عن النبي(ص):
يقول الله تبارك و تعالي:
ولاية علي بن ابي طالب حصني،فمن دخل حصني امن من ناري.
جامع الاخبار: 52، ح 7.
پيامبر اكرم(ص) فرمود:
خداوند مي فرمايد: ولايت علي بن ابيطالب دژ محكم من است، پس هر كس داخل قلعه من گردد، از آتش دوزخم محفوظ خواهد بود.
37- جانشين پيامبر
قال رسول الله(ص):
يا علي انا مدينة العلم و انت بابها و لن تؤتي المدينة الا من قبل الباب... انت امام امتي و خليفتي عليها بعدي، سعد من اطاعك و شقي من عصاك، و ربح من تولاك و خسر من عاداك.
جامع الاخبار: 52، ح 9.
رسول خدا(ص) فرمود:
اي علي من شهر علمم و تو درب آن هستي، به شهر جز از راه درب آن وارد نشوند. ... تو پيشواي امت من و جانشين من در اين شهري، كسي كه اطاعت تو كند سعادتمند است، و كسي كه تو را نافرماني كند، بدبخت است، و دوستدار تو سود برده و دشمن تو زيان كرده است.
38- اسلام در سايه ولايت
قال الصادق(ع):
اثافي الاسلام ثلاثة:
الصلوة و الزكوة و الولاية،لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتيها.
كافي: 2، ص 18.
امام صادق(ع) فرمود:
سنگهاي زيربناي اسلام سه چيز است:
نماز، زكات و ولايت كه هيچ يك از آنهابدون ديگري درست نمي شود.
39- ده هزار شاهد
قال ابو عبد الله(ع):
العجب يا حفص لما لقي علي بن ابي طالب!! انه كان له عشرة الاف شاهد لم يقدر علي اخذ حقه و الرجل ياخذ حقه بشاهدين.
بحار الانوار: 37، 140.
امام صادق(ع) فرمود:
اي حفص! شگفتا از آنچه علي بن ابي طالب(ع) با آن مواجه شد! او با ده هزار شاهد و گواه (در روز غدير) نتوانست حق خود را بگيرد، در حالي كه شخص با دو شاهد حق خود را مي گيرد.
40- علي(ع)، مفسر قرآن
عن النبي(ص) في احتجاجه يوم الغدير:
علي تفسير كتاب الله، و الداعي اليه، الا و ان الحلال و الحرام اكثر من ان احصيهما و اعرفهما، فآمر بالحلال و انهي عن الحرام في مقام واحد، فامرت ان آخذ البيعة عليكم و الصفقة منكم، بقبول ما جئت به عن الله عز و جل في علي امير المؤمنين و الائمة من بعده، معاشر الناس تدبروا و افهموا آياته، و انظروا في محكماته و لا تتبعوا متشابهه، فو الله لن يبين لكم زواجره، و لا يوضع لكم عن تفسيره الا الذي انا آخذ بيده.
وسايل الشيعه: 18، 142، ح 43.
پيامبر اكرم (ص) روز عيد غدير فرمود:
علي(ع) تفسير كتاب خدا، و دعوت كننده به سوي خداست، آگاه باشيد كه حلال و حرام بيش از آنست كه من معرفي و به آنها امر و نهي كنم و بشمارم. پس دستور داشتم كه از شما عهد و پيمان بگيرم كه آنچه را در مورد علي اميرمؤمنان، و پيشوايان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم، بپذيريد.
اي مردم! انديشه كنيد و آيات الهي را بفهميد، در محكمات آن دقت كنيد و متشابهات آن را دنبال نكنيد. به خدا قسم هرگز كسي نداهاي قرآن را نمي تواند بيان كند و تفسير آن را روشن كند، جز آن كسي كه من دست او را گرفته ام (و او را معرفي كردم).
الیوم کملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دینا . ( مائده : .۳ )
روز غدیر خم دین شما را به حد کمال رساندم و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را بعنوان دین براى شما پسندیدم .
