با رفتارهای آزاردهنده دیگران چه کنیم؟

افراد براي اعتراض به رفتارهاي ديگران که برايشان آزاردهنده است، به‌طور ناخودآگاه ۳نوع واکنش از خود بروز می‌دهند که هرکدام از آنها يک سبک رفتاري است. افراد در مراحل مختلف زندگي‌شان با آشنايان يا دوستاني سر و کار خواهند داشت که بعضي رفتارهاي آنها براي‌شان آزاردهنده خواهد بود.

به‌طور مثال، شخصی از زياد صحبت کردن همکارش کلافه شده است و به آن اعتراض دارد ولي نمی‌تواند آن را بيان کند؛ بنابراين اين طبيعي است که از رفتارهاي ديگران ناراحت شويم ولي بايد بتوانيم اعتراض يا حداقل ناراحتي‌مان را به آنها منتقل کنيم.

استفاده از ۳ سبک رفتاري
افراد براي اعتراض به رفتارهاي ديگران که برايشان آزاردهنده است، به‌طور ناخودآگاه ۳ نوع واکنش از خود بروز می‌دهند که هرکدام از آنها يک سبک رفتاري است. در ادامه در اين باره بيشتر توضيح می‌دهيم:

سبک منفعلانه: بعضي افراد در برابر رفتارهاي آزاردهنده نزديکان‌شان، سبک منفعلانه را بر می‌گزينند.
چنين افرادي در برابر هر رفتار آزاردهنده‌اي از ديگران، هيچ واکنشي از خود نشان نمی‌دهند. چنين عکس‌العملي باعث می‌شود که طرف مقابلشان هيچ‌گاه به اين نکته پي نبرد که آنها از اين رفتار ناراضي هستند. بنابراين در سبک منفعلانه، طرف مقابل به رفتارش ادامه خواهد داد و تغييري نخواهد کرد.

سبک پرخاشگرانه: گاهي افراد در برابر رفتارهاي ديگران، با پرخاشگري و دعوا واکنش منفي نشان می‌دهند. در چنين حالتي، معمولا طرف مقابل هم با پرخاشگري برخورد می‌کند و در نتيجه تعاملات آنها قطع خواهد شد. البته ممکن است در اين پرخاشگري‌ها، دشمني‌هايي ايجاد شود و ديگر هيچ‌گاه مشکلات بين دو طرف رفع نشود. همچنين بايد توجه کرد که در صورت پرخاشگري و داد و فرياد کردن، طرف مقابل شنونده خوبي نخواهد بود، بنابراين اين سبک به هيچ‌وجه توصيه نمی‌شود.

سبک مقتدرانه: در اين سبک، افراد عواطف و احساسات خودشان را به صورت محترمانه به طرف مقابل منتقل و ابراز مي‌کنند. اين سبک بسيار مناسب است و همه می‌توانند از آن استفاده کنند و با ژست خاصي مثلا با حالت چهره‌شان به طرف مقابل اين مفهوم را برسانند که از رفتار آزاردهنده وي خسته شده‌اند.

حتما لازم نيست اين موضوع را به زبان آورد به‌عنوان مثال گاهي گرفتن ژست‌هايي که نشان بدهد، رفتار طرف مقابل اجازه نمی‌دهد تا ما تمرکز کنيم و کارمان را انجام دهيم به وي می‌فهماند که صحبت‌هاي مداومش تمرکز ما را به هم می‌زند. طرف مقابل هم معمولا در چنين برخوردهاي مودبانه‌اي، واکنش مثبت نشان می‌دهد و بدون اين‌که به او بي‌احترامي شده باشد، رفتارش را تغيير می‌دهد.

آشنايي با مهارت قاطعيت
همان‌طور که خوانديد براي برخورد با دوستان يا آشناياني که رفتارهاي آزاردهنده دارند، سبک مقتدرانه بهترين راه‌حل است اما بعضي افراد هم هستند که به‌طور کلي در بيان نظرات‌شان مشکل دارند. بعضي رفتارهاي ديگران با اين که آزاردهنده نيست اما اشتباه است ولي باز هم بعضي افراد نمی‌توانند نظر مخالف‌شان را به آنها بگويند.

به‌طور مثال شايد نتوانيد در يک جمع دوستانه که افراد درحال برنامه‌ريزي براي سفري مشترک هستند، نظر مخالف خود را بيان کنيد. اگر هم مطرح کنيد توانايي به کرسي نشاندن حرف منطقي‌تان را نداريد. قاطعيت داشتن يک مهارت است که بعضي افراد نمی‌توانند به درستي از آن بهره ببرند.

