رهبران مهمان ارکستر ملی از زبان فرهاد فخرالدینی
رهبر کارکشته ارکستر ملی حالا به یکی از مهم‌ترین خواسته‌های خود رسیده است؛ نوازندگان ارکسترش مستقل شدهاند و تنها در ارکستر او ساز می‌زنند. به همین خاطر است که «فرهاد فخرالدینی» با امیدواری از ادامه‌ی فعالیت‌های ارکستر می‌گوید. از اینکه به سخنان «علی جنتی» دل‌خوش است که گفته تلاش می‌کند از سازمان برنامه و بودجه کمک بگیرد تا ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک بتوانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند. او می‌گوید که ارکستر در ماه‌های آینده برنامه‌های فراوانی در دست دارد و می‌خواهد با تعدادی رهبر میهمان کنسرت دهد.
به گزارش موسیقی ما، به نظر می‌رسد حالا یکی از مهم‌ترین ایده‌هایی که از ابتدای فعالیت دوباره‌ی ارکستر داشته‌اید، عملی شده و نوازندگان ارکستر مستقل شدهاند؛ اتفاقی که «فخرالدینی» آن را مهم‌ترین دستاوردها برای ارکستر و برنامه‌های آن می‌داند: «نوازندگانی که هم‌اکنون مشغول ساز زدن در آن هستند، همگی دست‌چین شدهاند و از بهترین‌ها در نوع خودشان به شمار می‌‌روند. تمرینات نیز به صورت منظم و جدی انجام می‌شود و خوشبختانه ارکستر در وضعیت خوبی به سر می‌برد. من از همان ابتدای فعالیت‌های ارکستر به این مسأله اشاره داشتم که یک نوازنده نمی‌تواند در دو ارکستر فعالیت داشته باشد؛ منتها با مشکلات مالی‌ای مواجه بودیم که راه را برای ما دشوار می‌کرد؛ این مشکل هم‌اکنون مرتفع شده و ثمره‌ی این اتفاق حتماً برای ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک اتفاق خوبی خواهد بود و ضمن آنکه این دو ارکستر می‌توانند برنامه‌های مستقل خود را داشته باشند، از نظر کیفی نیز ارتقا پیدا خواهند کرد.»
او می‌گوید برخلاف آنچه تصور می‌شود، ظرفیت نوازندگان سازهای ملی بسیار بیش از آن چیزی است که تاکنون از آن استفاده شده است: «برای خود من هم جالب بود که این تعداد نوازنده‌ی خوب و قابل در موسیقی کشور وجود دارد. ما حالا نیروهای خودمان را از بهترین نوازنده‌ها انتخاب کرده‌ایم و من اطمینان دارم که به اندازه‌ای پتانسیل ما در نوازندگی زیاد است که می‌توان چندین ارکستر دیگر هم با حضور همین نوازنده‌ها تشکیل داد؛ به شرط آنکه برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای آنها انجام شود.»
نوازنده‌ها از طریق آزمون و با حساسیت‌های ویژه‌ای انتخاب شدهاند: «ما از طریق آزمون و با مشورت هیأت ژوری، بهترین‌ها را انتخاب کرده‌ایم و برای همین، این‌چنین با اطمینان می‌گویم که در حال حاضر ارکستر در بهترین وضعیت ممکن برای اجرای قطعات موسیقی است. ما از همان ابتدای فعالیت‌های ارکستر در دهه‌ی 70، یک هیأت ژوری متشکل از آقایان همایون رحیمیان، سیاوش ظهیرالدینی، کریم قربانی، رضا عالمی، زنده‌یاد علیرضا خورشیدفر به علاوه شهرام رکوعی و پورمعین (در سازهای بادی) داشتیم که با دقت و وسواس فراوانی، نوازنده‌ها را انتخاب می‌کردند و حالا همچنان این دوستان بدون احتساب یکی دو نفر با ما همراه هستند.»
ارکستر موسیقی ملی بعد از احیای مجدد، چندین برنامه اجرا کرده؛ اما از همان ابتدا اجرای منظم قطعات ارکستر به عنوان یک ایده‌ی مهم مطرح بود. حالا «فخرالدینی» همچنان امیدوار است که ارکستر بتواند برنامه‌های منظمی به صورت ماهیانه داشته باشد؛ هرچند که می‌گوید: «ارکستر از بعد از ادامه‌ی فعالیت‌های خود چندان کم‌کار نبوده و ما بعد از ایام سوگواری برنامه‌های متعددی در دست داریم که به تدریج اجرا می‌شوند.»
