انصاري: امسال در ايام ارتحال امام (ره) بناي برپايي عزاداري نداريم

رئيس موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(س) اظهار داشت: با توجه به همراه شدن ايام ارتحال امام با نيمه مبارک شعبان ما بناي برپايي عزا نداريم و قصدمان بزرگداشت امام است تا دشمنان انقلاب بدانند امام و انقلاب ما با ائمه هدي پيوند جاودانه دارد و تا هميشه زنده است.

به گزارش ايسنا حجت الاسلام و المسلمين محمدعلي انصاري گفت: پروژه ملي و فاخر حرم بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، روز چهاردهم خرداد امسال در بيست و ششمين مراسم گراميداشت ايشان با حضور مقام معظم رهبري افتتاح مي شود.

به همين مناسبت، وي طي نشستي با مديران رسانه هاي گروهي به تشريح مراحل تشييع و تدفين پيکر امام، دلايل انتخاب محل دفن ايشان و ساخت حرم امام راحل پرداخت و با اشاره به سوالات گوناگوني که در اين خصوص در افکار عمومي مطرح است براي اولين بار (و به تعبير خودش شايد آخرين بار) نکات و خاطراتي را بازگو کرد.

انصاري همچنين در خصوص درخواست هاي متعددي که از موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني براي پاسخ دادن به سخنان و اظهارات گوناگون حول شخصيت امام(ره) بيان مي شود، پاسخ داد.

به گزارش پرتال امام خميني(س)، حجت الاسلام و المسلمين محمد علي انصاري در اين ديدار گفت: در زمان مناسب راجع به طرح موضوع محل دفن امام از سوي يادگار امام مرحوم حاج احمدآقا بيشتر صحبت مي کنيم ليکن در اين جلسه از نقطه اي شروع مي کنم که همه اطبا و مسئولين به اين نتيجه رسيدند که حضرت امام در آستانه ارتحال است و آن شب، شب تلخ و تاريخي 14 خرداد بود. تقريبا در آخرين دقايقي که امام خميني (س) نفس هاي آخر را مي کشيدند و همه نااميد از بازگشت امام شدند اين موضوع مطرح شد که پس از رحلت امام محل دفن ايشان کجا باشد؟ تشييع چطور انجام شود؟ و مقدمات اين کار بزرگ را چه کساني بايد انجام دهند؟ يادم هست در جلسه ويژه اي که در جماران برگزار شد، مسئولين و سران نظام، جمعي از اعضاي حوزه علميه قم و جمعي از بيت شريف امام در آن حضور داشتند راجع به دو موضوع بحث شد. يکي اينکه مراسم تشييع از چه زماني و با چه سبکي برگزار شود؟ و دوم اينکه امام کجا دفن شوند؟

وي افزود: تقريبا اتفاق نظر شد که حداقل يکي دو روز براي فراهم کردن مقدمات تشييع بايد فرصت داشته باشيم تا امکانات لازم آماده شود و از بعد امنيت و ساير مسائل برنامه ريزي شود. همه به اين نتيجه رسيدند که تشييع حضرت امام از مصلاي تهران با يک روز توقف و استقرار پيکر مطهر حضرت امام در مصلي انجام شود. بلافاصله بعد از آن ستادي را در جماران تشکيل داديم و عناصري از مسئولين سپاه، بسيج، حوزه علميه قم، جهاد سازندگي و دستگاه هاي ديگر و تني چند از شخصيت ها اين موضوع مطرح و براي تشييع و خاکسپاري تقسيم کار کرديم.

سرپرست مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(س) گفت: مکان دفن امام موضوع مهم ديگري بود که در همان جلسه مسئولين راجع به آن گفتگو شد.

