تعهداتی که ایران پیش از اجرای برجام انجام داد
با اتمام اقدامات هسته‌ای ایران بر اساس برجام، ایران و 1+5 اکنون آماده اجرای برنامه جامع اقدام مشترک می‌شوند.
به گزارش ایسنا، پس از توافق هسته‌ای ایران و 1+5 در 23 تیرماه سال 1394 دو طرف به سرعت مذاکرات کارشناسی را آغاز کردند. علاوه بر هیات‌های کارشناسی، نمایندگانی از آژانس نیز در جلسات کمیسیون مشترک برجام و نیز دیگر جلسات کارشناسی شرکت داشتند. هم‌چنین در بین هیات کارشناسی نمایندگان نهادهای اقتصادی و مالی اروپایی، آمریکایی و ایرانی حاضر بودند که به طور جزیی ابهامات و چگونگی اجرای برجام را بررسی کردند.
یکی از مهم‌ترین اقدامات هیات‌های کارشناسی در مدت هفت ماه گذشته تهیه و تدوین "اصول راهنمای لغو تحریم‌ها " بوده است.
به گفته سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان این اصول راهنما مجموعه‌ای از سوالات متعدد و پرشمار محتمل درباره چگونگی لغو تحریم‌ها با اجرایی شدن برجام است. سوالاتی که به طور جزیی و فنی مطرح و طرف‌های اروپایی و آمریکایی بعضا در طرح و پاسخ به این سوالات دخالت داشته است. این راهنما که حدود 200 صفحه است قرار است با اعلام شروع اجرایی شدن برجام توسط نمایندگان ایران و 1+5 بر روی سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا و هم‌زمان اتحادیه اروپا قرار گیرد.
هم‌چنین در هفت ماه گذشته دو نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیران خارجه در مهرماه و آذرماه در وین برگزار شد.
با تصویب برجام در شورای وزیران اتحادیه اروپا و امضای دستورالعمل‌ها از سوی رییس‌جمهور آمریکا در 26 مهرماه و متعاقبا در مجلس شورای اسلامی ایران که با نامه مقام معظم رهبری و تایید مشروط آن صورت گرفت، اقدامات برای اجرایی کردن برجام آغاز شد. کم‌تر از دو هفته بعد از آن که برجام از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا تصویب شد، ایران اعلام کرد که اقدامات هسته‌ای خود در چارچوب برجام را آغاز کرده است.
بر اساس نامه مقام رهبری، برخی اقدامات هسته‌ای ایران به گرفتن تضمین‌های قوی از طرف‌های مقابل و در دفعات متعدد صورت گرفت. در رابطه با راکتور اراک و نوسازی آن ضمن حفظ هویت آب سنگین آن، قراردادهایی قطعی و مطمئن با امضای هشت وزیر خارجه ایران و 1+5 و رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نهایی شد و بعد از اخذ این تضمین‌ها، ایران اقدام به خارج کردن کالندریا و پر کردن کانال‌های آن با سیمان کرد.
هم‌چنین در معامله اورانیوم غنی شده در برابر کیک زرد با روسیه، انتقال سوخت از ایران زمانی صورت گرفت که قرارداد مطمئن در این باره با روس‌ها نهایی شد و این معامله به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی در سه مرحله انجام شد.
در عین حال دو اقدام ایران در رابطه با ذخایر اورانیوم غنی شده و بازطراحی راکتور اراک بر اساس نامه رهبری به بسته شدن پرونده پی ام دی منوط شد.
موضوع "ابعاد احتمالی نظامی" فعالیت‌های هسته‌ای ایران در 24 آذر در شورای حکام و در قالب قطعنامه‌ای که در این شورا به تصویب رسید بسته شد. به موجب این قطعنامه دستور کار آژانس از بررسی مسائل گذشته و حال ایران معطوف به آینده خواهد شد.
آژانس از این پس نظارت و راستی آزمایی برنامه و فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در چارچوب برجام و قطعنامه 2231 هم‌زمان به شورای حکام و شورای امنیت ارایه خواهد کرد. هم‌چنین ۱۲ قطعنامه شورای حکام که در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ در باره موضوع اجرای پادمان با ایران و از جمله مطالعات ادعایی علیه ایران تصویب شده‌اند و تصمیم‌های قبلی شورای حکام در مورد منع ارائه مساعدت‌های فنی به ایران لغو شدند.
بر اساس برجام اقدامات هسته‌ای ایران که باید تا قبل از اجرای برجام انجام می‌گرفت بر مبنای بند ج پیوست 5 به شرح زیر است:
رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک
"ایران به ساخت و ساز راکتور ناتمام موجود بر مبنای طرح اولیه ادامه نخواهد داد و کالندریای موجود را خارج کرده و آن را در ایران نگهداری می‌کند. تمام کانال‌های کالندریا با بتن به گونه‌ای پر می‌شوند که برای کاربرد هسته‌ای غیرقابل استفاده باشد و آژانس بتواند غیرقابل استفاده بودن آن را راستی‌آزمایی کند. برای مدرن کردن و بازسازی راکتور آب سنگین اراک، ایران بیش‌ترین استفاده را از زیر ساخت‌های موجود در راکتور آب سنگین اراک خواهد داشت. "
بر اساس اعلام بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در روز پنج‌شنبه 24 دی ماه، این کار انجام و کانال‌های کالندریا با بتن پر شده است.
مقامات ایرانی هم‌چنین اعلام کرده‌اند که طی مذاکرات و رایزنی‌های بسیار در قراردادهای جدید و متعدد با چین و دیگر کشورهای عضو گروه 1+5 تضمین‌های لازم برای بازطراحی و مدرن ساختن راکتور اراک دریافت کرده‌اند.
"ایران قرص سوخت، میله سوخت و مجتمع سوخت با اورانیوم طبیعی که منحصراً مناسب برای طراحی اولیه راکتور اراک که با نام IR40 توسط آژانس شناخته می‌شد را نخواهد ساخت یا تست نخواهد کرد. ایران تا زمانی که راکتور مدرن اراک قابل استفاده شود، موجودی قرص‌های سوخت و مجتمع سوخت طبیعی IR-40 را تحت نظارت پیوسته آژانس انبار می‌کند و در آن زمان موجودی قرص‌های سوخت و مجتمع سوخت IR-40 به UNH تبدیل شده و یا با معادل آن با اورانیوم طبیعی معاوضه می‌شود. ایران تغییرات لازم را در خطوط تولید سوخت طبیعی خود که قرار بود برای IR-40 سوخت تولید کند به وجود خواهد آورد تا توسط آن سوخت برای بارگذاری آینده راکتور مدرن اراک تهیه شود. "
کارخانه تولید آب سنگین
"به مدت 15 سال تمامی آب سنگین مازاد بر نیاز راکتور مدرن اراک، راکتور آب سنگین صفر قدرت و حداقل ذخیره احتیاطی لازم برای آنها، به همراه مقداری که برای تحقیقات دارویی مورد نیاز است و مقداری که برای تولید محلول‌های دوتره و ترکیبات شیمیایی مورد نیاز است، مابقی برای صادرات به بازارهای بین‌المللی آماده شده و بر اساس قیمت بین‌المللی به آنها تحویل می‌شود. مقدار آب سنگین با خلوص هسته‌ای برای نیازهای گفته شده در بالا، یا معادل آن در غنای دیگر قبل از راه‌اندازی راکتور اراک، 130 تن و پس از راه‌اندازی با احتساب مقدار آب سنگین داخل راکتور مدرن اراک 90 تن برآورد می‌شود. "
براساس اعلام مقامات سازمان انرژی اتمی ایران اکنون علاوه بر 130 تن آب سنگین مورد نیاز خود، حدد 40 تن آب سنگین مازاد در اختیار دارد که با وجود متعهد نبودن ایران به فروش مازاد آب سنگین قبل از برجام، 1+5 به ویژه آمریکایی‌ها تاکید دارند که قبل از اجرای برجام مازاد آب سنگین ایران نیز فروخته شود از این رو با توجه به محدودیت زمان آمریکایی‌ها خود حاضر شدند با واسطه آب سنگین ایران را به قیمت بین‌المللی خریداری کنند که ظاهرا قبل از اجرای برجام باید تکلیف این معامله و انتقال آب سنگین نیز روشن شده باشد.
