چه کسی از مناظره زنده می‌ترسد؟
صدای ایران- اخبار انتخابات سریع‌تر از آنچه فکرش را می‌کردیم مخابره می‌شود. شاید مهم‌ترینش زمانی بود که عباس کدخدایی به فاصله تنها چند روز از پایان نام‌نویسی‌های انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرد؛ اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده مشخص و به وزارت کشور داده شده است! تمام 1600 نفر نام‌نویسی‌کننده سرنوشتشان معلوم شد!
از جمله همان دو کاندیدای مشهور پراز حاشیه.
حالا 6 نامزد نهایی ریاست‌جمهوری همدیگر را می‌شناسند، دیگر همه چیز برای رقابت آماده شده است. اما نه! یک خبر بد که اصلاً به مزاج تایید صلاحیت‌شده‌ها خوش نیامد! گویا کاندیداهای ریاست‌جمهوری در هر چیزی که با یکدیگر اختلاف داشته باشند در این یک مورد خاص نظرشان مشترک است.
خبر بدی که اینگونه نامزدهای راست و چپ را ناخرسند کرد این بود «مناظره‌های انتخاباتی برای نخستین بار به‌صورت غیرزنده از تلویزیون پخش خواهد شد!» خبری که باعث شد همه نامزدها علیه آن موضع‌گیری کنند. از حسن روحانی بگیرید تا مصطفی میرسلیم.
این هم تقصیر دولت است؟
اما ماجرا زمانی عجیب‌تر می‌شود که از سوی جناح محافظه‌کار و رسانه‌هایشان از جمله صدا و سیما حسن روحانی به مثابه آش نخورده و دهن سوخته حتی در این تصمیم کمیته تبلیغات انتخابات کشور (برای غیرزنده بودن مناظره‌های انتخاباتی) مقصر اصلی شناخته می‌شود.
این جناح سعی دارد اکنون، دولت را عامل اصلی این اتفاق معرفی کند و صدا و سیمایی که تاکنون بارها نشان داده آبش با تدبیر و امیدی‌ها در یک جوی نمی‌رود را مرید حسن روحانی و گوش به فرمان او جلوه دهد...
البته شاید خط این راه را نیز شخص علی عسکری، رئیس صدا و سیما به این جناح نشان داد وقتی که اعلام کرد «باوجود اصرار رسانه ملی برای پخش زنده مناظره‌های انتخاباتی متاسفانه کمیسیون تبلیغات انتخابات در جلسه خود با وزیر کشور با این پیشنهاد مخالفت و پخش غیرزنده را تصویب کرد. امیدواریم با توجه به اینکه زنده‌بودن پخش مناظره‌ها جزء ذات اینگونه برنامه‌هاست کمیسیون تبلیغات با درک انتظار افکارعمومی از رسانه ملی پیشنهاد صداوسیما را مبنی بر پخش زنده مناظره‌ها مجددا بررسی و تصویب کنند.»
عسکری در کلامش رندانه، صرفاً وزیر کشور (عامل دولتی) را عامل این تصمیم می‌داند. محافظه‌کاران هم با علم به اینکه پخش زنده مناظره‌های انتخاباتی همان چیزی است که مردم می‌خواهند، قیافه حق به جانب به خود گرفته و برای آنکه دولت را از چشم ملت بیندازند یا هراسان از مناظره‌های انتخاباتی نمایش دهند، تیغ تیز حملات خود را به طرف روحانی و کابینه‌اش نشانه رفته‌اند. مثلا کانال منتسب به خبرگزاری فارس با دروغ‌پراکنی علیه دولت می‌نویسد «دولت سه ماه در تلاش برای حذف مناظره بوده است، نزدیکان تیم انتخاباتی حسن روحانی از جمله محمود واعظی معاون سیاسی حزب اعتدال و مجید انصاری معاون حقوقی رئیس‌جمهور از سه ماه قبل برای غیبت احتمالی روحانی در مناظره‌های انتخاباتی بهانه‌تراشی می‌کردند! حتی تلاش شد روحانی دقیقا در چند روز مناظره مثلا به سفر خارج از کشور «ضروری» در قامت ریاست‌جمهور برود!» از مهملات این رسانه اینگونه برمی‌آید که لابد حالا چون پروژه سفر ضروری رئیس‌جمهور برملا شده است دولت تحت عنوان مخاطرات تحریک افکارعمومی، به‌طور کلی شکل و فرم مناظرات انتخاباتی را تغییر داده است!