وي يادآور شد: اين موضوع از ناحيه شخصيت‌ها و رجال سياسي و حوزه اي پيشنهادات مختلفي داشت. از جمله قم و در حرم حضرت معصومه(س)، منطقه کوشک نصرت، مسجد جمکران، در حرم مطهر امام رضا (ع) و بعضي اماکن داخل تهران مثل فرودگاه قلعه مرغي و همچنين محل فعلي مصلي امام خميني(س) در تپه هاي عباس آباد و پيشنهاد ديگر هم بهشت زهرا(س) بود. بعد از جمع بندي تصميم بر تشکيل کارگروهي براي بررسي دفن امام صرفاً در بهشت زهرا(س) شد. در اين کارگروه بنده و حجت الاسلام و المسلمين سيد سراج الدين موسوي و بعضي از آقايان بوديم. صبح 14 خرداد با سوار شدن بر بالگرد و عبور از بالاي بهشت زهرا و پهنه‌اي که الآن حرم امام در آن واقع شده است و با پياده شدن در بهشت زهرا و محل سرباز گمنام که آنجا نيز پيشنهاد را مورد بررسي قرار داديم تا مکان مناسب را تعيين کنيم، در جمع بندي به اين نتيجه رسيديم که دفن امام در داخل بهشت زهرا مي تواند مشکل ساز باشد. قبر سرباز گمنام هم محدوده بسيار کوچکي داشت نهايتاً مکان فعلي که در فاصله نزديک با بهشت زهرا و قبور شهداست انتخاب و تقريباً اطمينان يافتيم که اين مکان داراي موقعيتي است که حرم امام در طول زمان به آن نياز دارد.

وي به مراسم تشييع امام از مصلي امام خميني به سمت بهشت زهرا اشاره کرد و افزود: از لحظه‌اي که ما تشييع و تدفين را متکفل شديم، بر اين باور بوديم اين پديده اي است که در تاريخ معاصر سابقه نداشته و کسي نيز الگويي در اين زمينه ندارد که ما را در طول اين مسير راهنمايي کند. لذا بعضي از برنامه هايي که براي تشييع و خاکسپاري امام ريخته بوديم در شور و حال مردم به هم ريخت. بنده پس از نماز که قرار بود در ماشين پيکر امام باشيم، در اثر فشار جمعيت و فاصله گرفتن از ماشين حامل پيکر امام جا ماندم، به هيچ چيز دسترسي نداشتم به فرمانده هوانيروز متوسل شدم که بالگردش در آنجا بود. درخواست کردم که ما را به ماشين حامل امام برساند.

وقتي به محل دفن رسيديم معلوم بود که ماشين حامل پيکر امام امکان ورود به صحنه را ندارد. با تمهيداتي پيکر امام را وارد بالگرد کرديم. با مشکلات زياد وقتي بالگرد به زمين نشست و در کمترين زمان پيکر امام در لابلاي جمعيت انبوه گم شد، من با زحمت فراوان توانستم از بالگرد بيرون بيايم و از بالاي دوش مردم به کانتينري که در آن بلندگو بود برسم و با مردم صحبت کنم. من با بلندگو هرچه فرياد زدم مردم کنابر بروند ميسر نشد و تلاش همه دستگاه ها بي نتيجه و پيکر امام در انبوه جمعيت به اين سو و آن سوي مي‌رفت.

در ميان ازدحام جمعيت کفن امام پاره شد و من از ديدن اين صحنه تقريباً بيهوش شدم و نفهميدم که چه شد؟ قبل از آن آقاي ناطق نوري را ديدم از ميان جمعيت با زحمت زياد پيکر امام را بسوي کانتينر جايگاه هدايت کردند و پس از آن با برنامه‌ريزي خاص مجدداً امام با بالگرد به جماران منتقل شد و در جماران مجددا کفن و در تابوت محکمي قرار گرفت و عصر همان روز به بهشت زهرا منتقل و با تمهيدات ويژه‌اي دفن شد.

انصاري افزود: در فاصله کمتر از يک هفته از تدفين امام، يادگار امام مرحوم حاج سيد احمد آقا به من حکم سرپرستي مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(س) و ديگري ساخت حرم امام را دادند. هر دو مقوله، مقوله اي بود که ما قبلا از نظر ساختاري، سازماني، برنامه ريزي و از نظر افق هاي کوتاه مدت و دراز مدت هيچ کاري براي آن انجام نداده بوديم و کسي هم تصور نمي کرد که امام به آن زودي و در آن شرايط ناباورانه از دنيا بروند. البته بحث از ارتحال و دفن امام پيشتر با مرحوم حاج احمد آقا مطرح شده بود تصور اين بود که اين موضوع 10 الي 15 سال ديگر اتفاق مي افتد و قرارشد جايي را در نظر بگيريم و بدون اعلام قبلي برنامه ريزي کنيم. تصور اينکه در آن فاصله کوتاه امام رحلت مي کنند، کار دشواري بود.

