فرقان نازل شده چیست؟

صدای ایران-اسم: فرقان (پسر) (عربی) (مذهبی و قرآنی) (تلفظ: forqān) (فارسی: فرقان) (انگلیسی: forghan)
معنی: جدا کننده ی حق از باطل، آنچه جدا کننده ی حق از باطل باشد، ( اَعلام ) ) سوره بیست و پنجم از قرآن کریم دارای هفتاد و هفت آیه، ) نام دیگری برای قرآن، جداکننده حق و باطل، نام سوره ای در قرآن کریم

لغت نامه دهخدا

فرقان. [ ف ُ ] ( ع اِ ) ج ِ فَرْق ، به معنی رطل و پیمانه معروف مدینه.( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). رجوع به فَرْق شود.
فرقان. [ ف ُ ] ( ع اِ ) آنچه بدان فرق کنند میان حق و باطل. || شکافتگی دریا. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). || ظرف. ( اقرب الموارد ). || فیروزی. ( منتهی الارب ). نصر. ( اقرب الموارد ). || حجت و بیان واضح. ( منتهی الارب ). برهان. ( اقرب الموارد ). || صبح. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). || سپیده دم. ( منتهی الارب ). سحر. ( اقرب الموارد ). || کودکان. || ( اِخ ) قرآن. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ) :
خدای طاعت خویش و رسول و سلطان خواست
نکرد فرق در این هر سه امر در فرقان.
عنصری.
فرقان به نزد مردم عامی بود بزرگ
لیکن بزرگتر به بر مردم بصیر.
منوچهری.
او رسول مرسل این شاعران روزگار
شعر او فرقان و معنی هاش سرتاسر سُنَن.
منوچهری.
همچنان کاندر گزارش کردن فرقان به خلق
هیچکس انباز و یار احمد مختار نیست.
ناصرخسرو.
ورت آرزوی لذت حسی بشتابد
پیش آر ز فرقان سخن آدم و حوا.
ناصرخسرو.
خواندن فرقان و زهد و علم و عمل
مونس جانند هر چهار مرا.
ناصرخسرو.
عجب نبود گر از فرقان نصیبت نیست جز نقشی
که از خورشید جز گرما نبیند مرد نابینا.
سنائی.
بعد از سه مراتب آدمی زاد
بعد از سه کتب رسید فرقان.
خاقانی.
گر همه زهر است خلق از زهر خلق اندیشه نیست
هرکه را تریاق فاروقش ز فرقان آمده.
خاقانی.
نه خود سلطان درویشان خاص است احمد مرسل ؟
که از نون والقلم طغراست برمنشور فرقانش.
خاقانی.
|| یوم الفرقان ؛ روز جنگ بدر. ( منتهی الارب ). || تورات. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). || ( ع مص ) جدا کردن. ( منتهی الارب ). جدا کردن قسمتهای چیزی. ( اقرب الموارد ). رجوع به فرق شود. || حکم نمودن در چیزی. ( منتهی الارب ). جدا کردن میان حق و باطل. ( ترجمان جرجانی ترتیب عادل ). || شکافتن دریا را. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). || ( ص ) جداکننده میان حق و باطل. ( ترجمان علامه جرجانی ترتیب عادل ).

فرهنگ فارسی

جداکردن، جداساختن ازهم آنچه که حق وباطل راتشخیص دهدوازهم جداکند، قر آن
۱ - ( صفت ) آنچه جدا کننده حق از باطل باشد .
جمع فرق . به معنی رطل و پیمانه معروف مدینه .
فرهنگ معین
(فُ رْ ) [ ع . ] ۱ - (ص . ) آن چه که حق و باطل را از هم جدا کند. ۲ - (اِ. ) قرآن .
فرهنگ عمید
۱. بیست وپنجمین سورۀ قرآن کریم، مکی، دارای ۷۷ آیه.
۲. قرآن.