جایگاه عید غدیر در مکتب
۱ـ عید خلافت و ولایت
روى زیاد بن محمد قال :
دخلت على ابى عبد الله (ع) فقلت :
للمسلمین عید غیر یوم الجمعة والفطر والاضحى ؟
قال : نعم ، الیوم الذى نصب فیه رسول الله (ص) امیرالمؤمنین (ع) . مصباح المتهجد : .۷۳۶
زیاد بن محمد گوید :
بر امام صادق (ع) وارد شدم و گفتم : یا مسلمانان عیدى غیر از عید قربان و عید فطر و جمعه دارند ؟ امام (ع) فرمود :
آرى ، روزى که رسول خدا (ص) امیرمؤمنان (ع) را ( به خلافت و ولایت ) منصوب کرد .
۲ـ برترین عید امت
قال رسول الله (ص) :
یوم غدیر خم افضل اعیاد امتى و هو الیوم الذى امرنى الله تعالى ذکره فیه بنصب اخى على بن ابى طالب علما لامتى، یهتدون به من بعدى و هو الیوم الذى کمل الله فیه الدین و اتم على امتى فیه النعمة و رضى لهم الاسلام دینا . ( امالى صدوق : ۱۲۵، ح .۸ )
رسول خدا (ص) فرمود :
روز غدیر خم برترین عید هاى امت من است و آن روزى است که خداوند بزرگ دستور داد ؛ آن روز برادرم على بن ابى طالب را به عنوان پرچمدار ( و فرمانده ) امتم منصوب کنم ، تا بعد از من مردم توسط او هدیت شوند ، و آن روزى است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین براى آنان پسندید .
۳ـ عید بزرگ خدا
عن الصادق (ع) قال :
هو عید الله الکبر ، و ما بعث الله نبیا الا و تعید فى هذا الیوم و عرف حرمته و اسمه فى السماء یوم العهد المعهود و فى الارض یوم المیثاق المأخوذ و الجمع المشهود . ( وسائل الشیعه ، ۵: ۲۲۴، ح .۱ )
امام صادق (ع) فرمود :
روز غدیر خم عید بزرگ خداست ، خدا پیامبرى مبعوث نکرده ، مگر ینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان ، روز عهد و پایمان و در زمین ، روز پایمان محکم و حضور همگانى است .
۴ـ عید ولایت
قیل لابى عبد الله (ع) :
للمؤمنین من الاعیاد غیر العیدین و الجمعة ؟
قال : نعم لهم ما هو اعظم من هذا ، یوم اقیم امیرالمؤمنین (ع) فعقد له رسول الله الولیة فى اعناق الرجال والنساء بغدیر خم . ( وسائل الشیعه ، ۷: ۳۲۵، ح .۵ )
به امام صادق (ع) گفته شد :
یا مؤمنان غیر از عید فطر و قربان و جمعه عید دیگرى دارند ؟ فرمود :
آرى ، آنان عید بزرگتر از اینها هم دارند و آن روزى است که امیرالمؤمنین (ع) در غدیر خم بالا برده شد و رسول خدا مسأله ولایت را بر گردن زنان و مردان قرار داد .
۵ـ روز تجدید بیعت
عن عمار بن حریز قال دخلت على ابى عبد الله (ع) فى یوم الثامن عشر من ذى الحجة فوجدته صائما فقال لى :
هذا یوم عظیم عظم الله حرمته على المؤمنین و کمل لهم فیه الدین و تمم علیهم النعمة و جدد لهم ما أخذ علیهم من العهد و المیثاق . ( مصباح المتهجد : .۷۳۷ )
عمار بن حریز گوید :
روز هجدهم ماه ذیحجه خدمت امام صادق (ع) رسیدم و آن حضرت را روزه یافتم . امام به من فرمود : امروز ، روز بزرگى است ، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دین مؤمنان را کامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پایمان قبلى را تجدید کرد .
۶ـ عید آسمانى
قال الرضا (ع) : حدثنى ابى ، عن ابیه (ع) قال :
إن یوم الغدیر فى السماء اشهر منه فى الارض . ( مصباح المتهجد : .۷۳۷ )
امام رضا (ع) فرمود :
پدرم به نقل از پدرش ( امام صادق (ع) ) نقل کرد که فرمود :روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است .
