بحران خاشقجی با روابط خاورمیانه چه کرد؟
قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد آل سعود احتمالا توازن قدرت در خاورمیانه را به نفع تقویت نفوذ ترکیه و علیه عربستان که با یکدیگر بر سر رهبری جهان اسلام رقابت دارند، تغییر خواهد داد.
قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد آل سعود احتمالا توازن قدرت در خاورمیانه را به نفع تقویت نفوذ ترکیه و علیه عربستان که با یکدیگر بر سر رهبری جهان اسلام رقابت دارند، تغییر خواهد داد.
به گزارش صدای ایران از خبرگزاری فرانسه، به نظر می‌رسد این هدف رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، اصلی‌ترین حامی منطقه‌ای اخوان المسلمین باشد که از نظر عربستان و متحدانش در مصر و امارات به عنوان گروه تروریستی شناخته می‌شوند.
قتل خاشقجی درون کنسولگری ریاض در استانبول توسط تیمی اعزامی از عربستان در دوم اکتبر به شدت به وجهه جهانی عربستان لطمه زده است. اما همدستی بالقوه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان که رهبر دوفاکتوی سعودی محسوب می‌شود، می‌تواند برای همیشه نفوذ ریاض در این منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.
تحلیلگران می‌گویند اردوغان می‌تواند از بحران‌های پس از آن برای تضعیف این شاهزاده ۳۳ ساله، حتی به طور بالقوه هدایت خاندان سلطنتی برای عزل او از قدرت، هر چند که بعید به نظر می‌رسد، استفاده کند.
لینا خطیب، مدیر برنامه خاورمیانه و آفریقای شمالی در چتم هاوس می‌گوید: ثابت شده است که قتل خاشقجی فرصتی طلایی برای اردوغان است تا عربستان را تحت فشار بگذارد و به سمت نشان دادن ترکیه به عنوان رهبر جدید جهان اسلام حرکت کند. بحران خاشقجی یک قمار ژئوپولتیک بزرگ برای ترکیه است و آنکارا تاکنون نشان داده است که استادانه این بازی را اجرا می‌کند. اما ترکیه به تنهایی قادر به حذف ولیعهد نیست. توپ در زمین آمریکایی‌هاست.
فرصتی برای اردوغان
از نظر اردوغان، تبلیغ اخوان المسلمین، که سعودی‌ها در جهان عرب به حاشیه رانده‌اند و در سال ۲۰۱۳ توسط عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری کنونی از قدرت عزل شد، درکانون این کشمکش قدرت قرار دارد.
رهبر ترکیه همچنین می‌تواند امتیازاتی از ریاض برای متحدش قطر بگیرد که از سال ۲۰۱۷ با تحریم عربستان، به پشتیبانی امارات، بحرین و مصر روبروست. سونر کاگاپتای، مدیر برنامه تحقیقات ترکیه در موسسه واشنگتن می‌گوید: گمان می‌کنم اردوغان این را فرصتی برای عقب راندن سه‌جانبه در خاورمیانه می‌بیند که با سیاست‌های او مخالف است. این محور سه‌گانه شامل ولیعهد عربستان، ولیعهد امارات و السیسی مصر است.
او تاکید کرد: این سه کشور که همگی عرب هستند، با سیاست‌های اردوغان در حمایت از اخوان المسلمین مخالف هستند. اردوغان اکنون یک فرصتی طلایی رو به روی خود می‌بیند چون ولیعهد عربستان آسیب‌پذیر است.
اما سینان اولگن، رئیس مرکز سیاست اقتصادی و خارجی معتقد است: باید منتظر بود و دید که آیا آنکارا می‌تواند همچنان به استفاده از این حوادث ادامه دهد و آن را به یک مزیت دائمی تبدیل کند تا نفوذ منطقه‌ای ترکیه به ضرر عربستان سعودی افزایش یابد یا خیر.