وي ضمن تأکيد بر اينکه خوب است کساني که در تدفين امام حضور داشتند خاطرات خود را براي تاريخ بنويسند، اظهار داشت: بعضي از مردم تا هفتم و بعضي تا چهلم تمام وقت در کنار قبر امام تلاش مي کردند. ولي همه ما مي دانستيم که اين برنامه‌ريزي ها موقت و در جهت رفع نيازهاي فوري مردمي است لذا از روز دفن تا اولين سالگرد رحلت امام به همين منوال گذشت يعني ما و زائران امام در وسط بياباني قرار داشتيم که هيچ فضاي مطلوبي براي پذيرايي از مردم وجود نداشت. دستگاه ها با تمام امکانات فقط در راستاي خدمات فوري و ضروري تلاش مي نمودند. پس از برون رفت از شرايط فوق العاده و استقرار مبني طرح ميان مدت حرم آغاز شد.

وي ادامه داد: ما مي دانستيم اگر از اين فضاي اضطرار بيرون نرويم مردم به ما اعتراض مي کنند؛ لذا بايد يک برنامه ميان مدت طراحي و اجرا مي کرديم از سالگرد اول تا سال ششم بايد حرمي ساخته مي شد که در آن مردم زير سقف باشند و سيستم گرمايش و سرمايش وجود داشته باشد. تصور کنيد که ما در حرمي قرار داشتيم که با حضور صدها هزار نفر زائر در طول سال و فراهم کردن امکانات اوليه براي آنان بايد مقدمات ساخت و ساز و اجراي طرح هاي اصلي نيز فراهم و انجام مي شد.

من آماري را از حضور گسترده زائران در سال هاي اول بعد از ارتحال امام به مجلس شوراي اسلامي و خدمات به آنان ارائه دادم، همه نمايندگان متعجب شدند که حرم امام با نداشتن امکانات اين همه مراجعه کننده دارد.لذا به خاطر داريد در چند سال اول چند طرح عوض شد و سازه ها و سيستم ها دگرگون شد. هيچ کس نمي تواند بگويد اين کارهاي زائد و غير ضرور بوده، پس بخشي از استعداد، انرژي، نيرو و بودجه هاي ما صرف کارهاي موقت و ميان مدت شده است. امروز از آن آثار کوتاه و ميان مدت 20 درصد باقي مانده است. خيلي چيزها عوض و سيستم ها به لحاظ طرح جديد حرم دگرگون شده اند.

سرپرست مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(س) در مورد نظرات مختلف براي ساخت حرم امام خميني(س) نيز گفت: از اول رحلت تاکنون مخصوصا روزهاي اول رحلت 2 تفکر وجود داشت. يک تفکر اعتقاد بر اين داشت چون امام شخصيتي ساده، زاهد، مقابل هر گونه تجملات و دنياگرايي ها بود پس نياز به حرم ندارد. در همين راستا بعضي مي گفتند که اين علايق و احساسات مردم نسبت به امام پايدار نيست حتي بعضي از دوستان به من مي گفتند شما حرم را حداکثر براي 10 سال ببينيد. بعد از آن احساسات و علائق مردم کم رنگ مي شود ليکن همانها امروز مي گويند ما در اين نظر اشتباه کرديم اگر ما آن روز اين نوع تفکر را ملاک قرارد مي داديم و حرم را نمي ساختيم امروز خيلي از آثار امام نبود.

وي افزود: بحث دوم ضرورت ساخت و ساز حرم بود، اما ساخت و سازي که آن هم 2 طيف داشت ، طيفي مي گفتند به سرعت حرم امام را بسازيد و انرژي را صرف برنامه و کارهاي بزرگ و بلند مدت نکنيد.