"ایران آژانس را در مورد موجودی آب سنگین و تولید کارخانه تولید آب سنگین آگاه می‌سازد و به آژانس اجازه خواهد داد تا بر مقادیر آب سنگین ذخیره شده و مقدار آب سنگین تولید شده نظارت داشته باشد. این کار در صورت درخواست، از طریق بازدید از سایت صورت می‌گیرد. "
ظرفیت غنی‌سازی
"ایران تمایل دارد تمامی سوخت مصرف شده خود را برای تمام نیروگاه‌های قدرت و تحقیقاتی در حال و آینده، برای پسماندداری یا فرآیندهای بعدی که در قرارداد مربوطه‌ای که به موقع خود، وفق قوانین و قواعد ملی، با کشور دریافت‌کننده منعقد خواهد شد، به خارج از کشور ارسال کند.
ایران سطح غنی‌سازی خود را به مدت 15 سال در حد 3.67 درصد حفظ خواهد کرد.
ایران ماشین‌های سانتریفیوژ و زیرساخت‌های ذیل را که با 5060 ماشین سانتریفیوژ IR-1 در تاسیسات نطنز مرتبط نیستند، از محل نصب شده خارج و در سالن B سایت نطنز تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد داد:
تمام ماشین‌های سانتریفیوژ مازاد از جمله ماشین‌های IR-2m. ماشین‌های سانتریفیوژ مازاد IR-1 برای جایگزینی ماشین‌های برخورد کرده یا خراب شده بر مبنای یک به یک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. "
بنا بر این گزارش خارج کردن ماشین‌های سانتریفیوژ مازاد بر تعداد مشخص شده در برجام اولین اقدامی بود که مقامات سازمان انرژی اتمی برای شروع اجرای تعهدات خود انجام دادند چرا که کاری زمان‌بر و حساس بود. سانتریفیوژهای مازاد بر اساس اعلام مقامات سازمان انرژی اتمی در انباری در سایت‌های نطنز و فردو تحت نظارت آژانس نگهداری می‌شوند.
تحقیق و توسعه سانتریفیوژها
"ایران تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود را به گونه‌ای که برای جمع‌آوری اورانیوم غنی‌شده نباشد، ادامه خواهد داد. ایران به مدت 10 سال و براساس برنامه تحقیق و توسعه خود، تست ماشین‌های سانتریفیوژ با استفاده از اورانیوم فقط شامل IR-4 و IR-5 و IR-6 و IR-8 می‌شود. تست مکانیکی بر روی دو ماشین از هر نوع، فقط بر روی IR-2m و IR-4 و IR-5 و IR-6 و IR-6s و IR-7 و IR-8 خواهد بود. ایران ماشین‌ها را با یا بدون استفاده از اورانیوم خواهد ساخت یا تست می‌کند که در این برجام آمده باشد.
ایران طبق برنامه خود، به منظور تکمیل تحقیقات خود بر روی ماشین سانتریفیوژ IR-2m با استفاده از زنجیره 164 ماشین در تاسیسات پایلوت نطنز را تا تاریخ 30 نوامبر 2015 و یا تا روز شروع اجرای برجام، هر کدام دیرتر باشد، ادامه خواهد داد و سپس ماشین‌های سانتریفیوژ را از پایلوت نطنز خارج و در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد داد.
طبق برنامه خود، ایران تکمیل تحقیقاتش بر روی ماشین سانتریفیوژ IR-4 با استفاده از زنجیرۀ 164 ماشین در تاسیسات پایلوت نطنز، را تا تاریخ 30 نوامبر 2015 و یا تا روز شروع اجرای برجام هر کدام دیرتر باشد، ادامه خواهد داد و سپس ماشین‌های سانتریفیوژ را از پایلوت نطنز خارج و در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد داد.
ایران به مدت 10 سال به انجام آزمایش‌ها بر روی تک ماشین سانتریفیوژ IR-4 و زنجیرۀ 10 ماشین آن ادامه خواهد داد.
ایران به مدت 10 سال به انجام آزمایش‌ها بر روی تک ماشین سانتریفیوژ IR-5 ادامه خواهد داد.
ایران به انجام آزمایشات بر روی تک ماشین‌های سانتریفیوژ IR-6 و زنجیرهای میانی آن ادامه خواهد داد و از 1.5 (یک و نیم) سال مانده به سال دهم، آزمایش‌ها بر روی زنجیره 30 ماشین را شروع خواهد کرد. ایران این آزمایش‌ها را از تک ماشین و زنجیره‌های کوچک به زنجیره میانی با یک روال منظم جلو خواهد برد.
ایران، هم‌زمان با شروع برجام، به انجام آزمایش‌ها بر روی تک ماشین‌های سانتریفیوژ IR-8 و زنجیرهای میانی آن ادامه خواهد داد و از 1.5 (یک و نیم) سال مانده به سال دهم، آزمایش‌های بر روی زنجیره 30 ماشین را شروع خواهد کرد. ایران این آزمایش‌ها را از تک ماشین به زنجیره‌های کوچک و سپس به زنجیره میانی با یک روال منظم جلو خواهد برد.
ایران به مدت 10 سال بر اساس رویه موجود، جریان گاز محصول و پسماند حاصل از زنجیره‌های IR-6 و IR-8 را با استفاده از لوله‌های جوشکاری شده که به تایید آژانس برسد، مخلوط می‌کند به گونه‌ای که امکان برداشت محصول اورانیوم غنی‌شده و رقیق شده را میسر نسازد.
به مدت 13 تا 15سال ایران تمام تست‌های خود با اورانیوم را بر روی ماشین‌های سانتریفیوژ را فقط در پایلوت نطنز انجام خواهد داد. ایران تمام آزمایش‌های مکانیکی بر روی ماشین‌های سانتریفیوژ خود را فقط در پایلوت نطنز و مرکز تحقیقات تهران انجام خواهد داد.
به منظور منطبق‌سازی پایلوت نطنز با برنامه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی، ایران تمام ماشین‌های سانتریفیوژ به جز آن‌هایی که در آزمایش‌های گفته شده در بندهای فوق مورد نیاز هستند و نیز به جز ماشین‌های سانتریفیوژ IR-1 در سکوی شماره 1 این موسسه آن طوری که در ذیل توضیح داده می‌شود، را از آن‌جا خارج می‌کند. برای زنجیره کامل IR-1 (سکوی شماره 6)، ایران زیرساخت‌های مربوطه را با خارج کردن لوله‌های انتقال گاز UF6 شامل خطوط فرعی، شیر آلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس اصلاح می‌کند. ماشین‌های سانتریفیوژIR-1 در سکوی شماره 1 حفظ شده ولی به گونه‌ای که توسط آژانس صحه‌گذاری شود، از طریق در آوردن روتور از داخل آنها و تزریق رزین اپوکسی داخل لوله‌های فرعی، لوله‌های خوراک‌دهی و محصول و پسماند و خارج کردن سیستم‌های کنترل و الکتریکی برای تاسیسات برق، خلا و آب خنک‌کننده، غیر قابل کار می‌شوند. فضای تحقیقاتی در سکوی شماره 6، تا زمانی که ایران برای استفاده در برنامه تحقیق و توسعه خود نیاز داشته باشد، خالی می‌ماند.