۷ـ عید بى نظیر
قال على (ع) :
إن هذا یوم عظیم الشأن ، فیه وقع الفرج ، ورفعت الدرج و وضحت الحجج و هو یوم الیضاح والافصاح من المقام الصراح ، و یوم کمال الدین و یوم العهد المعهود ... ( بحارالانوار ، ۹۷: .۱۱۶ )
على (ع) فرمود :
امروز ( عید غدیر ) روز بس بزرگى است .
در این روز گشایش رسیده و منزلت ( کسانى که شایسته آن بودند ) بلندى گرفت و برهان هاى خدا روشن شد و از مقام پاک با صراحت سخن گفته شد و امروز روز کامل شدن دین و روز عهد و پایمان است .
۸ـ عید پربرکت
عن الصادق (ع) :
والله لو عرف الناس فضل هذا الیوم بحقیقته لصافحتهم الملائکة فى کل یوم عشر مرات ...
و ما اعطى الله لمن عرفه ما لیحصى بعدد . ( مصباح المتهجد : .۷۳۸ )
امام صادق (ع) فرمود :
به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعى « روز غدیر » را مى شناختند ، فرشتگان روزى ده بار با آنان مصافحه مى کردند و بخشش هاى خدا به کسى که آن روز را شناخته ، قابل شمارش نیست .
۹ـ عید فروزان
قال ابو عبد الله (ع) :
... و یوم غدیر بین الفطر والاضحى و یوم الجمعة کالقمر بین الکوکب . ( اقبال سید بن طاووس : .۴۶۶ )
امام صادق (ع) فرمود :
... روز غدیر خم در میان روز هاى عید فطر و قربان و جمعه همانند ماه در میان ستارگان است .
۱۰ـ یکى از چهار عید الهى
قال ابو عبد الله (ع) :
اذا کان یوم القیامة زفت اربعة یام الى الله عز و جل کما تزف العروس الى خدرها :
یوم الفطر و یوم الاضحى و یوم الجمعةو یوم غدیر خم . ( اقبال سید بن طاووس : .۴۶۶ )
امام صادق (ع) فرمود :
هنگامى که روز قیامت برپا شود چهار روز بسرعت بسوى خدا مى شتابند همانطور که عروس به حجله اش بسرعت مى رود .
آن روزها عبارتند از :
روز عید فطر و قربان و جمعه و روز غدیر خم .
شایسته ها و بایسته هاى غدیر
۱۱ـ روز پیام و ولایت
قال رسول الله (ص) :
یا معشر المسلمین لیبلغ الشاهد الغائب ، اوصى من آمن بى و صدقنى بولیة على ، الا ان ولیة على ولایتى و ولایتى ولیة ربى ، عهدا عهده الى ربى و أمرنى أن أبلغکموه . ( بحارالانوار ۳۷: ۱۴۱، ح .۳۵ )
رسول خدا (ص) ( در روز غدیر ) فرمود :
اى مسلمانان ! حاضران به غیبان برسانند : کسى را که به من ایمان آورده و مرا تصدیق کرده است ، به ولایت على سفارش مى کنم ، آگاه باشید ولایت على ، ولایت من است و ولایت من ، ولایت خداى من است . این عهد و پایمانى بود از طرف پروردگارم که فرمانم داد تا به شما برسانم .
۱۲ـ روز اطعام
قال ابو عبد الله (ع) :
... و انه الیوم الذى اقام رسول الله (ص) علیا (ع) للناس علما و ابان فیه فضله و وصیه فصام شکرا لله عزوجل ذلک الیوم و انه لیوم صیام و اطعام و صلة الاخوان و فیه مرضاة الرحمن ، و مرغمة الشیطان . ( وسائل الشیعه ۷: ۳۲۸، ضمن حدیث .۱۲ )
امام صادق (ع) فرمود :
عید غدیر ، روزى است که رسول خدا (ص) على (ع) را بعنوان پرچمدار براى مردم برافراشت و فضیلت او را در این روز آشکار کرد و جانشین خود را معرفى کرد ، بعد بعنوان سپاسگزارى از خداى بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز ، روز روزه دارى و عبادت و طعام دادن و به دیدار برادران دینى رفتن است . آنروز روز کسب خشنودى خداى مهربان و به خاک مالیدن بینى شیطان است .
