ما از دو جهان، غیر تو ای عشق نخواهیم

صدای ایران-سرویس فرهنگ و هنر؛ موسیقی در سال گذشته احوال خوشایندی نداشت؛ و روز به روز تنهاتر می‌شد. آخرین روزها و ثانیه‌های سال 94 را به این امید سپری می‌کردیم که وضعیت هنر و به‌ویژه موسیقی در سال 95 احوال خوشایندی داشته باشد. هنوز دقایقی از آغاز سال نو شمسی نگذشته بود که انتشار ویدئویی از استاد آواز ایران، محمدرضا شجریان، جامعه‌ ایران و علاقه‌مندان بی‌شمار موسیقی ایرانی را در بهت و حیرت فروبرد.

استاد شجریان در این ویدئو، سال نو را به همه‌ هم‌وطنان و فارسی‌زبانان سایر کشورها تبریک گفت. اما شمایل او در این ویدئو باعث شد تا مخاطبان پیش از توجه به سخنان این چهره‌ سرشناس موسیقی ایران، به عواملی فرامتنی فکر کنند که باعث شده بود که استاد شجریان با چنین شکل و شمایلی روبه‌روی دوربین بنشیند و ... .

همواره عادت کرده بودیم که ستون و استاد آواز ایرانی را، با گیسوانی زیبا و چهره‌ای خندان مشاهده کنیم و چه تلخ بود دیدن خسرو آواز ایران با موهای تراشیده که حاکی از روزهای سخت ایشان و مبارزه با بیماری است.

هنگامی که در شهریور 1394 خبر بستری شدن ایشان در بیمارستان به دلیل مشکل ریوی منتشر شد، شواهد و قراین نیز حاکی از بیماری سخت ایشان بود، اما انگار که نمی‌خواستیم این مهمان ناخوانده را باور کنیم و در ذهن می پروراندیم که مشکل همان مشکل ریوی است. وقتی صدا و سیما خبری از بیماری ایشان بر روی تلکس خبری خود قرار داد، با وجود این‌که شش سال بود استاد آواز ایران را در تحریم خبری قرار داده بود. این گمان تلخ بیشتر رنگ واقعیت به خود گرفت.

وقتی که مسئولان دولت یازدهم که در شعار انتخاباتی خود از ایشان نامبرده بودند و اما بعد از کسب آرا دیگری خبری از آنان نبود در صف عیادت از ایشان بودند. کم کم باورمان می شد که انگار خبری تلخ در راه است.

ترخیص ایشان از بیمارستان و حضور گاه و بیگاه استاد آواز ایران در شوای عالی خانه موسیقی با چهر‌ه‌ای شاداب کم‌کم افکار منفی را از ذهنمان می‌زدود و این گمان خوشایند را در ذهن جاری می‌کردیم که چه دل‌پذیر است که سال آینده استاد در میهن بر روی صحنه خواهد رفت اما افسوس که این فکر با دیدن شمایل جدید ایشان، نقش بر آب شد.

در این ویدئو چهره بدون موی ایشان بهت آور و نگران‌کننده بود. چه تلخ بود آن‌جا که صحبت از دلتنگی دو دوست دیرینه‌، محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان ‌کرد، استادانی که در چند سال اخیر چهره در نقاب خاک کشیدند.

ویدئوی دو دقیقه‌ای تبریک ایشان حاوی نکته‌ها و دل‌نگرانی‌هایی برای جامعه و هنردوستان ایران زمین بود.

مهمترین نکته این ویدئو این است که قریب به اتفاق هنرمندان و چهره‌های مطرح هنگام بیماری سعی در مخفی کردن خود و بیماری‌شان هستند و می‌کوشند که خود را در کانون توجه قرار ندهند، اما این استاد بزرگ مشی دیگری برمی‌گزیند و سفرۀ دل، پیش‌روی خانوادۀ خویش می‌گشاید و نشان می‌دهد که هنرمندان و چهره‌های مطرح نیز، مانند دیگران بیمار شده و درگیر بیم و امید‌های روزهای آن خواهند بود و چاره مشکل را، در مخفی کردن آن نمی‌بیند، بلکه با در جریان گذاشتن افکار عمومی، می‌توان از موج انرژی مثبت این علاقه‌مندان کارهای خارق‌العاده‌ای دید؛ چرا که «دعای گوشه‌نشینان بلا بگرداند». 

و دیگر این‌که، بسیاری از افراد، هنگام مواجهه با این گونه بیماری‌ها روحیه خود را می‌بازند اما جدا از ظاهر جدید استاد شجریان در این ویدئوی کوتاه، روحیۀ امیدوارکننده و امیدبخش استاد است که صبح بهاری را پس از روزهای سرطانی، نوید می‌دهد: «...جز این هنر ندانیم/ که هر چه می‌توانیم/ غم از دل‌ها براندازیم ...» 

استاد شجریان در این ویدئو می‌گوید که سال‌هاست با میهمان ۱۵ ساله‌ای آشناست که به دستور او موهای سرش را کوتاه کرده، و چند وقت دیگر هم در درمانگاه می‌ماند تا با این میهمان به تفاهم برسد. شجریان در این ویدئو گفته که پس از به تفاهم رسیدن با این دوست، کارهای هنری‌اش را دنبال می‌کند و با روحیه مثال زدنی این مفهموم را به ذهن متبادر می‌کند که با این روحیه آمیخته با عشق، یارای بر زمین زدن این بیماری است.

به همین لطافت از بیداد درد می‌خواند و در اوج ما را با پیام ظفر رها می‌کند ...