سناتور سابق آمریکایی:
«نتانیاهو» از سخنرانیش در کنگره آمریکا پشیمان خواهد شد
آقای جیم اسلتری، نماینده سابق کنگره آمریکا اخیراً گفته که نقش آمریکا در کودتای 28مرداد (دولت مصدق) یک اشتباه وحشتناک بوده است.
صدای ایران- آقای جیم اسلتری، نماینده سابق کنگره آمریکا اخیراً گفته که نقش آمریکا در کودتای 28مرداد (دولت مصدق) یک اشتباه وحشتناک بوده است.
وی همچنین گفته که آرزویش بازگشایی سفارت ایالات متحده آمرکیا در تهران است.
صدای ایران، پیش‌بینی چشم‌انداز منازعه میان کنگره و رییس‌جمهوری آمریکا درباره موضوع وضع تحریم‌های تازه علیه ایران را دشوار می‌داند اما امیدوار است که نمایندگان کنگره بیش از این تندروی نکنند و گمان نمی‌کند اقدامی متهورانه برای کارشکنی در روند مذاکرات هسته‌ای انجام دهند. این بخشی از نظرات «جیم اسلتری» نماینده دموکرات پیشین مجلس نمایندگان آمریکا نخستین و تنها نماینده آمریکایی است که در ششمین دهه زندگی‌اش اخیرا به تهران سفر کرده بود. او در گفت‌وگو با «شرق» درباره موضوعات مختلف به بیان نظراتش پرداخت: از لزوم تقویت دیپلماسی فرهنگی و استفاده از نقش مهم مذهب در نزدیک‌ترکردن دو ملت ایران و آمریکا تا پیش‌بینی نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آتی آمریکا و تاثیر آن بر سیاست آن کشور در قبال ایران.
آنچه در ادامه می‌اید گفت‌وگوی روزنامه شرق با آقای جیم اسلتری، نماینده سابق کنگره آمریکا است:
موضوعات اصلی مورد بحث در سفر اخیر شما به تهران با مقام‌های ایرانی حول چه محورهایی بودند؟
جیم اسلتری: من به‌منظور شرکت در کنفرانس بین‌المللی مبارزه علیه خشونت و افراط‌گرایی به تهران دعوت شده بودم. موضوع اصلی مورد بحث درباره چگونگی ایفای نقش مذهب به‌عنوان نیرویی برای پیشبرد صلح در خاورمیانه و کمک به تقویت آن بود. من در دیدارهای خود اظهار کردم در صورتی که پیروان ادیان بزرگ ابراهیمی از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیت از آموزه‌های مذهبی‌شان پیروی کنند می‌توانند به نیرویی قوی برای صلح در خاورمیانه تبدیل شوند. خوشحالم که توانستم به سخنان پرزیدنت روحانی و آقای ظریف وزیر امور خارجه ایران در محکومیت خشونت‌هایی که به نام اسلام توسط تروریست‌ها صورت گرفته گوش بسپارم.
دغدغه اصلی مقام‌های ایرانی درباره رویکرد دولت آمریکا در قبال ایران چه بود و چه خواسته‌ای از دولت آمریکا داشتند که احتمالا به شما منتقل کردند؟
جیم اسلتری: آنچه از ایرانیان شنیدم انتظار مورد احترام واقع‌شدن از سوی آمریکایی‌ها بود. ایران کشوری ٨٠میلیون‌نفری با میراث فرهنگی و تاریخی غنی است. ایرانیان احساس می‌کنند که آمریکایی‌ها و غرب به آنان در طول سالیان گذشته بی‌احترامی کرده‌اند. متاسفانه، اکثریت آمریکایی‌ها اطلاعات بسیارکمی درباره ایران دارند. تصورات ذهنی آنان از ایران تحت‌تاثیر وقایع سال‌های ٨٠-١٩٧٩ شکل گرفته است. این احساسات منفی نسبت به ایران در دوره هشت‌ساله ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد بار دیگر در میان آمریکایی‌ها تشدید شد. بسیاری از آمریکایی‌ها گمان می‌کنند که ایران کشوری است که توسط افراط‌گرایان اداره می‌شود که درک درستی از موضوعات و تحولات ندارند؛ در نتیجه طرح موضوعات کذبی چون تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای به‌راحتی می‌تواند حس ترس را در آنان برانگیزد.
