در جلسه شورای امنیت با محوریت ایران چه گذشت؟/ سفیر ایران چه گفت؟
نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت که برجام علی‌رغم همه فشار‌ها دوام آورده است.
صدای ایران- شست مجازی شورای امنیت سازمان ملل برای ارائه گزارش شش ماهه درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا امروز سه‌شنبه برگزار شد. در این گزارش اظهارات نمایندگان کشورها آمده است.
اتحادیه اروپا: برجام در برابر فشار‌ها دوام آورده است
نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت که برجام علی‌رغم همه فشار‌ها دوام آورده است.
او گفت لازم است که همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران ادامه داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد که برجام هیچ جایگزین مثبتی ندارد. نماینده اتحادیه اروپا گفت اقدام ایران در کاهش تعهدات خود ذیل برجام به ویژه انباشت اورانیوم کم‌غنا نگران‌کننده است.
او در ادامه گفت: «آمریکا عضو برجام نیست و بعد از خروج از این توافق در فعالیت‌های مرتبط با این توافق شرکت نکرده است و به همین جهت نمی‌تواند فرایند اجرای خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را آغاز کند. اکثر اعضای شورای امنیت تصریح کرده‌اند که اقدام آمریکا در آغاز روند احیای تحریم‌ها علیه ایران فاقد مبنای قانونی است.»
سازمان ملل: تحریم‌های آمریکا مغایر با اهداف برجام و قطعنامه است
معاون دبیر کل سازمان ملل: اقدام آمریکا در احیای تحریم‌های یکجانبه خود علیه ایران مغایر با اهداف مشخص‌شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هستند.
علاوه بر این، اقدام آمریکا در عدم تمدید معافیت‌های مربوط به تجارت نفت با ایران و همچنین همکاری در پروژه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ممکن است در توانایی ایران و سایر اعضا برای اجرای برخی از مفاد برجام اخلال ایجاد کرده باشد.
هیچ گزارشی مبنی بر عرضه، فروش یا اننقال اقلام هسته‌ای و اقلام دارای کاربری دوگانه به ایران که در مغایرت با بند ۲ ضمیمه B باشد دریافت نکرده‌ایم.
اتحادیه اروپا: برجام در برابر فشار‌ها دوام آورده است
نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت که برجام علی‌رغم همه فشار‌ها دوام آورده است.
او گفت لازم است که همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران ادامه داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد که برجام هیچ جایگزین مثبتی ندارد. نماینده اتحادیه اروپا گفت اقدام ایران در کاهش تعهدات خود ذیل برجام به ویژه انباشت اورانیوم کم‌غنا نگران‌کننده است.
او در ادامه گفت: «آمریکا عضو برجام نیست و بعد از خروج از این توافق در فعالیت‌های مرتبط با این توافق شرکت نکرده است و به همین جهت نمی‌تواند فرایند اجرای خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را آغاز کند. اکثر اعضای شورای امنیت تصریح کرده‌اند که اقدام آمریکا در آغاز روند احیای تحریم‌ها علیه ایران فاقد مبنای قانونی است.»
سازمان ملل: تحریم‌های آمریکا مغایر با اهداف برجام و قطعنامه است
معاون دبیر کل سازمان ملل: اقدام آمریکا در احیای تحریم‌های یکجانبه خود علیه ایران مغایر با اهداف مشخص‌شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هستند.
علاوه بر این، اقدام آمریکا در عدم تمدید معافیت‌های مربوط به تجارت نفت با ایران و همچنین همکاری در پروژه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ممکن است در توانایی ایران و سایر اعضا برای اجرای برخی از مفاد برجام اخلال ایجاد کرده باشد.
هیچ گزارشی مبنی بر عرضه، فروش یا اننقال اقلام هسته‌ای و اقلام دارای کاربری دوگانه به ایران که در مغایرت با بند ۲ ضمیمه B باشد دریافت نکرده‌ایم.
نماینده آمریکا: در حالی که ایران قطعنامه‌های این شورا را نقض می‌کند متأسفانه بسیاری از اعضای شورا دارند بی‌اعتنایی ایران به محدودیت‌های اعلام‌شده از سوی این شورا را نادیده بگیرند.
اعضای شورای امنیت باید اقدامات ایران را که تهدید علیه امنیت جهانی هستند محکوم کرده و با مماشات اقتصادی به رفتار‌های خطرناک رژیم پاداش ندهند.
اگر ایران رفع تحریم و فرصت‌های اقتصادی می‌خواهد باید نشان دهد که آماده است رفتارش را تغییر دهد.
ایران باید اخاذی هسته‌ای را پایان دهد و برای مذاکره بر سر توافقی جامع که حاوی مفادی درباره برنامه موشکی باشد پای میز مذاکره بیاید.
ما بار دیگر از دبیر کل سازمان ملل و همه اعضا می‌خواهیم همه تحریم‌ها از جمله تحریم‌های احیا شده از طریق مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها را اجرا کنند.
چین: توازن میان حقوق و تکالیف در برجام باید احیا شود
نماینده چین: خروج یکجانبه آمریکا از برجام و به کارگیری سیاست فشارحداکثری علیه ایران دلیل معضلات کنونی بر سر برنامه هسته‌ای ایران است.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از لحاظ حقوقی الزام‌آور است و باید به طور کامل اجرا شود.
اعضای شورای امنیت تلاش آمریکا برای تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران و احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور را رد کرده‌اند.
