دلایل کاهش نرخ رشد جمعیت

معاون بهداشت وزیر بهداشت ضمن تشریح وضعیت کنونی جمعیت در کشور از مسوولان خواست که شرایط ازدواج و فرزندآوری را برای 71 درصد جمعیت فعال و موتور محرکه کشور فراهم کنند.

به گزارش ایسنا، دکتر علی اکبر سیاری در همایش روز جهانی جمعیت که صبح امروز با حضور وزیر بهداشت، رییس مجلس شورای اسلامی و جمعی از مدیران و دست‌اندرکاران وزارت بهداشت برگزار شد، ضمن ارایه گزارشی از وضعیت جمعیت در کشور گفت: اصول کار در وزارت بهداشت بر اساس عقلانیت و بهره‌گیری از توان تخصصی، علمی و کارشناسی و همچنین جنبه اعتقادی است.

وی با بیان این که در حال حاضر سالانه حدود یک میلیون نفر به جمعیت کشور افزوده می‌شود، گفت: نرخ باروری، میزان مرگ و میر و همچنین مهاجرت وضعیت جمعیت کشور را رقم می‌زنند. اکنون 70 درصد جمعیت کشور را جمعیت فعال یعنی سنین بین 15 تا 64 سال تشکیل می‌دهد و در وضعیت دوران طلایی جمعیت کشور قرار داریم. از طرفی این جمعیت نیازمند شغل، مسکن، آموزش و ... هستند. به عبارتی اکنون در دوران عروسی جمعیت کشور هستیم. اما باید شرایط طوری فراهم شود که بتوان از این جمعیت شکل مطلوب استفاده کرد.

سیاری شعار امسال روز جهانی جمعیت مبنی بر "سرمایه‌گذاری برای جوانان تنها نگاه به امروز نیست، آنها آینده را می‌سازند" را مورد اشاره قرار داد و افزود: در دهه 60 خانواده‌ها 6.8 فرزند داشتند اما اکنون این رقم به 1.8 رسیده است. اکنون بیش از 11 میلیون نفر از جمعیت کشور در سن ازدواج قرار دارند. منحنی‌ها نشان می‌دهد که سن ازدواج درحال افزایش است؛ سن ازدواج در مردان 26.7 و در زنان 23.4 است. شواهد حاکی از آن است که باید در این زمینه کار شود.

وی ادامه داد: همچنین در سال‌های 85 تا 92 ازدواج کاهش یافته است. این درحالیست که سیاست‌های ابلاغی جمعیت، رفع موانع ازدواج و تسهیل در فرزندآوری را مورد تاکید قرار داده است. یکی از عوامل موثر در ازدواج شغل است. حدود 20 تا 25 درصد سنین 15 تا 29 سال که جمعیت آماده شغل محسوب می‌شوند، فاقد شغلند. بنابراین یکی از فرصت‌هایی که باید فراهم شود، فرصت اشتغال است. بنابراین باید درمورد مبحث ازدواج جوانان کار شود.

سیاری، توانمندسازی جوانان برای تشخیص هنجارهای مفید از مضر، تبیین مهارت‌های زندگی و تاکید به آموزش این مهارت‌ها، تدوین محتواهای جدید بر اساس نیازسنجی، تبیین اهمیت تشکیل خانواده، آموزش معیارهای انتخاب همسر، فرهنگ‌سازی برای ارزش دانستن تشکیل خانواده پایدار و فرهنگ سازی برای ارزش دانستن فرزندآوری را از جمله اقدامات وزارت بهداشت در مباحث جمعیتی خواند و گفت: البته فرزندآوری از تصمیم‌های شخصی افراد است.

وی روند رو به رشد طلاق در کشور را مورد اشاره قرار داد و ضمن تاکید بر مباحث مربوط به تحکیم بنیان خانواده، افزود: از 800 هزار ازدواجی که سالانه در کشور ثبت می‌شوند، 20 درصد به طلاق منجر می‌شود که 50 درصد از این موارد نیز در پنج سال اول زندگی مشترک است. فقر، اختلافات شدید مالی، اعتیاد، ازدواج تحمیلی و ... از جمله علل این موضوع است.

سیاری سه موضوع "سازگاری"، "معیشت" و "سلامت" را عاملی برای مستحکم ماندن پیوند زوجین خواند و ادامه داد: تقویت و ارتقای برنامه آموزش هنگام ازدواج با رویکرد مذهبی، عاطفی اجتماعی، جنسی، فرزندآوری و بارداری سالم از جمله اقدامات و برنامه‌های وزارت بهداشت است. فرزند عامل پایداری خانواده است. 28 درصد زوج‌ها تک فرزند هستند.

