روی دیگر جنگ در شرق اوکراین

جنگ در شرق اوکراین اغلب به‌عنوان درگیری نظامی میان نیروهای دولتی و شهروندان روس یا حامی روسیه مطرح شده است. اما این سکه روی دیگری هم دارد؛ جنگ نیروهای آموزش‎دیده روسی با شهروندان اوکراینی که فاقد کمترین تجربه نظامی هستند. این در حالی است که نیروهای مسلح اوکراین با حدود ۱۳۰هزارپرسنل و سرباز که به تسلیحات بسیار قدیمی مجهز هستند قدرت عرض‌اندام در برابر ارتش روسیه را ندارند.

اکنون پارلمان اوکراین با تصویب طرح دولت برای بستن یک‌ونیم‌درصد مالیات جنگی بر درآمدهای شهروندان تلاش دارد تا حدودی این خلأ را جبران کند. گفته شده دولت اوکراین امیدوار است، از این طریق نزدیک به سه‌میلیاردگریونا (۲۴۱میلیون‌دلار) درآمد اضافی داشته باشد. قرار است این مبلغ برای تقویت نیروهای نظامی در مبارزه با شورشیان و بازسازی تاسیساتی که در اثر جنگ صدمه دیده‌اند، هزینه شود؛ طرحی که با حضور مستمر مردان سبزپوش روس در میادین جنگی امید چندانی به موفقیت آن نیست.

«مردان سبزپوش روسی» برای برگزاری همه‌پرسی جدایی در شبه‌جزیره کریمه با چراغ خاموش وارد اوکراین شدند و با آغاز ناآرامی‎ها در ماه آوریل، جنگجویان آموزش‌دیده روسی هم از چچن به شرق اوکراین رسیدند آن هم در شرایطی که صدها هزار نیروی نظامی روس به‎طور رسمی در مرزهای دو کشور مستقر شدند. به گفته سازمان ناتو، اکنون بیش از ۴۰هزارنفر از نیروهای مسلح روسیه در حاشیه مرز با اوکراین مستقر هستند اما واقعیت این است که اوکراینی‎ها از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی، ارتش مناسب خود را نداشتند. به همین دلیل وقتی نخستین گلوله شلیک شد، نیروهای مسلح اوکراین خود را فلج‌شده یافتند. بیماری همه‎گیر فساد و بی‎نظمی بوروکراتیک مدت‎هاست ارتش اوکراین را زمین‎گیر کرده است. تسلیحاتی کمی هستند که هنوز کار می‎کنند و می‎شود از آنها استفاده کرد.

گفته می‌شود یک شرکت خصوصی 250بالگرد نظامی را از وزارت دفاع اوکراین اجاره کرده است. رهبران اوکراین هیچ‌گاه به احتمال استفاده از نیروهای نظامی خود نیندیشده بودند به‌جز چند مورد ماموریت حافظ صلح سازمان‌ملل متحد. وقتی جنگ در شرق اوکراین آغاز شد در زمان کوتاهی مشخص شد که فرهنگ نهادینه‌شده فساد در ساختار حکومتی مانع از آن شده تا ثروت این کشور در جاهایی که مورد نیاز است هزینه شود. به همین دلیل شهروندان معمولی که شاهد ناکارآمدی ارتش بودند بدون هیچ پشتوانه و تجربه‌ای به یگان‌های نظامی پیوستند و کمپین‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «کمک به ارتش» آغاز به‌کار کردند. سازمان‌دهندگان این کمپین‌ها با استفاده از سایت‎هایی چون PayPal و web money به جمع‌آوری کمک‌های نقدی مردم اوکراین در داخل و خارج از کشور پرداختند و تلاش کردند تا مایحتاج نظامیان را فراهم کنند. اولکسی ملنیک، کارشناس نظامی در این‌باره می‌گوید: «ارتش اوکراین به حدی ناکارآمد بود که خودروهای زرهی آن توسط شورشیان و مردم عادی غیرمسلح متوقف و خلع سلاح شدند و اسلحه نداشتند و نمی‌توانستند گلوله‌ای شلیک کنند.» به گفته وی، شکست‌هایی نظیر این بود که اوکراینی‎ها حامی دولت مرکزی را واداشت تا آستین‎ها را بالا زده و خود با دست خالی به جنگ نظامیان آموزش‎دیده روسی بروند.