درس‌های یک تجاوز/ دو هفته اول "عملیات ویژه نظامی" روسیه در اوکراین

صدای ایران/ حمید سعادتی- دکتر سجد عابدی رئیس مرکز مطالعات امنیت سایبری کشورمان طی یاد داشتی به تحلیل بحران اوکراین در ایران  و نقد برخی تحلیل های سیاسی در ایران در این حوزه پرداخته است که در زیر می آید.

فقط در این چند روز اول جنگ اکراین، قریب چهل درصد ارزش پول روسیه در برابر سایر ارزها افت کرد. (سنگینی این گزاره برای ما ایرانی‌ها به دلیل تجربه‌ی تحریم‌های ظالمانه غرب بر زندگی و معیشت یکایک مردمان، کاملا محسوس است)  همچنین دولت مسکو میلیاردها دلار قرارداد با دیگر کشورها را از دست داد و به خاطر قطع شبکه سوئیفت بانکی حداقل سیصد میلیارد دلار پول نقد روسیه هم بلوکه شد که احتمال مصادره هم وجود دارد. حداقل تا اینجا چند صد میلیارد دلار به دارایی روسیه ضرر مستقیم وارد آمد و به دلیل بلوکه شدن این دارایی، صدها هزار روسی بیکار شده یا خواهند شد و مردم از هم‌اکنون در صف عابر بانک‌ها در حال اخذ اسکناس و تبدیل آن به کالا هستند.
پوتین اعلام کرد خروج بیش از ده هزار دلار ممنوع است این یعنی اقتصاد روسیه به شدت به حفظ همان دلارهای نقدی موجود در کشور وابسته است. 

علاوه بر کاهش شدید ارزش بورس، بزرگترین لطمه را شرکت‌های نفت و گاز دولتی روسیه متحمل شدند و هر یک دهها میلیارد ضرر دیدند و نفت و گاز روسیه با اعمال تحریم، بزودی از بازیگری جدی در بازار انرژی جهان حذف خواهند شد. 
ضمنا مهم‌ترین قرارداد تاریخ روسیه یعنی خط لوله انتقال گاز به اروپا یعنی مهمترین منبع در آمدی روسیه برای همیشه نابود شد.
همین بلا بر سر دیگر بخش‌های کلیدی درامد اقتصادی یعنی صنایع فلزی، کشاورزی و نظامی این کشور هم آمده و به لطف تصمیم نابخردانه پوتین، دولت روسیه از صدها میلیارد دلار درآمد محروم شده است.

علاوه بر خسارات فوری و مستقیم اقتصادی، افکارعمومی جهان با قدرت رسانه‌ای غرب یکپارچه علیه این تجاوز بسیج شده است. از تحریم‌های رسانه‌ای و قطع دسترسی‌های مجازی تا نفرت‌پراکنی‌های قومی. 
علاوه بر شورای امنیت، مجمع عمومی سازمان ملل با اکثریت قاطع، اقدام روسیه را محکوم کرد و چهل کشور در دادگاه بین‌المللی علیه مسکو شکایت کردند که پرونده‌ی به جریان افتاده، با رای دادگاه می‌تواند دارایی‌های توقیف شده روسیه را به نفع اوکراین مصادره کند.
ضمنا برای اولین بار در تاریخ ورزش جهان، در اقدامی غیرمعمول ولی اجماعی، ورزشکاران روسی از تمام رقابت‌های ورزشی اخراج شدند و مقامات روسی را برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به امریکا راه ندادند.
این فقط بخشی از ماجرا است البته هنوز باید منتظر باشیم تا قسمت‌های شگفت‌انگیزتر از راه برسند.

از منظر نظامی هم نیروهای روسی در اوکراین تا به حال چند هزار کشته و مجروح داده و چند میلیارد دلار تجهیزات نظامی از دست داده‌اند و حتی اگر موفق شوند کل اوکراین را بگیرند با مهار پرهزینه یک جمعیت چند ده میلیونی مواجه خواهند شد و باید با دهها هزار جنگ‌سالار خارجی داوطلب هم روبرو شوند.
 گفته می‌شود همین الان هشتاد هزار نفر از این قبیل افراد، پشت مرزهای اوکراین هستند و می‌دانیم که سیل تجهیزات نظامی و پول از سوی اعضای ناتو به سمت اوکراین روان شده است.

لذا علی‌رغم بمبارانهای سنگین و پیروزی‌های محدود روسها، به نظر می‌رسد آثار زیانبار جنگ واقعی هنوز نمایان نشده زیرا اگرچه زمین نبرد نظامی در حال حاضر محدود به خاک اوکراین است ولی میدان واقعی جنگ علیه پوتین سراسر جهان را فراگرفته و خبرهایی می‌رسد که برهی سربازان روسی هم به دلیل عدم توجیه و فقدان انگیزه کافی حاضر به نبرد نیستند و به محض درگیری خود را تسلیم می‌کنند.

همه اینها نشان می‌دهد پوتین به دلیل خودمحوری و عدم بهره‌مندی از مشاوران آزاداندیش در باتلاق فریب راهبردی گرفتار آمده است.

 اگر آمریکا و متحدانش دهها سال صرفا در حوزه رقابت نظامی و سیاسی تلاش می‌کردند باز هم نمی‌توانستند به این میزان به اقتدار و اعتبار روسیه لطمه بزنند و تا این حد مسکو را در افکارعمومی، بازیگر بد جلوه داده و به انزوا بکشانند و به اقتصاد روسیه خسارت وارد کنند.
 به همین دلبل است که غربی‌ها و حامیان‌ آنها به درستی می‌گویند:

آقای پوتین متشکریم بخاطر این‌همه بی‌عقلی

تاریخ نشان داده که خداوند نعمت عقل را از مستبدان دریغ می‌کند
پس بهتر است منتظر بمانیم تا آینده او و میراث‌ش را تماشا کنیم
هم برای عبرت خود
و هم اتمام حجت الهی بر متکبران
و هم تحقق مجدد وعده خدا برای محرومان 
توصیه من به تحلیل‌گران سیاسی این است که؛
خود و افکارعمومی را فریب ندهیم. حتی در یک تحلیل صرفا سیاسی، اگر هیچ‌یک از خسارات اقتصادی و نظامی هم نبود و موفقیتی برق‌آسا به دست می‌آمد باز هم تخریب خانه‌ها و آواره کردن میلیون‌ها انسان بی‌پناه و قتل هزاران نفر از آنان، توجیه‌گر هیچ هدف راهبردی نبوده و نیست.