آهنگساز بسیاری از قطعات خاطره‌انگیز تاریخ موسیقی ایران، از همان آغاز فعالیت ارکستر موسیقی ملی ایران، اهدافی را برای آن در نظر گرفت که حالا همچنان به آن پایبند است؛ مثل اینکه از حضور نوازندگان جوان در کنار نوازندگان پیشکسوت به عنوان سولیست استفاده کند. به همین خاطر است که هم «محمد اسماعیلی» در این ارکستر نواخته و هم «حبیب جدیری» با وجود سن کم، توانست به خوبی از عهده نواختن سولوی ویلون برآید: «قرار است در برنامه‌ی بعدی ارکستر، «ارسلان کامکار» به عنوان سولیست با ما همکاری داشته باشد و قطعه‌ی «به یاد جوانی» (که از ساخته‌های خود من برای ویلون و ارکستر است) را اجرا کند. همچنین سهراب کاشف -که جوانی بسیار مستعد و فارغ‌التحصیل رهبری ارکستر از وین است- قرار است به عنوان رهبر مهمان، ما را یاری کند و با ارکستر فعالیت داشته باشد. علاوه بر این، «فریدون شهبازیان» و «اسماعیل واثقی» هم از دیگر رهبران مهمانی هستند که ارکستر ملی را رهبری خواهند کرد.»
فرهاد فخرالدینی می‌گوید که از بسیاری از اهالی موسیقی خواسته تا برای بهتر شدن فعالیت‌های ارکستر، او را یاری کنند و به همین خاطر، اتفاقات مهمی در ارکستر در حال شکل‌گیری است؛ مثلاً اینکه تعدادی خواننده‌ی جوان قرار است از طریق این ارکستر معرفی شوند؛ اما آیا این خوانندگان می‌توانند موفقیت چهره‌هایی چون علیرضا قربانی و سالار عقیلی -که در ابتدا توسط ارکستر شناخته شدند- را تکرار کنند؟ رهبر پیشکسوت موسیقی ایرانی بسیار به این مسأله امیدوار است: «هم‌اکنون بسیاری از چهره‌های شناخته شده‌ی آواز مثل سالار عقیلی، محمد معتمدی، حمیدرضا نوربخش و دیگران با ما همکاری دارند و البته من امیدوارم بتوانم بار دیگر چهره‌های جدیدی را در آواز به موسیقی ایران معرفی کنم و در این میان، این امیدواری را دارم که این خوانندگان جوانی نیز که با ما همکاری دارند، بتوانند شایستگی‌های خود را به اثبات برسانند و در آینده خودشان جزو چهره‌های شاخص خوانندگی در ایران شوند.»
«فخرالدینی» می‌گوید که قرار است «سهراب کاشف» در برنامه‌ی ارکستر موسیقی ملی، قطعاتی از آهنگسازان نامی ایران چون دهلوی، حنانه، سعید شریفیان و همچنین چند قطعه از او را اجرا کند. اجرای قطعاتی از «همایون خرم» در سالروز درگذشت‌اش نیز از دیگر برنامه‌های ارکستر است. او اما در عین حال معتقد است که باید قطعاتی توسط خود ارکستر تولید شود و از همان ابتدای فعالیت‌های دوباره‌ی ارکستر از بسیاری از آهنگسازان دعوت کرد تا قطعاتی را برای این ارکستر بسازند؛ اتفاقی که حالا به نظر می‌رسد تا حد زیادی رخ داده است: «ارکستر موسیقی ملی متعلق به همه است. این ارکستر سال‌ها تعطیل بود و زمانی نیز این مسأله عنوان شد که یک ارکستر می‌تواند برای اجرای قطعات سمفونیک و همچنین قطعاتی که در زمینه‌ی موسیقی ملی نوشته شدهاند، کفایت کند. حالا اما ما هر دو چالش را پشت سر گذاشته‌ایم و همین يك اتفاق خوشايند براي موسيقي ماست: «اركستر سمفونيك تهران، سابقه‌اي 80 ساله دارد و بايد راهِ خودش را ادامه دهد. اگر اركستر موسيقي ملي وجود نداشت، شايد مي‌شد وظيفه‌ي اجراي قطعات اركسترالي كه در موسيقي ايران ساخته شده را به اين اركستر محول كرد؛ اما ما داراي اركستري بوده‌ايم -صرف‌نظر از اينكه چه كسي آن را راه‌اندازي كرد يا رهبرش بود- كه مي‌تواند اين وظيفه را به خوبي انجام دهد؛ به خصوص اینکه موسيقي ملي در ايران سال‌های طولانی است که فعالیت دارد.»
ارکستر موسیقی ملی قرار است 22 آذرماه با همراهی «سالار عقیلی» برنامه‌ای در تالار وحدت داشته باشد و بعد از آن نیز دوم و سوم دی‌ماه در کرج به اجرای برنامه بپردازد. بعد از آن هم 23 و 24 دی‌ماه در تالار وحدت تهران به رهبری «سهراب کاشف» برنامه‌ای دیگر اجرا کند. «فخرالدینی» امیدوار است که ارکستر بتواند در بسیاری از شهرستان‌ها کنسرت داشته باشد: «از آنجا که ارکستر تمرینات منظمی دارد، ما هیچ مشکلی برای اجرای کنسرت در شهرستان‌های مختلف نداریم و هر زمان که امکان آن به وجود آید، در این زمینه فعالیت خواهیم کرد. برنامه‌های بسیاری نیز برای اجرا در شهرستان‌ها داریم که البته بنیاد رودکی باید در این زمینه وارد عمل شود.»