باید اشاره کنم که اگر دغدغه ایرانیان مورداحترام واقع‌شدن از سوی غرب و به‌خصوص آمریکا و توجه به حقوق ایرانیان است دغدغه اصلی آمریکایی‌ها و توجه آنان نیز به نظرات رهبر عالی ایران و گمانه‌زنی درباره احتمال موافقت ایشان با توافق هسته‌ای و تصمیم نهایی‌شان در این‌باره است.
مانع اصلی در برابر بهبود روابط میان تهران- واشنگتن را چه می‌دانید؟
جیم اسلتری: موضوع اصلی و مورد مناقشه برنامه هسته‌ای ایران است. رهبری عالی ایران با صدور فتوایی ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای را مغایر با آموزه‌های اسلام دانسته‌اند و مسلمانان را از هرگونه اقدامی در جهت دستیابی به آن منع کرده‌اند. هر دوطرف باید راهی برای توافق بیابند. غرب بایستی به این تضمین از سوی ایران دست یابد که حرکت‌های بعدی آن کشور مطابق مفاد فتوای صادرشده خواهد بود.
بهترین راه‌حل برای عادی‌سازی روابط دو کشور از دیدگاه شما چیست؟
جیم اسلتری: نادیده‌گرفتن و هراس دوطرف از یکدیگر تنها می‌تواند از طریق اقدامات و همکاری‌های مشترک بیشتر میان ایرانیان و آمریکایی‌ها برطرف شود. منزوی‌شدن به ضرر هر دوکشور است. دیپلماسی میان مردم دوکشور با یکدیگر از جمله نیازهای ضروری است. هر دوطرف باید بر دغدغه‌های مشروع طرف دیگر تمرکز کنند و برای این مسایل پاسخ‌هایی قانع‌کننده بیابند. من موافق با تبادل نظر رهبران مذهبی و عقیدتی، دیپلمات‌ها، سیاستمداران، بازرگانان و دانشگاهیان دوکشور با یکدیگر هستم.
آیا با شهروندان معمولی ایرانی نیز برخوردی داشتید؟
جیم اسلتری: من دیدارهای محدودی با ایرانیان داشتم اما آنچه از آنان دیدم چیزی جز تعاملی دوستانه و مثبت نبود.
آیا علاوه‌بر تهران به شهرهای دیگر ایران نیز سفر کردید؟
جیم اسلتری: من تنها توانستم از تهران بازدید کنم اما می‌خواهم بار دیگر به ایران بازگردم و دیداری از شهرهای دیگر کشورتان نیز داشته باشم.
جالب‌ترین چیزی که در ایران به نظرتان رسید چه بود؟ نظرتان درباره خصوصیات ایرانیان چیست؟
جیم اسلتری: فکر می‌کنم جذاب‌ترین چیزی که در ایران وجود دارد آن است که بیش از ٦٠درصد از دانشجویان دانشگاه‌های ایران را دختران تشکیل می‌دهند. من زنان زیادی را دیدم که در خودروهای خود در خیابان‌های تهران رانندگی می‌کردند برخلاف عربستان سعودی که زنان اصلا در آنجا حق رانندگی ندارند. ایرانیان مردمانی باهوش و خبره هستند که دوست دارند به دیگران درباره تاریخ، فرهنگ و عقایدشان بگویند. ایرانیان را مردمی باغرور یافتم که اشتیاق به مورد احترام واقع‌شدن دارند.
آیا شما در جریان سفر خود به تهران پیامی برای مقام‌های ایرانی داشتید؟ توصیه شما به مقام‌های ایران چه بود؟
جیم اسلتری: توصیه من خیلی ساده است. ما یک فرصت تاریخی برای رسیدن به توافق در نقطه‌ای حساس بر سر موضوع برنامه هسته‌ای را در اختیار داریم. این فرصت نباید از دست برود. ایران باید کشورهای ١+٥ را قانع کند که در زمینه برنامه هسته‌ای طبق فتوای مقام‌معظم‌رهبری درباره ممنوعیت سلاح هسته‌ای عمل خواهد کرد. من فکر می‌کنم دو طرف باید روی مزایا و منافع بهبود روابط با سایر کشورهای منطقه از جمله لبنان، عراق و سوریه تمرکز کنند. این موضوع امکان‌پذیر است به شرطی که ایران و آمریکا بتوانند روابط خود را بهبود بخشند.
