فوربس: بازار نفت با متغیر ایران، چطور قیمت گذاری می‌شود؟

به محض اینکه مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در دوم آوریل در سوئیس به پایان رسید، ایران در اندیشه چگونگی بازگرداندن حجم بیشتری از نفت خود وارد بازار کند.

با توجه به اتفاقات ژئوپلتیک این مسئله، بسیاری از مفسران خارجی هم در مورد ماهیت این نتیجه و تاثیر آن بر قیمت نفت اغراق کرده و به دورنمای ضربه ای که مازاد نفت ایران به بازار وارد می کند، اشاره کردند.

در اینگونه شرایط بهتر است پیش از نتیجه گیری، گامی به عقب برداشته و نگاهی کلی تر به شرایط داشته باشیم. تمام آنچه ایران و شش قدرت در کناره دریاچه ژنو در موردش به توافق رسیدند، چارچوبی از یک توافق است که تحریم های بین المللی اعمال شده بر تهران را در قبال محدودت و نظارت بر برنامه هسته ای ایران لغو می کند.

هر دو طرف تصریح کرده اند که این یک مسیر برای حل و فصل نهایی مناقشات هسته ای است. سوالی که در این میان مطرح می شود این است که نفت ایران چه زمان به در حجم افزایشی به عرضه جهانی می رسد. مهم است که یادآوری شود، رژیم تحریم های بین المللی که نخست در سال 2011 توسط آمریکا و اروپا اعمال شد، مدتی طول کشید تا تاثیر بگذارد. ضربه این تحریم ها زمانی احساس شد که ایران با کمبود طرف های تامین کننده پوشش بیمه برای محموله های نفتی خود روبرو شد.

در نهایت حتی چین به عنوان سومین بازار صادرات ایران، واردات خود را کاهش داد. بر اساس برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سه ماهه چهارم سال 2012، حجم صادرات نفت ایران نسبت به سال پیش از آن، روزانه یک میلیون بشکه کاهش یافت.

حال با توجه به اینکه صنعت نفت و گاز ایران از عدم سرمایه گذاری کافی ضربه خورده، آن شکوه و جذابیت سابق ناگهان باز نمی گردد. بازگشت نفت ایران به بازار نه به صورت سیل آسا بلکه چکه ای خواهد بود و دست کم 12 ماه برای بازگرداندن اوضاع به شرایط عادی قبل از سال 2011 لازم است.

اکثر تحلیل گران در بارکلیز، دویچه بانک، یوبی اس و ای جی مارکتز می گویند حتی ایران در بازگرداندن 50 درصد از یک میلیون بشکه افت نفتی گذشته، در کوتاه مدت با کشمکش روبرو خواهد بود. تحلیلگر دویچه بانک در اینباره گفت: «پس از توافق جامع، انتظار می رود رشد تولیدات نفتی ایران در خوشبینانه ترین حالت تا نیمه سال 2016 معادل 400 هزار بشکه در روز باشد و پس از آن نیز تا سال 2020، چهارصد هزار بشکه دیگر افزوده خواهد شد.»

سوال دیگری که فوربس مطرح می کند این است که چه کشورهایی خریداران احتمالی نفت ایران خواهند بود. بی تردید صادرات این کشور به طور عمده راهی شرق می شود. این مسئله از پیشنهادهای فوری شرکت ملی نفت ایران به چین مشخص است.

اگر قیمت ها مناسب باشد، چین بدون آنکه اهمیتی به تفکرات آمریکا و اتحادیه اروپا بدهد، نفت بیشتری از ایران خواهد خرید و البته «قیمت مناسب» مسئله مهمی برای آنها خواهد بود. 

با توجه به تمامی این مسائل، دیدگاه منفی احتمالا تا پایان سال 2015 در بازار نفت وجود خواهد داشت و به این زودی ها شاهد نفت 100 دلاری نخواهیم بود، چه ایران وارد این بازار شود، چه نه.