۱۳ـ روز هدیه
عن امیر المؤمنین (ع) قال :
... اذا تلاقیتم فتصافحوا بالتسلیم و تهابوا النعمة فى هذا الیوم ، و لیبلغ الحاضر الغائب ، والشاهد البین ، ولیعد الغنى الفقیر و القوى على الضعیف امرنى رسول الله (ص) بذلک . ( وسائل الشیعه ۷: .۳۲۷ )
امیر المؤمنین (ع) ( در خطبه روز عید غدیر ) فرمود :
وقتى که به همدیگر رسیدید همراه سلام ، مصافحه کنید ، و در این روز به یکدیگر هدیه بدهید ، این سخنان را هر که بود و شنید ، به آن که نبود برساند ، توانگر به سراغ مستمند برود ، و قدرتمند به یارى ضعیف ، پیامبر مرا به این چیزها امر کرده است .
۱۴ـ روز کفالت
عن امیر المؤمنین (ع) قال :
... فکیف بمن تکفل عددا من المؤمنین والمؤمنات و أنا ضمینه على الله تعالى الامان من الکفر والفقر ( وسائل الشیعه ۷: .۳۲۷ )
امیر مؤمنان (ع) فرمود :
... چگونه خواهد بود حال کسى که عهده دار هزینه زندگى تعدادى از مردان و زنان مؤمن ( در روز غدیر ) باشد ، در صورتى که من پیش خدا ضامنم که از کفر و تنگدستى در امان باشد .
۱۵ـ روز سپاس و شادى
قال ابو عبد الله (ع) :
... هو یوم عبادة و صلوة و شکر لله و حمد له ، و سرور لما من الله به علیکم من ولایتنا ، و انى احب لکم ان تصوموه . ( وسائل الشیعه ۷: ۳۲۸، ح .۱۳ )
امام صادق (ع) فرمود :
عید غدیر ، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست و روز سرور و شادى است به خاطر ولایت ما خاندان که خدا بر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگیرید .
۱۶ـ روز نیکوکارى
عن الصادق (ع) :
... و لدرهم فیه بألف درهم لإخوانک العارفین ، فأفضل على اخوانک فى هذا الیوم و سر فیه کل مؤمن و مؤمنة . ( مصباح المتهجد : .۷۳۷ )
از امام صادق (ع) نقل شده که فرمود :
یک درهم به برادران با ایمان و معرفت ، دادن در روز عید غدیر برابر هزار درهم است ، بنابرین در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان .
۱۷ـ روز سرور و شادى
قال ابو عبد الله (ع) :
انه یوم عید و فرح و سرورو یوم صوم شکرا لله تعالى . ( وسائل الشیعه ۷: ۳۲۶، ح .۱۰ )
امام صادق (ع) فرمود :
عید غدیر ، روز عید و خوشى و شادى است و روز روزه دارى به عنوان سپاس نعمت الهى است .
۱۸ـ روز تبریک و تهنیت
قال على (ع) :
عودوا رحمکم الله بعد انقضاء مجمعکم بالتوسعة على عیالکم ، والبر باخوانکم و الشکر لله عزوجل على ما منحکم ، و اجتمعوا یجمع الله شملکم ، و تباروا یصل الله الفتکم ، و تهانؤا نعمة الله کما هنا کم الله بالثواب فیه على أضعاف الاعیاد قبله و بعده الا فى مثله ... ( بحارالانوار ۹۷: .۱۱۷ )
على (ع) فرمود :
بعد از پایان گردهم آیى خود ( در روز غدیر ) به خانه برگردید ، خدا بر شما رحمت فرستد . به خانواده خود گشایش و توسعه دهید ، به برادران خود نیکى کنید ، خداوند را بر این نعمت که شما را بخشیده است ، سپاس گزارید ، متحد شوید تا خدا به شما وحدت بخشد ، نیکویى کنید تا خدا دوستیتان را پایدار کند ، به همدیگر نعمت خدا را تبریک بگوئید ، همانطور که خداوند در این روز با چندین برابر عید هاى دیگر پاداش دادن به شما تبریک گفته ، این گونه پاداش ها جز در روز عید غدیر نخواهد بود .
