گزارش رویترز از نفت فروشی داعش در عراق

خبرگزاری ˈرویترزˈ نوشت: داعش ماه میلادی گذشته چهار پایانه نفتی را در شمال عراق تحت کنترل خود در آورد و هم اکنون فروش نفت و بنزین حاصل از این پایانه ها را به منظور تامین بودجه مورد نیاز ˈخلافتˈ خودخوانده اش آغاز کرده است.

داعش پایانه های نفتی ˈنجمهˈ و ˈقیارهˈ در نزدیکی شهر ˈموصلˈ در شمال عراق و در مناطق جنوبی تر در نزدیکی شهر ˈتکریتˈ نیز پایانه های نفتی ˈحمرینˈ و ˈعجیلˈ را به تصرف درآورده است.

این پایانه های نفتی در قیاس با دیگر میادین عظیم نزدیک کرکوک و بصره که تحت کنترل کردها و دولت مرکزی قرار دارند، متوسط محسوب می شوند. بیشتر چاه های نفتی تحت اختیار داعش که طبق برآورد یک مقام کرد، بالغ بر 80 حلقه است، پلمب شده و نفت از آن استخراج نمی شود.

با این حال، قطبیت منطقه تحت اشغال داعش در زمینه تامین سوخت باعث شده این گروه از امتیازی خاص در مقابل دیگر گروه های مسلح سنی رقیب در شمال عراق برخوردار شود. 

مقامات عراقی می گویند طی هفته های اخیر، داعش نفت قیاره را برای پالایش و تبدیل به گازوییل و بنزین کم کیفیت به پالایشگاه های سیار در سوریه تحویل داده و سپس برای فروش به موصل که 2 میلیون نفر جمعیت دارد منتقل کرده است.

به گفته آن ها، محموله های عظیم نفت خام که بخشی از آن از پایانه نجمه استخراج شده نیز از طریق قاچاقچیان و با تخفیف چشمگیر به قیمت حدود بشکه ای 25 دلار به تاجران ترک فروخته شده است.

ˈهشام البرفکانیˈ رییس شورای استانی کمیته انرژی موصل گفت: گزارش های مربوط به قاچاق نفت خام نجمیه در موصل به سوریه و از آن جا به یکی از همسایگان سوریه مورد تایید است.

به گفته وی، داعش اکنون از این تجارت غیرقانونی منافع زیادی به جیب می زند.

به گفته مسوول یکی از جایگاه های عرضه سوخت در موصل، این مراکز اکنون در حال فروش محصولاتی هستند که تاجران همدست با داعش به آن ها فروخته اند. بهای این سوخت بسته به کیفیتش بین 1 تا 1 و نیم دلار به ازای هر لیتر است که افزایش چشمگیری را در قیاس به قیمت های قبلی نشان می دهد.

وی افزود: سوخت این جایگاه ها از سوریه وارد می شود و سه برابر قیمت قبل است اما رانندگان چاره ای جز خرید آن ندارند زیرا سوخت یارانه ای دولتی عرضه نمی شود.

برفکانی گفت که داعش تنها حمایت کننده واردات از سوریه است زیرا در این کشور نیز همین گروه کنترل میدان های نفتی استان ˈدیر الزورˈ را در دست دارد. بخشی از این سوخت در خودروهای داعش مصرف می شود و مابقی به دست واسطه های آن ها در موصل می رسد.

نجمه و قیاره هر دو توسط شرکت ˈسونانگولˈ آنگولا اداره می شد اما این شرکت سال گذشته و پس از افزایش شدید هزینه های توسعه و نیز نگرانی های امنیتی درباره حمله شبه نظامیان سنی حاضر در منطقه، اعلام وضعیت فوق العاده کرد و از این منطقه خارج شد.

قیاره که گفته می شود در حدود 800 میلیون بشکه نفت را در خود جای داده پیش از تسلط داعش روزانه 700 هزار بشکه نفت خام سنگین تولید می کرد. تولید پالایشگاه قیاره و تاسیسات کوچکی که در نزدیکی موصل قرار دارند، پس از حمله داعش و فرار کارکنانشان متوقف شد.

اما داعش در ازای وعده حمایت، از کارمندان عراقی میدان نفتی قیاره خواسته تا در سمت هایشان بمانند. در بیشتر تاسیسات نفتی نیز وضع به همین منوال است تا جریان تولید حفظ شود.

مقامات عراقی برای اثبات این موضوع به نمونه پالایشگاه ˈبیجیˈ استناد می کنند که بزرگ ترین پالایشگاه عراق محسوب می شود و داعش از اواسط ماه ژوئن (خرداد) تلاش کرده است کنترل آن را بدست بگیرد بی آن که آسیبی به تاسیساتش وارد شود.

یکی از مهندسان قیاره که خواست نامش فاش نشود در این خصوص گفت: داعش علاقمند است که تاسیسات انرژی داخل قیاره را سالم حفظ کند. ما ابتدا متوجه دلیل این کار نشدیم اما یک هفته بعد این گروه استفاده از نفت قیاره را آغاز کرد. آن ها از همان ابتدا برنامه داشتند که از این میدان نفتی بهره برداری کنند.

