تست یا سونوگرافی رکتال چیست؟

به گزارش صدای ایران سونوگرافی رکتال یک روش تصویربرداری سونوگرافی است که پروب سونوگرافی از راه مقعد وارد بدن می‌شود. سونوگرافی ترانس رکتال (Transrectal Ultrasound) عموما برای آقایان تجویز می‌شود و یک روش دقیق برای شناسایی سرطان پروستات است.

بهترین ابزار برای تشخیص زود هنگام این بیماری استفاده از سونوگرافی ترانس رکتال است

اگر بزرگی غده پروستات بموقع تشخیص داده شود می توان از پیشرفت و عوارض بعد از آن جلوگیری کرد و درمان بموقع را آغاز کرد. بهترین ابزار برای تشخیص زود هنگام این بیماری استفاده از سونوگرافی ترانس رکتال است. در طی این سونوگرافی پروب از راه مقعد وارد بدن می شود و امواج اولتراسونیک به پروستات و بافت های اطراف آن تابانیده می شود و اندازه, وضعیت دقیق و تصویری واضح از پروستات را نشان می دهد.

اگر رشد  غده  پروستات غیرطبیعی باشد و سایز آن بیش از اندازه بزرگ می‌شود در چنین مواردی سونوگرافی رکتال انجام می‌شود

غده پروستات در دوران بلوغ و هم چنین در سنین بالای 35 سال رشد می‌کند. گاهی رشد این غده غیرطبیعی بوده و سایز آن بیش از اندازه بزرگ می‌شود؛ در چنین مواردی سونوگرافی رکتال انجام می‌شود. به همین دلیل این سونوگرافی به سونوگرافی پروستات نیز معروف است.

سونوگرافی رکتال جایگزین سونوی واژینال برای دختران باکره است

به گزارش صدای ایران سونوگرافی رکتال جایگزین سونوی واژینال برای دختران باکره است. تخمدان پلی کیستیک (PCOS) از جمله بیماری‌های رایج در بین بانوان است. در این بیماری، هورمون تستوسترون بیشتر از میزان نرمال ترشح می‌شود که مشکلاتی از جمله بی‌نظمی قاعدگی، رشد موهای زائد و ..و را به همراه دارد. در اکثر موارد برای بررسی این مشکل سونوگرافی واژینال انجام می‌شود اما در دختران به دلیل وجود پرده بکارت، سونوگرافی رکتال تجویز می‌شود.

رکتوم  محلی برای تجمع مدفوع است

رکتال، کانال مقعدی است. طول این کانال 3 الی 4 سانتی‌متر است که مقعد را به رکتوم متصل می‌کند. رکتوم 15 سانتی‌متر انتهایی روده بزرگ است. رکتوم در واقع محلی برای تجمع مدفوع است و نقش مهمی در فرآیند دفع دارد.

غده پروستات یک اندام مهم در سیستم تولید مثل مردان است. اندازه آن در حدود یک گردو است. غده پروستات در پشت مثانه و جلوی راست روده قرار دارد. وظیفه پروستات، ایجاد یک محیط مناسب برای تغذیه و زنده‌ماندن اسپرم است.

بزرگ شدن غده پروستات علائمی از جمله تکرر ادرار، کاهش فشار جریان ادرار، عدم کنترل ادرار و ... است. در چنین مواردی سونوگرافی رکتال برای تشخیص مشکل تجویز می‌شود.



طبق گفته پزشکان سونوگرافی رکتال در اکثر موارد برای تشخیص سرطان پروستات انجام می‌شود. دیگر دلایل انجام این روش تصویربرداری عبارتند از:

PSA بالا در آزمایش

وجود توده در پروستات

مشکلات باروری مردان

بررسی سایز توده در پروستات

موارد مشکوک و خطرناک در آزمایش DRE

بررسی جریان خون در پروستات و اطراف آن

وجود تخمدان پلی‌کیستیک در دختران باکره

تزریق داروی سرطانی یا غیر سرطانی به غده پروستات

چکاپ‌های دوره‌ای برای پیشگیری از بیماری یا کنترل فرآیند درمان

قرارگیری دانه‌های رادیواکتیو (Radiation Seeds) و ایمپلنت آن‌ها برای درمان سرطان پروستات