منطبق با فعالیت‌های منعکس شده در برنامه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی، ایران تمام زیر ساخت‌های زنجیره‌ها برای تست تک ماشین و زنجیره‌های کوچک و میانی در دو سکوی شماره 2 و 3 را حفظ خواهد کرد و زیر ساخت دو سکوی دیگر (شماره 4 و 5) را شبیه آن چه در خطوط 2 و 3 هستند منطبق خواهد کرد تا بتوان در آنها فعالیت‌های مشخص شده در برجام را انجام داد. این منطبق‌سازی شامل اصلاح تمام لوله‌های UF6 (شامل جمع‌آوری تمام لوله‌های فرعی) و ابزار دقیق مرتبط با آن به گونه‌ای که با استفاده از ماشین‌های منفرد و زنجیره‌های کوچک و میانی به جای تست زنجیره کامل، مطابقت داشته باشد. "
کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو
"به مدت 15 سال، ایران در فردو، فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه مربوط به غنی‌سازی اورانیوم نخواهد داشت و هیچ‌گونه مواد هسته‌ای نگهداری نخواهد کرد.
ایران به مدت 15 سال تا 1044 عدد ماشین سانتریفیوژ IR-1 را در یکی از سالن‌های فردو نگهداری خواهد کرد که از آن:
دو زنجیره که قبلاً UF6 به آنها تزریق نشده است، برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار اصلاح خواهند شد. تبدیل به تولید ایزوتوپ‌های پایدار برای این زنجیره‌ها در فردو بر اساس یک مشارکت مشترک بین کشور روسیه و ایران بر مبنای ترتیباتی که متقابلاً بر روی آن توافق خواهد شد، صورت می‌پذیرد. برای آماده‌سازی این دو زنجیره برای نصب معماری زنجیره جدید متناسب با تولید ایزوتوپ پایدار توسط مشارکت، ایران اتصال به لوله‌های اصلی خوراک را قطع خواهد کرد و لوله‌های UF6 زنجیره را (به جز لوله تخلیه اضطراری به منظور حفظ خلا) به انباری در فردو تحت نظارت پیوسته آژانس منتقل خواهد کرد. کمیسیون مشترک درباره چارچوب کلی تولید ایزوتوپ‌های پایدار در فردو مطلع خواهد شد.
برای چهار زنجیرهای که با تمام زیرساخت‌های مربوطه، به جز لوله‌هایی که اتصال‌های کوپل کردن زنجیره‌ها را میسر می‌کنند، باقی می‌مانند، دو عدد در وضعیت بدون کار، بدون چرخش نگهداشته می‌شوند. دو زنجیره دیگر به چرخش ادامه می‌دهند تا زمانی که انتقال به تولید ایزوتوپ پایدار شرح داده شده در زیر پاراگراف بالا کامل شده باشد. به محض تکمیل انتقال به تولید ایزوتوپ پایدار شرح داده شده در زیر پاراگراف بالا، این دو زنجیره در حال چرخش به وضعیت بدون کار، بدون چرخش تبدیل خواهند شد.
ایران ماشین‌های دو زنجیره باقی مانده در همین سالن را با خارج کردن تمام سانتریفیوژها و لوله‌های UF6 شامل خطوط فرعی، شیرآلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس، و UF6 جمع‌آوری خواهد کرد. ایران متعاقباً کابل‌های برق زنجیره، تابلوهای مخصوص کنترل زنجیره و پمپ‌های خلا را جمع‌آوری خواهد کرد. تمام این ماشین‌های سانتریفیوژ اضافی و زیرساخت‌های آنها در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد گرفت.
ماشین های دو زنجیره باقی‌مانده در همین سالن را با خارج کردن تمام سانتریفیوژها و لوله های UF6 شامل خطوط فرعی، شیرآلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس و UF6 جمع‌آوری خواهد کرد.
هم چنین کابل‌های برق زنجیره، تابلوهای مخصوص کنترل زنجیره و پمپ‌های خلا را جمع‌آوری خواهد کرد. تمام این ماشین‌های سانتریفیوژ اضافی و زیرساخت‌های آنها در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس انبار خواهد کرد.
ایران تمام ماشین‌های سانتریفیوژ و زیرساخت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم را در سالن دیگر فردو، خارج خواهد کرد. این کار شامل برچیدن تمامی لوله‌های انتقال گاز UF6 از جمله خطوط فرعی، شیر آلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس و تجهیزات مربوط به ایستگاه‌های تزریق خوراک و جمع‌آوری مواد UF6 خواهد بود. ایران هم‌چنین متعاقباً کابل‌های برق زنجیره، تابلوهای مخصوص کنترل زنجیره، پمپ‌های خلا و سکوهای نصب سانتریفیوژ را جمع‌آوری خواهد کرد. تمام این ماشین‌های سانتریفیوژ اضافی و زیرساخت‌های آنها در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد گرفت.
تمام ماشین‌های سانتریفیوژ و زیرساخت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم اضافی را در سالن دیگر فردو خارج خواهد کرد. این کار شامل برچیدن تمامی لوله‌های انتقال گاز UF6 از جمله خطوط فرعی، شیرآلات فشارسنج ها در سطح زنجره و مبدل های فرکانس و تجهیزات مربوط به ایستگاه های تزریق خورات و جمع آوری مواد UF6 خواهد بود. "
سایر جنبه‌های غنی‌سازی
"ایران به تعهدات داوطلبانه خود آن‌گونه که در برنامه دراز مدت غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود به عنوان بخشی از اظهاریه اولیه پروتکل الحاقی ارایه کرده است، پایبند خواهد ماند.
تا قبل از روز اجرا ضروری است تا یک مدل و نمونه توافقی شامل شرح انواع مختلف سانتریفیوژها (IR-1 و IR-2m وIR-4 وIR-5 و IR-6 و IR-6s وIR-7 و IR-8) و تعاریف مربوطه تهیه شود.
تا قبل از روز اجرا ضروری است تا یک پروسه و روند توافقی برای اندازه‌گیری داده‌های مربوط به کارکرد سانتریفیوژهای IR-1 و IR-2m و IR-4 تهیه شود. "
ذخایر اورانیوم و سوخت
تمام اورانیوم غنی شده مازاد بر 300 کیلو گرم گاز UF6 (یا معادل آن در ترکیب‌های شیمیایی دیگر) با غنای تا 3.67 درصد، یا به سطح غنای طبیعی رقیق خواهد شد و یا این که در بازارهای بین‌المللی که به خریدار تحویل شود در مقابل برگشت اورانیوم با غنای طبیعی که به ایران تحویل داده شود، فروخته خواهد شد. ایران برای خریداری و انتقال اورانیوم غنی شده مازاد بر 300 کیلوگرم گاز UF6 در مقابل برگشت اورانیوم با غنای طبیعی به ایران، یک قرارداد تجاری با نهادی خارج از ایران منعقد خواهد کرد. کشورهای 1+5 تا جایی که عملی است انعقاد و اجرای این قرارداد را تسهیل خواهند کرد. ایران ممکن است هر زمان که بانک سوخت آژانس در قزاقستان عملیاتی شد، فروش اورانیوم غنی‌شده مازاد خود را در آن‌جا دنبال کند.