۱۹ـ روز درود و برائت
روى الحسن بن راشد عن ابى عبد الله (ع) قال :
قلت : جعلت فدک ، للمسلمین عید غیرالعیدین ؟ قال : نعم ، یا حسن ! اعظمهما و اشرفهما ، قال : قلت له : و أى یوم هو ؟
قال : یوم نصب امیرالمؤمنین (ع) فیه علما للناس .
قلت له : جعلت فدک وما ینبغى لنا ان نصنع فیه ؟
قال : تصومه یا حسن و تکثر الصلوة على محمد و آله فیه و تتبرأ الى الله ، ممن ظلمهم ، فان الانبیاء کانت تأمر الاوصیاء بالیوم الذى کان یقام فیه الوصى ان یتخذ عیدا . ( مصباح المتهجد : .۶۸۰ )
حسن بن راشد گوید :
به امام صادق (ع) گفتم : یا مسلمانان بجز آن دو عید ، عید دیگرى هم دارند ؟ فرمود : بله ، بزرگترین و بهترین عید . گفتم : کدام روز است ؟
فرمود : روزى که امیرمؤمنان بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد .
گفتم : فدایت شوم در آن روز سزاوار است ، چه کنیم ؟ فرمود : روزه بگیر و درود برمحمد و آل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوى ، زیرا پیامبران به جانشینان دستور مى دادند که روزى را که جانشین انتخاب مى شود ، عید بگیرند .
۲۰ـ عید اوصیاء
عن ابى عبد الله (ع) قال :
... تذکرون الله عز ذکره فیه بالصیام والعبادة و الذکر لمحمد و آل محمد ، فان رسول الله (ص) اوصى امیرالمؤمنین ان یتخذ ذلک الیوم عیدا ، و کذلک کانت الانبیاء تفعل ، کانوا یوصون أوصیائهم بذلک فیتخذونه عیدا . ( وسائل الشیعه ۷: ۳۲۷، ح .۱ )
امام صادق (ع) فرمود :
در روز عید غدیر ، خدا را با روزه و عبادت و یاد پیامبر و خاندان او یادآورى کنید ، زیرا رسول خدا به امیرالمؤمنین سفارش کرد که آن روز را عید بگیرد ، همینطور پیامبران هم به جانشینان خود سفارش مى کردند که آن روز را عید بگیرند ، آنان هم چنین مى کردند .
۲۱ـ روز گشایش و درود
عن ابى عبد الله (ع) قال :
والعمل فیه یعدل ثمانین شهرا ، و ینبغى ان یکثر فیه ذکر الله عزوجل ، والصلوة على النبى (ص) ، و یوسع الرجل فیه على عیاله . ( وسائل الشیعه ۷: ۳۲۵، ح .۶ )
امام صادق (ع) فرمود :
ارزش عمل در آن روز ( عید غدیر ) برابر با هشتاد ماه است ، و شایسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پیامبر (ص) زیاد شود ، و مرد ، بر خانواده خود توسعه دهد .
۲۲ـ روز دیدار رهبرى
عن مولانا ابى الحسن على بن محمد (ع) قال لابى اسحاق :
و یوم الغدیر فیه اقام النبى (ص) أخاه علیا علما للناس و اماما من بعده ، [ قال ] قلت :
صدقت جعلت فدک ، لذلک قصدت ، اشهد انک حجة الله على خلقه . ( وسائل الشیعه ۷: ۳۲۴، ح .۳ )
امام هادى (ع) به ابواسحاق فرمود :
در روز غدیر پیامبر اکرم (ص) برادرش على (ع) را بلند کرد و به عنوان پرچمدار ( و فرمانده ) مردم و پیشواى بعد از خودش معرفى کرد .
ابواسحاق گفت : عرض کردم ، فدایت شوم راست فرمودى . به خاطر همین به زیارت و دیدار شما آمدم ، گواهى مى دهم که تو حجت خدا بر مردم هستى .
۲۳ـ روز تکبیر
عن على بن موسى الرضا (ع) :
من زار فیه مؤمنا أدخل الله قبره سبعین نورا و وسع فى قبره و یزور قبره کل یوم سبعون ألف ملک و یبشرونه بالجنة . ( اقبال الاعمال : .۷۷۸ )
امام رضا (ع) فرمود :
کسى که در روز ( غدیر ) مؤمنى را دیدار کند ، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مى کند و قبرش را توسعه مى دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زیارت مى کنند و او را به بهشت بشارت مى دهند .
