تحریم گردشگری ایران کلید می خورد؟

باراک اوباما با امضای قانون بودجه 1/ 1 تریلیون دلاری کشورش، طرح محدودیت صدور ویزا را تصویب کرد تا این بحث مطرح شود که با لغو تحریم های پیشین علیه ایران، تحریم تازه ای به نام تحریم سفر و گردشگری ضد کشورمان اعمال شده است.

به گزارش صدای ایران به نقل از دنیای اقتصاد، در شرایطی که مقصد ایران روز به روز بیش از پیش از رسانه های مختلف دنیا به عنوان یکی از مقاصد محبوب سال آتی میلادی معرفی می شود، حالاطرح کنگره آمریکا که به موجب آن، سفر بدون ویزای شهروندان 38 کشور به این کشور در صورت سفر به یکی از کشورهای ایران، سوریه، سودان و عراق امکان پذیر نخواهد بود، به گفته کارشناسان احتمالاگردشگری ایران را با چالش جدیدی مواجه خواهد کرد. اما در حالی این قانون نام چهار کشور فوق را مطرح کرده که در سال های گذشته بیشتر شاهد ایجاد حوادث تروریستی توسط شهروندانی از کشورهایی چون عربستان سعودی و پاکستان بوده ایم؛ کشورهایی که اسامی آنها در این لیست دیده نمی شود.

این طرح که پیش از این با مخالفت اتحادیه انجمن های مسافرتی آمریکا، تعدادی از نمایندگان سنا، لابی شورای ملی ایرانیان آمریکا و اتحادیه آزادی های مدنی این کشور مواجه شده بود، حالابه تصویب رسیده و بسیاری بر این باورند که ممکن است ضربات جبران ناپذیری به صنعت سفر و گردشگری و همچنین روند سرمایه گذاری و تجارت خارجی در ایران وارد آید؛ چه اینکه مساله تنها محدود شدن سفر خارجی هایی که به قصد گردش به ایران می آیند نیست و این موضوع بر سفر تجار و سرمایه گذاران اروپایی و استرالیایی به ایران نیز اثر منفی خواهد گذاشت. پیش از تصویب این طرح نیز، فعالان بخش خصوصی در پارلمان خود به همین دلیل کمپینی را علیه آن ایجاد کردند و اعتراض خود را به آن نشان دادند.

روز گذشته بعد از انتشار خبر تصویب این قانون، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز با صدور بیانیه ای نسبت به مصوبه کنگره آمریکا واکنش نشان داد و این اقدام را در عزم جمهوری اسلامی ایران برای میزبانی از گردشگران جهان، بی تاثیر دانست. به گزارش روابط عمومی این سازمان، در این بیانیه آمده است: «موج گسترده ورود گردشگران خارجی که از دو سال پیش در عرصه گردشگری ایران آغاز شده با سرعتی اعجاب انگیز در حال پیشروی است. دیپلماسی فعال ایران مبنی بر تعامل با جهان، اشتیاق روزافزون گردشگران همه کشورها برای سفر به ایران، امنیت بی بدیل کشورمان در مقایسه با سایر کشورهای منطقه، ظرفیت های شگرفی که در عرصه گردشگری فرهنگی و تاریخی، مذهبی، زیارتی و طبیعی وجود دارد، رشد چشمگیر گردشگری ورودی، همه و همه گویای شکل گیری فرآیندی تازه و امیدبخش در گردشگری کشور ماست، تا جایی که موجب شگفتی رسانه های بین المللی شده و ایران از سوی بسیاری از منابع و رسانه های گردشگری خارجی مقصد اول گردشگری دنیا در سال 2016 قلمداد شده است و روزی نیست که بازتاب اتفاقات مثبت گردشگری ایران را در رسانه های جهان نبینیم.»

در این بیانیه تاکید شده است: «به دنبال سیاست ها و تدابیر اتخاذ شده در دولت تدبیر و امید برای گسترش روابط خارجی، درهای ارتباط و تعامل و گفت وگو با کشورهای مختلف گشوده و تفاهم نامه های کاربردی و اجرایی و سندهای همکاری متعددی در حوزه گردشگری با ده ها کشور به امضا رسیده، کمیته های فنی مشترک گردشگری با کشورهای دیگر تشکیل و ورود گردشگران خارجی به کشور تسهیل شده و سرمایه گذارانی که تا دیروز به فضای اقتصادی و سیاسی ایران به دیده تردید می نگریستند، امروز با اشتیاق آمادگی خود را برای سرمایه گذاری در پروژه های گردشگری کشورمان اعلام کرده اند. همچنین هتل هایی که تا دیروز حتی در بهترین مقاطع زمانی سفر، ضریب اشغال بالایی نداشته امروز از سوی گردشگران غربی برای سال آینده رزرو شده اند.»