همه طرف‌ها باید سعی کنند توازن میان تکالیف و حقوق در برجام را احیا کنند.
در نشست دیروز وزرای خارجه اعضای برجام طرف‌ها تعهد خود به حفظ برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را اعلام کردند.
وزرای خارجه توافق کردند تلاش‌هایی مشترک برای بازگشت آمریکا به برجام در اسرع وقت به کار گیرند.
نشست وزرای خارجه پیامی مثبت و قوی به دنیا ارسال کرده که همه طرف‌ها بایستی از فرصت‌ها برای تعامل و تقویت دیپلماسی و بازگرداندن برجام به مسیر صحیح استفاده کنند.
مهم‌ترین وظیفه در حال حاضر این است که آمریکا رویه‌های خودش را اصلاح کند و بدون قید و شرط به برجام بازگردد.
روسیه: اقدامات آمریکا علیه ایران از عقلانیت خارج شده است
نماینده روسیه: طی سال گذشته ایالات متحده از هر فرصتی برای تنبیه ایران استفاده کرده است.
این اقدامات ماهیتی بی‌پروا پیدا کرده‌اند و از عقل سلیم فاصله گرفته‌اند.
مقام‌های ایالات متحده تلاش کرده‌اند خودشان و بقیه دنیا را متقاعد کنند که فشار حداکثری علیه ایران تنها روش ممکن برای حل و فصل همه مشکلات است.
همه این تلاش‌ها شکست خوردند و اعضای شورای امنیت اتحاد قابل توجهی نشان دادند.
جدیدترین گزارش دبیر کل سازمان ملل چیزی نیست که بتوانیم آن را سندی کاملا متوازن بدانیم.
نمی‌توان از یک طرف خواست که کاملاً به چیزی پایبند باشد و کاری در خصوص عدم پایبندی طرف دیگر انجام نداد.
همه ما می‌دانیم که عدم پایبندی ایران به تعهداتش [در برجام]، واکنش مستقیم به اقدامات مخرب و تحریک‌آمیز ایالات متحده است.
ایران قبلاً درباره تبعات چنین اقداماتی هشدار داده بود و این مسئله در بند ۳۶ برجام هم آمده است. یکبار دیگر ابراز تأسف می‌کنیم که سران سازمان ملل به اندازه کافی شجاعت نداشتند که به صراحت از آمریکا بخواهند به طور کامل و بی‌قید و شرط به پایبندی به قطعنامه و برجام برگردند و تمامی اقداماتی که در نقض این سند‌ها انجام داده‌اند را متوقف کنند.
از عبارت‌پردازی‌های خودخواهانه‌ای که در این گزارش درباره قتل ایرانی‌ها آمده است متحیر شدیم.
هیچ عبارتی در محکومیت این اقدامات دیده نمی‌شود یا اشاره‌ای به تبعات احتمالی آنها نشده است.
درباره قتل قاسم سلیمانی ابراز تأسف نشده و درباره محسن فخری‌زاده هم همین‌طور است. این را فقط می‌توان نشانه کم‌جرأتی دانست.
آلمان: موضع ما درباره برجام تغییر نکرده/از اقدامات ایران نگرانیم
نماینده آلمان: موضع ما درباره برجام تغییر نکرده است. ما سه کشور اروپایی تلاش‌های خستگی‌ناپذیری برای حفظ برجام داشته‌ایم.
در جلسه دیروز وزرای خارجه ما احتمال بازگشت آمریکا به برجام را مد نظر قرار داده و بر ضرورت تلاش مشترک در این خصوص تأکید کردیم.
لازم است ایران تمامی اقداماتی که مغایر با تعهدات هسته‌ای این کشور است را متوقف کند و از انجام اقدامات بیشتری که ممکن است نقض برجام و مصداق تضعیف آن باشد خودداری کند.
از اقدام ایران در نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته در نطنز عمیقاً نگرانیم. این نقض آشکار برجام است.
مصوبه اخیر مجلس ایران نیز با گسترش دادن برنامه هسته‌ای ایران نقض برجام است.
موضع‌گیری انگلیس درباره ترور شهید فخری‌زاده
نماینده انگلیس: انگلیس به برجام تعهد راسخ دارد. مکرراً مراتب تأسف و نگرانی‌مان را از تصمیم آمریکا برای خروج از این توافق و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران ابراز کرده‌ایم.
ما از تأثیراتی که این اقدام روی ایران و مردم ایران داشته آگاهیم.
بیانیه مشترک طرف‌های باقی‌مانده در برجام در نشست دیروز کمیسیون مشترک، جدیدترین نشانه تعهد ما است.
از می ۲۰۱۸ تلاش‌های خستگی‌ناپذیری برای حفظ برجام داشته‌ایم و به تعهداتمان پایبند بوده‌ایم.
بابت انتقاداتی که ایران از رویه سه کشور اروپایی می‌کند ابراز تأسف می‌کنیم.
اینکه ایران از ژانویه ۲۰۲۰ اقداماتی مغایر با تعهداتش در برجام انجام داده نیز مایه تأسف است.
شرایط مربوط به مرگ دانشمند هسته‌ای ایران، محسن فخری‌زاده هنوز مبهم است.
تا به امروز هیچ بازیگر دولتی یا غیردولتی مسئولیت آن را به عهده نگرفته است، اما انگلیس مکرراً قتل‌های فراقضایی را در هر زمان و مکانی که اتفاق بیفتند محکوم کرده است. ایران نیز در این مورد مستثنی نیست.