با اين مهارت فرد می‌تواند صادقانه احساسات خود را بيان کند. اگر فکر می‌کنيد با اظهارنظر کردن در جمع يا در رابطه با نزديکان مشکل داريد، نگران نباشيد چون قاطعيت يک مهارت است و می‌توانید با راهکارهايي که در ادامه خواهيد خواند، آن را تقويت کرد.

در قدم اول فراموش نکنيد که هر فردي سليقه و علاقه خاص خود را دارد که البته قابل احترام است. به‌طور مثال اگر شما از رنگ قرمز خوش‌تان می‌آيد اما همسرتان اين رنگ را دوست ندارد، اين مسأله تنها يک اختلاف سليقه‌ای است و درست و نادرست درباره آن معنا ندارد.

البته واضح است که شما بايد درعين‌حال که به سليقه ديگران احترام می‌گذاريد، به سليقه خود هم پايبند باشيد. اگر از يک غذاي خاص خوشتان می‌آيد، اين نظر و سليقه شماست، نگذاريد ديگران سليقه شما را زير سوال ببرند. با اين حال رعايت اعتدال و تبعيت از نظر جمع درباره مسائل سليقه‌ای بهترين راه حل است.

 سعي کنيد کلمه «من» را کنار بگذاريد. نشان دهيد تنها به خودتان فکر نمی‌کنيد. در جملاتتان تاکيد را روي هدف و منطق ماجرا بگذاريد تا نشان دهيد نظرتان خودخواهانه نيست و به فکر جمع هم هستيد.
 توقع نداشته باشيد تمام جمع مطابق نظر شما رفتار کنند. براي نظرهايتان دليل بياوريد.

اگر گفته‌هاي شما به ضرر کسي تمام شد که مقابل‌تان نشسته است، سعي کنيد با او همدلي کنيد؛ براي مثال اگر نمی‌خواهيد با همسرتان به سينما برويد اول به‌طور قاطع بگوييد: «من، دوست ندارم بيايم» بعد از آن دليل واقعي بياوريد و به‌طور مثال بگوييد: «چون بايد به پدرم که بيمار است، سر بزنم» و در آخر هم با همسرتان همدلي کنيد و بگوييد: «مي‌دانم که شما دوست داريد امروز به سينما برويد و من از اين بابت معذرت می‌خواهم. مطمئن باشيد در اولين فرصت به سينما خواهيم رفت».

 اگر در نشان دادن قاطعيت در رفتارهاي‌تان دقت نکنيد، ممکن است به پرخاشگري تعبير شود اما اين ۲ تفاوت اساسي با هم دارند. کسي که قاطع است مورد احترام ديگران است و با اعتماد به نفسي که دارد می‌تواند حرف خود را بزند و حق خود را بدون ضايع کردن حق ديگران بگيرد اما انسان پرخاشگر به ديگران توجهي ندارد و فقط به خودش فکر می‌کند.

شايد فرد با پرخاشگري بتواند نظر خود را به کرسي بنشاند اما ديگران را ناراحت می‌کند و تاثير بدي بر ديگران می‌گذارد. بنابراين يک قدم مهم در مسير داشتن قاطعيت و نظر دادن درست اين است که احترام خود و ديگران را حفظ کنيد.

 اگر با کسي مشکل داريد پيش از شروع بحث سعي کنيد آن را فراموش کنيد. عصباني بودن و نشان دادن آن شما را غيرمنطقي نشان خواهد داد و نظرات شما در اين صورت قابل استناد نخواهد بود. يادتان باشد به هيچ‌وجه کسي را در جمع تحقير نکنيد. حرفي که طرف مقابل شما می‌زند، حتي اگر نادرست و غيرمنطقي باشد بايد با آرامش درباره آن حرف بزنيد و قانعش کنيد.

 ديگران را قضاوت نکنيد و از بحث خارج نشويد. سعي کنيد تمرکزتان را روي همان موضوعي که درباره آن صحبت می‌شود، بگذاريد. از اين شاخه به آن شاخه پريدن در بحث، باعث می‌شود به نتيجه مطلوب نرسيد.

 دنبال برد و باخت نباشيد. قرار نيست کسي در نهايت برنده شود. شما بايد تنها به دنبال حقوق منطقي خود باشيد و چه بسا حق با شما نباشد.

 هيچ‌گاه دستور ندهيد و نظرتان را با احترام بيان کنيد. به جاي استفاده از عباراتي مثل «بايد»، «من می‌گويم» يا «من می‌خواهم»، از جملاتي مثل «خوشحال می‌شوم اگر...»، «لطف می‌کنيد اگر...» و... استفاده کنيد.

منبع: شهروند