تمام اکسید اورانیوم غنی‌شده به بین 5 درصد و 20 درصد به سوخت صفحه‌یی راکتور تهران تبدیل خواهد شد یا این که بر اساس یک معامله تجاری به خارج منتقل شده یا این که به غنای 3.67 یا کم‌تر رقیق خواهد شد. ضایعات اکسید و یا سایر اشکال که در داخل صفحه نیستند و امکان استفاده برای ساخت سوخت صفحه‌ای راکتور تهران را ندارند، بر اساس یک معامله تجاری به خارج از ایران منتقل خواهد شد یا این‌که به غنای 3.67 یا کم‌تر رقیق خواهد شد. در صورت تامین اکسید اورانیوم (U3O8) با غنای 19.75 درصد در آینده برای سوخت صفحه‌یی راکتور تهران، تمام ضایعات اکسید و یا سایر اشکال که در داخل صفحه نیستند و امکان استفاده برای ساخت سوخت راکتور تهران را نداشته و دارای اورانیوم با غنای بین 5 درصد و 20 درصد هستند، ظرف 6 ماه از تاریخ تولید آنها بر اساس یک معامله تجاری به خارج از ایران منتقل شده یا به غنای 3.67 یا کم‌تر رقیق خواهد شد. صفحه‌های سوخت ضایعاتی نیز بر اساس یک معامله تجاری به خارج از ایران منتقل خواهد شد. معامله تجاری باید برای عودت مقدار معادل اورانیوم غنی‌شده به ایران تنظیم شود. برای 15 سال، ایران تاسیساتی که برای تبدیل صفحه‌های سوخت یا ضایعات به UF6 باشد را نساخته یا راهبری نخواهد کرد. "
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی بعد از انتقال سوخت غنی شده ایران به روسیه به ایسنا گفت که "کم‌تر از 11 تن مواد هسته‌ای غنی شده در ازای بیش از 200 تن کیک زرد تبادل شده است."
او تاکید کرد که انتقال سوخت ایران به روسیه بعد از آن صورت گرفت که محموله کیک زرد به طور کامل به ایران منتقل و از کیفیت آن اطمینان حاصل شد.
کمالوندی گفت محاسبه 11 تن مواد هسته ای ایران از محاسبه مواد هسته‌ای 3.5 درصد، 20 درصدی و صفحات سوخت نیمه ساخته براساس معیارهای فنی، تجاری و قیمت بین‌المللی صورت گرفت.
وی گفت که نوسانات قیمت اورانیوم در یکی دو ماه اخیر به نفع ایران در این مبادله تمام شد و از این رو نیز معامله پرسودی برای ما بود.
محموله کیک زرد مجموعا در دو بخش و از مرغوب‌ترین نوع آن در جهان از روسیه و قزاقستان وارد کشور شده است که بعد از آخرین واردات کیک زرد در قبل از انقلاب اسلامی از آفریقای جنوبی، اولین حجم واردات کیک زرد به کشورمان است. کل میزان کیک زرد مصرف شده در فرآیند غنی‌سازی ایران از ابتدای آغاز غنی‌سازی تا امروز بالغ بر 120 تُن کیک زرد بوده است. با این واردات ذخایر کیک زرد، پیشبرد تمامی برنامه غنی سازی کشورمان تا سال‌های طولانی تضمین شده است. این عملیات در شرایطی اجرا شده است که واردات کیک زرد توسط ایران بر اساس قطعنامه‌های موجود شورای امنیت ممنوع است.
ساخت سانتریفیوژ
"ایران بر اساس برنامه خود، ذخیره ماشین سانتریفیوژ IR-1 موجود در انبار خود را که مازاد بر تعداد 5060 عدد ماشین سانتریفیوژ IR-1 در نطنز و ماشین‌های سانتریفیوژ IR-1 نصب شده در فردو هستند را برای جایگزینی ماشین‌های خراب یا برخورد کرده، استفاده خواهد کرد. هر زمان طی مدت 10 سال از شروع اجرای برجام، سطح موجودی ماشین سانتریفیوژ IR-1 به 500 عدد یا کم‌تر از آن رسید، ایران می‌تواند این سطح از موجودی را با از سرگیری تولید ماشین‌های IR-1 با نرخ تعداد متوسط ماهانه ماشین‌های برخورد کرده، بدون این که از سطح ذخیره 500 عدد تجاوز کند، حفظ کند. "
به گزارش ایسنا، در ادامه اقداماتی که ایران باید پس از تصویب برجام از سوی دو طرف بر اساس بند15.9. بخش ج پیوست 5 انجام دهد، "تکمیل مدالیته‌ها و ترتیبات خاص مربوط به هر تاسیسات است که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه می‌دهد اقدامات شفافیت‌ساز پیش‌بینی شده در پیوست شماره 1 را اجرا کند؛
پروتکل الحاقی و کد اصلاحی 3.1
ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی را بر طبق بند ب ماده 17 پروتکل الحاقی تا زمان اجرایی شدن قانونی آن به آژانس اعلام کرده و متعاقبا تصویب و اجرایی شدن آن‌را مطابق نقش رییس‌جمهور و مجلس درخواست می‌کند.
ایران اجرای کامل کد اصلاحی 3.1 را به عنوان بخشی از ترتیبات فرعی موافقت‌نامه جامع پادمان‌های ایران تا زمانی که موافقت‌نامه پادمان‌ها اجرا می‌شود را به آژانس اطلاع می‌دهد.
بنا بر این گزارش به این ترتیب از روز اجرایی شدن برجام نظارت‌های آژانس علاوه بر موافقت‌نامه پادمان جامع در قالب پروتکل الحاقی و کد اصلاحی 3.1 صورت خواهد گرفت.
در همین رابطه بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی به ایسنا گفت که سازوکار حضور بازرسان مثل تعیین سفیران در کشورهای دیگر است، آژانس تعدادی از بازرسان را معرفی و مشخص می‌کند و کشور پذیرنده باید بررسی کرده و آنها را تایید کند که این پروسه حدود 3 ماه به طول می‌انجامد. این روند برای تمام کشورهای عضو صادق است و با اجرای پروتکل الحاقی حدود 130 بازرس تعیین می‌شوند که البته این تعداد هم‌زمان در داخل ایران نخواهند بود.
شفافیت در خصوص ساخت قطعات سانتریفیوژ
"ایران یک موجودی اولیه از همه لوله‌های روتور سانتریفیوژ و بیلوز و گزارش‌های بعدی در رابطه با تغییرات انجام شده بر روی این موجودی را برای آژانس فراهم کرده و به آژانس اجازه خواهد داد تا این موجودی را با شمارش و کدگذاری، و از طریق محدودسازی و مراقبت برای همه لوله‌های روتور سانتریفیوژ و بیلوز شامل همه سانتریفیوژهای موجود و جدید، راستی‌آزمایی کند.
ایران همه مکان‌ها و تجهیزات محدود به ماشین‌های فرم‌دهی سرد، ماشین‌های پیچش الیاف و قالب‌های ساخت روتور را که به قصد تولید لوله‌های روتور و بیلوز مورد استفاده قرار می‌گیرند، را اعلام کرده و به آژانس برای پایش مداوم شامل محدودسازی و مراقبت بر روی این تجهیزات جهت راستی‌آزمایی که این تجهیزات که برای تولید سانتریفیوژهایی استفاده می‌شوند که فقط برای فعالیت‌های مشخص در این برجام مشخص شده‌اند، استفاده می‌شوند. "
ایران و 1+5 در روند مذاکرات و آماده‌سازی شرایط اجرای برجام، تلاش کرده‌اند تمامی نقاط ضعف و مبهم احتمالی در تعهدات و اقدامات متقابل را رفع کنند. در این راه ساعت‌ها کار کارشناسی صورت گرفته است تا با شروع اجرای برجام هیچ سوال و ابهامی بی پاسخ نمانده باشد. با این حال کارشناسان معتقدند اجرای برجام چون یک هندوانه در بسته است و با توجه به تجربه اجرای توافق اولیه ژنو تا وقتی از برجام در عمل رونمایی نشود نمی‌توان گفت تا چه اندازه این توافق در اجرا موفق است.
در حالی که ایران و 1+5 بر لبه تیغ اجرای برجام حرکت می‌کنند، کنگره آمریکا هم چنان به دنبال اعمال محدودیت بر سر راه لغو و متوقف کردن تحریم هاست. اقدامی که می‌تواند به راحتی دو طرف را بر از مسیر خارج و به پایین بیندازد.
