یمن چگونه سومین ارتش ثروتمند دنیا را زمینگیر کرد؟

عربستان سعودی با وجود پرداخت بیشترین هزینه‌های نظامی ممکن٬ در تجاوز ضد یمن٬ توسط ساده‌ترین تجهیزات انصارلله زمینگیر و تحقیر شد.

 حملات صورت گرفته به تاسیسات نفتی عربستان سعودی، تردید‌های زیادی را در خصوص کارآیی ناوگان نظامی عربستان و شکست سامانه‌های دفاعی این کشور در رهگیری هواپیما‌های بدون سرنشین و موشک‌های یمنی ایجاد کرده است. جریان انصارالله یمن مسئولیت کامل حملات پهپادی خود ضد تاسیسات نفتی عربستان توسط ۱۰ هواپیمای بدون سرنشین را پذیرفته است، این در حالی است که واشنگتن و ریاض برای کاهش خفت خود که در نتیجه موفقیت این حملات به وجود آمده، مدعی هستند که حملات مذکور از سوی یمن نبوده، بلکه از ایران یا عراق انجام شده است. آن‌ها ادعا کرده اند که این حملات احتمالا توسط موشک‌های کروز یا هواپیما صورت گرفته است.

مسئولان ریاض البته به این سوال پاسخ نداده اند که چرا سامانه‌های راداری عربستان که با هزینه‌های گزافی آن را از آمریکا خریداری کرده، نتوانست جلوی این عملیات را بگیرد. عربستان سعودی سومین بودجه نظامی بزرگ سالیانه در دنیا را به خود اختصاص داده است. حجم هزینه کرد نظامی عربستان در سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۶۷.۶ میلیارد دلار بوده که بعد از آمریکا و چین رتبه سوم هزینه‌های نظامی در دنیا را به خود اختصاص داده است.

هزینه‌های نظامی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص ملی عربستان که بیشتر مبتنی بر منابع نفت است را به خود اختصاص داده است. این رقم در سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۸.۸ درصد بود، این در حالی است که در سال ۲۰۱۵ به رقم بی سابقه ۱۳ درصد رسید.

سایت اینترنتی گلوبال فایر پاور متخصص در زمینه ارزیابی توانمندی‌های نظامی کشور ها، عربستان را در رتبه بیست و پنجم ارتش‌های دنیا قرار داده است. این رتبه بندی مبتنی بر ۵۰ عامل برای بررسی میزان قدرت ارتش‌های دنیا است که از جمله آن‌ها موفقیت در ماموریت‌ها و قدرت و توانمندی‌های بالای نظامی و تکنولوژی‌های ساخت جنگنده‌ها و تانک‌ها و قطعات دریایی و تجهیزات نظامی دیگر است. منابع مالی و انسانی، موقعیت جغرافیایی، اوضاع اقتصادی، منابع طبیعی، تعداد نیرو‌های ذخیره و فعال و حتی سطح بهداشت عمومی نیز در این رده بندی تاثیرگذار هستند. همچنین امکانات و توانمندی‌های لجستیک و بنادر و فرودگاه‌ها و مسیر‌های امدادرسانی زمینی و دریایی نیز در این زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 

بر اساس گزارش‌های این سایت اینترنتی، نیروی انسانی ارتش عربستان سعودی بالغ ۲۳۰ هزار نظامی است که مشغول خدمت نظامی هستند. ۷۵ هزار نفر از این افراد از نیرو‌های واکنش سریع هستند و ۱۳۵۰۰ نفر نز عضو نیروی دریایی هستند. نیروی هوایی نیز ۲۰ هزار کادر انسانی دارد و ۱۶ هزار نفر نیز در پدافند هوایی خدمت می‌کنند. ۲۵۰۰ نفر نیز جزو نیرو‌های موشک‌های استراتژیک یمنی هستند.