از نظر شما فرهنگ و سیاست ایران و آمریکا چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
جیم اسلتری: نکات زیادی وجود دارد. این می‌تواند موضوعی برای نوشتن یک کتاب باشد! ایرانیان و آمریکایی‌ها، هر دو مردمانی باغرور هستند که می‌خواهند مورد احترام همگان واقع شوند. همچنین ایرانیان و آمریکایی‌ها، هر دو مردمانی هستند که مذهب مهم‌ترین نقش در زندگی‌شان را ایفا می‌کند. نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حدود ٨٥درصد از آمریکایی‌ها به خدا باور دارند. من نمی‌دانم این میزان در ایران چقدر است اما مردم ایران از سال١٩٧٩میلادی به جهان نشان داده‌اند که مذهب بخش بزرگی از زندگی آنها را تشکیل می‌دهد. مسلمانان از آموزه‌های تمام پیامبران از جمله حضرت عیسی(ع) آموخته‌اند و خود را پیروی آنان می‌دانند. مسیحیت در آمریکا نیز پیرو آموزه‌های حضرت عیسی(ع) است. همان‌گونه که ما حضرت عیسی(ع) را ناجی و پیامبر مورد پذیرش مسیحیان و مسلمانان می‌دانیم، مسلمان‌ها نیز خود را پیروان مستقیم آموزه‌های او می‌دانند. در این‌باره می‌توان ساعت‌ها به بحث‌های شگفت‌انگیزی مبادرت ورزید. من مطمئن هستم که خواهران و برادران یهودی ما نیز از گفت‌وگوی میان پیروان ادیان و آشتی و تساهل میان مسیحیان و مسلمانان بهره خواهند برد.
*آرزو دارم بار دیگر سفارت ایالات متحده در تهارن بازگشایی شود
آیا نسبت به برقراری ارتباط دوباره میان ایران و آمریکا و بازگشایی دوباره سفارت آمریکا در تهران مشابه آنچه اخیرا درباره بهبود روابط ایران و بریتانیا در دولت روحانی روی داد، خوش‌بین هستید؟
جیم اسلتری: من آرزوی چنین روزی را دارم و برای تحقق آن از هیچ تلاشی فروگذار نخواهم کرد. آرزومندم بار دیگر سفارت آمریکا در تهران بازگشایی شود.
*نقش آمریکا در کودتای 28 مرداد اشتباه وحشتناکی کرد
به نظرتان نقش سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در کودتا علیه دولت قانونی محمد مصدق تا چه اندازه بر کدورت روابط میان ایران و آمریکا تاثیرگذار بوده است؟
جیم اسلتری: به نظرم این اقدام دولت آمریکا اشتباهی وحشتناک بود که به‌دلیل ترس از گسترش کمونیسم از روسیه صورت گرفت.
*برخی ایرانی‌ها می‌گقتند احتمال بازگشت تندروها به عرصه سیاسی ایران وجود دارد
شما اخیرا در مصاحبه با روزنامه «گاردین» از خطر بازگشت تندروها به قدرت در ایران در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای غربی گفته بودید. شما بر مبنای چه شواهدی در این‌باره سخن گفته‌اید؟
جیم اسلتری: موضوع احتمال بازگشت تندروها به عرصه سیاسی ایران مبتنی بر شنیده‌های من از دیگران در ایران است. این احساس عمومی در میان کسانی که من در ایران با آنها ملاقات کردم، وجود داشت.
در صورتی که فرض کنیم مذاکرات هسته‌ای با شکست مواجه شود، چه چشم‌اندازی را برای آینده پیش‌رو متصور هستید؟
جیم اسلتری: به نظرم شکست، گزینه هیچ‌یک از طرفین نیست و همه بازیگران این عرصه تلاش می‌کنند تا از تحقق چنین گزینه‌ای جلوگیری کنند.