به گزارش ایسنا، پس از توافق هسته‌ای ایران و 1+5 در 23 تیرماه سال 1394 دو طرف به سرعت مذاکرات کارشناسی را آغاز کردند. علاوه بر هیات‌های کارشناسی، نمایندگانی از آژانس نیز در جلسات کمیسیون مشترک برجام و نیز دیگر جلسات کارشناسی شرکت داشتند. هم‌چنین در بین هیات کارشناسی نمایندگان نهادهای اقتصادی و مالی اروپایی، آمریکایی و ایرانی حاضر بودند که به طور جزیی ابهامات و چگونگی اجرای برجام را بررسی کردند.
یکی از مهم‌ترین اقدامات هیات‌های کارشناسی در مدت هفت ماه گذشته تهیه و تدوین "اصول راهنمای لغو تحریم‌ها " بوده است.
به گفته سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان این اصول راهنما مجموعه‌ای از سوالات متعدد و پرشمار محتمل درباره چگونگی لغو تحریم‌ها با اجرایی شدن برجام است. سوالاتی که به طور جزیی و فنی مطرح و طرف‌های اروپایی و آمریکایی بعضا در طرح و پاسخ به این سوالات دخالت داشته است. این راهنما که حدود 200 صفحه است قرار است با اعلام شروع اجرایی شدن برجام توسط نمایندگان ایران و 1+5 بر روی سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا و هم‌زمان اتحادیه اروپا قرار گیرد.
هم‌چنین در هفت ماه گذشته دو نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیران خارجه در مهرماه و آذرماه در وین برگزار شد.
با تصویب برجام در شورای وزیران اتحادیه اروپا و امضای دستورالعمل‌ها از سوی رییس‌جمهور آمریکا در 26 مهرماه و متعاقبا در مجلس شورای اسلامی ایران که با نامه مقام معظم رهبری و تایید مشروط آن صورت گرفت، اقدامات برای اجرایی کردن برجام آغاز شد. کم‌تر از دو هفته بعد از آن که برجام از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا تصویب شد، ایران اعلام کرد که اقدامات هسته‌ای خود در چارچوب برجام را آغاز کرده است.
بر اساس نامه مقام رهبری، برخی اقدامات هسته‌ای ایران به گرفتن تضمین‌های قوی از طرف‌های مقابل و در دفعات متعدد صورت گرفت. در رابطه با راکتور اراک و نوسازی آن ضمن حفظ هویت آب سنگین آن، قراردادهایی قطعی و مطمئن با امضای هشت وزیر خارجه ایران و 1+5 و رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نهایی شد و بعد از اخذ این تضمین‌ها، ایران اقدام به خارج کردن کالندریا و پر کردن کانال‌های آن با سیمان کرد.
هم‌چنین در معامله اورانیوم غنی شده در برابر کیک زرد با روسیه، انتقال سوخت از ایران زمانی صورت گرفت که قرارداد مطمئن در این باره با روس‌ها نهایی شد و این معامله به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی در سه مرحله انجام شد.
در عین حال دو اقدام ایران در رابطه با ذخایر اورانیوم غنی شده و بازطراحی راکتور اراک بر اساس نامه رهبری به بسته شدن پرونده پی ام دی منوط شد.
موضوع "ابعاد احتمالی نظامی" فعالیت‌های هسته‌ای ایران در 24 آذر در شورای حکام و در قالب قطعنامه‌ای که در این شورا به تصویب رسید بسته شد. به موجب این قطعنامه دستور کار آژانس از بررسی مسائل گذشته و حال ایران معطوف به آینده خواهد شد.
آژانس از این پس نظارت و راستی آزمایی برنامه و فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در چارچوب برجام و قطعنامه 2231 هم‌زمان به شورای حکام و شورای امنیت ارایه خواهد کرد. هم‌چنین ۱۲ قطعنامه شورای حکام که در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ در باره موضوع اجرای پادمان با ایران و از جمله مطالعات ادعایی علیه ایران تصویب شده‌اند و تصمیم‌های قبلی شورای حکام در مورد منع ارائه مساعدت‌های فنی به ایران لغو شدند.
بر اساس برجام اقدامات هسته‌ای ایران که باید تا قبل از اجرای برجام انجام می‌گرفت بر مبنای بند ج پیوست 5 به شرح زیر است:
رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک
"ایران به ساخت و ساز راکتور ناتمام موجود بر مبنای طرح اولیه ادامه نخواهد داد و کالندریای موجود را خارج کرده و آن را در ایران نگهداری می‌کند. تمام کانال‌های کالندریا با بتن به گونه‌ای پر می‌شوند که برای کاربرد هسته‌ای غیرقابل استفاده باشد و آژانس بتواند غیرقابل استفاده بودن آن را راستی‌آزمایی کند. برای مدرن کردن و بازسازی راکتور آب سنگین اراک، ایران بیش‌ترین استفاده را از زیر ساخت‌های موجود در راکتور آب سنگین اراک خواهد داشت. "
بر اساس اعلام بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در روز پنج‌شنبه 24 دی ماه، این کار انجام و کانال‌های کالندریا با بتن پر شده است.
مقامات ایرانی هم‌چنین اعلام کرده‌اند که طی مذاکرات و رایزنی‌های بسیار در قراردادهای جدید و متعدد با چین و دیگر کشورهای عضو گروه 1+5 تضمین‌های لازم برای بازطراحی و مدرن ساختن راکتور اراک دریافت کرده‌اند.
"ایران قرص سوخت، میله سوخت و مجتمع سوخت با اورانیوم طبیعی که منحصراً مناسب برای طراحی اولیه راکتور اراک که با نام IR40 توسط آژانس شناخته می‌شد را نخواهد ساخت یا تست نخواهد کرد. ایران تا زمانی که راکتور مدرن اراک قابل استفاده شود، موجودی قرص‌های سوخت و مجتمع سوخت طبیعی IR-40 را تحت نظارت پیوسته آژانس انبار می‌کند و در آن زمان موجودی قرص‌های سوخت و مجتمع سوخت IR-40 به UNH تبدیل شده و یا با معادل آن با اورانیوم طبیعی معاوضه می‌شود. ایران تغییرات لازم را در خطوط تولید سوخت طبیعی خود که قرار بود برای IR-40 سوخت تولید کند به وجود خواهد آورد تا توسط آن سوخت برای بارگذاری آینده راکتور مدرن اراک تهیه شود. "
کارخانه تولید آب سنگین
"به مدت 15 سال تمامی آب سنگین مازاد بر نیاز راکتور مدرن اراک، راکتور آب سنگین صفر قدرت و حداقل ذخیره احتیاطی لازم برای آنها، به همراه مقداری که برای تحقیقات دارویی مورد نیاز است و مقداری که برای تولید محلول‌های دوتره و ترکیبات شیمیایی مورد نیاز است، مابقی برای صادرات به بازارهای بین‌المللی آماده شده و بر اساس قیمت بین‌المللی به آنها تحویل می‌شود. مقدار آب سنگین با خلوص هسته‌ای برای نیازهای گفته شده در بالا، یا معادل آن در غنای دیگر قبل از راه‌اندازی راکتور اراک، 130 تن و پس از راه‌اندازی با احتساب مقدار آب سنگین داخل راکتور مدرن اراک 90 تن برآورد می‌شود. "
براساس اعلام مقامات سازمان انرژی اتمی ایران اکنون علاوه بر 130 تن آب سنگین مورد نیاز خود، حدد 40 تن آب سنگین مازاد در اختیار دارد که با وجود متعهد نبودن ایران به فروش مازاد آب سنگین قبل از برجام، 1+5 به ویژه آمریکایی‌ها تاکید دارند که قبل از اجرای برجام مازاد آب سنگین ایران نیز فروخته شود از این رو با توجه به محدودیت زمان آمریکایی‌ها خود حاضر شدند با واسطه آب سنگین ایران را به قیمت بین‌المللی خریداری کنند که ظاهرا قبل از اجرای برجام باید تکلیف این معامله و انتقال آب سنگین نیز روشن شده باشد.
