چرا ادبیات ما جهانی نیست؟

به گزارش صدای ایران، دکتر محمدجعفر محمدزاده در کانال تلگرامی خود - mjmohammadzadeh@ - نوشت:

 آیا زبان و خطّ ،مانع جهانی شدن ادبیات ماست؟ چرا با وجود داشتن شاعرانی همچون اخوان،سپهری و قیصر امین پور، هنوز وقتی ادبیات ایران قرار است در یک عرصه بین المللی بررسی شود،نام حافظ ،مولوی ،سعدی، فردوسی و خیام مطرح می شود؟

پاسخ را باید در یک نکته بسیار ساده امّا دیر یاب بجوییم. ادبیات شاخصهٔ تکامل در همه زمینه هاست. به نویسندگان برتر جهان نگاه کنیم!  به کشور های مختلف تعلق دارند، مسألهٔ خطّ و زبان مهم نیست. اورهان پاموک، نویسنده ترک زبان کشور همسایه، توانست با زبانی که وسعت و فراگیری زبان فارسی را هم ندارد نوبل ادبیات بگیرد. کنزابورو اویه ژاپنی و گایو زینگ جیان چینی هم این جایزه را گرفته اند. اما ما چرا نتوانسته ایم؟ گیریم ماجرای سیاسی بودن. این جایزه را پیش بکشیم اما در  هر صورت  در تمام این 60_70 سال گذشته نویسندگان ایرانی بوده اند که می توانسته اند این جایزه را بگیرند و نگرفته اند،چرا؟

بخشی از از ماجرا به قدرت رسانه ای برمی گردد. ژاپن هرساله فرصت بلند بالایی از آثار خود را در اختیار جهانیان قرار می دهد. بخشی از این آثار به چند زبان ترجمه و خلاصه ای از آنها به چند زبان زنده ترجمه می شود و در اختیار مترجمین و اهالی فرهنگ قرار می گیرد. هزینه ای که بابت این کار انجام می شود کم نیست. پس نیاز به تکامل اقتصادی و رسانه ای داریم. اما تکامل اقتصادی برای رساندن صدای ادبیات ژاپن به دنیا کافی است؟ قطعاً نه.

همه تکامل را نباید در اقتصاد دید، تکامل فرهنگی نقطه ای بسیار بالاتر است، نکته ای که می تواند دستاوردهای اقتصادی هم داشته باشد.

ادبیات جای آدمهای بزرگ است، آدمهایی که بزرگ و بلند فکر میکنند و به انسان و ارزشهای انسانی بیشترین اهمیت را می دهند. به تاریخ نگاه کنیم. «تاگور »چه زمانی مطرح شد و چرا؟ «گوته »چه زمانی به اوج رسید و چرا؟ آیا می توان جدا از جامعه فکر کرد و مطرح بود؟  به همین دلیل است که خیام و مولوی مانده اند و فلان و فلان نه. شاید در میان این فلان و بهمان معاصر ، چند تایی هم  واجدارزشهای ماندگاری باشند،که حتماً دارند، اما انگار تا مدتی باید صبر کرد تا قاضی زمان خود شایستگان را برگزیند و در این مدت ترو خشک باهم بسوزند.