*تهدیدات اسرائیلی‌ها علیه ایران جدیست
آیا تهدیدات رژیم اسراییل درباره ایران و برنامه هسته‌ای آن کشور را جدی ارزیابی می‌کنید؟
جیم اسلتری: من بر این باورم که تهدیدات رژیم اسراییل واقعی هستند و باید آنها را جدی گرفت. بر این عقیده‌ام که یک توافق هسته‌ای قابل رسیدگی و سازگار با فتوای رهبر عالی ایران احتمالا می‌تواند باعث کاهش برخی از نگرانی‌های اسراییل درباره برنامه هسته‌ای ایران شود.
نظرتان درباره تصمیم اخیر «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم اسراییل برای سفر به واشنگتن و پذیرش دعوت نمایندگان کنگره آمریکا چیست؟ آیا این سفر تاثیری بر روابط آمریکا و رژیم اسراییل خواهد گذاشت؟
جیم اسلتری: معتقدم نتانیاهو از این سفر و آنچه در کنگره ایراد خواهد کرد، پشیمان خواهد شد. این خبر خوبی برای آمریکا و اسراییل و روابط آن دو با یکدیگر نیست.
پیش‌بینی شما درباره نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال٢٠١٦ چیست؟ به نظر شما از میان نامزدهای موجود کدام‌یک از بخت بالاتری برای موفقیت در انتخابات برخوردار خواهند بود؟
جیم اسلتری: به گمانم هیلاری کلینتون با صلاحیت‌ترین نامزد برای کسب مقام ریاست‌جمهوری در سال‌های آینده است. اما او با کارزار سهمگینی از مخالفت‌ها مواجه است. سیاست‌های کلینتون در صورت پیروزی در انتخابات در قبال ایران تا حدود زیادی شباهت به سیاست‌های دولت اوباما در این حوزه دارد.
آیا گمان می‌کنید که نمایندگان کنگره در طرح دوباره موضوع تصویب تحریم‌های تازه علیه ایران جدی هستند؟
جیم اسلتری: گمان می‌کنم کنگره باید از روند مذاکرات حمایت کرده و درباره آن با غرض‌ورزی و پیش‌داوری اظهارنظر نکند. من معتقد بودم که کنگره باید از آغاز روند مذاکرات، حضوری جدی در روند آن داشته باشد. در این مسیر نیازمند تلاش نمایندگان هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات هستیم. در این‌باره امیدوارم.
به نظرتان در صورت وتوی طرح تصویب تحریم‌های تازه علیه ایران از سوی رییس‌جمهوری آمریکا آن‌گونه که او پیش‌تر هشدار داده مجلس نمایندگان و سنای آمریکا بار دیگر طرح مجدد بحث را در دستور کار خود قرار خواهند داد؟
جیم اسلتری: پیش‌بینی این موضوع بسیار دشوار است. در صورت بیان مجدد طرح، در وضعیت بسیار پیچیده‌ای قرار خواهیم گرفت. من گمان نمی‌کنم کنگره چنین اقدامی را انجام دهد.
آیا به نظرتان اختلاف‌نظر میان نمایندگان کنگره بر سر وضع تحریم‌های تازه علیه ایران جدی است؟
جیم اسلتری: بله، کاملا جدی است و به نظرم به همین خاطر است که بهترین راه برای جلوگیری از تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران توافق هرچه زودتر بر سر موضوع برنامه هسته‌ای از طریق مذاکره است.
آیا همکاری میان ایران و آمریکا بر سر مسایل منطقه‌ای امکان‌پذیر است؟
جیم اسلتری: قطعا. ما در حال حاضر با چالش‌های بسیاری مواجهیم و به نظرم دشمنان مشترکی نیز در منطقه داریم که در راس آنها داعش قرار دارد.
به نظرتان برای جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته چه اقدامی ضروری است؟
جیم اسلتری: اینکه کنترل دولت و نهاد اجرایی به معنای واقعی کلمه در دست رییس‌جمهور باشد. دولت همچنین می‌تواند با شفافیت بیشتر اعتمادسازی لازم را انجام دهد. فراموش نکنیم که اسراییل و زمامداران آن منتظر مشاهده نقاط ضعف و ابراز مخالفت دایمی هستند.