"ایران آژانس را در مورد موجودی آب سنگین و تولید کارخانه تولید آب سنگین آگاه می‌سازد و به آژانس اجازه خواهد داد تا بر مقادیر آب سنگین ذخیره شده و مقدار آب سنگین تولید شده نظارت داشته باشد. این کار در صورت درخواست، از طریق بازدید از سایت صورت می‌گیرد. "
ظرفیت غنی‌سازی
"ایران تمایل دارد تمامی سوخت مصرف شده خود را برای تمام نیروگاه‌های قدرت و تحقیقاتی در حال و آینده، برای پسماندداری یا فرآیندهای بعدی که در قرارداد مربوطه‌ای که به موقع خود، وفق قوانین و قواعد ملی، با کشور دریافت‌کننده منعقد خواهد شد، به خارج از کشور ارسال کند.
ایران سطح غنی‌سازی خود را به مدت 15 سال در حد 3.67 درصد حفظ خواهد کرد.
ایران ماشین‌های سانتریفیوژ و زیرساخت‌های ذیل را که با 5060 ماشین سانتریفیوژ IR-1 در تاسیسات نطنز مرتبط نیستند، از محل نصب شده خارج و در سالن B سایت نطنز تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد داد:
تمام ماشین‌های سانتریفیوژ مازاد از جمله ماشین‌های IR-2m. ماشین‌های سانتریفیوژ مازاد IR-1 برای جایگزینی ماشین‌های برخورد کرده یا خراب شده بر مبنای یک به یک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. "
بنا بر این گزارش خارج کردن ماشین‌های سانتریفیوژ مازاد بر تعداد مشخص شده در برجام اولین اقدامی بود که مقامات سازمان انرژی اتمی برای شروع اجرای تعهدات خود انجام دادند چرا که کاری زمان‌بر و حساس بود. سانتریفیوژهای مازاد بر اساس اعلام مقامات سازمان انرژی اتمی در انباری در سایت‌های نطنز و فردو تحت نظارت آژانس نگهداری می‌شوند.
تحقیق و توسعه سانتریفیوژها
"ایران تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود را به گونه‌ای که برای جمع‌آوری اورانیوم غنی‌شده نباشد، ادامه خواهد داد. ایران به مدت 10 سال و براساس برنامه تحقیق و توسعه خود، تست ماشین‌های سانتریفیوژ با استفاده از اورانیوم فقط شامل IR-4 و IR-5 و IR-6 و IR-8 می‌شود. تست مکانیکی بر روی دو ماشین از هر نوع، فقط بر روی IR-2m و IR-4 و IR-5 و IR-6 و IR-6s و IR-7 و IR-8 خواهد بود. ایران ماشین‌ها را با یا بدون استفاده از اورانیوم خواهد ساخت یا تست می‌کند که در این برجام آمده باشد.
ایران طبق برنامه خود، به منظور تکمیل تحقیقات خود بر روی ماشین سانتریفیوژ IR-2m با استفاده از زنجیره 164 ماشین در تاسیسات پایلوت نطنز را تا تاریخ 30 نوامبر 2015 و یا تا روز شروع اجرای برجام، هر کدام دیرتر باشد، ادامه خواهد داد و سپس ماشین‌های سانتریفیوژ را از پایلوت نطنز خارج و در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد داد.
طبق برنامه خود، ایران تکمیل تحقیقاتش بر روی ماشین سانتریفیوژ IR-4 با استفاده از زنجیرۀ 164 ماشین در تاسیسات پایلوت نطنز، را تا تاریخ 30 نوامبر 2015 و یا تا روز شروع اجرای برجام هر کدام دیرتر باشد، ادامه خواهد داد و سپس ماشین‌های سانتریفیوژ را از پایلوت نطنز خارج و در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد داد.
ایران به مدت 10 سال به انجام آزمایش‌ها بر روی تک ماشین سانتریفیوژ IR-4 و زنجیرۀ 10 ماشین آن ادامه خواهد داد.
ایران به مدت 10 سال به انجام آزمایش‌ها بر روی تک ماشین سانتریفیوژ IR-5 ادامه خواهد داد.
ایران به انجام آزمایشات بر روی تک ماشین‌های سانتریفیوژ IR-6 و زنجیرهای میانی آن ادامه خواهد داد و از 1.5 (یک و نیم) سال مانده به سال دهم، آزمایش‌ها بر روی زنجیره 30 ماشین را شروع خواهد کرد. ایران این آزمایش‌ها را از تک ماشین و زنجیره‌های کوچک به زنجیره میانی با یک روال منظم جلو خواهد برد.
ایران، هم‌زمان با شروع برجام، به انجام آزمایش‌ها بر روی تک ماشین‌های سانتریفیوژ IR-8 و زنجیرهای میانی آن ادامه خواهد داد و از 1.5 (یک و نیم) سال مانده به سال دهم، آزمایش‌های بر روی زنجیره 30 ماشین را شروع خواهد کرد. ایران این آزمایش‌ها را از تک ماشین به زنجیره‌های کوچک و سپس به زنجیره میانی با یک روال منظم جلو خواهد برد.
ایران به مدت 10 سال بر اساس رویه موجود، جریان گاز محصول و پسماند حاصل از زنجیره‌های IR-6 و IR-8 را با استفاده از لوله‌های جوشکاری شده که به تایید آژانس برسد، مخلوط می‌کند به گونه‌ای که امکان برداشت محصول اورانیوم غنی‌شده و رقیق شده را میسر نسازد.
به مدت 13 تا 15سال ایران تمام تست‌های خود با اورانیوم را بر روی ماشین‌های سانتریفیوژ را فقط در پایلوت نطنز انجام خواهد داد. ایران تمام آزمایش‌های مکانیکی بر روی ماشین‌های سانتریفیوژ خود را فقط در پایلوت نطنز و مرکز تحقیقات تهران انجام خواهد داد.
به منظور منطبق‌سازی پایلوت نطنز با برنامه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی، ایران تمام ماشین‌های سانتریفیوژ به جز آن‌هایی که در آزمایش‌های گفته شده در بندهای فوق مورد نیاز هستند و نیز به جز ماشین‌های سانتریفیوژ IR-1 در سکوی شماره 1 این موسسه آن طوری که در ذیل توضیح داده می‌شود، را از آن‌جا خارج می‌کند. برای زنجیره کامل IR-1 (سکوی شماره 6)، ایران زیرساخت‌های مربوطه را با خارج کردن لوله‌های انتقال گاز UF6 شامل خطوط فرعی، شیر آلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس اصلاح می‌کند. ماشین‌های سانتریفیوژIR-1 در سکوی شماره 1 حفظ شده ولی به گونه‌ای که توسط آژانس صحه‌گذاری شود، از طریق در آوردن روتور از داخل آنها و تزریق رزین اپوکسی داخل لوله‌های فرعی، لوله‌های خوراک‌دهی و محصول و پسماند و خارج کردن سیستم‌های کنترل و الکتریکی برای تاسیسات برق، خلا و آب خنک‌کننده، غیر قابل کار می‌شوند. فضای تحقیقاتی در سکوی شماره 6، تا زمانی که ایران برای استفاده در برنامه تحقیق و توسعه خود نیاز داشته باشد، خالی می‌ماند.