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] «فرقان» یکی از اسامی و صفات قرآن است که در آیه نخست سوره فرقان آمده است: «تَبَارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَی عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعَالَمِینَ نَذِیرًا»؛ بزرگ (و خجسته) است کسی که بر بنده خود فرقان (کتاب جداسازنده حق از باطل) را نازل فرمود تا برای جهانیان هشداردهنده ای باشد.

ظاهراً منظور از «الفرقان» در آیه 185 سوره بقره و آیه 43 سوره آل عمران نیز «قرآن» است. «فرقان» از «فرق» به معنای «هر چه که با آن حق از باطل جدا شود» مشتق شده است.

در نامیدن قرآن به «فرقان» وجوهی گفته اند؛ نظریه معروف آن است که چون قرآن؛ فارق میان حق و باطل است و آن دو را از هم مشخص می سازد «فرقان» نامیده شده است. آرای دیگر در این زمینه به شرح ذیل است:

ویکی علوم اسلامی (اصطلاح نامه علوم قرآنی، بخش اسامی و صفات قرآن).
wikiahlb: فرقان
[ویکی فقه] فرقان (ابهام زدایی). فرقان ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: • سوره فرقان، بیست و پنجمین سوره قرآن کریم• فرقان (قرآن)، یکی از نام های قرآن کریم

...
wikifeqh: فرقان_(ابهام_زدایی)
[ویکی فقه] فرقان (قرآن). یکی از اسامی قرآن ، فرقان است.

«فرقان» یکی از اسامی و صفات قرآن است که در آیه نخست سوره فرقان آمده است: (تبارک الذی نزل الفرقان علی عبده لیکون للعالمین نذیرا)؛ «بزرگ (و خجسته) است کسی که بر بنده خود فرقان ( کتاب جداسازنده حق از باطل ) را نازل فرمود تا برای جهانیان هشداردهنده ای باشد».ظاهرا منظور از «الفرقان» در آیه ۱۸۵ سوره بقره و آیه ۴۳ سوره آل عمران نیز «قرآن» است.«فرقان» از «فرق» به معنای «هرچه که با آن حق از باطل جدا شود» مشتق شده است.

وجه تسمیه

در نامیدن قرآن به «فرقان» وجوهی گفته اند؛ نظریه معروف آن است که چون قرآن؛ فارق میان حق و باطل است و آن دو را از هم مشخص می سازد «فرقان» نامیده شده است. آرای دیگر در این زمینه به شرح ذیل است:۱. چون قرآن در طول ۲۳ سال به صورت پراکنده به تدریج نازل شده است؛ ۲. چون از دیگر معجزات، جدا و بر صفحه و پهنه روزگار باقی است؛۳. قرآن فارق و جداکننده حلال از حرام ، راست از دروغ ، صالح از طالح ، صواب از خطا، مؤمن از کافر ، راه هدایت از ضلالت و راه بهشت از دوزخ است؛۴. چون قطعات، سوره ها و آیات قرآن جدای از هم نازل شد؛۵. برای این که قرآن از مقام الوهیت صادر و بر قلب خاتم انبیا نازل شده است.
wikifeqh: فرقان_(قرآن)

دانشنامه عمومی

سوره فرقان سوره ۲۵ از قرآن است و ۷۷ آیه دارد. مشابه دیگر سوره های مکی، تأکید این سوره بر مسائل مبدأ و معاد و نبوت محمد و مبارزه با شرک و بت پرستی است. در ادامه سوره صفات مؤمنان راستین را برمی شمرد. نام سوره از آیهٔ اول آن گرفته شده که از قرآن به عنوان فرقان (جداکننده حق و باطل) یاد می کند.

ترجمهٔ فارسیعکس فرقان

wiki: فرقان
فرقان (ابهام زدایی). فرقان می تواند به موارد زیر اشاره کند:
فرقان (سوره)، سوره ای از قرآن
گروه فرقان، نام گروهی شبه نظامی و مخالف نظام جمهوری اسلامی
فرغون، وسیله ای برای حمل و نقل دستی
wiki: فرقان (ابهام زدایی)

آِیه
تَبارَک اَلَّذِی نَزَّلَ اَلْفُرْقانَ عَلی عَبْدِهِ لِیکونَ لِلْعالَمِینَ نَذِیراً[1]

ترجمه

بزرگوار و پر برکت است کسی که قرآن را بر بنده اش نازل کرد تا بیم دهنده جهانیان باشد.