۲۴ـ روز دیدار و نیکى
قال الصادق (ع) :
ینبغى لکم ان تتقربوا الى الله تعالى بالبر و الصوم و الصلوة و صلة الرحم و صلة الاخوان ، فان الانبیاء علیهم السلام کانوا اذا اقاموا اوصیاء هم فعلوا ذلک و امروا به . ( مصباح المتهجد : .۷۳۶ )
امام صادق (ع) فرمود :
شایسته است با نیکى کردن به دیگران و روزه و نماز و بجاآوردن صله رحم و دیدار برادران ایمانى به خدا نزدیک شوید ، زیرا پیامبران زمانى که جانشینان خود را نصب مى کردند ، چنین مى کردند و به آن توصیه مى فرمودند .
۲۵ـ نماز در مسجد غدیر
عن ابى عبد الله (ع) قال :
انه تستحب الصلوة فى مسجد الغدیرلان النبى (ص) اقام فیه امیر المؤمنین (ع) و هو موضع اظهرالله عزوجل فیه الحق . ( وسائل الشیعه ۳: .۵۴۹ )
امام صادق (ع) فرمود :
نماز خواندن در مسجد غدیر مستحب است ، چون پیامبر اکرم (ص) در آنجا امیرمؤمنان (ع) را معرفى و منصوب کرد . و آنجایی است که خداى بزرگ ، حق را آشکار کرد .
۲۶ـ نماز روز غدیر
عن ابى عبد الله (ع) قال :
و من صلى فیه رکعتین اى وقت شاء و افضله قرب الزوال و هى الساعة التى اقیم فیها امیرالمؤمنین (ع) بغدیر خم علما للناس و ... کان کمن حضر ذلک الیوم ... ( وسائل الشیعه ۵: ۲۲۵، ح .۲ )
امام صادق (ع) فرمود :
کسى که در روز عید غدیر هر ساعتى که خواست ، دو رکعت نماز بخواند و بهتر ینست که نزدیک ظهر باشد که آن ساعتى است که امیرالمؤمنین(ع) در آن ساعت در غدیر خم به امامت منصوب شد ، ( هر که چنین کند ) همانند کسى است که در آن روز حضور پیدا کرده است ...
۲۷ـ روزه غدیر
قال الصادق (ع) :
صیام یوم غدیر خم یعدل صیام عمر الدنیا لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنیا لکان له ثواب ذلک . ( وسائل الشیعه ۷: ۳۲۴، ح .۴ )
امام صادق (ع) فرمود :
روزه روز غدیر خم با روزه تمام عمر جهان برابر است . یعنى اگر انسانى همیشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگیرد ، ثواب او به اندازه ثواب روزه عید غدیر است .
۲۸ـ روز تبریک و تبسم
عن الرضا (ع) قال :
... و هو یوم التهنئة یهنئ بعضکم بعضا ، فاذا لقى المؤمن أخاه یقول :
« الحمد لله الذى جعلنا من المتمسکین بولیة أمیر المؤمنین و الائمة (ع) »
و هو یوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الایمان ... ( اقبال : .۴۶۴ )
امام رضا (ع) فرمود :
عید غدیر روز تبریک و تهنیت است . هر یک به دیگرى تبریک بگوید ، هر وقت مؤمنى برادرش را ملاقات کرد ، چنین بگوید : « حمد و ستایش خدیى را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمؤمنان و پیشویان عطا کرد » آرى عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است ...
ولایت در غدیر
۲۹ـ پیامبر و ولایت على (ع)
عن ابى سعید قال :
لما کان یوم غدیر خم امر رسول الله (ص) منادیا فنادى : الصلوة جامعة ، فاخذ بید على (ع) و قال :
اللهم من کنت مولاه فعلى مولاه ، اللهم وال من والاه ، و عاد من عاداه . ( بحارالانوار ۳۷: ۱۱۲، ح .۴ )
ابو سعید گوید :
در روز غدیر خم رسول خدا (ص) دستور داد : منادى ندا دهد که : براى نماز جمع شوید . بعد دست على (ع) را گرفت و بلند کرد و فرمود :
خدیا کسى که من مولاى اویم پس على هم مولاى اوست ، خدیا دوست بدار کسى را که على را دوست بدارد و دشمن بدار کسى را که با على دشمنى کند .