وی همچنین گفته که آرزویش بازگشایی سفارت ایالات متحده آمرکیا در تهران است.
صدای ایران، پیش‌بینی چشم‌انداز منازعه میان کنگره و رییس‌جمهوری آمریکا درباره موضوع وضع تحریم‌های تازه علیه ایران را دشوار می‌داند اما امیدوار است که نمایندگان کنگره بیش از این تندروی نکنند و گمان نمی‌کند اقدامی متهورانه برای کارشکنی در روند مذاکرات هسته‌ای انجام دهند. این بخشی از نظرات «جیم اسلتری» نماینده دموکرات پیشین مجلس نمایندگان آمریکا نخستین و تنها نماینده آمریکایی است که در ششمین دهه زندگی‌اش اخیرا به تهران سفر کرده بود. او در گفت‌وگو با «شرق» درباره موضوعات مختلف به بیان نظراتش پرداخت: از لزوم تقویت دیپلماسی فرهنگی و استفاده از نقش مهم مذهب در نزدیک‌ترکردن دو ملت ایران و آمریکا تا پیش‌بینی نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آتی آمریکا و تاثیر آن بر سیاست آن کشور در قبال ایران.
آنچه در ادامه می‌اید گفت‌وگوی روزنامه شرق با آقای جیم اسلتری، نماینده سابق کنگره آمریکا است:
موضوعات اصلی مورد بحث در سفر اخیر شما به تهران با مقام‌های ایرانی حول چه محورهایی بودند؟
جیم اسلتری: من به‌منظور شرکت در کنفرانس بین‌المللی مبارزه علیه خشونت و افراط‌گرایی به تهران دعوت شده بودم. موضوع اصلی مورد بحث درباره چگونگی ایفای نقش مذهب به‌عنوان نیرویی برای پیشبرد صلح در خاورمیانه و کمک به تقویت آن بود. من در دیدارهای خود اظهار کردم در صورتی که پیروان ادیان بزرگ ابراهیمی از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیت از آموزه‌های مذهبی‌شان پیروی کنند می‌توانند به نیرویی قوی برای صلح در خاورمیانه تبدیل شوند. خوشحالم که توانستم به سخنان پرزیدنت روحانی و آقای ظریف وزیر امور خارجه ایران در محکومیت خشونت‌هایی که به نام اسلام توسط تروریست‌ها صورت گرفته گوش بسپارم.
دغدغه اصلی مقام‌های ایرانی درباره رویکرد دولت آمریکا در قبال ایران چه بود و چه خواسته‌ای از دولت آمریکا داشتند که احتمالا به شما منتقل کردند؟
جیم اسلتری: آنچه از ایرانیان شنیدم انتظار مورد احترام واقع‌شدن از سوی آمریکایی‌ها بود. ایران کشوری ٨٠میلیون‌نفری با میراث فرهنگی و تاریخی غنی است. ایرانیان احساس می‌کنند که آمریکایی‌ها و غرب به آنان در طول سالیان گذشته بی‌احترامی کرده‌اند. متاسفانه، اکثریت آمریکایی‌ها اطلاعات بسیارکمی درباره ایران دارند. تصورات ذهنی آنان از ایران تحت‌تاثیر وقایع سال‌های ٨٠-١٩٧٩ شکل گرفته است. این احساسات منفی نسبت به ایران در دوره هشت‌ساله ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد بار دیگر در میان آمریکایی‌ها تشدید شد. بسیاری از آمریکایی‌ها گمان می‌کنند که ایران کشوری است که توسط افراط‌گرایان اداره می‌شود که درک درستی از موضوعات و تحولات ندارند؛ در نتیجه طرح موضوعات کذبی چون تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای به‌راحتی می‌تواند حس ترس را در آنان برانگیزد. باید اشاره کنم که اگر دغدغه ایرانیان مورداحترام واقع‌شدن از سوی غرب و به‌خصوص آمریکا و توجه به حقوق ایرانیان است دغدغه اصلی آمریکایی‌ها و توجه آنان نیز به نظرات رهبر عالی ایران و گمانه‌زنی درباره احتمال موافقت ایشان با توافق هسته‌ای و تصمیم نهایی‌شان در این‌باره است.