تمایل دارم اظهاراتم را با تأکیدمان بر نگرانی از تنش‌های موجود در منطقه خاتمه دهم. تشدید تنش‌ها به نفع هیچکس نخواهد بود.
امیدواریم سال آینده شاهد بازگشت آمریکا به برجام و بازگشت ایران به تبعیت از این توافق باشیم.
ایران: تلاش برای پیوند زدن برجام به مسائل غیرهسته‌ای محکوم به شکست است
نماینده ایران: برجام را نمی‌توان با هیچ موضوع دیگری پیوند زد؛ چرا که دستورکار مذاکرات برجام از ابتدا مسئله هسته‌ای بود.
ما تصمیم گرفتیم اجازه ندهیم مسائل دیگر، مذاکرات پیشاپیش دشوار را پیچیده‌تر کند.
این یک تصمیم بسیار عاقلانه بود که توسط تمام اعضای برجام اتخاذ شد.
بنابراین، در حال حاضر هر گونه تلاش برای پیوند زدن آینده برجام به مسائل غیرمرتبط و متفرقه محکوم به شکست است.
در چهار سال گذشته، آمریکا بیش از ۱۵۰۰ تحریم علیه ایران اعمال کرده و تمامی بخش‌های اقتصاد ایران را هدف قرار داده و تقریباً تمامی عواید ایران از برجام را از بین برده است.
چنین تحریم‌هایی که انتظار می‌رود تعداد آنها حتی تا آخرین دقایق حضور دولت کنونی آمریکا در قدرت نیز افزایش یابد، در واقع یک جنگ تمام عیار است که در آن، ابزار اقتصادی جایگزین سلاح شده است.
تحریم‌ها مانع واردات کالاهای بشردوستانه نظیر تجهیزات درمانی و داروهای حیاتی برای بیماری‌های خاص و دشوار می‌شود.
ادعای آمریکا در مورد معاف بودن اقلام بشردوستانه از تحریم‌ها کاملا دروغ است.
به عنوان مثال، حتی امروزه هم ما نمی‌توانیم به آسانی داروهای تسکین مشکلات تنفسی آسیب دیدگان از سلاح‌های شیمیایی را سلاح‌هایی را که توسط برخی کشورهای غربی به صدام ارائه و توسط وی در تجاوز به ایران استفاده شد، وارد کنیم.
نماینده ایران چه گفت؟
مجید تخت روانچی روز سه‌شنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که با موضوع بررسی دهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد این مطلب را مطرح کرد.
متن کامل بیانیه نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد به شرح زیر است:
«بنام خداوند بخشنده مهربان
آقای رئیس،
تقریباً چهار ماه پس از اقدام شکست خورده آمریکا برای تخریب برجام، شورای امنیت مجدداً در حال بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام است.
طبق قطعنامه ۲۲۳۱، برجام به عنوان «یک راه حل جامع، درازمدت و مناسب برای موضوع هسته‌ای ایران» منعقد شد تا «یک رابطه جدید با ایران را بنا نهد» و «همکاری و تعاملات عادی تجاری و اقتصادی با ایران» را تسهیل و تقویت کند.
انعقاد برجام نتیجه مذاکراتی طاقت فرسا، شامل بده بستان‌های دشوار بود و هرگونه پیشنهاد برای اصلاح، مذاکره مجدد یا تمدید آن مغایر قطعنامه ۲۲۳۱ و مسلماً برای ایران غیرقابل پذیرش است.
بعد از خروج از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، آمریکا تمام تحریم‌های هسته‌ای خود را مجدداً اعمال نمود و از آن زمان، با اتخاذ سیاست خصمانه‌ای نسبت به برجام و ایران، به آزار و اذیت پنهان و آشکار، مستمر و گسترده شرکای تجاری ایران روی آورده است.
با این اقدامات، آمریکا با ارتکاب چندین «نقض فاحش» برجام، مرتکب نقض ماهوی، نظام‌مند و مستمر تعهدات حقوقی‌اش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱، منشور ملل متحد و حقوق بین الملل گردیده است.
همچنین، با تهدید گستاخانه دیگر دولتها مبنی بر اینکه یا قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کنند یا مشمول مجازات می‌شوند، آمریکا نه تنها به تعهدات خود ذیل آن قطعنامه پایبند نمانده، بلکه عملاً مانع اجرای تعهدات دیگر دولتهای عضو نیز شده است.
آمریکا همچنین از اجرای قرار تأمین دیوان بین المللی دادگستری که در ۱۱ مهر ۱۳۹۷ و به اتفاق آرای قضات آن صادر شده و این کشور را ملزم می‌سازد تا موانع تجارت اقلام بشردوستانه با ایران را رفع کند، سرپیچی کرده است.
با وجود این، به جای اتخاذ اقدامات جبرانی مجاز در برجام، ایران براساس درخواست سه کشور اروپایی، حداکثر خویشتنداری و صبر راهبردی را برای مدت یک سال در پیش گرفت.
ولی خویشتنداری حداکثری ایران با به اصطلاح «فشار حداکثری» آمریکا و تحریم‌های غیرقانونی روزافزونش و همچنین ناتوانی مطلق سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا در اجرای تعهداتشان مواجه گردید.