منطبق با فعالیت‌های منعکس شده در برنامه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی، ایران تمام زیر ساخت‌های زنجیره‌ها برای تست تک ماشین و زنجیره‌های کوچک و میانی در دو سکوی شماره 2 و 3 را حفظ خواهد کرد و زیر ساخت دو سکوی دیگر (شماره 4 و 5) را شبیه آن چه در خطوط 2 و 3 هستند منطبق خواهد کرد تا بتوان در آنها فعالیت‌های مشخص شده در برجام را انجام داد. این منطبق‌سازی شامل اصلاح تمام لوله‌های UF6 (شامل جمع‌آوری تمام لوله‌های فرعی) و ابزار دقیق مرتبط با آن به گونه‌ای که با استفاده از ماشین‌های منفرد و زنجیره‌های کوچک و میانی به جای تست زنجیره کامل، مطابقت داشته باشد. "
کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو
"به مدت 15 سال، ایران در فردو، فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه مربوط به غنی‌سازی اورانیوم نخواهد داشت و هیچ‌گونه مواد هسته‌ای نگهداری نخواهد کرد.
ایران به مدت 15 سال تا 1044 عدد ماشین سانتریفیوژ IR-1 را در یکی از سالن‌های فردو نگهداری خواهد کرد که از آن:
دو زنجیره که قبلاً UF6 به آنها تزریق نشده است، برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار اصلاح خواهند شد. تبدیل به تولید ایزوتوپ‌های پایدار برای این زنجیره‌ها در فردو بر اساس یک مشارکت مشترک بین کشور روسیه و ایران بر مبنای ترتیباتی که متقابلاً بر روی آن توافق خواهد شد، صورت می‌پذیرد. برای آماده‌سازی این دو زنجیره برای نصب معماری زنجیره جدید متناسب با تولید ایزوتوپ پایدار توسط مشارکت، ایران اتصال به لوله‌های اصلی خوراک را قطع خواهد کرد و لوله‌های UF6 زنجیره را (به جز لوله تخلیه اضطراری به منظور حفظ خلا) به انباری در فردو تحت نظارت پیوسته آژانس منتقل خواهد کرد. کمیسیون مشترک درباره چارچوب کلی تولید ایزوتوپ‌های پایدار در فردو مطلع خواهد شد.
برای چهار زنجیرهای که با تمام زیرساخت‌های مربوطه، به جز لوله‌هایی که اتصال‌های کوپل کردن زنجیره‌ها را میسر می‌کنند، باقی می‌مانند، دو عدد در وضعیت بدون کار، بدون چرخش نگهداشته می‌شوند. دو زنجیره دیگر به چرخش ادامه می‌دهند تا زمانی که انتقال به تولید ایزوتوپ پایدار شرح داده شده در زیر پاراگراف بالا کامل شده باشد. به محض تکمیل انتقال به تولید ایزوتوپ پایدار شرح داده شده در زیر پاراگراف بالا، این دو زنجیره در حال چرخش به وضعیت بدون کار، بدون چرخش تبدیل خواهند شد.
ایران ماشین‌های دو زنجیره باقی مانده در همین سالن را با خارج کردن تمام سانتریفیوژها و لوله‌های UF6 شامل خطوط فرعی، شیرآلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس، و UF6 جمع‌آوری خواهد کرد. ایران متعاقباً کابل‌های برق زنجیره، تابلوهای مخصوص کنترل زنجیره و پمپ‌های خلا را جمع‌آوری خواهد کرد. تمام این ماشین‌های سانتریفیوژ اضافی و زیرساخت‌های آنها در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد گرفت.
ماشین های دو زنجیره باقی‌مانده در همین سالن را با خارج کردن تمام سانتریفیوژها و لوله های UF6 شامل خطوط فرعی، شیرآلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس و UF6 جمع‌آوری خواهد کرد.
هم چنین کابل‌های برق زنجیره، تابلوهای مخصوص کنترل زنجیره و پمپ‌های خلا را جمع‌آوری خواهد کرد. تمام این ماشین‌های سانتریفیوژ اضافی و زیرساخت‌های آنها در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس انبار خواهد کرد.
ایران تمام ماشین‌های سانتریفیوژ و زیرساخت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم را در سالن دیگر فردو، خارج خواهد کرد. این کار شامل برچیدن تمامی لوله‌های انتقال گاز UF6 از جمله خطوط فرعی، شیر آلات، فشارسنج‌ها در سطح زنجیره و مبدل‌های فرکانس و تجهیزات مربوط به ایستگاه‌های تزریق خوراک و جمع‌آوری مواد UF6 خواهد بود. ایران هم‌چنین متعاقباً کابل‌های برق زنجیره، تابلوهای مخصوص کنترل زنجیره، پمپ‌های خلا و سکوهای نصب سانتریفیوژ را جمع‌آوری خواهد کرد. تمام این ماشین‌های سانتریفیوژ اضافی و زیرساخت‌های آنها در سالن B تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد گرفت.
تمام ماشین‌های سانتریفیوژ و زیرساخت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم اضافی را در سالن دیگر فردو خارج خواهد کرد. این کار شامل برچیدن تمامی لوله‌های انتقال گاز UF6 از جمله خطوط فرعی، شیرآلات فشارسنج ها در سطح زنجره و مبدل های فرکانس و تجهیزات مربوط به ایستگاه های تزریق خورات و جمع آوری مواد UF6 خواهد بود. "
سایر جنبه‌های غنی‌سازی
"ایران به تعهدات داوطلبانه خود آن‌گونه که در برنامه دراز مدت غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود به عنوان بخشی از اظهاریه اولیه پروتکل الحاقی ارایه کرده است، پایبند خواهد ماند.
تا قبل از روز اجرا ضروری است تا یک مدل و نمونه توافقی شامل شرح انواع مختلف سانتریفیوژها (IR-1 و IR-2m وIR-4 وIR-5 و IR-6 و IR-6s وIR-7 و IR-8) و تعاریف مربوطه تهیه شود.
تا قبل از روز اجرا ضروری است تا یک پروسه و روند توافقی برای اندازه‌گیری داده‌های مربوط به کارکرد سانتریفیوژهای IR-1 و IR-2m و IR-4 تهیه شود. "
ذخایر اورانیوم و سوخت
تمام اورانیوم غنی شده مازاد بر 300 کیلو گرم گاز UF6 (یا معادل آن در ترکیب‌های شیمیایی دیگر) با غنای تا 3.67 درصد، یا به سطح غنای طبیعی رقیق خواهد شد و یا این که در بازارهای بین‌المللی که به خریدار تحویل شود در مقابل برگشت اورانیوم با غنای طبیعی که به ایران تحویل داده شود، فروخته خواهد شد. ایران برای خریداری و انتقال اورانیوم غنی شده مازاد بر 300 کیلوگرم گاز UF6 در مقابل برگشت اورانیوم با غنای طبیعی به ایران، یک قرارداد تجاری با نهادی خارج از ایران منعقد خواهد کرد. کشورهای 1+5 تا جایی که عملی است انعقاد و اجرای این قرارداد را تسهیل خواهند کرد. ایران ممکن است هر زمان که بانک سوخت آژانس در قزاقستان عملیاتی شد، فروش اورانیوم غنی‌شده مازاد خود را در آن‌جا دنبال کند.