این بیانیه تصریح کرده است: «چنین روندی منجر به رشد 12 درصدی بخش گردشگری ایران در مقایسه با رشد 6/4درصدی این بخش در دنیا شده است. اکنون با توجه به فراهم شدن زمینه های لغو تحریم های ناعادلانه بین المللی، شاهد مصوبه ای نامعقول از سوی کنگره آمریکا هستیم که محدودیت هایی را برای سفر اتباع 38 کشور دنیا به چند کشور از جمله ایران اعمال می کند. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضمن محکوم کردن این مصوبه، اظهار امیدواری می کند با تدابیر اتخاذ شده در دستگاه دیپلماسی کشور، این مصوبه خنثی شود.» در این بیانیه آمده است: «اظهارات گردشگران خارجی نشان می دهد برخلاف آنچه که ادعا شده، ایران کشوری امن و میهمان نواز برای گردشگران به شمار می رود و تاریخ و فرهنگ غنی ایران و جاذبه های بی نظیر گردشگری ایران همواره به عنوان عامل جذب کننده گردشگران برای سفر به ایران بوده است و وضع چنین مقرراتی نمی تواند مانعی بر سر راه سفر به ایران تلقی شود.»

در بیانیه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصریح شده است: «حدود نیمی از گردشگران ایران از کشورهای مسلمان منطقه هستند که این مصوبه تاثیری بر آنها ندارد.» سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همچنین اعلام کرده است ضمن پیگیری این موضوع از طریق سازمان های بین المللی ذی ربط گردشگری و فرهنگی با مسوولان دستگاه دیپلماسی کشور برای اتخاذ تدابیر مناسب در جهت خنثی کردن اثرات احتمالی مصوبه نامعقول مذکور در تماس و مذاکره خواهد بود و امید است دستگاه دیپلماسی کشورمان موضوع را تا رسیدن به نتیجه مطلوب پیگیری کند. این سازمان همچنین اعلام می دارد موج عظیمی که در گردشگری ایران شکل گرفته، دارای چنان قدرت و ظرفیتی است که به سادگی نمی توان مانع تاثیرگذاری آن شد و طرح مزبور نیز خللی در عزم و اراده جمهوری اسلامی ایران برای میزبانی از گردشگران جهان وارد نمی کند.

اما اعضای جامعه تورگردانان ایران یک روز پیش از تصویب این قانون به رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نامه ای نوشتند و در آن از این مقام مسوول خواستند که تحریم گردشگری ایران توسط آمریکا را دور بزند و علاجی برای آن پیدا کند. به گزارش «ایسنا» در این نامه آمده است: «انتظار می رود با توجه به آثار مخرب این مصوبه بر گردشگری ایران و نگرانی فعالان و دست اندرکاران تورهای ورودی از طریق دستگاه دیپلماسی کشور و سایر بخش های مرتبط، برای پیشگیری از تصویب نهایی این طرح، اقدامات لازم انجام گیرد.» آنها در این نامه افزوده اند: «بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و به سرانجام رسیدن مذاکرات هسته ای، ایران مقصد بسیاری از گردشگران و تجار بین المللی شده و این روند رو به رشد به سرعت ادامه دارد. در صورت تصویب این طرح در مجلس سنا، ورود گردشگران، سرمایه گذاران و تجارت جهانی در ایران، آسیب جدی خواهد دید.»

یکی از فعالان جامعه تورگردانان ایران با ابراز تاسف از لایحه آمریکا به خبرگزاری مهر گفته است: «متاسفانه نامه جامعه تورگردانان ایران بسیار دیر نوشته شد. متولیان جامعه تورگردانان ایران هر زمان احساس خطر کنند، نامه ای را به سازمان میراث فرهنگی نوشته و درخواست می کنند تا هرچه سریع تر نسبت به موضوع پیش آمده اقدام کنند؛ این درحالی است که مصوبه آمریکا از مدت ها پیش اعلام شده بود و حداقل باید نظر جامعه تورگردانان ایران درباره اقدام آمریکا در سطح جهانی رسانه ای می شد.»