این رسانه حتی مدعی است: «اصلاح‌طلبان با افشای فقدان اشراف اطلاعاتی روحانی در مناظره‌ها پیشنهاد کناره‌گیری وی را مطرح کرده‌اند!»
این ادعاهای گزاف رسانه‌های جریان راست را در کنار بولدکردن صحبت‌هایی چون حجت‌الاسلام رئیسی که می‌گوید: «اینجانب از مناظره‌های زنده به عنوان یکی از راه‌های شناخت در افکارعمومی استقبال می‌کنم و این را حق مردم می‌دانم» یا محمد باقر قالیباف که به لغو پخش زنده مناظرات اعتراض می‌کند و از کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات نیز می‌خواهد که با درخواست عمومی برای برگزاری مناظره‌های آزاد و زنده موافقت کنند، بگذارید.
در این میان علیرضا زاکانی و بذرپاش کاندیداهای بالقوه! جمنایی‌ها را هم از یاد نبریم که از آب گل‌آلود ماهی گرفته‌اند. زاکانی که در نامه‌ای به وزیر کشور نوشته است «برای اولین بار در دهه اخیر مناظره‌های انتخاباتی به‌صورت ضبط شده خواهد بود و به نظر می‌رسد این موضوع آسیب جدی به شفافیت در تبیین برنامه‌های نامزدی انتخاباتی می‌گذارد. متاسفانه با توجه به عملکرد دولت محرمانه در چهار سال گذشته در پنهان کاری و عدم شفافیت این اقدام تبعیض دیگری به نفع نامزدهای اصلی و فرعی مورد نظر دولت رقم می‌زند.»
به گزارش افتاب یزد، زاکانی پا را از این حد فراتر گذاشته وزارت کشور و ستاد انتخاباتی را نه بی‌طرف بلکه جانبدار معرفی می‌کند و می‌نویسد: « بیم آن می‌رود که اصل بی‌طرفی وزارت کشور و ستادهای انتخابات کشور در اتخاذ این تصمیم، فضاسازی برای نامزد خاص در جامعه محسوب شود.» وی در ادامه به کنایه می‌گوید «می‌ترسیم بعد از کاندیدای پوششی با پدیده مناظرات پوششی هم مواجه شویم و نتوانیم نقدهای اساسی به وضع موجود را کامل و بدون سانسور ببینیم و بشنویم.»
مهرداد بذرپاش هم در اینباره اظهارنظر می‌کند که «مناظره ضبط شده یعنی هیچ و یک امتیاز تمام و کمال برای دولت، دولتی که شب و روز پاسخگویی را تمرین و حتی هیئت دولت خود را ترک می‌کند بسیار خبر گوارایی را دریافت کرده است.»یا مصطفی میرسلیم نامزد تایید صلاحیت شده ریاست‌جمهوری هم گفته است «عدم پخش زنده مناظره‌ها خلاف حقوق شهروندی است.»
سید یاسر جبرائیلی، فعال سیاسی اصولگرا نیز به کنایه می‌گوید «لغو زنده مناظره‌های انتخاباتی یک جهانگیری دیگر است. تا انتهای انتخابات منتظر جهانگیری‌های دیگر برای کمک به حسن روحانی نیز باشید.»
حتی محسن رضایی هم که اینبار دست از کاندیداتوری ریاست‌جمهوری برداشته و از رفتن به پاستور دل کنده و البته از بابت این دل کندن از مردم عذرخواهی هم کرده! نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و گفته «زنده بودن مناظرات، اعتماد مردم و جاذبه رقابت‌ها را افزایش می‌دهد.»