مانع اصلی در برابر بهبود روابط میان تهران- واشنگتن را چه می‌دانید؟
جیم اسلتری: موضوع اصلی و مورد مناقشه برنامه هسته‌ای ایران است. رهبری عالی ایران با صدور فتوایی ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای را مغایر با آموزه‌های اسلام دانسته‌اند و مسلمانان را از هرگونه اقدامی در جهت دستیابی به آن منع کرده‌اند. هر دوطرف باید راهی برای توافق بیابند. غرب بایستی به این تضمین از سوی ایران دست یابد که حرکت‌های بعدی آن کشور مطابق مفاد فتوای صادرشده خواهد بود.
بهترین راه‌حل برای عادی‌سازی روابط دو کشور از دیدگاه شما چیست؟
جیم اسلتری: نادیده‌گرفتن و هراس دوطرف از یکدیگر تنها می‌تواند از طریق اقدامات و همکاری‌های مشترک بیشتر میان ایرانیان و آمریکایی‌ها برطرف شود. منزوی‌شدن به ضرر هر دوکشور است. دیپلماسی میان مردم دوکشور با یکدیگر از جمله نیازهای ضروری است. هر دوطرف باید بر دغدغه‌های مشروع طرف دیگر تمرکز کنند و برای این مسایل پاسخ‌هایی قانع‌کننده بیابند. من موافق با تبادل نظر رهبران مذهبی و عقیدتی، دیپلمات‌ها، سیاستمداران، بازرگانان و دانشگاهیان دوکشور با یکدیگر هستم.
آیا با شهروندان معمولی ایرانی نیز برخوردی داشتید؟
جیم اسلتری: من دیدارهای محدودی با ایرانیان داشتم اما آنچه از آنان دیدم چیزی جز تعاملی دوستانه و مثبت نبود.
آیا علاوه‌بر تهران به شهرهای دیگر ایران نیز سفر کردید؟
جیم اسلتری: من تنها توانستم از تهران بازدید کنم اما می‌خواهم بار دیگر به ایران بازگردم و دیداری از شهرهای دیگر کشورتان نیز داشته باشم.
جالب‌ترین چیزی که در ایران به نظرتان رسید چه بود؟ نظرتان درباره خصوصیات ایرانیان چیست؟
جیم اسلتری: فکر می‌کنم جذاب‌ترین چیزی که در ایران وجود دارد آن است که بیش از ٦٠درصد از دانشجویان دانشگاه‌های ایران را دختران تشکیل می‌دهند. من زنان زیادی را دیدم که در خودروهای خود در خیابان‌های تهران رانندگی می‌کردند برخلاف عربستان سعودی که زنان اصلا در آنجا حق رانندگی ندارند. ایرانیان مردمانی باهوش و خبره هستند که دوست دارند به دیگران درباره تاریخ، فرهنگ و عقایدشان بگویند. ایرانیان را مردمی باغرور یافتم که اشتیاق به مورد احترام واقع‌شدن دارند.
آیا شما در جریان سفر خود به تهران پیامی برای مقام‌های ایرانی داشتید؟ توصیه شما به مقام‌های ایران چه بود؟
جیم اسلتری: توصیه من خیلی ساده است. ما یک فرصت تاریخی برای رسیدن به توافق در نقطه‌ای حساس بر سر موضوع برنامه هسته‌ای را در اختیار داریم. این فرصت نباید از دست برود. ایران باید کشورهای ١+٥ را قانع کند که در زمینه برنامه هسته‌ای طبق فتوای مقام‌معظم‌رهبری درباره ممنوعیت سلاح هسته‌ای عمل خواهد کرد. من فکر می‌کنم دو طرف باید روی مزایا و منافع بهبود روابط با سایر کشورهای منطقه از جمله لبنان، عراق و سوریه تمرکز کنند. این موضوع امکان‌پذیر است به شرطی که ایران و آمریکا بتوانند روابط خود را بهبود بخشند.
