ميلياردي‌ها در سينما مي‌مانند

گرماي فروش سينماها كه امسال با گرماي هوا همراه شده بود با خداحافظي تابستان همچنان ادامه دارد. سينماداران با رضايت به جداول فروش نگاهي مي‌كنند و تلاش دارند ميهمان‌شان را بيش از اين در سالن نگه دارند. اما با شروع سال 93 و اكران‌هاي نوروزي بود كه فروش فيلم‌ها، ميلياردي شد و برخلاف تصور رقم‌ها با ورود به دوره‌هاي بعدي اكران دچار سير نزولي نگرديد. خوشبختانه سه ماه تعطيلات تابستاني امسال رقم فروشي دو برابر سال گذشته براي سينماها به همراه داشته و طي محاسبات، سينماي ايران در همين نيم‌سال به اندازه يك سال درآمد كسب كرده است.

فروش 34 ميليارد تومان در شش ماه نخست سال با اكران 23 فيلم به دست آمده و پيش‌بيني شوراي صنفي نمايش بر ادامه اين روند است. «رد كارپت»، «آذر، شهدخت، پرويز و ديگران»، «فرشته‌ها با هم مي‌آيند»، «امروز»، «كلاشينكف» و «شهر موش‌ها 2» فيلم‌هايي بودند كه در تابستان امسال روي پرده رفتند و اكران بسياري از آنها همچنان در برخي از سالن‌هاي تهران و شهرستان ادامه دارد. فيلم «ردكارپت» به كارگرداني رضا عطاران كه نخستين اكران تابستاني بود با سه ميليارد و 200 ميليون تومان فروش سالن‌هاي سينماها را گرم كرد و پس از آن «كلاشينكف» به كارگرداني سعيد سهيلي با فروش يك ميليارد و 900 ميليون و «امروز» ساخته سيدرضا ميركريمي با يك ميليارد و 200 ميليون شگفتي‌ساز گيشه بودند. اما آخرين ساخته بهروز افخمي با عنوان «آذر، شهدخت، پرويز و ديگران» با يك ميليارد و 300 ميليون و «فرشته‌ها با هم مي‌آيند» به كارگرداني حامد محمدي با يك ميليارد و 200 ميليون تومان به فروش گيشه سينماها كمك فراواني كردند. اما «شهر موش‌ها 2» هم با عبور از مرز فروش ? ميلياردي ركورد فروش فيلم‌هاي سينماي ايران را شكست و همچنان به فروش خود ادامه مي‌دهد. با توجه به اين آمار، 17 ميليارد و 100 ميليون تومان رقم فروش گيشه تابستاني سال 93 بود كه البته «شهر موش‌ها2» با فروش هشت ميلياردي سهم بزرگ‌تري در بالا رفتن آمار فروش اين فصل داشته است.

اما فروش فيلم‌ها در تابستان سال 92 حكايت از آن دارد كه وضعيت گيشه سينماها چندان رضايت‌‌بخش نبوده است. تابستان سال گذشته فيلم «هيس دخترها فرياد نمي‌زنند» به كارگرداني پوران درخشنده با فروش چهار ميليارد و 500 ميليون تومان پروفروش‌ترين فيلم آن سال بود. در رده بعدي جدول، فيلم «گذشته» اصغر فرهادي با فروش يك ميليارد و 700 ميليون تومان قرار گرفته است كه باتوجه به حضور جهاني اين فيلم در مهم‌ترين جشنواره‌هاي جهاني و كارگردان محبوبش چندان رضايت‌بخش نيست به خصوص كه فيلم بعدي در جدول فروش «جابه‌جا» به كارگرداني علي توكل‌نيا و با بازي اكبر عبدي قرار گرفته است. اين فيلم فقط دويست ميليون تومان از فيلم اصغر فرهادي كمتر فروخته است و «دهليز» با فروش يك ميليارد و 300 ميليون تومان آخرين فيلم ميلياردي تابستان سال گذشته است. از اين جا ديگر در جدول فروش حتي يك فيلم ميلياردي ديده نمي‌شود. «هيچ كجا هيچ كس» با فروش 720ميليون تومان، فيلم «فرزند چهارم» با فروش 64 ميليون تومان، در انتهاي جدول فروش قرار دارند و در مجموع گيشه تابستاني سينماها در سال 92، 9 ميليارد و 764 ميليون تومان فروخت. به نظر مي‌رسد تفاوت اصلي اكران تابستان امسال با سال گذشته در تنوع موضوع و حضور ژانرهاي مختلف و همين طور ميزان تبليغات براي فيلم‌هاست. البته مديريت اكران و ديجيتالي شدن سينماها هم در بيشتر شدن فروش فيلم‌ها موثر بوده‌اند.

