اعضای تیم ایرانی مذاکرات محرمانه با آمریکا در دوران احمدی نژاد

رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر امور خارجه پیشین ایران، جزئیات تازه‌ای از مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در سال‌ پایانی دولت احمدی نژاد را اعلام کرد و از ترکیب تیم مذاکره کننده ایران و تیم مذاکره کننده آمریکا پرده برداشت.

به گزارش تابناک، در واپسین ماه‌های دولت یازدهم، مذاکرات جدی بین هیأتی از ایران و یک هیأت از آمریکا درباره مناقشه بین‌المللی بر سر برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران در جریان بود که علی اکبر صالحی در دوران دولت یازدهم و در گرماگرم مذاکرات ایران و 5+1 از آن پرده برداشت، ولی از جزئیاتش پرهیز کرد.

حال علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس جمهور و وزیر امورخارجه سابق ایران در گفت و گو با دیپلمات اعضای تیم مذاکرات محرمانه دو ساله ایران و آمریکا را معرفی کرد. مطابق با آنچه صالحی اعلام کرده، «رضا زبیب» سفیر کنونی ایران در قبرس، «محسن بهاروند» دیپلمات ایرانی و معاون سابق آمریکای لاتین وزارت خارجه و «علی اصغر خاجی» سفیر کنونی ایران در چین در این مذاکرات ایران را نمایندگی می‌کردند که سرپرتی این تیم بر عهده «علی اصغر خاجی» بوده است.

همچنین در آن سوی میز مذاکره، «ویلیام برنز»، قائم مقام پیشین وزیر امورخارجه آمریکا، «جک سالیوان» مشاور پیشین باراک اوبام و «رابرت آینهورن» دستیار پیشین وزیر خارجه امریکا حضور داشتند که برخی از ایشان در بخشی یا همه پروسه مذاکرات هسته‌ای ایران و 5+1 در دولت یازدهم نیز حضور مؤثر داشتند.

 ویلیام برنز   -  رابرت آینهورن   -  جک سالیوان   -  محسن بهاروند   -  رضا زبیب   -  علی‌اصغر خاجی

علی اکبر صالحی با بیان اینکه مذاکرات محرمانه با آمریکا با یادداشت شفاهی مشاور سلطان قابوس کلید خورد، تأکید کرد: سالم مشاور سلطان قابوس از طریق آقای سوری، مدیرعامل شرکت ملی نفت کش ایران پیغام آمریکایی‌ها را برای مذاکره داد. در نهایت سلطان قابوس نامه‌ای برای مقام معظم رهبری در مورد آمادگی آمریکایی ها جهت مذاکره با ایران ارسال کرد.

وی با بیان اینکه نامه پادشاه عمان پس از تماس تلفنی با آقای حجازی از طریق دکتر ولایتی به مقام معظم رهبری رسانده شد، تصریح کرد: در اواسط سال 90 پس از دریافت نامه سلطان قابوس وقت ملاقات خصوصی از حضرت آقا گرفتم. ایشان در این دیدار به بدعهدی ها و عداوت های آمریکا با ایران اشاره کردند. خدمت مقام معظم رهبری گفتم از باب اتمام حجت اجازه مذاکره با آمریکا را صادر بفرمایید؛ مقام معظم رهبری هم بزرگواری کردند و فرمودند با مذاکرات مخالفتی ندارم.

وزیر خارجه دولت احمدی نژاد با اشاره به اینکه مجوز مقام معظم رهبری برای مذاکره محرمانه با آمریکا مشروط بود، گفت: ایشان چهار شرط را برای مذاکره با آمریکا مطرح کردند. یکی از شروط این بود که این مذاکره در سطح پایین تر از وزیر امور خارجه انجام گیرد؛ یعنی وزرای خارجه دو کشور با هم ملاقات نداشته باشند. دیگر آنکه، مذاکره برای مذاکره نباشد، مثل مورد ۱+۵ که سال ها مذاکره کردیم و بعد بخواهند سوءاستفاده کنند. دیگر اینکه مذاکره فقط درخصوص مسائل هسته ای باشد، نه در خصوص روابط سیاسی و مانند آن.

او با مسکوت گذاشتن شرط چهارم مقام معظم رهبری تأکید کرد: پس از دریافت نامه سلطان قابوس موضوع را با احمدی نژاد در میان گذاشتم.