تحت این شرایط، چاره‌ای برای ما جز برداشتن گام‌های جبرانی در انطباق کامل با بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام باقی نماند که براساس آنها، در صورت «اعمال تحریم‌های جدید یا اعمال مجدد تحریم‌های قبلی»، ایران حق «توقف اجرای تعهداتش به صورت کلی یا جزئی» را دارد.
بنابراین، گام‌های ایران کاملاً مطابق با حقوق و تعهدات ما ذیل برجام و مهمتر اینکه، کاملاً بازگشت‌پذیر می‌باشند.
در چهار سال گذشته، آمریکا بیش از ۱۵۰۰ تحریم علیه ایران اعمال کرده و تمامی بخش‌های اقتصاد ایران را هدف قرار داده و تقریباً تمامی عوائد ایران از برجام را از بین برده است.
چنین تحریم‌هایی که انتظار می‌رود تعداد آنها حتی تا آخرین دقایق حضور دولت کنونی آمریکا در قدرت نیز افزایش یابد، در واقع یک جنگ تمام عیار است که در آن، ابزار اقتصادی جایگزین سلاح شده است.
طبق گفته‌های مقامات آمریکایی، هدف تحریم‌ها «گرسنگی دادن» به مردم ایران، با استفاده از غذا و دارو به عنوان سلاح است که حتی در زمان جنگ هم ممنوع می‌باشد.
تحریم‌ها مانع واردات کالاهای بشردوستانه نظیر تجهیزات درمانی و داروهای حیاتی برای بیماری‌های خاص و دشوار می‌شود. در زمانی که ایران با یکی از بدترین انواع شیوع کرونا مواجه است، تحریم‌ها به صورت گسترده‌ای اقدام ملی ما در مقابله با این بیماری همه‌گیر را با مانع مواجه می‌سازد.
ادعای آمریکا در مورد معاف بودن اقلام بشردوستانه از تحریم‌ها کاملاً دروغ است. به عنوان مثال، حتی امروزه هم ما نمی‌توانیم به آسانی داروهای تسکین مشکلات تنفسی آسیب دیدگان از سلاح‌های شیمیایی را سلاح‌هایی را که توسط برخی کشورهای غربی به صدام ارائه و توسط وی در تجاوز به ایران استفاده شد، وارد کنیم.
آمریکا ادعا می‌کند تحریم‌ها «علیه مردم ایران» نیست. این نیز یک دورویی محض است؛ چرا که تحریم‌ها ضعیف‌ترین اقشار جامعه را هدف قرار می‌دهد، به فقرا بیش از اغنیا، به افراد مریض بیش از افراد سالم، و به کودکان و خردسالان بیش از بزرگسالان آسیب می‌زند.
تحریم‌ها فقط مشقت اقتصادی ایجاد نمی‌کند، بلکه در موارد زیادی باعث مرگ و میر انسان‌های بی‌گناهِ اقشار مختلف جامعه می‌شود.
با هر معیاری، تحریم‌های آمریکا غیرقانونی، نامشروع، غیراخلاقی، غیرانسانی و ظالمانه است و نمی‌توان نام دیگری جز تروریسم اقتصادی و جنایت علیه بشریت بر آن نهاد.
ضمناً، تحریم‌ها فقط بخشی از رفتار و سیاست‌های قلدرمآبانه و مخرب آمریکا علیه کشور من، شامل ایران‌هراسی نظام‌مند، جنگ طلبی، ماجراجویی نظامی در خلیج فارس، دخالت در امور داخلی ایران و بسیاری اقدامات غیرقانونی و تحریک کننده دیگر می‌باشد.
مثال زنده این سیاست شکست خورده، ترور وحشیانه شهید قاسم سلیمانی حدود یک سال قبل است. این اقدام تروریستی که به دستور مستقیم رئیس جمهور آمریکا صورت گرفت، یک نقض فاحش حقوق بین الملل است.
سرنخ‌های جدی نیز وجود دارد که ترور شهید فخری زاده، دانشمند برجسته ایرانی در ۶ آذر ۱۳۹۹، توسط رژیم اسرائیل، نزدیک‌ترین متحد آمریکا در منطقه، صورت گرفته است که دارای سابقه‌ای سیاه و طولانی در انجام چنین اقدامات تروریستی علیه دانشمندان هسته‌ای ایران در گذشته است.
طی چهار سال گذشته، آمریکا و متحدین منطقه ایش یک سری اقدامات هماهنگ با توسل به تمامی ابزارهای موجود، از جمله اقدامات نامشروع و غیرقانونی صورت دادند تا برجام را از بین ببرند.
به عنوان مثال، شما، آقای رئیس و نیز اعضای محترم شورا شاهد بودید که این تابستان چگونه آمریکا با لجاجت تلاش کرد از فرآیند شورا و مقررات قطعنامه ۲۲۳۱ سو استفاده کند تا مقررات تسلیحاتی آن قطعنامه را تمدید نماید.
حتی زمانی که قطعنامه پیشنهادی آمریکا، جز خود آن کشور فقط یک رأی مثبت کسب نمود، آمریکا سیاست مخرب خود را متوقف نکرد و تلاش ناموفقی با سو استفاده از به اصطلاح سازوکار ماشه را برای تخریب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را آغاز نمود.
این بار، هیچیک از اعضای شورا از آمریکا حمایت نکرد و مهمتر اینکه، ۱۳ عضو شورا آن را چند بار شفاهاً و کتباً رد نمودند و نهایتاً دو رئیس متوالی شورای امنیت اعلام کردند در موقعیتی نیستند که اقدام دیگری در قبال ادعاهای آمریکا بعمل آورند. بنابراین، حرکت آمریکا با یک شکست کامل در شورا مواجه شد.
