اگر ترامپ از برجام خارج شود، چه می شود؟

دیپلمات پیشین کشورمان در مقاله‌ای در روزنامه لس انجلس تایمز نوشت: در میان همه بحران‌های جهانی، از تست‌های موشکی کره شمالی تا جنگ علیه داعش، به نظر می‌رسد بیش از همه چیز، یک هدف سیاسی ذهن او را بخود مشغول کرده که آن‌هم نابودی برجام است، توافقی که تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را در مقابل برخی محدودیت‌های برنامه هسته‌ای مرتفع کرده است.

به گزارش صدای ایران، متن یادداشت سیدحسین موسویان به شرح زیر است: ‎

«درحالی که ترامپ ناسازگاری خود با توافق چند جانبه بین‌المللی هسته ای ایران را آشکار ساخته، ‎سفیرش در سازمان ملل در هفته گذشته با جعل دروغ های طرح خروج احتمالی آمریکا از برجام را مطرح ساخت. طرح مذکور که یک "خود زنی" است، مسوولیت خرابکاری را به گردن کنگره آمریکا می اندازد.

اگر آمریکا موفق به غرق کردن برجام شود، عواقب آن تنها به تخریب اعتبار جهانی آمریکا و تضعیف روند عدم اشاعه سلاح های هسته ای محدود نخواهد شد بلکه می تواند سیاست خارجی ایران را نیز دستخوش تغییر کند.

سیاست خارجی ایران همیشه در مورد عادی سازی رابطه با غرب و تشنج زدایی با آمریکا با چالش های داخلی مواجه بوده است. طرز تفکر غالب در ایران معتقد است سیاست آمریکا بر پایه زورگویی است و لذا هرگونه انعطاف ایران، موجب فشار بیشتر آمریکا خواهد شد.

در عین حال در دوره ریاست جمهوری روحانی سیاست خارجی مصالحه جویانه‌تری اعمال شد که توجیه آن عمدتا به خاطر حل مسالمت آمیز بحران هسته ای و برداشته شدن تحریم های مرتبط با موضوع هسته ای است. لذا در تهران، توافق هسته ای به معیار قضاوت در مورد اعتماد یا عدم اعتماد به غرب به ویژه آمریکا تبدیل شده است.

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر عالی جمهوری اسلامی در آوریل ۲۰۱۵ فرمودند: حالا این مذاکرات هسته ای یک تجربه جدید است. اگر آن طرف رفتار نامعقول خود را کنار بگذارد، این می تواند تجربه جدیدی برای ما باشد که بتوان در مورد سایر موضوعات نیز مذاکره کرد.

اکنون که ترامپ برجام را به مخاطره انداخته است، در تهران اساسا اعتبار تعامل دیپلماتیک با غرب زیر سوال است. اگر ترامپ زیر برجام بزند، در تهران اجماع حاصل خواهد شد که درهیچ موضوع دیگری نیز نباید با آمریکا مذاکره یا همکاری یا اعتماد کرد.

در عین حال سیاستمداران در تهران نظاره خواهند کرد که آیا اروپا در هدف نابودی برجام، ترامپ را همراهی خواهد کرد یا خیر. اگر رهبران اروپایی پای برجام قاطعانه بایستند، تهران روی "رابطه با غرب منهای آمریکا" حساب باز کرده و در مورد سایر بحران های منطقه ای از جمله مبارزه علیه داعش با اروپا همکاری خواهد کرد. متقابلا چنانچه علیرغم اجرای تعهدات ایران، اروپا تسلیم ترامپ شود، آنگاه دلیل مشروعی خواهد بود که تهران به ملاحظات امنیتی خود، همچون  تقویت بیشتر توان موشکی وتقویت شبکه متحدین منطقه ای، اولویت بخشد.

تاثیر بعدی اقدام ترامپ در تخریب برجام، را باید در روابط ایران با قدرت‌های بلوک شرق همچون روسیه و چین و هند مشاهده کرد. در دوران اوباما، قدرت‌های بلوک شرق، به تحریم های علیه ایران پیوستند. این امر رییس جمهور وقت، آقای احمدی نژاد، را شوکه کرد زیرا که او سیاست "نگاه به شرق" را دنبال می‌کرد. اگر در ماجرای برجام، قدرت های بلوک شرق بتوانند از برجام دفاع کرده و اقدامات تخریبی ترامپ و پیوستن احتمالی اروپا به آمریکا، را بی اثر کنند، آنگاه، در جهان چند قطبی جدید، جهت یابی ژئوپولتیک ایران بطور قابل موثری به سمت توسعه گسترده همکاری های تجاری-امنیتی- سیاسی و بین المللی با قدرت های بلوک شرق گرایش پیدا خواهد کرد.

درحالی که ترامپ درحال وزن کردن اقدام بعدی درمورد برجام است، باید بداند که خروج آمریکا از برجام، ایران و جهان را به شرایط قبل ( اجماع جهانی علیه ایران) باز نخواهد گرداند. اگر او از انجام تعهدات برجامی دوران اوباما سرباز زند، شرایط آمریکا در منطقه وخیم‌تر خواهد شد زیرا که بعد از این ایران روی آمریکا هیچ حسابی نکرده در حالی که با دیگر قدرت های جهانی مشارکت و همکاری خواهد کرد.»