محسن رضایی به 1+5 پاس گل داد؟

به گزارش صدای ایران به نقل از ایرنا، سخنان و مواضع دبیر مجمع تشخیص «مصلحت» نظام بار دیگر خبرساز شد و واکنش‌ها برانگیخت؛ دلسوزان و صاحب‌نظران هنوز در حیرت سخنان چهارشنبه گذشته محسن رضایی بودند که دستاوردهای ۴۲ سال گذشته نظام و انقلاب را زیرسوال برده بود که خبر رسید وی در گفت‌وگویی با روزنامه فاینَنشال تایمز انگلیس، سیگنال عجیبی درباره مذاکره با آمریکا فرستاده است.

 

این رسانه انگلیسی به نقل از وی نوشته، «آن‌ها(آمریکا) باید به ما اطمینان خاطر دهند که همه تحریم‌هایی که پس از اجرای برجام اعمال شد در کمتر از یک سال رفع می‌شود. در این شرایط، مذاکرات می‌تواند آغاز شود در طول مذاکرات تحریم‌ها هر ماه باید برداشته شود؛ به عنوان مثال تحریم‌های مالی و محدودیت‌هایی که بانک های اروپایی اعمال کرده‌اند باید همان ماه اول رفع شود. رفع تحریم‌ها علیه صادرات نفت نیز در اولویت‌های نخست ما قرار دارد.»

از نگاه تحلیلگران سیاسی، نخستین و مهمترین پیام گفته‌های محسن رضایی به آمریکای جو بایدن و تیم همراه او این است که هرگونه توافقی با اصولگراها راحت‌تر است به شرطی که مذاکرات تا پس از انتخابات ۱۴۰۰ در ایران به تاخیر بیفتد!

باتوجه به این نگاه‌ها به این مصاحبه، واکنش‌های مختلفی نسبت به آن صورت گرفت؛ از جمله وزیر امور خارجه و سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور به اتخاذ موضع پرداختند و اعلام کردند سخنان منتشر شده در نشریه بریتانیایی موضع رسمی کشور نیست و محمدجواد ظریف تصریح کرد که «نباید با سیاست رسمی دولت اشتباه گرفته شود» و «به زودی طرح اقدام سازنده و دقیق خودمان را ارائه خواهم کرد».

اگرچه اندکی پس از رسانه‌ای شدن محتوای مصاحبه با روزنامه بریتانیایی، رضایی در توئیتی، از موضع خود را اصلاح کرد و در توئیتی نوشت: مذاکره فقط در چارچوب ۵+۱ و بعد از لغو کامل تحریم‌ها امکان‌پذیر است؛ اما این اقدام نه تنها از تاسف ناظران و واکنش‌های دستگاه دیپلماسی کشور نکاست بلکه پرسش‌ها و ابهامات جدیدی آفرید.

حسام‌الدین آشنا، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری در این زمینه در توئیتی نوشت: «آقا محسن عزیز، همان یک عملیات فریب قدیمی کافی‌است. لازم نیست دشمن را بیش از این فریب دهید.»

منظور وی به عملیات فریب، اشاره به عملیات کربلای ۴ بود که رضایی در این زمینه گفته، «برای فریب دشمن انجام شد.» رضایی در سالگرد عملیات کربلای ۴ این مطلب را در توئیتی نوشت که با واکنش‌های زیادی رو به رو شد.

رضایی درباره این عملیات گفته بود، «با عملیات کربلای ۴ به دشمن وانمود کردیم عملیات سالانه ما همین بوده است؛ ۱۰ روز بعد در همان نقطه و در زمانی که نیروهای ارتش بعثی به مرخصی رفته بودند عملیات کربلای ۵ را انجام دادیم.

عملیات کربلای ۴ بزرگترین و پرتلفات‌ترین عملیات ایران در جنگ تحمیلی بود. این عملیات در تاریخ پنجم دی‌ماه سال ۶۵ انجام شد. قرار بود در این عملیات نیروهای ایرانی از تاریکی شب استفاده کنند و پس از تصرف ابوالخصیب، پیشروی به سمت بصره ادامه یابد اما عملیات با پاتک دشمن رو به رو شد. بسیاری از روایت‌ها از لو رفتن عملیات حکایت داشت.