تمام اکسید اورانیوم غنی‌شده به بین 5 درصد و 20 درصد به سوخت صفحه‌یی راکتور تهران تبدیل خواهد شد یا این که بر اساس یک معامله تجاری به خارج منتقل شده یا این که به غنای 3.67 یا کم‌تر رقیق خواهد شد. ضایعات اکسید و یا سایر اشکال که در داخل صفحه نیستند و امکان استفاده برای ساخت سوخت صفحه‌ای راکتور تهران را ندارند، بر اساس یک معامله تجاری به خارج از ایران منتقل خواهد شد یا این‌که به غنای 3.67 یا کم‌تر رقیق خواهد شد. در صورت تامین اکسید اورانیوم (U3O8) با غنای 19.75 درصد در آینده برای سوخت صفحه‌یی راکتور تهران، تمام ضایعات اکسید و یا سایر اشکال که در داخل صفحه نیستند و امکان استفاده برای ساخت سوخت راکتور تهران را نداشته و دارای اورانیوم با غنای بین 5 درصد و 20 درصد هستند، ظرف 6 ماه از تاریخ تولید آنها بر اساس یک معامله تجاری به خارج از ایران منتقل شده یا به غنای 3.67 یا کم‌تر رقیق خواهد شد. صفحه‌های سوخت ضایعاتی نیز بر اساس یک معامله تجاری به خارج از ایران منتقل خواهد شد. معامله تجاری باید برای عودت مقدار معادل اورانیوم غنی‌شده به ایران تنظیم شود. برای 15 سال، ایران تاسیساتی که برای تبدیل صفحه‌های سوخت یا ضایعات به UF6 باشد را نساخته یا راهبری نخواهد کرد. "
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی بعد از انتقال سوخت غنی شده ایران به روسیه به ایسنا گفت که "کم‌تر از 11 تن مواد هسته‌ای غنی شده در ازای بیش از 200 تن کیک زرد تبادل شده است."
او تاکید کرد که انتقال سوخت ایران به روسیه بعد از آن صورت گرفت که محموله کیک زرد به طور کامل به ایران منتقل و از کیفیت آن اطمینان حاصل شد.
کمالوندی گفت محاسبه 11 تن مواد هسته ای ایران از محاسبه مواد هسته‌ای 3.5 درصد، 20 درصدی و صفحات سوخت نیمه ساخته براساس معیارهای فنی، تجاری و قیمت بین‌المللی صورت گرفت.
وی گفت که نوسانات قیمت اورانیوم در یکی دو ماه اخیر به نفع ایران در این مبادله تمام شد و از این رو نیز معامله پرسودی برای ما بود.
محموله کیک زرد مجموعا در دو بخش و از مرغوب‌ترین نوع آن در جهان از روسیه و قزاقستان وارد کشور شده است که بعد از آخرین واردات کیک زرد در قبل از انقلاب اسلامی از آفریقای جنوبی، اولین حجم واردات کیک زرد به کشورمان است. کل میزان کیک زرد مصرف شده در فرآیند غنی‌سازی ایران از ابتدای آغاز غنی‌سازی تا امروز بالغ بر 120 تُن کیک زرد بوده است. با این واردات ذخایر کیک زرد، پیشبرد تمامی برنامه غنی سازی کشورمان تا سال‌های طولانی تضمین شده است. این عملیات در شرایطی اجرا شده است که واردات کیک زرد توسط ایران بر اساس قطعنامه‌های موجود شورای امنیت ممنوع است.
ساخت سانتریفیوژ
"ایران بر اساس برنامه خود، ذخیره ماشین سانتریفیوژ IR-1 موجود در انبار خود را که مازاد بر تعداد 5060 عدد ماشین سانتریفیوژ IR-1 در نطنز و ماشین‌های سانتریفیوژ IR-1 نصب شده در فردو هستند را برای جایگزینی ماشین‌های خراب یا برخورد کرده، استفاده خواهد کرد. هر زمان طی مدت 10 سال از شروع اجرای برجام، سطح موجودی ماشین سانتریفیوژ IR-1 به 500 عدد یا کم‌تر از آن رسید، ایران می‌تواند این سطح از موجودی را با از سرگیری تولید ماشین‌های IR-1 با نرخ تعداد متوسط ماهانه ماشین‌های برخورد کرده، بدون این که از سطح ذخیره 500 عدد تجاوز کند، حفظ کند. "
به گزارش ایسنا، در ادامه اقداماتی که ایران باید پس از تصویب برجام از سوی دو طرف بر اساس بند15.9. بخش ج پیوست 5 انجام دهد، "تکمیل مدالیته‌ها و ترتیبات خاص مربوط به هر تاسیسات است که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه می‌دهد اقدامات شفافیت‌ساز پیش‌بینی شده در پیوست شماره 1 را اجرا کند؛
پروتکل الحاقی و کد اصلاحی 3.1
ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی را بر طبق بند ب ماده 17 پروتکل الحاقی تا زمان اجرایی شدن قانونی آن به آژانس اعلام کرده و متعاقبا تصویب و اجرایی شدن آن‌را مطابق نقش رییس‌جمهور و مجلس درخواست می‌کند.
ایران اجرای کامل کد اصلاحی 3.1 را به عنوان بخشی از ترتیبات فرعی موافقت‌نامه جامع پادمان‌های ایران تا زمانی که موافقت‌نامه پادمان‌ها اجرا می‌شود را به آژانس اطلاع می‌دهد.
بنا بر این گزارش به این ترتیب از روز اجرایی شدن برجام نظارت‌های آژانس علاوه بر موافقت‌نامه پادمان جامع در قالب پروتکل الحاقی و کد اصلاحی 3.1 صورت خواهد گرفت.
در همین رابطه بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی به ایسنا گفت که سازوکار حضور بازرسان مثل تعیین سفیران در کشورهای دیگر است، آژانس تعدادی از بازرسان را معرفی و مشخص می‌کند و کشور پذیرنده باید بررسی کرده و آنها را تایید کند که این پروسه حدود 3 ماه به طول می‌انجامد. این روند برای تمام کشورهای عضو صادق است و با اجرای پروتکل الحاقی حدود 130 بازرس تعیین می‌شوند که البته این تعداد هم‌زمان در داخل ایران نخواهند بود.
شفافیت در خصوص ساخت قطعات سانتریفیوژ
"ایران یک موجودی اولیه از همه لوله‌های روتور سانتریفیوژ و بیلوز و گزارش‌های بعدی در رابطه با تغییرات انجام شده بر روی این موجودی را برای آژانس فراهم کرده و به آژانس اجازه خواهد داد تا این موجودی را با شمارش و کدگذاری، و از طریق محدودسازی و مراقبت برای همه لوله‌های روتور سانتریفیوژ و بیلوز شامل همه سانتریفیوژهای موجود و جدید، راستی‌آزمایی کند.
ایران همه مکان‌ها و تجهیزات محدود به ماشین‌های فرم‌دهی سرد، ماشین‌های پیچش الیاف و قالب‌های ساخت روتور را که به قصد تولید لوله‌های روتور و بیلوز مورد استفاده قرار می‌گیرند، را اعلام کرده و به آژانس برای پایش مداوم شامل محدودسازی و مراقبت بر روی این تجهیزات جهت راستی‌آزمایی که این تجهیزات که برای تولید سانتریفیوژهایی استفاده می‌شوند که فقط برای فعالیت‌های مشخص در این برجام مشخص شده‌اند، استفاده می‌شوند. "
ایران و 1+5 در روند مذاکرات و آماده‌سازی شرایط اجرای برجام، تلاش کرده‌اند تمامی نقاط ضعف و مبهم احتمالی در تعهدات و اقدامات متقابل را رفع کنند. در این راه ساعت‌ها کار کارشناسی صورت گرفته است تا با شروع اجرای برجام هیچ سوال و ابهامی بی پاسخ نمانده باشد. با این حال کارشناسان معتقدند اجرای برجام چون یک هندوانه در بسته است و با توجه به تجربه اجرای توافق اولیه ژنو تا وقتی از برجام در عمل رونمایی نشود نمی‌توان گفت تا چه اندازه این توافق در اجرا موفق است.
در حالی که ایران و 1+5 بر لبه تیغ اجرای برجام حرکت می‌کنند، کنگره آمریکا هم چنان به دنبال اعمال محدودیت بر سر راه لغو و متوقف کردن تحریم هاست. اقدامی که می‌تواند به راحتی دو طرف را بر از مسیر خارج و به پایین بیندازد.
گزارش خطا
آخرین اخبار