منابع دولت عراق می گویند برآورد میزان درآمدی که از فروش نفت خام و یا نفت پالایش شده در سوریه به جیب داعش می رود قابل تخمین نیست زیرا شمار تانکرهای نفت هر روز با روز دیگر متفاوت است. 

یکی از این منابع افزود که عملیات قاچاق نفت به کردستان و ایران که پیش تر در ماه جاری انجام می شد و اکنون متوقف شده، در حدود یک میلیون دلار در روز برای داعش درآمد داشت.

یکی از دلالان و صاحب شرکت حمل و نقل در موصل گفت که محموله تانکرهای 250 هزار بشکه ای را به قیمت 6 هزار دلار از داعش می خرد.

داعش به عنوان منبعی دیگر برای تامین بودجه، از همه خودروها و کامیون های حامل کالا به موصل مالیات می گیرد.

یک کامیون بزرگ باید مبلغ 400 دلار، کامیون های کوچک تر 100 دلار و خودروها در صورت حمل کالا باید مبلغ 50 دلار مالیات بدهند.

ˈاحمد یونسˈ کارشناس گروه های مسلح در بغداد گفت داعش عملا وضعیتی اقتصادی در مناطق تحت کنترل خود ایجاد کرده است.

به گفته این کارشناس، با توجه به گسترش سلطه این گروه در اطراف مرز عراق و سوریه، تسلط بر میدان های نفتی این مناطق و فعالیت های روزافزون اقتصادی، داعش به زودی به یک قدرت اقتصادی بزرگ برخوردار از دارایی های میلیاردی تبدیل خواهد شد و حتی احتمال آن وجود دارد که این گروه خرید سهام در بازارهای نیویورک را نیز آغاز کند.

جنگجویان داعش در بخش های جنوبی تر نیز کنترل میدان های نفتی شرق تکریک را در دست دارند.

یکی از این میدان ها 25 هزار بشکه در روز نفت تولید می کند که به پالایشگاه کرکوک منتقل می شود و 150 میلیون فوت مکعب گاز طبیعی که از طریق خط لوله به نیروگاه کرکوک که تحت کنترل دولت بغداد قرار دارد ارسال می شود.

تولید گاز این میدان به رغم کاهش حجم، همچنان ادامه دارد زیرا طبق نظر کارشناسان انرژی، نیروگاه کرکوک نیاز بسیاری از شهرک های منطقه را تامین می کند و شبه نظامیان می کوشند در زمینه انرژی کمبودی رخ ندهد.

به گفته یکی از مهندسان میدان نفتی عجیل، داعش از بیم آن که تکنیک های ساده و ابتدایی آن ها در استخراج گاز باعث شعله ور شدن آن نشود، به تولید مقادیر اندک در این میدان اکتفا کرده اند.

ˈحمرینˈ دیگر میدان نفتی کوچکی است که داعش آن را تصرف کرده است. ظرفیت تولید این میدان در حدود 5 الی 6 هزار بشکه در روز از پنج چاه نفت آن است. 

به گفته یکی از کارمندان وزارت نفت عراق که در این میدان نفتی کار می کند، داعش تکنسین ها را از خارج به تکریت آورده است.

یک مقام عراقی اعلام کرد تانکر ها در گذشته نفت خام عجیل و حمرین را به کردستان عراق قاچاق می کردند. نیروهای پیشمرگه کرد نیز چشم خود را به روی این اقدام می بستند. اما نیروهای امنیت ملی عراق و نیز نیروهای پیشمرگه در تاریخ 12 ژوییه (21 تیرماه) مانع از ادامه این کار شدند. ارتش با استفاده از بالگرد تانکرهایی را که از تکریت به سوی شرق در حرکت بودند هدف قرار داد و نیروهای امنیتی کردستان نیز محموله های نفتی که وارد منطقه شان می شدند را توقیف کردند.

ˈصباح نوریˈ سخنگوی دولت عراق در امور مبارزه با تروریسم گفت: تا کنون 50 تانکر را هدف قرار داده ایم.

به گفته وی بالگردهای ارتش عراق روند قاچاق را به شدت مورد حمله قرار می دهند تا یکی از شریان های اصلی درآمد داعش قطع شود.

یکی از مشاوران وزارت نفت عراق برآورد می کند که در دو هفته اول ماه ژوئیه و پیش از آن که این عملیات متوقف شود، داعش در حدود 10 میلیون دلار – تقریبا معادل یک میلیون دلار در روز— به جیب زده است.

شهردار ˈطوزخورماتوˈ گفت این مسیر قاچاق 10 روز پیش مسدود شد.

به گفته وی، پیش از این اقدام، بین 30 تا 60 کامیون نفت وارد اقلیم کردستان شده بود، اما این رقم اکنون به صفر رسیده است.