نیکولاس هراس، از تحلیلگران مرکز امنیت آمریکایی جدید می‌گوید پرونده خاشقجی "تازه‌ترین فصل در مناقشه ترکیه و عربستان بر سر این است که کدام کشور در هدایت جهان اسلام بهتر است." هراس می‌گوید: اردوغان به وضوح باور دارد که می‌تواند از پرونده خاشقجی برای کاهش نفوذ محمد بن سلمان و حتی عربستان استفاده کند.
کریم بیتار، از اندیشکده موسسه فرانسوی امور بین‌المللی و استراتژیک می‌گوید اردوغان با عدم سرزنش مستقیم ولیعهد عربستان بر سر قتل خاشقجی تلاش دارد تا او را تحت فشار نگه دارد. او تاکید کرد: اردوغان می‌داند هنوز مهماتی که بتواند ولیعهد را در عرصه بین‌المللی تضعیف کند، در اختیار دارد. بنابراین او بررسی می‌کند که چگونه می‌شود از این اشتباه بزرگ سعودی‌ها نهایت استفاده را برد.
کارشناسان می‌گوید، در حالیکه اخوان المسلمین برای ترکیه اهمیت دارد، غرب خصوصا آمریکا نسبت به این گروه جانب احتیاط را رعایت می‌کنند و خواستار آن هستند که هرگونه فشاری روی ولیعهد به سمت خاتمه جنگ یمن و لغو محاصره علیه قطر متمرکز شود.
استیون کوک، از شورای روابط خارجی می‌گوید: انتظار دارم که محاصره علیه دوحه در آینده نزدیک خاتمه یابد و سعودی‌ها راهی برای حمایت از تلاش‌های سازمان ملل در یمن بیابند.
کریم بیتار، از موسسه فرانسوی امور بین‌المللی و استراتژیک تاکید دارد دولت آمریکا به حمایت محمد بن سلمان برای هرگونه طرح صلح احتمالی برای درگیری اسرائیل – فلسطین و همچنین محدودسازی ایران نیاز دارد. به گفته او، واشنگتن احتمالا ولیعهد عربستان را به سوی "تجدید روابط حسنه با اسرائیل و حفظ خط مشی جنگ‌طلبانه علیه ایران" سوق می‌دهد.
به گزارش صدای ایران از خبرگزاری فرانسه، به نظر می‌رسد این هدف رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، اصلی‌ترین حامی منطقه‌ای اخوان المسلمین باشد که از نظر عربستان و متحدانش در مصر و امارات به عنوان گروه تروریستی شناخته می‌شوند.
قتل خاشقجی درون کنسولگری ریاض در استانبول توسط تیمی اعزامی از عربستان در دوم اکتبر به شدت به وجهه جهانی عربستان لطمه زده است. اما همدستی بالقوه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان که رهبر دوفاکتوی سعودی محسوب می‌شود، می‌تواند برای همیشه نفوذ ریاض در این منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.
تحلیلگران می‌گویند اردوغان می‌تواند از بحران‌های پس از آن برای تضعیف این شاهزاده ۳۳ ساله، حتی به طور بالقوه هدایت خاندان سلطنتی برای عزل او از قدرت، هر چند که بعید به نظر می‌رسد، استفاده کند.
لینا خطیب، مدیر برنامه خاورمیانه و آفریقای شمالی در چتم هاوس می‌گوید: ثابت شده است که قتل خاشقجی فرصتی طلایی برای اردوغان است تا عربستان را تحت فشار بگذارد و به سمت نشان دادن ترکیه به عنوان رهبر جدید جهان اسلام حرکت کند. بحران خاشقجی یک قمار ژئوپولتیک بزرگ برای ترکیه است و آنکارا تاکنون نشان داده است که استادانه این بازی را اجرا می‌کند. اما ترکیه به تنهایی قادر به حذف ولیعهد نیست. توپ در زمین آمریکایی‌هاست.