آمریکا هم اکنون ناامیدانه تلاش می‌کند همان موضوع را در کمیته پنجم مجمع عمومی مطرح کند. این اقدام غیرقانونی با هدف تأسیس و تأمین مالی یک رژیم تحریمی شورای امنیت، بدون تأیید آن از طرف این شورا است. از دولتهای عضو ملل متحد انتظار می‌رود اجازه ندهند سازوکارهای سازمان ملل مورد سو استفاده قرار گیرد و به پیشنهاد آمریکا در برنامه بودجه سال ۲۰۲۱ برای اجرای قطعنامه ۲۲۲۱ رأی منفی بدهند.
بار دیگر، صمیمانه از اعضای شورا برای حمایت ارزشمندشان قدردانی می‌کنم. نظرات و ملاحظات شما فقط در حمایت از برجام به عنوان یک دستاورد دیپلماسی نبود، بلکه حمایت قوی از چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون و یک نه بلند و روشن به یکجانبه‌گرایی و قلدری بود.
تداوم چنین حمایتی برای اطمینان از اجرای کامل و بدون شرط قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام توسط تمامی اعضای برجام ضروری است.
همانطور که مقررات تسلیحاتی و مسافرتی قطعنامه ۲۲۳۱ وفق زمان بندهای مقرر در قطعنامه در ۲۷ مهر ۱۳۹۹ خاتمه یافت، بقیه مقررات قطعنامه نیز باید طبق زمان بندی‌های مندرج در آن اجرا شده و خاتمه یابد.
برای حفظ برجام، ایران هزینه گزافی پرداخته و بیش از سهم منصفانه اش تلاش کرده است. بنابراین، هیچکس نمی‌تواند از ما انتظار بیشتری داشته باشد.
در واقع، آن دسته از اعضای برجام که سال‌ها تعهداتشان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام را نقض کردند باید مسئولیت بیشتری تقبل کنند.
ایران در حال اجرای تعهداتش ذیل برجام بوده است. با وجود این، تحریم‌های غیرقانونی آمریکا و عدم پایبندی سه کشور اروپایی به تعهدات خود تحت برجام، نه تنها ایران را از منافع پیش بینی شده در برجام، یعنی انتفاع از روابط اقتصادی و تجاری عادی با دیگران محروم ساخته، بلکه مشقات و صدمات سنگینی به اقتصاد و مردم ما وارد آورده است.
سیاست به اصطلاح فشار حداکثری آمریکا علیه ایران با مقاومت حداکثری ما مواجه شده و نتوانسته است ما را چنانکه رؤیای مقامات آمریکایی بود، به زانو درآورد.
باید تاکنون روشن شده باشد که سیاست ارعاب و فشار بر ایران هیچ نتیجه‌ای نداشته و نخواهد داشت. تنها راه ممکن بازگشت به اجرای فوری، کامل و بدون شرط برجام است.
همانطور که صراحتاً توسط مقامات ما بیان شده، به محض اینکه اعضای برجام شروع به اجرای بی قید و شرط، مؤثر و کامل تعهداتشان نمایند، ایران هم اجرای تعهدات خود تحت برجام را از سرخواهد گرفت.
موضع اصولی ما طی سالهای اخیر همواره همین بوده که حالا، متعاقب تصویب قانون اخیر توسط مجلس ما، به یک تعهد حقوقی الزام آور برای دولت تبدیل شده است.
برجام را نمی‌توان با هیچ موضوع دیگری پیوند زد؛ چرا که دستورکار مذاکرات برجام از ابتدا مسئله هسته‌ای بود. ما تصمیم گرفتیم اجازه ندهیم مسائل دیگر، مذاکرات پیشاپیش دشوار را پیچیده‌تر کند. این یک تصمیم بسیار عاقلانه بود که توسط تمام اعضای برجام اتخاذ شد. بنابراین، در حال حاضر هر گونه تلاش برای پیوند زدن آینده برجام به مسائل غیرمرتبط و متفرقه محکوم به شکست است.
ما در مناسبت‌های متعدد موضع خود را در مورد توانایی‌های دفاعی کشورمان کاملاً روشن ساخته ایم. طبق حقوق بین الملل، توسعه برنامه موشکی متعارف حق ذاتی هر کشوری بوده و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. از این رو، ایران در مورد برنامه مشروع موشک‌های بالستیک خود مذاکره نخواهد کرد.
به خاطر واقع شدن در منطقه حساسی چون خاورمیانه، ما اجازه نخواهیم داد امنیت و توانمندی دفاعی متعارف‌مان به خطر افتاده، محدود یا تضعیف گردد. سیاست‌های قلدرمآبانه برخی قدرتها ایران را مرعوب نخواهد کرد تا از وسایل دفاعی مشروع خود دست بر دارد.
تنها منبع بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه ما حضور تعداد زیادی از نیروهای آمریکایی تقریباً در تمام کشورهای همسایه ایران، خلیج فارس و دریای عمان و همچنین جریان سیل‌آسای پیچیده‌ترین سلاح‌های آمریکا و دیگر کشورهای غربی به این منطقه است.
منطقه خلیج فارس از سال‌ها مداخله خارجی، درگیری و رقابت‌های ناسالم رنج می‌برد. این منطقه در اثر جریان لجام گسیخته سلاح‌های خطرناک کشورهای غربی به بشکه باروتی تبدیل شده است. برای فروش سلاح بیشتر به این منطقه، این کشورها به اختلافات در این منطقه دامن می‌زنند و سیاست «تفرقه بیانداز و حکومت کن» را در پیش گرفته‌اند.