فکر ديگر که فکر مرحوم يادگار امام آقاي حاج سيد احمد آقا، رهبر معظم انقلاب، رؤساي جمهور و شخصيت هاي ديگر بود، همواره ما را وا مي داشت که اگر قرار است کاري انجام شود بايد در شأن امام و نظام باشد. اين کار که ساخت حرم براي امام و براي معمار و باني انقلاب و کسي که ميليون ها زائر دارد و کسي که سالگردش بعد از 26 سال بايد پذيراي ميليون ها انسان باشد بايد توام با برنامه ريزي قدرتمندانه باشد . ابتدا مي بايست از منظر هنر افراد شاخص و هنرمند را از نظر معماري معماران برجسته از نظر تحليل، محاسبات و اجرا مديريت نيز افراد متخصص و کاردان و قدرتمند را به کار مي گرفتيم. لذا اتاق فکري بدين منظور تشکيل و خطوط اصلي و کلي حرم مطهر مشخص شد.

وي تصريح کرد: بعضي پيشنهاد دادند حرم امام بايد با همه حرمها متفاوت باشد. مثلا اينکه حرم امام را به شکل خيمه عظيم و بزرگ طراحي کنيم ولي اکثراً اعتقاد داشتند که امام با صبغه معنوي، عاطفي، ديني و شيعي که در ميان ملت ها دارد و نبايد حرم ايشان را از بعد معماري با حرمهاي ائمه و اهل بيت جدا کنيم. بدينگونه به ما تکليف شد که همان اصل و مباني معماري که در حرمها ديگر لحاظ شده است ما نيز لحاظ کنيم.

انصاري گفت: ما از نظر مرحوم حاج سيد احمد آقا بهره گرفتيم که سازه حرم بايد داراي گلدسته، قوس، گنبد و علاوه بر اينها نيز خيمه در طراحي بيايد، خيمه در مذهب و فرهنگ ما مقدس است که ليکن با سازه هاي ديگر متفاوت است لذا طراحي بر اساس ويژگيهاي ذکرشده 2 سال به طول انجاميد و محاسبات آن بوسيله دانشمندان در دانشگاه ها تحليل شد و سپس در اجرا بعضي از شرکت هاي داخلي گفتند ما از عهده اين کار بر نمي آييم. در نهايت به لطف خداوند تعالي اين پروژه عظيم تصويب و به دست متخصص ومهندسين و هنرمندان ايراني به مرحله اجرا درآمد.

وي اظهار کرد: از روز اول کار حرم ما با عشق و ايمان به مردم و رهبري نظام و ايمان به اينکه دولتمردان ما را تنها نمي گذارند وارد اين کار شديم. اول براين باور بوديم بايد با پول مردم کار ساخت حرم انجام شود، اما در ادامه به نقطه رسيديم که کمک مردم کافي نيست بلکه بايد از نظام و دولت کمک بگيريم و نمونه آن مصلي تهران است.

مردم تهران به نوبه خودشان براي حرم و مصلي خيلي کمک کردند اما براي پروژه اي که داراي 200 هزار متر بناي محکم مي باشد احجام بزرگ دارد به هيچ وجه کمک هاي مردم کفاف نمي داد لذا به سراغ دولتمردان رفتيم.

سرپرست مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(س) گفت: مجموعه نيروهاي حرم با دل به دريا زدن و استعانت از خدا کار را شروع کردند. از زمان شروع تاکنون هيچ روزي نبوده که ما به پيمانکاران و کساني که تامين مصالح مي نمايند بدهکار نباشيم و خدا را از اين بابت شکر مي کنيم و امروز با افتخار مي گوييم که هر کس اين پروژه عظيم اسلامي و ملي را بررسي کند، خواهد گفت با کمترين هزينه ساخته شده و به راحتي قابل محاسبه است.

انصاري با تاکيد بر اينکه تا کنون براي ساخت مجموعه حرم مطهر امام خميني(س) يک روز هم حرم تعطيل نبوده است، گفت: بايد به گونه اي برنامه ريزي و مديريت و اجرا مي نموديم که به برنامه هاي جاري حرم لطمه اي وارد نشود.