حربه راستی‌ها
جریان راست زیرکانه از صحبت‌های ماه‌های گذشته برخی مسئولان دولتی که نسبت به عملکرد رسانه ملی و میزگردهایی که این رسانه به نام مناظره! و برای حمله یک طرفه به دولت به‌ویژه در بحث مسائل هسته‌ای برگزار می‌کرد انتقاد کرده بودند، بهره برده و آن نظرات دولتمردان را اکنون برخلاف واقع منتسب به مناظرات انتخاباتی ریاست‌جمهوری می‌دانند. این جریان سعی دارد بگوید که دولت اساسا نسبت به مناظرات انتخاباتی ریاست‌جمهوری نظر منفی دارد، چون در آن مناظره‌ها توان پاسخگویی نخواهد داشت.
نشان به آن نشان که آنها گلایه‌های مجید انصاری، معاون رئیس‌جمهور از میزگردهای ضددولتی و یکطرفه تلویزیون (علیه دولت)که باعث شده بود او مناظرات صداوسیما را ساختگی بداند به غلط به اظهارنظرهایش درباره مناظرات ریاست‌جمهوری 96 پیوندزده‌اند تا با این کار به مخاطب بقبولانند که از اساس مقامات دولتی نسبت به مناظرات صداوسیما مخالف‌اند و جرات حضور در آن را ندارند.
سوءاستفاده جناح محافظه‌کار از فرصت به‌دست آمده و علم‌کردن مسئله عدم پخش زنده مناظرات انتخاباتی علیه روحانی و دخیل دانستن نقش او در آن، در حالی است که رئیس‌جمهورحسن روحانی روز پنجشنبه خود در واکنش به این موضوع گفته است طرفدار آزادترین شیوه مناظره‌ها هستم.
فراموشی حقایق
ادعای واهی جناح محافظه‌کار درباره تلاش دولت حسن روحانی در غیر زنده پخش شدن مناظره‌های انتخاباتی آن هم به دلیل هراس او از رقبایش در حالی مطرح می‌شود که انگار آنها (محافظه‌کاران) یادشان رفته در سال‌های گذشته و در مناظرات انتخاباتی پیشین چه روی داد؟
هر چند زاکانی در نامه‌اش به وزارت کشور برگزاری غیرمستقیم مناظرات از تلویزیون را در یک دهه اخیر بی‌سابقه می‌داند و دولت را متهم به تغییر سازوکار مناظرات انتخاباتی می‌کند! اما همه می‌دانند منظور از آن به اصطلاح یک دهه! تجربه تنها دومناظره ریاست‌جمهوری در سال‌های 88 و 92 است! اکنون صداوسیما برای سومین بار قرار است مناظرات انتخاباتی ریاست‌جمهوری را برگزار کند. تا قبل از سال 88، تلویزیون به‌صورت انفرادی در اختیار هر کاندیدا قرارمی‌گرفت تا با نمایش فیلم‌های تبلیغاتی خود یا گفتگوی رودررو با دوربین‌های تلویزیونی به ارائه برنامه‌های خویش به دور از هرگونه چالش بپردازد. شاید اولین باری که یک کاندیدای ریاست‌جمهوری مصرانه درخواست برگزاری مناظره با رئیس‌جمهور را در مقابل دوربین‌های تلویزیونی داشت «کاشانی» رقیب رئیس‌جمهور اصلاحات در سال 80 بود، آن زمان رئیس‌جمهور اصلاحات این مناظره را به شرط آنکه سایر کاندیداهای ریاست‌جمهوری (در آن سال) نیز به نوبت با یکدیگر مناظره کنند، پذیرفت. اما صداوسیما هیچ‌گاه چنین بستری را فراهم نکرد.
تا اینکه سال 88 رسید و آن مناظرات تاریخی که سرنوشت سیاست و کشور را دگرگون ساخت. رویداد مناظرات انتخاباتی سال 88 به نظر بسیاری از کنترل خارج شد؛ مناظراتی که قرار بود شور انتخاباتی به راه بیندازد! اما این شور انتخاباتی زیادی شور شد تا آنکه حوادث بسیار تلخ آن سال را رقم زد.