وقت آن رسیده است که در جهت ایجاد منطقه‌ای بهتر، امن‌تر و مرفه‌تر کشورهای منطقه با حسن نیت با یکدیگر همکاری کنند. ابتکار صلح هرمز ما (موسوم به طرح امید) رهنمودی برای نزدیک کردن کشورهای منطقه به یکدیگر با هدف حل اختلافات آنها و ایجاد روابط دوستانه‌تر میان آنها است. امیدواریم این فراخوان صادقانه و صمیمانه ما برای گشودن صفحه‌ای جدید در همکاری‌های منطقه‌ای، به زودی مورد توجه همسایگان ما در خلیج فارس قرار گیرد.
در پایان مایلم اعلام نمایم که ملاحظات ما در مورد گزارش دبیرکل در نامه من که قبلاً به شورای امنیت فرستاده شده، منعکس شده و دیدگاه‌های ما در مورد مسائلی که امروز در سخنانم به آنها نپرداختم را شامل می‌شود.
متشکرم آقای رئیس.»
متن کامل بیانیه نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد به شرح زیر است:
«بنام خداوند بخشنده مهربان
آقای رئیس،
تقریباً چهار ماه پس از اقدام شکست خورده آمریکا برای تخریب برجام، شورای امنیت مجدداً در حال بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام است.
طبق قطعنامه ۲۲۳۱، برجام به عنوان «یک راه حل جامع، درازمدت و مناسب برای موضوع هسته‌ای ایران» منعقد شد تا «یک رابطه جدید با ایران را بنا نهد» و «همکاری و تعاملات عادی تجاری و اقتصادی با ایران» را تسهیل و تقویت کند.
انعقاد برجام نتیجه مذاکراتی طاقت فرسا، شامل بده بستان‌های دشوار بود و هرگونه پیشنهاد برای اصلاح، مذاکره مجدد یا تمدید آن مغایر قطعنامه ۲۲۳۱ و مسلماً برای ایران غیرقابل پذیرش است.
بعد از خروج از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، آمریکا تمام تحریم‌های هسته‌ای خود را مجدداً اعمال نمود و از آن زمان، با اتخاذ سیاست خصمانه‌ای نسبت به برجام و ایران، به آزار و اذیت پنهان و آشکار، مستمر و گسترده شرکای تجاری ایران روی آورده است.
با این اقدامات، آمریکا با ارتکاب چندین «نقض فاحش» برجام، مرتکب نقض ماهوی، نظام‌مند و مستمر تعهدات حقوقی‌اش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱، منشور ملل متحد و حقوق بین الملل گردیده است.
همچنین، با تهدید گستاخانه دیگر دولتها مبنی بر اینکه یا قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کنند یا مشمول مجازات می‌شوند، آمریکا نه تنها به تعهدات خود ذیل آن قطعنامه پایبند نمانده، بلکه عملاً مانع اجرای تعهدات دیگر دولتهای عضو نیز شده است.
آمریکا همچنین از اجرای قرار تأمین دیوان بین المللی دادگستری که در ۱۱ مهر ۱۳۹۷ و به اتفاق آرای قضات آن صادر شده و این کشور را ملزم می‌سازد تا موانع تجارت اقلام بشردوستانه با ایران را رفع کند، سرپیچی کرده است.
با وجود این، به جای اتخاذ اقدامات جبرانی مجاز در برجام، ایران براساس درخواست سه کشور اروپایی، حداکثر خویشتنداری و صبر راهبردی را برای مدت یک سال در پیش گرفت.
ولی خویشتنداری حداکثری ایران با به اصطلاح «فشار حداکثری» آمریکا و تحریم‌های غیرقانونی روزافزونش و همچنین ناتوانی مطلق سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا در اجرای تعهداتشان مواجه گردید.
تحت این شرایط، چاره‌ای برای ما جز برداشتن گام‌های جبرانی در انطباق کامل با بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام باقی نماند که براساس آنها، در صورت «اعمال تحریم‌های جدید یا اعمال مجدد تحریم‌های قبلی»، ایران حق «توقف اجرای تعهداتش به صورت کلی یا جزئی» را دارد.
بنابراین، گام‌های ایران کاملاً مطابق با حقوق و تعهدات ما ذیل برجام و مهمتر اینکه، کاملاً بازگشت‌پذیر می‌باشند.
در چهار سال گذشته، آمریکا بیش از ۱۵۰۰ تحریم علیه ایران اعمال کرده و تمامی بخش‌های اقتصاد ایران را هدف قرار داده و تقریباً تمامی عوائد ایران از برجام را از بین برده است.
چنین تحریم‌هایی که انتظار می‌رود تعداد آنها حتی تا آخرین دقایق حضور دولت کنونی آمریکا در قدرت نیز افزایش یابد، در واقع یک جنگ تمام عیار است که در آن، ابزار اقتصادی جایگزین سلاح شده است.
طبق گفته‌های مقامات آمریکایی، هدف تحریم‌ها «گرسنگی دادن» به مردم ایران، با استفاده از غذا و دارو به عنوان سلاح است که حتی در زمان جنگ هم ممنوع می‌باشد.