غلامرضا فرجي، سخنگوي شوراي صنفي در گفت‌وگو با خبرنگار «اعتماد» اين افزايش فروش را ناشي از تنوع موضوعات، برنامه‌ريزي درست و اكران به موقع مي‌داند و مي‌گويد: چندين عامل دست به دست هم دادند تا خروجي امسال شوراي صنفي نمايش خوب شود بحث توليد كه تهيه‌كننده در آن نقش بسزايي دارد. معرفي فيلم در مقطعي كه توليد مي‌شود كه متاسفانه اين موضوع در ايران بسيار كم رونق است در حالي كه اگر آثاري كه توليد مي‌شوند معرفي شوند هنگام اكران قطعا فروش بهتري خواهند داشت. فيلم «چ»، «شهر موش‌ها2» و «معراجي‌ها» آثاري هستند كه در مقطع توليد براي اكران بهتر برنامه‌ريزي كرده بودند و موفق بودند. مدير پخش حوزه هنري، برنامه‌ريزي مدون شوراي صنفي و همكاري صنوف با اين شورا را دليل ديگر فروش بالاي سينماها معرفي مي‌كند و توضيح مي‌دهد: در هر مقطعي كه آرامش وجود داشته باشد به راحتي مي‌توان برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده را عملي كرد و سرمايه‌گذار و سينمادار و تهيه‌كننده از اين فضاي مطلوب بهره ببرند. همان طور كه مي‌بينيد اين آرامش برقرار است و در جذب مخاطب هم موثر بوده البته نقش سازمان سينمايي هم در اين زمينه بي‌تاثير نيست. او در ادامه خاطرنشان مي‌كند: سينماهايي كه به ناوگان سينمايي كشور افزوده شدند و تبليغات شهري و تلويزيوني عوامل ديگر افزايش فروش فيلم‌ها بودند. اگر صدا و سيما و سازمان شهرداري حضور پر رنگ‌تري در اين عرصه داشته باشند قطعا فروش سينما دو چندان مي‌شود. فرجي با اشاره به نقش مخاطب در بحث سلام سينما تصريح مي‌كند: سلام سينما در جهت‌دهي مخاطب به سينما كمك موثري داشت و از سوي ديگر حضور پررنگ سينماي ديجيتال كه توسط موسسه سينماشهر انجام شد رونق سينما را دو چندان كرد. در واقع ديجيتال شدن سينماها تاثيرگذارترين عامل در افزايش فروش فيلم‌ها بود چون با عملي شدن اين طرح دور افتاده‌ترين سينماهاي كشور موفق به اكران همزمان با پايتخت شدند. او درباره نقش سينماداران در اين زمينه مي‌گويد: نمي‌توان تاثير سينماداران را در افزايش فروش‌ها ناديده گرفت. قراردادهايي كه ميان صاحبان فيلم و سينماداران بسته شده زمان‌بندي خوبي داشته است و با اكران دو سه فيلم از اسفند ماه 92 رونق سينماها به نوروز امسال رسيد كه اين استقبال همچنان ادامه دارد. فرجي با توجه به آمار فيلم‌هاي اكران نشده سال پررونقي را براي سينماي كشور پيش‌بيني مي‌كند و مي‌گويد: قراردادهايي را كه سرگروه‌ها براي اكران‌هاي آينده بسته‌اند ظرفيت فروش خوبي دارد و به نظر مي‌رسد با تبليغات خوب همچنان شاهد فروش خوبي در گيشه سينماها باشيم.

ديجيتال شدن سينماها موضوعي است كه مدير امور سينمايي حوزه هنري چهارمحال و بختياري كه مهدي حسن‌زاده، مدير سينما بهمن شهر سنندج هم هست به آن اشاره مي‌كند. او مي‌گويد: افزايش كيفيت تصوير و صدا و به روز شدن اكران فيلم‌ها همزمان با تهران موجب شده در شهرستان‌ها شاهد فروش بيشتري باشيم. در گذشته نسخه كپي فيلم‌ها يا دير مي‌رسيد يا بايد خيلي زود براي اكران در شهر ديگري به پخش‌كننده بازگردانده مي‌شد اما در سيستم ديجيتال اين مشكلات وجود ندارد و مي‌شود فيلمي را كه مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته براي مدت بيشتري روي پرده نگه داشت. اطلاعات مردم بيشتر شده است و نمي‌توان آنها را گول زد. مردم متوجه مي‌شوند كه كيفيت تصوير و صداي فيلم‌ها با ديجيتال شدن بهتر شده و براي تماشاي فيلم رغبت نشان مي‌دهند. حسن‌زاده ادامه مي‌دهد: فيلم‌هايي كه امسال اكران شدند قابليت جذب مخاطب داشتند و همين فيلم‌ها فروش نيمه اول سال را حتي در شهر سنندج به درآمد يك‌ساله سينما رساندند. ما در نيمه اول امسال 75 ميليون تومان در سنندج فروش داشتيم كه اين رقم به اندازه فروش يكساله سينمايمان بود. وي درباره مضاميني كه از سوي مردم سنندج بيشتر مورد استقبال قرار مي‌گيرد، مي‌گويد: مردم شهر ما به فيلم‌هاي كمدي بسيار علاقه‌مند هستند برخلاف مردم شهر اصفهان كه بيشتر فيلم‌هاي هنري را مي‌پسندند. فيلم‌هاي فاخر كمتر مورد توجه هستند اما فيلم‌هاي كودك در تمامي شهرها مخاطب دارند. تنوع در اكران مانند آن چه در نيمه ابتدايي سال شاهد بوديم موجب مي‌شود سينماهاي شهرستان‌ها با توجه به سلايق شهروندان خود از ميان فيلم‌ها انتخاب و اكران كنند و همين به افزايش فروش شهرستان‌ها كمك مي‌كند.