۳۰ـ زندگى پیامبرگونه
قال رسول الله (ص) :
من یرید ان یحیى حیاتى ، و یموت مماتى ، ویساکن جنة الخلد التى وعدنى ربى فلیتول على ابن ابى طالب ، (ع)
فانه لن یخرجکم من هدى ، ولن یدخلکم فى ضلالة . ( الغدیر ۱۰: .۲۷۸ )
رسول خدا (ص) فرمود :
کسى که مى خواهد زندگى و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودان ه اى که پروردگارم به من وعده کرده ، ساکن شود ، ولایت على بن ابى طالب (ع) را انتخاب کند ، زیرا او هرگز شما را از راه هدیت بیرون نبرده ، به گمراهى نمى کشاند .
۳۱ـ پیامبر و امامت على (ع)
عن جابر بن عبد الله الانصارى قال : سمعت رسول الله (ص) یقول لعلى بن ابى طالب (ع) :
یا على ! انت اخى و وصیى و وارثى وخلیفتى على امتى فى حیوتى و بعد وفاتى محبک محبى و مبغضک مبغضى و عدوک عدوى . ( امالى صدوق : ۱۲۴، ح .۵ )
جابربن عبد الله انصارى مى گوید :
از رسول خدا (ص) شنیدم که به على بن ابى طالب (ع) فرمود :
اى على ، تو برادر و وصى و وارث و جانشین من در میان امت من در زمان حیات و بعد از مرگ منى . دوستدار تو دوستدار من و دشمن و کینه توز تو دشمن من است .
۳۲ـ پایه هاى اسلام
عن ابى جعفر (ع) قال :
بنى الاسلام على خمس :
الصلوة و الزکوة و الصوم و الحج و الولیةو لم یناد بشى ء ما نودى بالولیة یوم الغدیر . ( کافى ۲، ۲۱، ح .۸ )
امام باقر (ع) فرمود :
اسلام بر پنج پایه استوار شده است : نماز ، زکات ، روزه ، حج و ولایت و به هیچ چیز به اندازه آنچه در روز غدیر به ولایت تاکید شده ، ندا نشده است .
۳۳ـ ولایت جاودانه
عن ابى الحسن (ع) قال :
ولیة على (ع) مکتوبة فى صحف جمیع الانبیاء ولن یبعث الله رسولا الا بنبوة محمد و وصیة على (ع). ( سفینة البحار ۲: .۶۹۱ )
امام کاظم (ع) فرمود :
ولایت على (ع) در کتاب هاى همه پیامبران ثبت شده است و هیچ پیامبرى مبعوث نشد ، مگر با میثاق نبوت محمد (ص) و امامت على (ع).
۳۴ـ ولایت و توحید
قال رسول الله (ص) :
ولیة على بن ابى طالب ولیة الله و حبه عبادة الله و اتباعه فریضة الله و اولیاؤه اولیاء الله و اعداؤه اعداء الله و حربه حرب الله و سلمه سلم الله عز و جل . ( امالى صدوق : .۳۲ )
رسول خدا (ص) فرمود :
ولایت على بن ابیطالب (ع) ولایت خداست ، دوست داشتن او عبادت خداست ، پیروى کردن او واجب الهى است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدایند ، جنگ با او ، جنگ با خدا و صلح با او ، صلح با خداى متعال است .
۳۵ـ روز ناله نومیدى شیطان
عن جعفر ، عن ابیه (ص) قال :
ان ابلیس عدوالله رن اربع رنات :
یوم لعن ، و یوم اهبط الى الارض ، و یوم بعث النبى (ص) و یوم الغدیر . ( قرب الاسناد : .۱۰ )
امام باقر (ع) از پدر بزرگوارش امام صادق (ع) نقل کرد که فرمود :
شیطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد : روزى که مورد لعن خدا واقع شد و روزى که به زمین هبوط کرد و روزى که پیامبر اکرم (ص) مبعوث شد و روز عید غدیر .