وی افزود: حدودا از زمان ازدواج نیز سه سال و نیم زمان می‌برد تا زوج‌ها اولین فرزند‌شان را به دنیا آورند. همچنین بین فرزند اول و دوم 5.4 سال زمان می‌دهند که این مباحث باید اصلاح شوند. اصلاح این موارد در سیستم ما شدنی است.

سیاری با اشاره به "فرزند کمتر، زندگی بهتر" که پیش از این در قالب سیاست تنظیم خانواده بیان می‌شد، گفت: در اوایل انقلاب تلاش شد که ضمن تامین سلامت مادر و کودک، تنظیم خانواده که منجر به کاهش جمعیت شود، اجرایی شود.

وی با تاکید بر لزوم اقناع مردم در راستای تغییر سیاست‌های جمعیتی، افزود: آموزش را در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی آغاز کرده‌ایم تا سیستم بهداشتی کشور جهت تغییر رویکرد اقناع شود. همچنین بازنگری در استانداردهای مشاوره خدمات بارداری در راستای افزایش باروری‌های ارادی و برنامه‌ریزی شده و همچنین کاهش میانگین فاصله زمانی میان ازدواج و فرزندآوری و ... صورت گرفته است.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت گفت: بیش از 3 میلیون زوج نابارور در کشور داریم که وزارت بهداشت در تلاش جهت کمک به آنهاست. برنامه‌های پیشگیری از ناباروری را نیز در دستور کار داریم؛ به این منظور در زمینه مصرف دخانیات، امواج رادیویی و ... تا عفونت‌هایی که باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهند، دستورالعمل نوشته‌ایم تا به این ترتیب از طریق پوشش‌های بیمه ای به زوجین نابارور کمک شود.

وی خطرات بارداری در سنین زیر 18 سال، بالای 35 سال و ... را مورد اشاره قرار داد و گفت: بارداری در سنین بالای 35 سال 27 درصد، بارداری‌های ناخواسته 21 درصد و بارداری در شرایط داشتن بیش از 4 فرزند 18 درصد خطر مرگ به دنبال دارند. همچنین اگر فواصل بارداری کمتر از دو سال باشد خطر مرگ بیش از 34 درصد افزایش می‌یابد.

سیاری برخی اظهارات انتقادی به وزارت بهداشت را مورد اشاره قرار داد و افزود: افراطیون می‌گویند شما نباید کاری به بارداری افراد داشته باشید اما این افراد خطرات بارداری‌های ناخواسته و موارد این چنینی را متوجه نیستند. در حال حاضر هم 120 هزار سقط غیرقانونی در کشور اتفاق می‌افتد که در صورت بی‌توجهی، خطر افزایش آن وجود دارد.

وی با تاکید بر آنکه مادران باردار باید طی مدت بارداری 8 مرتبه مورد مراقبت قرار گیرند، ادامه داد: ارایه خدمات مراقبتی، تسهیلات و همچنین ارایه مکمل‌های دارویی مورد نیاز طی دوران بارداری از اهمیت بسزایی برخوردارند. باید در سیستم بهداشتی کشور قرص آهن به صورت رایگان به مادران نیازمند داده شود اما متاسفانه مدت‌ها بود که این مکمل‌ها برچیده شده بود.

سیاری به ارایه خدمات بیمارستان‌های دوستدار کودک اشاره کرد و گفت: با کمک وزارت رفاه نیز برنامه‌ای داریم که خدمات مشاوره ژنتیکی را برای زوجین داشته باشیم؛ چرا که حدود 3 درصد زوجین ممکن است مشکل ژنتیکی داشته باشند که در این صورت هزینه سنگینی به کشور تحمیل می‌شود.

وی افزود: حدود 220 هزار سقط در کشور اتفاق می‌افتد که 120 هزار مورد از آنها غیرقانونی است. مسایل مالی و تداخل فرزندآوری با تحصیل از جمله علت‌های این موضوع هستند.

به گفته سیاری، هپاتیت B، C و ایدز از طریق رفتارهای پرخطر جنسی از جمله مشکلاتی است که بارداری را با خطر مواجه می‌کنند. همچنین روزانه 8 نفر در کشور به علت اعتیاد فوت می‌کنند و متاسفانه 55 درصد والدین ازاعتیاد فرزند خود بی‌خبرند. 14 درصد معتادان در فاصله سنی 19 – 15 سال و 58 درصد آنها نیز در سنین کمتر از 35 سال قرار دارند.

وی گفت: 71 درصد جمعیت کشور موتور محرکه کشور هستند و این فرصتی طلایی است. لازم است کسانی که در کشور مسوولیت دارند، شرایط ازدواج و فرزندآوری را برای آنها فراهم کنند.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت در پایان ابراز امیدواری کرد که نرخ باروری درکشور به بیش از 2.1 افزایش یابد.