واکنش دیگر نسبت به مصاحبه رضایی را «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه داشت که روز جمعه گفت: مصاحبه و نظرات مطرح شده در این مصاحبه شخصی است. همه امور مرتبط با حوزه سیاست خارجی فقط از طریق وزارت خارجه و به صورت نهادی و از مجاری خودش منتقل می‌شود.

از دیگر واکنش‌ها،‌ می‌توان به نگاه برخی فعالان رسانه‌ای اشاره کرد که این اظهارات محسن رضایی را با توجه به اینکه کاندیدای بالقوه انتخابات است، رویکرد متناقض و دو وجهی اصولگرایان دانسته‌اند که «نه به آن شوری شورچشمانه و نه به این، بی‌نمکی و تلخی! ؛ کدام موضع اصولگرایان را باور کنیم؟ اگرچه این گزاره در میان‌شان مشترک است ؛ «فقط با ما مذاکره کنید، به انتفاع جناحی آن در ⁧انتخابات۱۴۰۰⁩ محتاجیم».

درباره این مصاحبه، چند نکته قابل توجه است:
۱. روزنامه فاینَنشال تایمز یکی از مهم‌ترین و پرنفوذترین روزنامه‌های اقتصادی سیاسی در جهان است و همواره مورد استناد تحلیلگران مطرح جهان قرار دارد؛ اعلام چنین موضع نادرستی از سوی یکی از مقام‌های مسئول در «مصلحت نظام»، نه تنها از چشم غربی‌ها پنهان نخواهد ماند بلکه در سطحی دیگر مورد توجه «میز»ها و مراکز مهم تصمیم‌گیر سیاست خارجی بویژه در آمریکا خواهد بود. اگر ساده‌اندیشانه فکر کنیم از نگاه آمریکایی‌ها این موضع تنها از سوی یک شخصیت حقیقی اتخاذ شده است، به طور قطع به خطا رفته‌ایم.

۲. در شرایطی که رهبر معظم انقلاب به صراحت «حرف قطعی» نظام را در مواجهه با آمریکا اعلام و تاکید کرده‌اند «ابتدا باید تحریم‌ها لغو و بعد از راستی‌آزمایی ایران از لغو آنها، به تعهدات خود برمی‌گردیم»، آنگاه ممکن است ایران به مذاکرات در قالب برجام برگردد، موضع محسن رضایی نه تنها در تضاد آشکار با سیاست رسمی کشور است بلکه حاوی پیامی به غرب بوده که هیچ اثری از «مصلحت نظام» در آن یافت نمی‌شود و برای غرب، تداعی‌کننده چنددستگی در تصمیم‌ها و سیاست‌های تهران است.

۳. از آنجا که روزنامه مصاحبه کننده از محسن رضایی به عنوان یکی از کاندیداهای مطرح انتخابات ۱۴۰۰ نام برده، یکی دیگر از جنبه‌های منفی گفته‌هایشان، ارسال پیام تاخیر در رفع تحریم‌ها تا زمان روی کار آمدن دولتی اصولگراست. وی با سابقه چند دهه دبیری مجمع تشخیص مصلحت نظام و حضور در بالاترین سطوح نظامی و امنیتی کشور، به خوبی از پیامدهای چنین سخنانی در مسیر مخالف نظر مردم و نظام آگاهند.

۴. کوتاه سخن آنکه این قلم با یادآوری رشادت‌ها و نقش‌آفرینی فرماندهان و پاسداران حراست از انقلاب و میهن، از همه طرف‌ها و جریان‌های سیاسی درگیر در انتخابات می‌خواهد در فضاهای تبلیغاتی و ایراد مواضع خود، هزینه‌سازی‌ها برای نظام برآمده از خون شهدا را برآورد کنند و حوزه مهم سیاست خارجی را وارد بازی‌های مقطعی و زودگذر انتخابات نکنند؛ منافع ملی و مصالح میلیون‌ها ایرانی ورای هر صندوق و رقابت و فراتر و مهم تر از برد و باخت در هر انتخاباتی است.