از مجموع ۳۳ میلیون نفر ساکن عربستان سعودی، تعداد مردان بالغ بر ۱۷ میلیون نفر است که ۱۶ میلیون نفر از آن‌ها قادر به حمل سلاح هستند. این در حالی است که تعداد افرادی که به سن قانونی برای خدمت نظامی رسیده اند، بیش از نیم میلیون نفر (۵۸۳ هزار نفر) است.

ناوگان نظامی عربستان

عربستان سعودی حدود ۸۴۸ هواپیمای جنگی در اختیار دارد که ۲۴۴ مورد از آن‌ها هواپیمای رهگیری و ۳۲۵ فروند جنگنده هستند. ۴۷ فروند از آن‌ها نیز هواپیمای ترابری نظامی هستند. علاوه بر اینکه عربستان ۲۰۷ هواپیمای نظامی آموزشی در اختیار دارد. ریاض همچنین ۲۵۴ بالگرد نظامی و ۳۴ بالگرد هجومی در اختیار دارد.

حاکمیت آل سعود همچنین ۱۰۶۲ تانک و ۱۱۱۰۰ خودروی نظامی زرهی در اختیار دارد. ۷۰۵ خمپاره انداز اتوماتیک و ۱۸۱۸ توپخانه از دیگر دارایی‌های نظامی عربستان به شمار می‌رود. این در حالی است که تعداد سکو‌های پرتاب موشک این کشور تنها ۱۲۲ سکو است.

در همین رابطه مجله آمریکایی نشنال اینترست در نوامبر سال ۲۰۱۷ اعلام کرده بود که عربستان سعودی جنگنده‌های اف ۳۵ را در اختیار دارد که می‌تواند حملات هوایی به اهداف دوردست را با دقت بسیار بالا و بدون نیاز به سوختگیری مجدد انجام دهد.

بر اساس این گزارش ریاض بمب‌های «بیگ وای ۵» که از دقت اصابت بالایی برخوردار است و بالغ بر ۲۰۰ کیلوگرم وزن دارد را نیز از انگلیس خریداری کرده و از آن در نیروی هوایی خود استفاده می‌کند. جنگنده‌های سعودی می‌توانند تعداد زیادی از این بمب‌ها را حمل کنند.

 

ریاض در زمینه نیروی دریایی، ۵۵ قطعه نظامی در اختیار دارد. این کشور هیچ کشتی جنگی یا ناو هواپیمابر یا ناوشکن در اختیار ندارد. عربستان دارای ۷ ناوچه٬ ۳ کشتی مین‌روب٬ ۴ کشتی جنگی بزرگ٬ ۹ کشتی گشت‌زنی و ۴ بندر اصلی بوده و تعداد بخش ناوگان دریایی بازرگانی آن حدود ۳۵۷ عدد است.

اما در سطح نفت٬ این کشور روزانه بیش از ۱۰ میلیون بشکه نفت تولید و ۳ میلیون بشکه را مصرف می‌کند. ذخایر نفتی عربستان حدود ۲۶۶.۵ میلیارد بشکه تخمین زده شده است.

رسوایی بزرگ

براساس گفته‌های میکائیل لودرز کارشناس مسائل خاورمیانه٬ باوجود زرادخانه بزرگی که ریاض دراختیار دارد٬ پس از حملاتی که توسط انصارلله به تاسیسات نفتی عربستان صورت گرفت و منجر به رسوایی بزرگ آن شد؛ هر شهروند عادی در این کشور می‌داند که وجود این زرادخانه کاملا بی‌فایده است.

لودرز اشاره کرد که عربستان بزرگترین مشتری سلاح‌های آمریکا است٬ به طوری که ۱۰ درصد از صادرات اسلحه ایالات متحده به این کشور صورت می‌گیرد. وی خاطرنشان کرد که باهمه این وجود٬ انصارالله یمن توانست تنها با ۱۰ پهپاد که به آسانی می‌توان آن را تولید کرد، قلب تاسیسات نفتی این کشور را هدف بگیرد.