وي با بيان اينکه شايد ساخت حرم براي امام خميني در شهري مثل قم قطعاً بار هزينه هايي مثل ساخت مهمانسرا و يا سرويس هاي بهداشتي و ... را کم مي کرد، ولي انتخاب تهران براي دفن و کنار بهشت زهرا بهترين گزينه بود.

وي ادامه داد: در پهنه اي به وسعت چند هزار هکتار طرح شهر آفتاب در شوراي عالي شهرسازي به تصويب رسيده است حاشيه امن حرم خواهد بود نزديک به 1500 هکتار زمين را تحويل شهرداري داديم تا در حفظ فضاي سبز و زيبا سازي به ما کمک نمايد هنوز صدها هکتار زمين ديگر را براي فضاي سبز آماده کنيم و اين خدمت بزرگي براي تهران است.

رييس ستاد مرکزي بزرگداشت امام خميني(س) ساخت حرم در مکان فعلي را داراي محسناتي دانست و گفت: يکي از خدمات حرم به تهران و به پايتخت اين است که هزاران هکتار زمين از خطر توسعه بي برنامگي از قبيل آلونکها زاغه نشيني حفظ کرده است. لذا ما بارها به همه دولت مردان گذشته و فعلي اعلام کرده ايم که براي اجراي برنامه هاي مهم تهران و با هزينه کم مي توانيد روي پتانسيل اين منطقه حساب باز کنند.

انصاري در ادامه يکي از ويژگي هاي ساخت حرم امام خميني(س) را، بعد هنري آن دانست و گفت: ما سعي کرديم از بهترين اساتيد هنر در هر بخشي استفاده کنيم و يکي از عوامل تاخير ما همين است چرا که در امور هنري عجله و شتاب مشکل ساز است لذا وسواس بالايي به خرج داديم.

وي با اشاره به اينکه تنها در بخش خط کتيبه ها بيش از 3 هزار متر انواع خط کوفي، نستعليق، ثلث، محيا، محقق در حرم وجود دارد، گفت: در کارهاي هنري از اساتيد صاحب سبک برجسته و بنام کشور استفاده و آنان همکاري خوب و درخور تحسين با حرم داشته اند.

انصاري با توضيح اينکه بخشي از تاخير اتمام کار حرم به دليل دقت بالا در امور هنري است، گفت: ما در طول اين مدت همواره با سوالاتي از چرايي تاخير مواجه بوده ايم در حاليکه در درون سازمان حرم و براي مردم پاسخ مناسب داشتيم. پاسخ هايي از قبيل اينکه در کار بزرگي مانند ساخت حرم بايد صبور باشيم يا بودجه کافي نداريم، زمان کافي براي پروژه اي بزرگ لازم است و مهمتر از همه اينکه حرم امام هميشه و در مناسبت هاي مختلف و بازديدهاي افراد و گروه هاي گوناگون پراز جمعيت زائر بوده است و اين مسئله باعث شده ما همواره احتياط لازم را براي حفظ امنيت زائران داشته باشيم و حرم را تعطيل نکنيم و اجراي پروژه بسيار مهم حرم در حاليکه مردم زير سقف موقت آن مشغول زيارت بوده اند، کار سخت و دشواري بود چرا که قرار بود ما هيچوقت در حرم تعطيلي نداشته باشيم.

رييس ستاد مرکزي بزرگداشت امام خميني(س) با بيان اينکه همه اين کارها به لطف و عنايت خداوند آنجا شده است، ادامه داد: من با همه وجودم معتقدم که علاوه لطف و عنايت خداوند، روح امام نيز ما را در اين امر مهم کمک کرده است و هر آنچه که ما براي ساخت حرم امام انجام مي دهيم در جهت تقويت نظام و ايجاد هماهنگي و همدلي است.

وي ادامه داد: ما همانند بسياري از مردم داراي عقايد سياسي هستيم ولي خدا مي داند که سر سوزني در اين مجموعه با نگاه سياسي عمل نکرده ايم. ما خود را خادم امام و مردم مي دانيم و همه طيف ها و جريانات سياسي زماني که به حرم مي آيند، ميهمان ما هستند و افتخار ما اين است که به خوبي از آنها استقبال مي کنيم.