تحریم‌ها مانع واردات کالاهای بشردوستانه نظیر تجهیزات درمانی و داروهای حیاتی برای بیماری‌های خاص و دشوار می‌شود. در زمانی که ایران با یکی از بدترین انواع شیوع کرونا مواجه است، تحریم‌ها به صورت گسترده‌ای اقدام ملی ما در مقابله با این بیماری همه‌گیر را با مانع مواجه می‌سازد.
ادعای آمریکا در مورد معاف بودن اقلام بشردوستانه از تحریم‌ها کاملاً دروغ است. به عنوان مثال، حتی امروزه هم ما نمی‌توانیم به آسانی داروهای تسکین مشکلات تنفسی آسیب دیدگان از سلاح‌های شیمیایی را سلاح‌هایی را که توسط برخی کشورهای غربی به صدام ارائه و توسط وی در تجاوز به ایران استفاده شد، وارد کنیم.
آمریکا ادعا می‌کند تحریم‌ها «علیه مردم ایران» نیست. این نیز یک دورویی محض است؛ چرا که تحریم‌ها ضعیف‌ترین اقشار جامعه را هدف قرار می‌دهد، به فقرا بیش از اغنیا، به افراد مریض بیش از افراد سالم، و به کودکان و خردسالان بیش از بزرگسالان آسیب می‌زند.
تحریم‌ها فقط مشقت اقتصادی ایجاد نمی‌کند، بلکه در موارد زیادی باعث مرگ و میر انسان‌های بی‌گناهِ اقشار مختلف جامعه می‌شود.
با هر معیاری، تحریم‌های آمریکا غیرقانونی، نامشروع، غیراخلاقی، غیرانسانی و ظالمانه است و نمی‌توان نام دیگری جز تروریسم اقتصادی و جنایت علیه بشریت بر آن نهاد.
ضمناً، تحریم‌ها فقط بخشی از رفتار و سیاست‌های قلدرمآبانه و مخرب آمریکا علیه کشور من، شامل ایران‌هراسی نظام‌مند، جنگ طلبی، ماجراجویی نظامی در خلیج فارس، دخالت در امور داخلی ایران و بسیاری اقدامات غیرقانونی و تحریک کننده دیگر می‌باشد.
مثال زنده این سیاست شکست خورده، ترور وحشیانه شهید قاسم سلیمانی حدود یک سال قبل است. این اقدام تروریستی که به دستور مستقیم رئیس جمهور آمریکا صورت گرفت، یک نقض فاحش حقوق بین الملل است.
سرنخ‌های جدی نیز وجود دارد که ترور شهید فخری زاده، دانشمند برجسته ایرانی در ۶ آذر ۱۳۹۹، توسط رژیم اسرائیل، نزدیک‌ترین متحد آمریکا در منطقه، صورت گرفته است که دارای سابقه‌ای سیاه و طولانی در انجام چنین اقدامات تروریستی علیه دانشمندان هسته‌ای ایران در گذشته است.
طی چهار سال گذشته، آمریکا و متحدین منطقه ایش یک سری اقدامات هماهنگ با توسل به تمامی ابزارهای موجود، از جمله اقدامات نامشروع و غیرقانونی صورت دادند تا برجام را از بین ببرند.
به عنوان مثال، شما، آقای رئیس و نیز اعضای محترم شورا شاهد بودید که این تابستان چگونه آمریکا با لجاجت تلاش کرد از فرآیند شورا و مقررات قطعنامه ۲۲۳۱ سو استفاده کند تا مقررات تسلیحاتی آن قطعنامه را تمدید نماید.
حتی زمانی که قطعنامه پیشنهادی آمریکا، جز خود آن کشور فقط یک رأی مثبت کسب نمود، آمریکا سیاست مخرب خود را متوقف نکرد و تلاش ناموفقی با سو استفاده از به اصطلاح سازوکار ماشه را برای تخریب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را آغاز نمود.
این بار، هیچیک از اعضای شورا از آمریکا حمایت نکرد و مهمتر اینکه، ۱۳ عضو شورا آن را چند بار شفاهاً و کتباً رد نمودند و نهایتاً دو رئیس متوالی شورای امنیت اعلام کردند در موقعیتی نیستند که اقدام دیگری در قبال ادعاهای آمریکا بعمل آورند. بنابراین، حرکت آمریکا با یک شکست کامل در شورا مواجه شد.
آمریکا هم اکنون ناامیدانه تلاش می‌کند همان موضوع را در کمیته پنجم مجمع عمومی مطرح کند. این اقدام غیرقانونی با هدف تأسیس و تأمین مالی یک رژیم تحریمی شورای امنیت، بدون تأیید آن از طرف این شورا است. از دولتهای عضو ملل متحد انتظار می‌رود اجازه ندهند سازوکارهای سازمان ملل مورد سو استفاده قرار گیرد و به پیشنهاد آمریکا در برنامه بودجه سال ۲۰۲۱ برای اجرای قطعنامه ۲۲۲۱ رأی منفی بدهند.
بار دیگر، صمیمانه از اعضای شورا برای حمایت ارزشمندشان قدردانی می‌کنم. نظرات و ملاحظات شما فقط در حمایت از برجام به عنوان یک دستاورد دیپلماسی نبود، بلکه حمایت قوی از چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون و یک نه بلند و روشن به یکجانبه‌گرایی و قلدری بود.
تداوم چنین حمایتی برای اطمینان از اجرای کامل و بدون شرط قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام توسط تمامی اعضای برجام ضروری است.