۳۶ـ ولایت علوى دژ توحید
عن النبى (ص) :
یقول الله تبارک و تعالى :
ولیة على بن ابى طالب حصنى ، فمن دخل حصنى أمن من نارى . ( جامع الاخبار : ۵۲، ح .۷ )
پیامبر اکرم (ص) فرمود :
خداوند مى فرمید : ولایت على بن ابیطالب دژ محکم من است ، پس هر کس داخل قلعه من گردد ، از آتش دوزخم محفوظ خواهد بود .
۳۷ـ جانشین پیامبر
قال رسول الله (ص) :
یا على انا مدینة العلم و انت بابها و لن تؤتى المدینة الا من قبل الباب ... انت امام امتى و خلیفتى علیها بعدى ، سعد من اطاعک و شقى من عصک ، و ربح من تولک و خسر من عادک . ( جامع الاخبار : ۵۲، ح .۹ )
رسول خدا (ص) فرمود :
اى على من شهر علمم و تو درب آن هستى ، به شهر جز از راه درب آن وارد نشوند . ... تو پیشواى امت من و جانشین من در این شهرى ، کسى که اطاعت تو کند سعادتمند است ، و کسى که تو را نافرمانى کند ، بدبخت است ، و دوستدار تو سود برده و دشمن تو زیان کرده است .
۳۸ـ اسلام در سایه ولایت
قال الصادق (ع) :
اثافى الاسلام ثلاثة :
الصلوة و الزکوة و الولیة ، لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها . ( کافى : ۲، ص .۱۸ )
امام صادق (ع) فرمود :
سنگ هاى زیربناى اسلام سه چیز است :
نماز ، زکات و ولایت که هیچ یک از آنهابدون دیگرى درست نمى شود .
۳۹ـ ده هزار شاهد
قال ابو عبد الله (ع) :
العجب یا حفص لما لقى على بن ابى طالب !! انه کان له عشرة الاف شاهد لم یقدر على اخذ حقه و الرجل یأخذ حقه بشاهدین . ( بحار الانوار : ۳۷، .۱۴۰ )
امام صادق (ع) فرمود :
اى حفص ! شگفتا از آنچه على بن ابى طالب (ع) با آن مواجه شد ! او با ده هزار شاهد و گواه ( در روز غدیر ) نتوانست حق خود را بگیرد ، در حالى که شخص با دو شاهد حق خود را مى گیرد .
۴۰ـ على (ع) ، مفسر قرآن
عن النبى (ص) فى احتجاجه یوم الغدیر :
على تفسیر کتاب الله ، و الداعى الیه ، الا و ان الحلال و الحرام کثر من أن احصیهما و اعرفهما ، فآمر بالحلال و أنهى عن الحرام فى مقام واحد، فأمرت أن آخذ البیعة علیکم و الصفقة منکم ، بقبول ما جئت به عن الله عز و جل فى على امیر المؤمنین و الائمة من بعده ، معاشر الناس تدبروا و افهموا یاته ، و انظروا فى محکماته و لا تتبعوا متشابهه ، فو الله لن یبین لکم زواجره ، و لا یوضع لکم عن تفسیره الا الذى انا آخذ بیده . ( وسایل الشیعه : ۱۸، ۱۴۲، ح .۴۳ )
پیامبر اکرم (ص) روز عید غدیر فرمود :
على (ع) تفسیر کتاب خدا ، و دعوت کننده به سوى خداست ، آگاه باشید که حلال و حرام بیش از آنست که من معرفى و به آنها امر و نهى کنم و بشمارم . پس دستور داشتم که از شما عهد و پایمان بگیرم که آنچه را در مورد على امیرمؤمنان ، و پیشویان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم ، بپذیرید .
اى مردم ! اندیشه کنید و آیات الهى را بفهمید ، در محکمات آن دقت کنید و متشابهات آن را دنبال نکنید . به خدا قسم هرگز کسى نداهاى قرآن را نمى تواند بیان کند و تفسیر آن را روشن کند ، جز آن کسى که من دست او را گرفته ام ( و او را معرفى کردم ) .
