تفاوت داعش با القاعده چیست؟ / کدامیک شیعه ستیزتر است؟

نویسنده آمریکایی به آمریکا توصیه کرد در سیاستهایش در منطقه خاورمیانه تجدیدنظر کند.

به گزارش مونیتورینگ خبرگزاری صدا و سیما، دکتر دیوید گارتنستین راس ( Daveed Gartenstein-Ross) کارشناس ارشد موسسه تحقیقاتی بنیاد دفاع از دموکراسی ها و استاد دانشگاه جرج واشنگتن در سخنانی در اندیشکده موسوم به بنیاد آمریکای جدید در واشنگتن گفت:« بهار عربی سبب شد تحولاتی درمنطقه خاورمیانه(غرب آسیا) بروز پیدا کند که همین حالا نیز شاهد آثار آن هستیم. بهار عربی سبب شد گروه های دارای نگرشهای جهادی در منطقه با قدرت بیشتری ظهور پیدا کنند. این ظهور عناصر جهادی، به علت تحولاتی بود که در منطقه رخ داد و سبب شد بستری برای فعالیت این گروهها فراهم شود. یکی از مهمترین گروههای رشد کرده در این دوره جدید، گروه (تکفیری-صهیونیستی) داعش بوده است. زبانه های آتشی که این گروه روشن کرده است ادامه دار است. دامنه اقدامات این گروه به غرب نیز کشیده است آنهم به صورتیکه تصور نمی شد. حملات پاریس یا منطقه سن برناردینو در ایالت کالیفرنیای آمریکا به روشنی موید همین مسئله است. عناصر جهادی جوان از این گروه الهام گرفته اند. وضع گروه (تکفیری-صهیونیستی) داعش با القاعده بسیار متفاوت است. این گروه توانسته است دامنه اقدامات خودش را در حوزه ای گسترده تر از القاعده گسترش بدهد. این گروهها از نظر هویتی شاید شبیه هم باشند اما از نظر عملکردی تفاوتهایی دارند. القاعده می خواست از فضای شکل گرفته پس از بهار عربی بهره بگیرد و خوانش خودش را از اسلام باتوجه به سقوط دیکتاتورهای منطقه گسترش بدهد. اما فضایی که شکل گرفت عملا سبب شد گروهی همانند گروه (تکفیری-صهیونیستی) داعش قدعلم کند. القاعده همانند داعش از کشتار ترسی ندارد اما القاعده به کشتن اکتفا می کند حال آنکه داعش دوست دارد خونریزی و کشتارهایش را به بدترین شکل ممکن انجام بدهد و درباره آن تبلیغات کند.»

وی در ادامه افزود:« القاعده و داعش هردو دشمن تشیع هستند اما از نظر عملکردی در این زمینه تفاوتهایی دارند. ایمن الظواهری رهبر القاعده در پیامهایش به طرفداران خود می گوید در برخورد با شیعیان نباید به گونه ای برخورد کنند که به شهرت القاعده ضربه بزند. اما در حوزه هایی همانند یمن که شیعیان نقش بسیار پررنگی دارند، القاعده رویکرد بسیار سختی را علیه شیعیان دنبال کرده است زیرا میدان جنگ یمن به نوعی میدان جنگ شیعیان و سنی ها است. حوثی های مورد حمایت ایران، شیعه هستند. سران القاعده در یمن، شیعیان را اصلی ترین دشمن اسلام می دانند. این رویکرد با نگاه ایمن الظواهری کمی تفاوت دارد زیرا نگاه تندتری به شیعیان دارد. درمجموع، نگرش القاعده این است که نباید مشکلات غیرضروری را با شیعیان بوجود آورد. اما در حوزه هایی همانند یمن که می توان از آن بهره برداری کرد، القاعده نیز نگرش بسیار ضدشیعی دارد. القاعده معتقد است هنوز زمان تشکیل خلافت مدنظرش نرسیده است اما داعش نگرشی کاملا مخالف این دیدگاه دارد و معتقد است باید خلافت اسلامی داعشی تشکیل شود. القاعده معتقد است باید بی ثباتی به صورت تدریجی در منطقه افزایش پیدا کندو این روند می تواند در بلندمدت به نفع القاعده تبدیل شود. به همین علت، اقدامات داعش به شدت به نفع القاعده تمام می شود زیرا سبب بروز بی ثباتی در منطقه می شود.»

وی در ادامه افزود:« آمریکا درمقابله با گروه داعش در منطقه باید به اهرمهای قدرت خودش نگاه کند. آمریکا برای حملات به مواضع داعش در عراق یا سوریه به پایگاه اینجرلیک ترکیه نیاز دارد. اما مقامات آمریکایی باید بدانند که نیاز ترکیه به آمریکا بسیار بیشتر از نیاز واشنگتن به آنکارا است. مسئله داعش و پیامدهای آن، چالشی به مراتب جدی تر برای ترکیه است. آمریکا باید مواضع اعمال نفوذ و قدرت خودش را تشخیص بدهد و از آن بهره برداری کند. آمریکا در مسیر حرکت در پیگیری این رویکرد، می تواند امتیاز بگیرد. آمریکا باید در سیاستهایش تجدیدنظر کند. منطقه می تواند به گونه ای متفاوت از منظر سیاستهای آمریکایی کارکرد داشته باشد.»