سونوگرافی رکتال چگونه انجام می‌شود؟

سونو ترانس رکتال معمولا حدود 30 دقیقه زمان می‎‌برد 

برای انجام سونو رکتال، بیمار به پهلو چپ بر روی تخت دراز می‌‌کشد و زانوها را داخل شکم می‌برد. پروب سونوگرافی رکتال اندازه یک انگشت دست است. پروب به ژل سونوگرافی آغشته می‌شود و سپس از مقعد داخل بدن می‌شود. زمان دخول پروب به مقعد، ممکن است بیمار احساس ناراحتی یا اندکی درد در روده‌ داشته باشد که مسئله‌ای طبیعی است. سونو ترانس رکتال معمولا حدود 30 دقیقه زمان می‎‌برد و بیمار پس از انجام تصویربرداری می‌تواند به خانه برگردد.

سونوگرافی به کمک امواج صوتی که بی ضرر است، انجام می‌شود

سونوگرافی به کمک امواج صوتی که بی ضرر است، انجام می‌شود. در این روش تصویربرداری، امواج اولتراسوند از طریق پروب به داخل بدن فرستاده می‌شود، امواج با برخورد به هر اندام از آن عبور می‌کنند یا بازمی‌گردند. پروب سونوگرافی امواج بازگشتی را دریافت می‌کند و آن را تبدیل به سیگنال‌های الکتریکی می‌کند. نهایتا سیگنال‌ها به شکل تصویر سونوگرافی در مانیتور نمایش داده می‌شوند.

بیوپسی پروستات چیست؟

در مواردی که وجود غده در پروستات تایید شود، ممکن است بیوپسی پروستات در حین سونوگرافی رکتال انجام شود. نمونه‌برداری پروستات به دو روش انجام می‌شود. در یک روش، سوزن از طریق هدایت سونو رکتال وارد مقعد شده و از نمونه‌برداری از این طریق انجام می‌‍شود. در روش دوم، سوزن از ناحیه‌ای بین بیضه و مقعد وارد شده و نمونه‌برداری انجام می‌گیرد. 

مدت زمان مورد نیاز برای نمونه‌برداری کمتر از 15 دقیقه است

برای انجام نمونه‌برداری از پروستات از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. مدت زمان مورد نیاز برای نمونه‌برداری کمتر از 15 دقیقه است. در روش نمونه‌برداری به کمک سونو رکتال، 10 تا 12 نمونه برای بررسی برداشته می‌شود. نمونه‌ها برای ارزیابی زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه منتقل می‌شود. 

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی رکتال چیست؟

بیمار باید قبل از انجام سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS) پزشک را از داروهای مصرفی مطلع کند. معمولا 7 تا 10 روز قبل از انجام سونوگرافی رکتال، مصرف آسپیرین قطع می‌شود زیرا آسپیرین به عنوان یک داروی رقیق‌کننده خون، ممکن است در حین تصویربرداری برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کند. در صورت حساسیت بیمار به لاتکس، پزشک باید مطلع شود.

قبل از انجام سونوگرافی رکتال، مثانه و روده‌ها باید تخلیه شوند. وجود مدفوع در روده در فرآیند تصویربرداری اختلال ایجاد می‌کند. همچنین از خوردن و آشامیدن قبل از انجام سونوگرافی پرهیز شود. معمولا 1 تا 4 ساعت قبل از انجام سونوگرافی رکتال دارویی برای تخلیه کامل روده به بیمار داده می‌شود. در مواردی برای تخلیه کامل روده از انما استفاده می‌شود.

عوارض سونوگرافی رکتال چیست؟

سونوگرافی رکتال به تنهایی عوارض چندانی ندارد اما در صورتی که بیوپسی پروستات انجام شود، احتمال آن‌ها بیشتر می‌شود. عوارض سونوگرافی رکتال عبارتند از:

تورم و درد پروستات در محل بیوپسی

میزان کمی خونریزی بلافاصله بعد از انجام سونو رکتال

وجود خون در ادرار، مدفوع و مایع منی تا چند هفته پس از سونوگرافی