صالحی با رد شایعات کنار گذاشتن آقای دکتر احمدی نژاد از پروسه هسته ای پس از وقایع مربوط به انتصاب رحیم مشایی به عنوان معاون اول رئیس جمهور گفت: احمدی نژاد به من گفت مواظب باشید، احتیاط کنید و تمام ملاحظات را در نظر بگیرید. ممکن است صدمه ببینی، چون راه خطرناکی است. با وجود همه این سخنان، او مانع مذاکرات محرمانه با آمریکا در اوایل تابستان 91 نشد؛ اما نظر دوستان در دبیرخانه شورای امنیت ملی با وزارت خارجه متفاوت بود.

صالحی با اشاره به اینکه ما پس از 5 ماه از مجوز مقام معظم رهبری به عمان رفتیم، گفت: آمریکایی ها در دور اول مذاکرات جدیت ما را باور نکردند؛ آمریکایی ها می گفتند شما 4 ماه پیش برای مذاکره اعلام آمادگی کردید ولی حالا آمدید؛ تصور کردیم ما را سر کار گذاشتید.

صالحی با تأکید بر اینکه در دور اول مذاکره با آمریکا چارچوب و نقشه راه تعیین شد، گفت: نفوذ آمریکا در 1+5 سنگین بود. اگر آمریکا نه می گفت می توانست گفت وگوها را مختل کند. لذا در این گفت و گوها قرار شد آمریکایی ها مسئولیت توجیه سایر اعضای 1+5 را بعد از رسیدن به مفاهمه و درک مشترک با ما عهده دار شوند. ما با آمریکا مذاکره می کردیم. سپس آمریکا با 1+5 گفت وگو می کرد و موضوع را جا می انداخت.

وی اظهار کرد: ما با آمریکا تفاهم کردیم با شما مذاکره می کنیم و نمی خواهیم دو بار مذاکره کنیم. بدین ترتیب گروه 1+5 را از طریق مذاکره محرمانه با آمریکا دور زدیم. مذاکره با آمریکا مهم بود، چون سه کشور اروپایی به آمریکا نگاه می کردند حتی چین و روسیه نیز منتظر موضع گیری آمریکا بودند. مشکل فروش سامانه 300 در دوره احمدی نژاد به دلیل همین نگاه روسیه به آمریکا بود.

صالحی در بخش دیگری از این گفت و گو با اشاره به نامه شورای معاونین وزارت خارجه قبل از تشدید تحریم ها به مسئولان ارشد کشور گفت: این نامه‌ای کارشناسانه درباره پیش بینی آینده تحریم‌ها و اقدامات احتمالی آمریکا بود که مورد توجه مقام معظم رهبری هم قرار گرفت. شورای معاونین وزارت خارجه در این نامه تحریم های فراگیر را پیش بینی کرده بود.

وی با بیان اینکه برای نشست دوم با آمریکایی ها دوباره اما و اگرها از سوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی شروع شد، تأکید کرد: دوستان در دبیرخانه گفتند اگر آمریکایی ها راست می گویند، بیایند در آلماتی ذره ای انعطاف نشان دهند. لذا ما از آمریکایی ها خواستیم در آلماتی انعطاف نشان دهند، چون دوستان در دبیرخانه قول داده بودند روند کار را با این انعطاف برای دور دوم مذاکرات محرمانه تسهیل کنند.

صالحی با تأکید بر اینکه آمریکایی ها به دلیل پیغام وزارت خارجه در آلماتی انعطاف نشان دادند، اظهار کرد: وقتی خبر انعطاف آمریکایی ها را در آلماتی شنیدم، در وین بودم و خدا را شکر کردم و گفتم که آنها بالاخره یک بار هم که شده وفای به عهد کردند.

صالحی در ادامه به بد عهدی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با وجود انعطاف آمریکایی ها در آلماتی اشاره کرد و گفت: دور دوم مذاکرات محرمانه با آمریکا را به زور رفتیم. دور دوم مذاکرات را فقط با آقای احمدی نژاد هماهنگ کردیم و بعد به مسقط رفتیم. این مذاکرات اوایل اسفند 91 انجام شد و بیشتر از 2 روز طول کشید.

وی با اشاره به اینکه پس از بازگشت از دور دوم مذاکرات عزیزان در داخل ناراحت شدند، تأکید کرد: چند وقتی پس از بازگشت به ما گفته شد که دیگر مذاکره نکنید؛ مذاکره با آمریکا پس از روشن شدند نتایج انتخابات ریاست جمهوری در کشور.