فرصتی برای اردوغان
از نظر اردوغان، تبلیغ اخوان المسلمین، که سعودی‌ها در جهان عرب به حاشیه رانده‌اند و در سال ۲۰۱۳ توسط عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری کنونی از قدرت عزل شد، درکانون این کشمکش قدرت قرار دارد.
رهبر ترکیه همچنین می‌تواند امتیازاتی از ریاض برای متحدش قطر بگیرد که از سال ۲۰۱۷ با تحریم عربستان، به پشتیبانی امارات، بحرین و مصر روبروست. سونر کاگاپتای، مدیر برنامه تحقیقات ترکیه در موسسه واشنگتن می‌گوید: گمان می‌کنم اردوغان این را فرصتی برای عقب راندن سه‌جانبه در خاورمیانه می‌بیند که با سیاست‌های او مخالف است. این محور سه‌گانه شامل ولیعهد عربستان، ولیعهد امارات و السیسی مصر است.
او تاکید کرد: این سه کشور که همگی عرب هستند، با سیاست‌های اردوغان در حمایت از اخوان المسلمین مخالف هستند. اردوغان اکنون یک فرصتی طلایی رو به روی خود می‌بیند چون ولیعهد عربستان آسیب‌پذیر است.
اما سینان اولگن، رئیس مرکز سیاست اقتصادی و خارجی معتقد است: باید منتظر بود و دید که آیا آنکارا می‌تواند همچنان به استفاده از این حوادث ادامه دهد و آن را به یک مزیت دائمی تبدیل کند تا نفوذ منطقه‌ای ترکیه به ضرر عربستان سعودی افزایش یابد یا خیر.
نیکولاس هراس، از تحلیلگران مرکز امنیت آمریکایی جدید می‌گوید پرونده خاشقجی "تازه‌ترین فصل در مناقشه ترکیه و عربستان بر سر این است که کدام کشور در هدایت جهان اسلام بهتر است." هراس می‌گوید: اردوغان به وضوح باور دارد که می‌تواند از پرونده خاشقجی برای کاهش نفوذ محمد بن سلمان و حتی عربستان استفاده کند.
کریم بیتار، از اندیشکده موسسه فرانسوی امور بین‌المللی و استراتژیک می‌گوید اردوغان با عدم سرزنش مستقیم ولیعهد عربستان بر سر قتل خاشقجی تلاش دارد تا او را تحت فشار نگه دارد. او تاکید کرد: اردوغان می‌داند هنوز مهماتی که بتواند ولیعهد را در عرصه بین‌المللی تضعیف کند، در اختیار دارد. بنابراین او بررسی می‌کند که چگونه می‌شود از این اشتباه بزرگ سعودی‌ها نهایت استفاده را برد.
کارشناسان می‌گوید، در حالیکه اخوان المسلمین برای ترکیه اهمیت دارد، غرب خصوصا آمریکا نسبت به این گروه جانب احتیاط را رعایت می‌کنند و خواستار آن هستند که هرگونه فشاری روی ولیعهد به سمت خاتمه جنگ یمن و لغو محاصره علیه قطر متمرکز شود.
استیون کوک، از شورای روابط خارجی می‌گوید: انتظار دارم که محاصره علیه دوحه در آینده نزدیک خاتمه یابد و سعودی‌ها راهی برای حمایت از تلاش‌های سازمان ملل در یمن بیابند.
کریم بیتار، از موسسه فرانسوی امور بین‌المللی و استراتژیک تاکید دارد دولت آمریکا به حمایت محمد بن سلمان برای هرگونه طرح صلح احتمالی برای درگیری اسرائیل – فلسطین و همچنین محدودسازی ایران نیاز دارد. به گفته او، واشنگتن احتمالا ولیعهد عربستان را به سوی "تجدید روابط حسنه با اسرائیل و حفظ خط مشی جنگ‌طلبانه علیه ایران" سوق می‌دهد.
گزارش خطا
نظر شما
پربحث ترین عناوین
آخرین اخبار