مایک پامپئو وزیرخارجه آمریکا در توجیه شکست سامانه‌های دفاعی عربستان از جمله سامانه پاتریوت آمریکا اظهار کرد که این سامانه با موفقیت متفاوت عمل می‌کند و گاهی ممکن است حتی بهترین سامانه‌های دفاعی جهان نیز همیشه به هدف نخورند.

الکسی بوشکوف سناتور روسی در پاسخ به اظهارات پامپئو تصریح کرد که آیا درحالی که اعتماد به این سامانه‌ها امری محال محسوب می‌شود٬ خریداری کردنشان واجب است؟

یک مسئول در وزارت دفاع روسیه در گفتگو با خبرگزاری اینترفاکس این کشور خاطرنشان کرد که چگونه سامانه‌های دفاعی قدرتمندی مانند پاتریوت در رهگیری ده‌ها پهپاد و موشک‌های کروز ناکام می‌مانند.

طبق اطلاعات همین منبع در روزنامه امروز روسیه٬ سیستم پدافند هوایی عربستان شامل ۸۸ سامانه پاتریوت به اضافه ۳ ناوشکن آمریکایی مجهز به سامانه دفاعی ایجیس است که در آب‌های خلیج فارس مستقر شده اند.

محمدبن سلمان و بی‌ثمر بودن هزینه‌های نظامی عربستان

باوجود هزینه‌های هنگفت نظامی عربستان که از زمان ورود محمدبن سلمان به وزارت دفاع این کشور و سپس ولایت‌عهدی٬ دوبرابر هم شده؛ این امر به هیچ‌وجه بازدارندگی سعودی‌ها را تضمین نمی‌کند. این موضوع در جنگی که عربستان از مارس ۲۰۱۵ ضد یمن به راه انداخته و تاکنون نیز بدون هیچ دستاورد واقعی ادامه دارد٬ به خوبی خود را نشان می‌دهد.

پس از گذشت بیش از ۴ سال از جنگ یمن٬ ریاض در درگیری‌های خود با انصارالله٬ روی حملات هواییش حساب باز کرده بود که همین امر موجب کشته و زخمی‌شدن هزاران یمنی و آواره شدن ده‌ها هزار نفر از آن‌ها و نیز ویرانی و خونریزی در هرکجای این کشور شد.

درجبهه مقابل٬ انصارالله یمن نیز به پرتاب موشک در مرزهایشان با عربستان پرداخته و حملات متعدد پهپادی ضد پایگاه‌های هوایی و فرودگاه‌ها و سایر تاسیسات این کشور ترتیب داد. لازم به ذکر است که همه این حملات در پاسخ به تجاوز‌های ائتلاف جنگی عربستان در مناطق تحت سیطره انصارالله در یمن انجام شد.

عربستان در باتلاق یمن/ادامه باج‌خواهی‌های ترامپ از سعودی‌ها

آنچه که در حملات یمنی‌ها بر میدان‌های نفتی عربستان حاصل شد٬ ابراز ناتوانی سعودی‌ها در دفاع از زمین‌هایشان و منتظرماندن برای مشورت با هم‌پیمانان و شرکایشان بود.

در این میان دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا همچنان به اخاذی علنی از سعودی‌ها در یک بعد کامل ادامه می‌دهد. وی در حاشیه بحران کنونی عربستان اظهار داشت بخش زیادی از مسئولیت دفاع از عربستان برعهده خود این کشور است. ترامپ در همین راستا تصریح کرد که اگر حمایتی نیز از جانب واشنگتن برای ریاض باشد٬ سعودی‌ها باید با مبالغ زیادی٬ هزینه آن را پرداخت کنند.

دونالد ترامپ با این سخنان نشان داد که همچنای بر استراتژی ابتدایی خود یعنی پول در مقابل حمایت تاکید دارد.