از همین رو دومین تجربه تلویزیون یعنی مناظرات انتخاباتی سال 92 با شکل و شمایل کاملا متفاوت‌تری برگزار شد. مناظراتی که تغییر ساختار آن نه تنها مورد تایید حسن روحانی نبود، بلکه مورد انتقاد او و سایر رقبایش قرار گرفت. مناظراتی که از دید بسیاری (به‌ویژه در قسمت‌های نخست) بیشتر به برنامه مسابقه هفته با اجرای مرحوم نوذری شبیه بود...
صداوسیما تاکنون دو مناظره انتخاباتی برگزار کرده است که می‌توان گفت در هر دو آنها با کلی حاشیه روبه‌رو شد این رسانه در آن دو تجربه نتوانست خواسته‌ها را پیاده‌سازی کند و در هر دوبار از دو سوی متفاوت بام افتاد!
پخش زنده به نفع روحانی چون...
اما با این حال در همان مناظرات زنده سال 92 بود که حسن روحانی توانست از رقبایش پیشی بگیرد و با حمله‌ای گازانبری به محمد باقر قالیباف گوی سبقت از او برباید و آرای مردم را به خود اختصاص دهد. اتفاقا بیشترین سود را حسن روحانی از زنده بودن آن رقابت‌های مناظره‌ای از آن خود کرد!
به عبارتی تجربه مناظرات سال 92 دو مسئله را خیلی خوب عیان می‌کند؛ نخست اینکه این تلویزیون بود که خود ساختار مناظرات انتخاباتی‌اش را در آن سال تغییر داد و دوم اینکه حسن روحانی در مناظرات نه تنها هراسی نداشت بلکه به واسطه زنده بودن همان مناظره‌ها بود که توانست برخی حرف‌ها را بزند و بیش از نیمی از آرای کشور را به‌دست آورد.
در این میان بهتر است به سخنان شخصیت‌هایی چون مجید انصاری و اسحاق جهانگیری که گفته‌اند در مناظرات انتخاباتی 96 ناگفته‌ها را خواهیم گفت و پرده‌ها را کنار می‌زنیم نیز توجه کنیم موضوعی که بیش از هر چیزی نشان می‌دهد نزدیکان حسن روحانی نه تنها به فکر فراری‌دادن حسن روحانی از مناظرات نیستند، بلکه برعکس، سینه سپر کرده و بیش از هر کس دیگری منتظر روز مناظرات هستند تا با افشاگری‌هایشان مدعیان دروغین راستی! را بر سر جای بنشانند! حال چگونه است وقتی روحانی و جهانگیری و سایر یاران او تا به این حد چشم انتظار مناظرات انتخاباتی‌اند! اصولگرایان می‌گویند آنها به دلیل ترس از این مناظره‌ها به فکر پخش ضبط شده و غیرمستقیم آن از تلویزیون هستند؟
به فکر مشاور باشند
در کنار همه اینها گفته‌های علی اصغر احمدی، رئیس ستاد انتخابات کشور را هم بگذارید که گفته است وزیر کشور، دادستان کل کشور، رئیس صداوسیما و دبیر هیئت مرکزی اجرای انتخابات، اعضای کمیته تبلیغات انتخاباتی هستند و نه دولت! و اعضای کمیته تبلیغات هستند که درباره زنده یا غیرزنده بودن مناظره‌ها تصمیم می‌گیرند. تمام شواهد از اشتیاق و آمادگی روحانی و تیم او برای حضور در پخش مستقیم مناظره‌ها خبر می‌دهد. بهتر است دیگران نیز به جای توجه به شانتاژهای رسانه‌ای جریان راست فکری به حال تیم مشاوران خود کنند تا بلکه به یاری آنها اندکی تاب مقاومت در برابر حضور رئیس دولت تدبیر و امید را بیاورند.
آخرین اخبار