همانطور که مقررات تسلیحاتی و مسافرتی قطعنامه ۲۲۳۱ وفق زمان بندهای مقرر در قطعنامه در ۲۷ مهر ۱۳۹۹ خاتمه یافت، بقیه مقررات قطعنامه نیز باید طبق زمان بندی‌های مندرج در آن اجرا شده و خاتمه یابد.
برای حفظ برجام، ایران هزینه گزافی پرداخته و بیش از سهم منصفانه اش تلاش کرده است. بنابراین، هیچکس نمی‌تواند از ما انتظار بیشتری داشته باشد.
در واقع، آن دسته از اعضای برجام که سال‌ها تعهداتشان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام را نقض کردند باید مسئولیت بیشتری تقبل کنند.
ایران در حال اجرای تعهداتش ذیل برجام بوده است. با وجود این، تحریم‌های غیرقانونی آمریکا و عدم پایبندی سه کشور اروپایی به تعهدات خود تحت برجام، نه تنها ایران را از منافع پیش بینی شده در برجام، یعنی انتفاع از روابط اقتصادی و تجاری عادی با دیگران محروم ساخته، بلکه مشقات و صدمات سنگینی به اقتصاد و مردم ما وارد آورده است.
سیاست به اصطلاح فشار حداکثری آمریکا علیه ایران با مقاومت حداکثری ما مواجه شده و نتوانسته است ما را چنانکه رؤیای مقامات آمریکایی بود، به زانو درآورد.
باید تاکنون روشن شده باشد که سیاست ارعاب و فشار بر ایران هیچ نتیجه‌ای نداشته و نخواهد داشت. تنها راه ممکن بازگشت به اجرای فوری، کامل و بدون شرط برجام است.
همانطور که صراحتاً توسط مقامات ما بیان شده، به محض اینکه اعضای برجام شروع به اجرای بی قید و شرط، مؤثر و کامل تعهداتشان نمایند، ایران هم اجرای تعهدات خود تحت برجام را از سرخواهد گرفت.
موضع اصولی ما طی سالهای اخیر همواره همین بوده که حالا، متعاقب تصویب قانون اخیر توسط مجلس ما، به یک تعهد حقوقی الزام آور برای دولت تبدیل شده است.
برجام را نمی‌توان با هیچ موضوع دیگری پیوند زد؛ چرا که دستورکار مذاکرات برجام از ابتدا مسئله هسته‌ای بود. ما تصمیم گرفتیم اجازه ندهیم مسائل دیگر، مذاکرات پیشاپیش دشوار را پیچیده‌تر کند. این یک تصمیم بسیار عاقلانه بود که توسط تمام اعضای برجام اتخاذ شد. بنابراین، در حال حاضر هر گونه تلاش برای پیوند زدن آینده برجام به مسائل غیرمرتبط و متفرقه محکوم به شکست است.
ما در مناسبت‌های متعدد موضع خود را در مورد توانایی‌های دفاعی کشورمان کاملاً روشن ساخته ایم. طبق حقوق بین الملل، توسعه برنامه موشکی متعارف حق ذاتی هر کشوری بوده و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. از این رو، ایران در مورد برنامه مشروع موشک‌های بالستیک خود مذاکره نخواهد کرد.
به خاطر واقع شدن در منطقه حساسی چون خاورمیانه، ما اجازه نخواهیم داد امنیت و توانمندی دفاعی متعارف‌مان به خطر افتاده، محدود یا تضعیف گردد. سیاست‌های قلدرمآبانه برخی قدرتها ایران را مرعوب نخواهد کرد تا از وسایل دفاعی مشروع خود دست بر دارد.
تنها منبع بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه ما حضور تعداد زیادی از نیروهای آمریکایی تقریباً در تمام کشورهای همسایه ایران، خلیج فارس و دریای عمان و همچنین جریان سیل‌آسای پیچیده‌ترین سلاح‌های آمریکا و دیگر کشورهای غربی به این منطقه است.
منطقه خلیج فارس از سال‌ها مداخله خارجی، درگیری و رقابت‌های ناسالم رنج می‌برد. این منطقه در اثر جریان لجام گسیخته سلاح‌های خطرناک کشورهای غربی به بشکه باروتی تبدیل شده است. برای فروش سلاح بیشتر به این منطقه، این کشورها به اختلافات در این منطقه دامن می‌زنند و سیاست «تفرقه بیانداز و حکومت کن» را در پیش گرفته‌اند.
وقت آن رسیده است که در جهت ایجاد منطقه‌ای بهتر، امن‌تر و مرفه‌تر کشورهای منطقه با حسن نیت با یکدیگر همکاری کنند. ابتکار صلح هرمز ما (موسوم به طرح امید) رهنمودی برای نزدیک کردن کشورهای منطقه به یکدیگر با هدف حل اختلافات آنها و ایجاد روابط دوستانه‌تر میان آنها است. امیدواریم این فراخوان صادقانه و صمیمانه ما برای گشودن صفحه‌ای جدید در همکاری‌های منطقه‌ای، به زودی مورد توجه همسایگان ما در خلیج فارس قرار گیرد.
در پایان مایلم اعلام نمایم که ملاحظات ما در مورد گزارش دبیرکل در نامه من که قبلاً به شورای امنیت فرستاده شده، منعکس شده و دیدگاه‌های ما در مورد مسائلی که امروز در سخنانم به آنها نپرداختم را شامل می‌شود.
متشکرم آقای رئیس.»