علی فرجی ادامه داده است: «با این وجود نه تنها باید به فعالان گردشگری از جمله تورگردانان خرده گرفت، بلکه ما از متولیان گردشگری در کشور از جمله سازمان میراث فرهنگی نیز انتظار اقدام و حرکت داشتیم. حداقل باید تورگردانان کشورهای دیگر نیز از مخالفت ایرانیان با این موضوع با خبر شده و توسط رابطان ایران که همان تورگردانان هستند، آنها را نسبت به این مصوبه تحریک می کردیم چون افراد فعال در تورهای ورودی به ایران با فعالان تورگردانی در کشورهای دیگر ارتباط خوبی دارند.»

رئیس جامعه تورگردانان ایران پیش از تصویب این طرح در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» این طرح را بدترین تحریم علیه ایران عنوان کرده و گفته بود که برخی نمایندگان آمریکا در مدت زمان کوتاهی بعد از توافق برجام، افزایش ورود گردشگر و سرمایه گذاران به ایران را تاب نیاورده اند؛ وگرنه ایران نه تروریست است و نه پرورش دهنده تروریست. ابراهیم پورفرج یادآور شده بود: «در چنین شرایطی، محتمل است که رابطه چند میلیون نفری که در اروپا زندگی می کنند و ملیت دوگانه دارند با آمریکا هم به هم بخورد؛ چراکه باید میان ایران و آمریکا یکی را انتخاب کنند.» او تاکید کرده بود که در بسیاری از کشورها و حتی خود آمریکا و انگلیس نیز مشتاقان بسیاری برای آشنایی با فرهنگ و تمدن ایران وجود دارند که به ایران سفر می کنند، اگر این طرح اجرا شود و نام ایران از لیست خارج نشود، رابطه فرهنگی آمریکا با بسیاری کشورها قطع و خود آمریکا نیز از این طرح متضرر خواهد شد. به گفته رئیس جامعه تورگردانان ایران، از سال 2011 تعداد افراد زیادی از دانشمندان، دانشجویان علاقه مند به تاریخ و فرهنگ وارد ایران شده اند و بسیاری هم که دوملیتی هستند، به ایران رفت و آمد داشته اند. جای تاسف و تعجب است که آمریکا راه ورود این افراد که عموما از فرهیختگان هستند را به کشور خود می بندد یا سخت می کند. او به «ایسنا» نیز از رایزنی با وزارت خارجه برای پیگیری سرانجام این طرح خبر داده است.

در همین حال برخی کارشناسان معتقدند این قانون تاثیر جدی بر گردشگری ایران نخواهد داشت. به باور این افراد، بسیاری از اعضای این 38 کشور در شرایط عادی نیز به دلایل مختلف برای رفتن به آمریکا ویزا دریافت می کنند؛ یکی از این دلایل این است که سفر با ویزا به آمریکا با دردسر کمتری همراه است و سفر با ویزا محدودیت زمانی 90روزه دارد. به اعتقاد این کارشناسان، کسانی که پیش از این به رغم هجمه های رسانه های خارجی به ایران سفر می کردند، حالانیز در هر شرایطی این سفر را از دست نخواهند داد. درواقع آنها معتقدند سفر بدون ویزا به آمریکا تنها برای آن دسته از شهروندان 38کشور عنوان شده در طرح اهمیت داشته که مکررا به آمریکا رفت و آمد دارند و نه برای عموم شهروندان آنها.

حالااین طرح به رغم مخالفت اتحادیه اروپا که چنین اقدامی را غیرسازنده و منتهی به اقدامات قانونی تلافی جویانه دانسته و تاکید کرده که هیچ کمکی به افزایش امنیت نخواهد کرد و همچنین تلاش جمعی از ایرانیان و آمریکایی ها در مخالفت با این طرح، به تصویب رسیده است. از این پس باید فعالان و مسوولان گردشگری تمام تلاش خود را برای مقابله با این طرح به کار گیرند و تا جای ممکن از آسیب ها و هزینه های تحمیلی این طرح بر گردشگری ایران جلوگیری کنند؛ گرچه همان طور که فعالان و کارشناسان گردشگری معتقدند، این قانون نمی تواند بدون تاثیر بر گردشگری کشورمان باشد.