اما افزايش كيفيت و ساختار قدرتمند و قصه خوب از نكات ديگري است كه به نظر سيد جمال ساداتيان در افزايش فروش فيلم‌ها موثر بوده و در مخاطبان ايجاد حس رضايت و اطمينان كرده است. اين تهيه‌كننده با اشاره به قصه فيلم‌ها و ساختار خوب آنها و درك مردم از اين اتفاق مي‌گويد: بهبود محتوا و ساختار درست فيلم‌ها موجب شده مخاطبان تجربه‌هاي خوبي از سينما رفتن به دست آورند و تمايل بيشتري براي خريد بليت داشته باشند. ساداتيان با تاكيد بر تغييرات ايجاد شده در دولت تصريح مي‌كند: آرامش كه در جامعه ايجاد شده و افزايش كيفيت سالن‌ها موجب رونق سينما، تئاتر و موسيقي شده است. رونقي كه در سال‌هاي گذشته كمتر شاهد آن بوديم البته افزايش تبليغات در تلويزيون و بيلبوردهاي شهري هم در اين افزايش مخاطب بي‌تاثير نيست.

اما فيلم‌هاي تازه اكران شده با توجه به تعداد روزهايي كه روي پرده بودند فروش خوبي را تجربه كردند. فيلم‌سينمايي «آتش بس 2 » به كارگرداني تهمينه ميلاني طبق آخرين آمار تا دهم مهر ماه در تهران و شهرستان يك ميليارد و 160 ميليون تومان فروخت. اين فيلم از 26 شهريور ماه اكرانش آغاز شد. ميزان فروش فيلم سينمايي «آرايش غليظ» به كارگرداني حميد نعمتالله هم طبق اعلام سعيد خاني پخش‌كننده اين فيلم؛ در تهران و شهرستان‌ها از مرز نيم ميليارد گذشته است. اين فيلم طي 2 هفته در 14 سالن شهرستان 115 ميليون فروخت. فيلم سينمايي «خانوم» به كارگرداني تينا پاكروان هم طي 13 روز در تهران و شهرستان‌ها 230 ميليون تومان فروخت. از سوي ديگر نگاه به فيلم‌هايي كه هنوز فرصت اكران نيافته و احتمالا در نيمه دوم سال اكران شوند نشان مي‌دهد پيش بيني سخنگوي شوراي صنفي دور از انتظار نيست و با ادامه برنامه‌ريزي‌هاي دقيق مي‌توان مخاطبان آشتي كرده با سينما را در سالن‌ها نگه داشت.

بيگانه (بهرام توكلي)، تمشك (سامان سالور)، رستاخيز (احمدرضا درويش)، عصباني نيستم! (رضا درميشيان)، قصه‌ها (رخشان بني‌اعتماد)، ميهمان داريم (محمد مهدي عسگرپور)، چند متر مكعب عشق (جمشيد محمودي)، ارسال يك آگهي تسليت براي روزنامه (ابراهيم ابراهيميان)، همه‌چيز براي فروش (امير حسين ثقفي)، لامپ ??? (سعيد آقاخاني)، ملبورن (نيما جاويدي) و فردا (ايمان افشاريان، مهدي پاكدل) بخشي از فيلم‌هاي جشنواره سال گذشته هستند كه هنوز به پرده سينماها راه نيافته‌اند و قرار است در پاييز يا زمستان اكران شوند. البته افزوده شدن گروه هنر و تجربه و اختصاص برخي سالن‌هاي سينما به اين طرح هم ممكن است به افزوده شدن مخاطب سينماها منجر شود. فيلم‌هاي مستند، كوتاه و تجربي در اين گروه اكران خواهند شد كه برخي از آنها چون «ماهي و گربه» طرفداران بي‌شماري دارند. به نظر مي‌رسد با بر طرف شدن مشكلات اكران برخي فيلم‌ها در دولت جديد از جمله «عصباني نيستم» كه با توجه به حاشيه‌هايش مخاطبان بسياري در انتظار اكران آن هستند و از سوي ديگر با برنامه‌ريزي درست و چيدمان متنوع فيلم‌ها در جدول اكران بتوانيم شاهد ادامه فروش خوب فيلم‌ها باشيم.