حجم دارایی های بلوکه شده ایران چه مقدار است؟

صدای ایران؛ مریم سلگی- بعد از اتمام مذاکرات هسته ای یک سوال در باره حجم دارایی های بلوکه شده ایران در طول سال های تحریم  ایجاد کرد که نظرات مختلفی در این بخش مطرح شده و این تعدد نظرات تبدیل به یک ابهام جدید در فضای عمومی شده است.

ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی عنوان کرده بود که ۲۳ میلیارد از اموال بانک مرکزی و ۶ میلیارد دلار درآمد نفت در کشورهای هند، کره، امارات متحده عربی و هند موجود است.در آخرین گزارش های پایگاه خبری بیزینس اینسایدر به نقل از مسوولان خارجی، رقم آزاد شده منابع را حدود ۱۰۰ میلیارد دلار عنوان کرده اند.

حال آنکه این رقم مجموعی از دارایی ها خارجی بانک مرکزی، دارایی های دولت، حتی اشخاص و سایر نهادها است. به عنوان مثال، بیش از ۲۰ میلیارد دلار از این دارایی ها در چین نگهداری می شود و به واسطه این مقدار، دولت بخشی از تسهیلات را در قالب فاینانس پروژه های حمل ونقل عمومی دریافت کرده است.

یوسفیان‌ملا عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی رقم پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور طبق نامه ولی‌الله سیف به آقای روحانی حدودا 26 میلیارد دلار ذکر کرده است. وی با بیان اینکه در واقع پول‌هایی که بدون اما و اگر می‌تواند به خزانه کشور ریخته شود همان 26 میلیارد دلار است، اما کل رقم پول‌های ایران در خارج 107 میلیارد دلار است.

مبلغ 26 میلیارد دلار در قانون بودجه نیامده و در صورتی که به خزانه واریز شد و دولت بخواهد آن را هزینه کند باید اصلاحیه‌ای در قانون بودجه به مجلس ارائه کند..معاون ارزی بانک مرکزی با بیان اینکه منابع بلوکه شده بانک مرکزی 23 میلیارد دلار و درآمد مسدودی نفت 6 میلیارد دلار است، بنابراین با اجرای برنامه جامع اقدام مشترک وجوه آزاد شده و قابل دسترسی 29 میلیارد خواهد بود.

به این رقم 22.4 میلیارد دلار وثیقه در چین برای تأمین مالی پروژه‌ها اضافه کنیم که قرار است به ازای هر یک دلار آن، سه دلار تسهیلات فاینانسی به ایران بدهد.

حدود 24.5 میلیارد دلار سپرده‌گذاری انجام شده نزد شرکت‌ زیرمجموعه وزارت نفت (این مبلغ صرف پروژه‌های نفتی شده است اما اکنون توانایی بازپرداخت ندارند و در قانون بودجه سال جاری 2 سال امهال گرفته‌اند) در همین بخش سهم وزارت نفت وزیر اقتصاد گفته 35 میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده به شرکت نیکو مربوط می شود و ربطی به بانک مرکزی ندارد.

حدود 10 میلیارد دلار سپرده نزد بانک‌های ایرانی (این مبلغ به موجب قوانین و مصوبات مراجع مختلف مصرف شده و قابلیت بازیافت آن‌ها محل تردید است)، 3.7 میلیارد دلار اوراق قرضه مسدودی ناشی از حکم دادگاه و همچنین وجوهی که در اختیار بوده، اضافه می‌شود و به این ترتیب موضوع  روشن خواهد شد.

 7 میلیارد دلار دارایی های آزاد شده ناشی از توافق ژنو، 1.1 ارزش طلاهای آزاد شده، مضافا 12 میلیارد دارایی بلوکه شده ایران در امریکا شامل اموال دیپلماتیک، وجوه نقدی، اموال نظامی و اموال محمدرضا پهلوی شاه فراری ایران و خانواده‌اش می‌شود و در پی حادثه 13 آبان 1358 از سوی ایالات متحده مسدود و توقیف شد.

در پایان جواب باید گفت درآمدهای ارزی کشور به ۳ قسمت تقسیم می شوند.

یک قسمت به وزارت نفت تعلق دارد. این سهم که هر سال در قوانین بودجه درج می شود، معمولا ۱۴.۵ درصد است.

 قسمت دوم، به صندوق توسعه ملی تعلق دارد که امسال ۲۰ درصد است؛ بنابراین ۳۴.۵ درصد مجموعا به وزارت نفت و صندوق توسعه ملی تعلق دارد و ۶۵.۵ درصد باقی مانده به بانک مرکزی فروخته می شود.