انصاري با اشاره به اينکه اين مهماندوستي باعث رفاقت بيشتر با همه جريان هاي سياسي شده است، ادامه داد: ما موظف بوده و هستيم که به تبعيت از رفتار و کرامت امام در برخورد با سلايق مختلف همان گونه رفتار کنيم. هيچ گروهي نمي تواند ادعا کند ما براي گروهي ديگر احترام تشريفاتي قايل شده ايم که براي آنها قائل نشديم.

رييس ستاد بزرگداشت امام با بيان اينکه شب چهاردهم خرداد، رياست محترم جمهوري در حرم سخنراني خواهند کرد و روز 14 خرداد درهاي حرم از ساعت 6 صبح به‌ روي عاشقان امام باز است، اظهار کرد: ما هنوز در حرم راه طولاني اي در پيش داريم و کارهاي زيادي بايد براي آن بزرگ مرد تاريخ انجام دهيم. مردم و جامعه نياز دارند، امام را در تصاوير، در تبيين انديشه ها و آرمان او در جلسات و مناسبت ها و سالگردها بشناسند.

وي در ادامه سخنان خود درباره تفسير برخي از وظايف موسسه تنظيم نشر آثار امام خميني(س) توضيح داد: بعضي مي گويند موسسه موظف به تاييد و يا تصويب هر سخن، نسبت و يا حرفي که افراد از قول امام مي زنند مي باشد. اين در حالي است که در هيچ جاي دنيا چنين اتفاقي نمي افتد چرا که برخي براي ساعت ها و دفعات متعدد با امام ملاقات هاي خصوصي داشته اند، ما چگونه مي توانيم درستي و يا نادرستي اين صحبت ها و خاطرات را مشخص کنيم؟

انصاري ادامه داد: جايي که موسسه بايد اظهار نظر کند مشخص است. مثلا بعضي از افراد بزرگ که در انقلاب نقش مهم داشته اند و داراي اجازه يا حکم از امام بوده‌اند اثري از حکم مکتوب آنها نيست ولي از نگاه واقعي موسسه آنها مورد تائيد هستند.

وي با بيان اينکه ما بايد راه و منش امام را دنبال کنيم، گفت: امام مخالفان خود را هم تکريم مي کردند و حتي به کوچکترين افراد هم احترام مي گذاشتند و بدون توجه به اينکه چه کسي روبروي ايشان نشسته به آن فرد احترام مي کردند. افرادي همانند حضرت حجت الاسلام والمسلمين آقاي دعايي که سال هاي طولاني در نجف در کنار امام بوده اند قطعاً خاطرات فراوان و نکات قابل تاملي دارند. حال اين وظيفه ماست که راه امام را بدون اينکه نظرات خود را در آن دخالت دهيم، ادامه دهيم.

رييس ستاد بزرگداشت امام گفت: سياسيون نمي توانند کافر شناس باشند، مگر اينکه به دين مراجعه کنند. ما بايد مانند امام مهربان و بلند انديش و نقطه وصل بين همه افراد و گروه ها باشيم.

وي افزود: امام در دنياي سياست مرز داشت همانطور که پيامبر و اسلام مرز داشتند، اگر ما بخواهيم راه امام را ادامه دهيم بايد براي حمايت از همفکران سياسي خود دفاعي منطقي توأم با علم و اخلاق و براي نقد مخالقان تعادل و انصاف و وجدان داشته باشيم و بيش از آنکه به فکر جدايي و مرزبنديهاي مخرب برآييم بسته همکاري همدلي و همبستگي را ميان همگان ايجاد نماييم.

انصاري در پايان سخنان خود گفت: با توجه به همراه شدن ايام ارتحال امام با نيمه مبارک شعبان ما بناي برپايي عزا نداريم و قصدمان بزرگداشت امام است تا دشمنان انقلاب بدانند امام و انقلاب ما با ائمه هدي پيوند جاودانه دارد و تا هميشه زنده است.