از نظر شما فرهنگ و سیاست ایران و آمریکا چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
جیم اسلتری: نکات زیادی وجود دارد. این می‌تواند موضوعی برای نوشتن یک کتاب باشد! ایرانیان و آمریکایی‌ها، هر دو مردمانی باغرور هستند که می‌خواهند مورد احترام همگان واقع شوند. همچنین ایرانیان و آمریکایی‌ها، هر دو مردمانی هستند که مذهب مهم‌ترین نقش در زندگی‌شان را ایفا می‌کند. نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حدود ٨٥درصد از آمریکایی‌ها به خدا باور دارند. من نمی‌دانم این میزان در ایران چقدر است اما مردم ایران از سال١٩٧٩میلادی به جهان نشان داده‌اند که مذهب بخش بزرگی از زندگی آنها را تشکیل می‌دهد. مسلمانان از آموزه‌های تمام پیامبران از جمله حضرت عیسی(ع) آموخته‌اند و خود را پیروی آنان می‌دانند. مسیحیت در آمریکا نیز پیرو آموزه‌های حضرت عیسی(ع) است. همان‌گونه که ما حضرت عیسی(ع) را ناجی و پیامبر مورد پذیرش مسیحیان و مسلمانان می‌دانیم، مسلمان‌ها نیز خود را پیروان مستقیم آموزه‌های او می‌دانند. در این‌باره می‌توان ساعت‌ها به بحث‌های شگفت‌انگیزی مبادرت ورزید. من مطمئن هستم که خواهران و برادران یهودی ما نیز از گفت‌وگوی میان پیروان ادیان و آشتی و تساهل میان مسیحیان و مسلمانان بهره خواهند برد.*آرزو دارم بار دیگر سفارت ایالات متحده در تهارن بازگشایی شود
آیا نسبت به برقراری ارتباط دوباره میان ایران و آمریکا و بازگشایی دوباره سفارت آمریکا در تهران مشابه آنچه اخیرا درباره بهبود روابط ایران و بریتانیا در دولت روحانی روی داد، خوش‌بین هستید؟
جیم اسلتری: من آرزوی چنین روزی را دارم و برای تحقق آن از هیچ تلاشی فروگذار نخواهم کرد. آرزومندم بار دیگر سفارت آمریکا در تهران بازگشایی شود.
*نقش آمریکا در کودتای 28 مرداد اشتباه وحشتناکی کرد
به نظرتان نقش سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در کودتا علیه دولت قانونی محمد مصدق تا چه اندازه بر کدورت روابط میان ایران و آمریکا تاثیرگذار بوده است؟
جیم اسلتری: به نظرم این اقدام دولت آمریکا اشتباهی وحشتناک بود که به‌دلیل ترس از گسترش کمونیسم از روسیه صورت گرفت.
*برخی ایرانی‌ها می‌گقتند احتمال بازگشت تندروها به عرصه سیاسی ایران وجود دارد
شما اخیرا در مصاحبه با روزنامه «گاردین» از خطر بازگشت تندروها به قدرت در ایران در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای غربی گفته بودید. شما بر مبنای چه شواهدی در این‌باره سخن گفته‌اید؟
جیم اسلتری: موضوع احتمال بازگشت تندروها به عرصه سیاسی ایران مبتنی بر شنیده‌های من از دیگران در ایران است. این احساس عمومی در میان کسانی که من در ایران با آنها ملاقات کردم، وجود داشت.
در صورتی که فرض کنیم مذاکرات هسته‌ای با شکست مواجه شود، چه چشم‌اندازی را برای آینده پیش‌رو متصور هستید؟
جیم اسلتری: به نظرم شکست، گزینه هیچ‌یک از طرفین نیست و همه بازیگران این عرصه تلاش می‌کنند تا از تحقق چنین گزینه‌ای جلوگیری کنند.
