هواي تازه سياسي در هاوانا

هاوانا به دليل حمايت‌هاي كشورهاي امريكاي لاتين هيچگاه به اندازه پيونگ يانگ جزيره تنهايي نبوده، اما هميشه مرموز و اسرار آميز بوده است. كشوري كه بعد از نيم قرن قطع رابطه با همسايه صنعتي شمالي خود و فشارهاي سياسي و اقتصادي آن، بافت سنتي خود را حفظ كرده و شبيه يك موزه باستاني زنده و متحرك باقي مانده است. به نظر مي‌رسد حالا كسي وارد اين قصر متروكه شده و يكي يكي درهاي غبارگرفته و تاربسته را باز مي‌كند و رازي افشا مي‌شود و جاني به كالبد اين خانه دميده مي‌شود. هنوز مشخص نيست امپراتوري حاكم بر اين قصر به اين شواليه تازه‌وارد تا كجا اجازه ورود و مانور مي‌دهد، اما به هر حال لبخندهاي دو طرف هر روز پررنگ‌تر مي‌شود، حتي زماني كه در زيرزمين‌هاي مخوف هاوانا به روي زندانيان باز شده و آنها از كنار گلادياتورهاي نگهبان حكومت سوسياليستي به راحتي مي‌گذرند تا به روشنايي كوبا سلام دهند.

شواهد نشان مي‌دهد آزادي ٣٨ زنداني سياسي پايان ماجرا نيست و قرارها گذاشته شده است؛ آزادي ادامه داشته باشد. كوبا ظاهرا مي‌خواهد تمرين دگرانديشي كند و حالا بسياري از منتقدان در بند مي‌توانند اميد داشته باشند كه به زودي به خورشيد هاوانا سلام دهند. يكي از گروه‌هاي حقوق بشري مخالف دولت كوبا تعداد زندانيان سياسي در كوبا را ١١٤ نفر اعلام كرده است كه پيش از اين ١٢ تن از آنها به صورت مشروط آزاد بودند. كاخ سفيد خبرهايي كه دو هفته پيش منتشر شده بود را تاييد كرده است؛ حداقل ٥٣ زنداني به كانون خانواده بازخواهند گشت. به گفته مقامات امريكا مذاكرات تا آزادي تمام زندانيان سياسي ادامه خواهد داشت. دوستي دو دولت امريكا و كوبا حتي شايد پيامدهاي سياسي و اقتصادي مثبت ديگري نيز براي دو كشور در برداشته داشته باشد، اگر مخالفان بگذارند. به نظر مي‌رسد ديگر اتهامي به نام مزدوري براي امريكا در كوبا معنا ندارد و امريكا نيز مي‌تواند به حياط خلوت خود با اطمينان بيشتري گام بگذارد و رقباي شرقي خود را به حاشيه براند.

باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا مي‌گويد سياست منزوي‌سازي كوبا را پايان داده است، اگر چه اين تصميم براي عادي‌سازي روابط با كوبا پيش از اجرا بايد به تاييد كنگره برسد، جايي كه در آن نمايندگان جمهوريخواه و مخالفان حكومت كاسترو با اين اقدام مخالف هستند. اين خبر كه براي بسياري از كوبايي‌ها مسرت بخش است برخي ديگر را نگران كرده است. برخي از برجسته‌ترين مخالفان دولت كوبا ن‌گران اين موضوع هستند كه آزادي شامل حال زندانيان سياسي واقعي نشده و بسياري از زنداني‌هاي مخالف دولت در زندان مانده‌اند. برخي هم احتمالا از طولاني‌تر شدن پروسه تغيير به دليل لغو فشارها نگران هستند.

هر چند به گزارش رويترز، بسياري از مخالفان دولت كوبا كه پيش از اين جريان‌ها آزاد شده بودند و در زندان‌ها مورد آزار و اذيت قرار گرفته‌اند، معتقدند كه براي تهيه اين ليست هيچ مشورتي با آنها صورت نگرفته است. مخالفان معتقدند فقدان اطلاعات دقيق از زندانيان احتمالا موجب تهيه ليست ناقص شده است و ممكن است بسياري از زندانيان سياسي واقعي در بند باقي بمانند و در ليست نفراتي كه بناست آزاد شوند نباشند.

اما سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا آزاد‌سازي زندانيان سياسي را نقطه عطفي در روابط ديپلماتيك واشنگتن و هاوانا توصيف كرده است. مذاكرات رسمي اوليه ميان امريكا و كوبا قرار است در چارچوب مذاكرات منظم درخصوص مهاجران، در ماه ژانويه در كوبا برگزار شود.

خبرگزاري‌ها گزارش مي‌دهند كه ايالات متحده‌ امريكا به‌منظور از سرگيري روابط عادي با كوبا، هياتي به رياست سياستمداران با تجربه اين كشور، روبرتا جيكوبسن، به هاوانا مي‌فرستد. تاريخ برگزاري مذاكرات هنوز به طور دقيق مشخص نشده است. اما برخي رسانه‌ها گزارش مي‌دهند قرار است اين هيات در روزهاي ۲۱ و ۲۲ ژانويه با مقامات كوبايي درباره جزييات ازسرگيري روابط سياسي ميان دو كشور به گفت‌وگو  بنشيند.

گفته مي‌شود كه امكان استفاده از كارت‌هاي اعتباري و بانكي امريكايي در كوبا، نيز از جمله موارد مورد توافق دو طرف بوده است. اين اقدام در ارسال و مقدار پول و ارز به كوبا تسهيلات ايجاد خواهد كرد. افزون بر اين، قرار است محدوديت‌هاي سفر امريكايي‌ها به كوبا نيز كاهش يابد. همه اينها يعني خون تازه‌يي در رگ‌هاي اقتصادي كوبا جاري خواهد شد و طبيعتا اين خون تازه به مغز سياسي و قلب اجتماعي هم روح تازه‌يي خواهد بخشيد. اين هدفي است كه ظاهرا سران حاكم بر كوبا به دنبال آن هستند.

برقراري روابط ديپلماتيك ميان امريكا و كوبا، در چارچوب ۱۸ ماه مذاكره محرمانه ميان دو كشور، پس از ۵۰ سال جنگ سرد ميان آنها صورت مي‌گيرد. چندي پيش، باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا، ضمن اشاره به لغو آينده تحريم‌هاي اقتصادي عليه كوبا، اعلام كرد كه به زودي به سياست «در انزوا نگه‌داشتن» اين كشور پايان خواهد داد. او تاكيد كرد كه «اين سياست نتوانست در كوبا تغييري ايجاد كند. »