تفسیر

برترین معیار شناخت: این سوره با جمله «تَبارَک» آغاز می شود که از ماده «برکت» است و می دانیم برکت داشتن چیزی عبارت از آن است که دارای دوام و خیر و نفع کامل باشد.

می فرماید: «زوال ناپذیر و پر برکت است کسی که قرآن را بر بنده اش نازل کرد، تا بیم دهنده جهانیان باشد» (تَبارَک الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلی عَبْدِهِ لِیکونَ لِلْعالَمِینَ نَذِیراً).

جالب این که مبارک بودن ذات پروردگار به وسیله نزول فرقان، یعنی قرآنی که جدا کننده حق از باطل است معرفی شده، و این نشان می دهد که برترین خیر و برکت آن است که انسان وسیله ای برای شناخت- شناخت حق از باطل- در دست داشته باشد! البته مقام عبودیت و بندگی خالص است که شایستگی نزول فرقان و پذیرا شدن معیارهای شناخت حق از باطل را به وجود می آورد. [2]

نکته ها

کلمه «تَبارَک» ممکن است از واژۀ«برک» به معنای ثابت و پایدار باشد، و ممکن است از واژۀ«برکة» به معنای خیر زیاد باشد، یعنی کسی که قرآن را نازل کرد منشأ خیرات بسیار است که نمونۀبرکت و خیر او همین نزول قرآن است. آری چه برکتی بالاتر از قانون الهی که میلیاردها انسان را در طول تاریخ از ظلمات به نور هدایت کرده است.

نزول، اگر در قالب «انزلنا» باشد به معنای فرستادن دفعی و یکجاست، ولی اگر در قالب «نَزَّلَ» باشد به معنای فرستادن تدریجی است و قرآن دارای هر دو نزول است؛ یکبار در شب قدر به صورت دفعی بر پیامبر نازل شد، «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ»[3] و بار دیگر به صورت تدریجی و در مدّت 23 سال نازل شده است، «نَزَّلَ الْفُرْقانَ» همان گونه که در جای دیگر قرآن می خوانیم: «وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَی النَّاسِ عَلی مُکثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزِیلًا»[4] ما قرآن را قطعه قطعه فرستادیم تا بتدریج بر مردم بخوانی.


1- قرآن، از سرچشمۀمبارکی صادر شده است. «تَبارَک الَّذِی نَزَّلَ»

2- هم نظام تکوینی انسان (آفرینش او که به قدرت خدا انجام گرفته) سزاوار تحسین است، «فَتَبارَک اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِینَ»[5] و هم نظام تشریعی او (نزول قرآن و تدوین احکام دین). «تَبارَک الَّذِی نَزَّلَ»

3- قرآن به تدریج نازل شده است. «نَزَّلَ»

4- قرآن، بهترین وسیلۀشناخت حقّ از باطل است. «الْفُرْقانَ»

5- اگر کتب آسمانی ورسالت انبیا نبود، انسان متحیر وسرگردان بود. «الْفُرْقانَ»

6- عبودیت و بندگی، زمینۀدریافت وحی است. «نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلی عَبْدِهِ»

7- رسالت پیامبر اسلام جهانی است. «لِلْعالَمِینَ»

8- وظیفۀانبیا هشدار و انذار است. «نَذِیراً»[6]

پی نوشت ها

[1] فرقان-1

[2] مكارم شيرازى، ناصر، برگزيده تفسير نمونه، 5جلد، دار الكتب الإسلامية - ايران - تهران، چاپ: 13، 1382 ه.ش.

[3] قدر، 1.

[4] اسراء، 106.

[5] مؤمنون، 14.

[6] قرائتى، محسن، تفسير نور، 10جلد، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن - ايران - تهران، چاپ: 1، 1388 ه.ش.