*تهدیدات اسرائیلی‌ها علیه ایران جدیست
آیا تهدیدات رژیم اسراییل درباره ایران و برنامه هسته‌ای آن کشور را جدی ارزیابی می‌کنید؟
جیم اسلتری: من بر این باورم که تهدیدات رژیم اسراییل واقعی هستند و باید آنها را جدی گرفت. بر این عقیده‌ام که یک توافق هسته‌ای قابل رسیدگی و سازگار با فتوای رهبر عالی ایران احتمالا می‌تواند باعث کاهش برخی از نگرانی‌های اسراییل درباره برنامه هسته‌ای ایران شود.
نظرتان درباره تصمیم اخیر «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم اسراییل برای سفر به واشنگتن و پذیرش دعوت نمایندگان کنگره آمریکا چیست؟ آیا این سفر تاثیری بر روابط آمریکا و رژیم اسراییل خواهد گذاشت؟
جیم اسلتری: معتقدم نتانیاهو از این سفر و آنچه در کنگره ایراد خواهد کرد، پشیمان خواهد شد. این خبر خوبی برای آمریکا و اسراییل و روابط آن دو با یکدیگر نیست.
پیش‌بینی شما درباره نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال٢٠١٦ چیست؟ به نظر شما از میان نامزدهای موجود کدام‌یک از بخت بالاتری برای موفقیت در انتخابات برخوردار خواهند بود؟
جیم اسلتری: به گمانم هیلاری کلینتون با صلاحیت‌ترین نامزد برای کسب مقام ریاست‌جمهوری در سال‌های آینده است. اما او با کارزار سهمگینی از مخالفت‌ها مواجه است. سیاست‌های کلینتون در صورت پیروزی در انتخابات در قبال ایران تا حدود زیادی شباهت به سیاست‌های دولت اوباما در این حوزه دارد.
آیا گمان می‌کنید که نمایندگان کنگره در طرح دوباره موضوع تصویب تحریم‌های تازه علیه ایران جدی هستند؟
جیم اسلتری: گمان می‌کنم کنگره باید از روند مذاکرات حمایت کرده و درباره آن با غرض‌ورزی و پیش‌داوری اظهارنظر نکند. من معتقد بودم که کنگره باید از آغاز روند مذاکرات، حضوری جدی در روند آن داشته باشد. در این مسیر نیازمند تلاش نمایندگان هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات هستیم. در این‌باره امیدوارم.
به نظرتان در صورت وتوی طرح تصویب تحریم‌های تازه علیه ایران از سوی رییس‌جمهوری آمریکا آن‌گونه که او پیش‌تر هشدار داده مجلس نمایندگان و سنای آمریکا بار دیگر طرح مجدد بحث را در دستور کار خود قرار خواهند داد؟
جیم اسلتری: پیش‌بینی این موضوع بسیار دشوار است. در صورت بیان مجدد طرح، در وضعیت بسیار پیچیده‌ای قرار خواهیم گرفت. من گمان نمی‌کنم کنگره چنین اقدامی را انجام دهد.
آیا به نظرتان اختلاف‌نظر میان نمایندگان کنگره بر سر وضع تحریم‌های تازه علیه ایران جدی است؟
جیم اسلتری: بله، کاملا جدی است و به نظرم به همین خاطر است که بهترین راه برای جلوگیری از تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران توافق هرچه زودتر بر سر موضوع برنامه هسته‌ای از طریق مذاکره است.
آیا همکاری میان ایران و آمریکا بر سر مسایل منطقه‌ای امکان‌پذیر است؟
جیم اسلتری: قطعا. ما در حال حاضر با چالش‌های بسیاری مواجهیم و به نظرم دشمنان مشترکی نیز در منطقه داریم که در راس آنها داعش قرار دارد.
به نظرتان برای جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته چه اقدامی ضروری است؟
جیم اسلتری: اینکه کنترل دولت و نهاد اجرایی به معنای واقعی کلمه در دست رییس‌جمهور باشد. دولت همچنین می‌تواند با شفافیت بیشتر اعتمادسازی لازم را انجام دهد. فراموش نکنیم که اسراییل و زمامداران آن منتظر مشاهده نقاط ضعف و ابراز مخالفت دایمی هستند.
منبع: روزنامه شرق
خبرهای مرتبط
گزارش خطا
نظر شما
پربحث ترین عناوین
آخرین اخبار