او همچنين تاكيد دارد كه باید مشکلات مالی‌ای که هم‌اکنون ارکسترها با آن روبه‌رو هستند، مرتفع شود: «ما اگر كمي به موسيقي اهميت بدهيم، متوجه اين نكته خواهيم شد كه وجود هر دو اين اركسترها براي كشور ضروري است. اركستر سمفونيك آبروي موسيقي اركسترال در هر كشوري است و موسیقی ملي ما هم ریشه در گذشته دارد. موسيقي ما هويت ماست و ما به هيچ عنوان نمی‌توانیم نسبت به این مسائل بی‌اعتنا باشیم.»
او به یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که این روزها ارکسترهای دولتی (ملی و سمفونیک) با آن مواجه هستند، یعنی مشکل کمبود بودجه، اشاره دارد و در این باره می‌گوید: «به هر حال کمبود بودجه و مشکلات مالی خواه ناخواه تأثیر خود را بر جای خواهد گذاشت. من هم امیدوارم که این مسأله هرچه سریع‌تر مرتفع شود؛ اما واقعیت این است که ارکستر ملی از همان ابتدا با مهر و علاقه و با صمیمیتی خاص شکل گرفت و با همین نیرو است که به فعالیت‌هایش ادامه می‌دهد. البته این بدان معنا نیست که ما این انتظار را نداریم که مشکلات مالی حل نشود. در این صورت، بدون‌شک به فعالیت‌هایمان به شکل مستمرتری ادامه خواهیم داد.»
به گزارش موسیقی ما، به نظر می‌رسد حالا یکی از مهم‌ترین ایده‌هایی که از ابتدای فعالیت دوباره‌ی ارکستر داشته‌اید، عملی شده و نوازندگان ارکستر مستقل شدهاند؛ اتفاقی که «فخرالدینی» آن را مهم‌ترین دستاوردها برای ارکستر و برنامه‌های آن می‌داند: «نوازندگانی که هم‌اکنون مشغول ساز زدن در آن هستند، همگی دست‌چین شدهاند و از بهترین‌ها در نوع خودشان به شمار می‌‌روند. تمرینات نیز به صورت منظم و جدی انجام می‌شود و خوشبختانه ارکستر در وضعیت خوبی به سر می‌برد. من از همان ابتدای فعالیت‌های ارکستر به این مسأله اشاره داشتم که یک نوازنده نمی‌تواند در دو ارکستر فعالیت داشته باشد؛ منتها با مشکلات مالی‌ای مواجه بودیم که راه را برای ما دشوار می‌کرد؛ این مشکل هم‌اکنون مرتفع شده و ثمره‌ی این اتفاق حتماً برای ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک اتفاق خوبی خواهد بود و ضمن آنکه این دو ارکستر می‌توانند برنامه‌های مستقل خود را داشته باشند، از نظر کیفی نیز ارتقا پیدا خواهند کرد.»
او می‌گوید برخلاف آنچه تصور می‌شود، ظرفیت نوازندگان سازهای ملی بسیار بیش از آن چیزی است که تاکنون از آن استفاده شده است: «برای خود من هم جالب بود که این تعداد نوازنده‌ی خوب و قابل در موسیقی کشور وجود دارد. ما حالا نیروهای خودمان را از بهترین نوازنده‌ها انتخاب کرده‌ایم و من اطمینان دارم که به اندازه‌ای پتانسیل ما در نوازندگی زیاد است که می‌توان چندین ارکستر دیگر هم با حضور همین نوازنده‌ها تشکیل داد؛ به شرط آنکه برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای آنها انجام شود.»
نوازنده‌ها از طریق آزمون و با حساسیت‌های ویژه‌ای انتخاب شدهاند: «ما از طریق آزمون و با مشورت هیأت ژوری، بهترین‌ها را انتخاب کرده‌ایم و برای همین، این‌چنین با اطمینان می‌گویم که در حال حاضر ارکستر در بهترین وضعیت ممکن برای اجرای قطعات موسیقی است. ما از همان ابتدای فعالیت‌های ارکستر در دهه‌ی 70، یک هیأت ژوری متشکل از آقایان همایون رحیمیان، سیاوش ظهیرالدینی، کریم قربانی، رضا عالمی، زنده‌یاد علیرضا خورشیدفر به علاوه شهرام رکوعی و پورمعین (در سازهای بادی) داشتیم که با دقت و وسواس فراوانی، نوازنده‌ها را انتخاب می‌کردند و حالا همچنان این دوستان بدون احتساب یکی دو نفر با ما همراه هستند.»
ارکستر موسیقی ملی بعد از احیای مجدد، چندین برنامه اجرا کرده؛ اما از همان ابتدا اجرای منظم قطعات ارکستر به عنوان یک ایده‌ی مهم مطرح بود. حالا «فخرالدینی» همچنان امیدوار است که ارکستر بتواند برنامه‌های منظمی به صورت ماهیانه داشته باشد؛ هرچند که می‌گوید: «ارکستر از بعد از ادامه‌ی فعالیت‌های خود چندان کم‌کار نبوده و ما بعد از ایام سوگواری برنامه‌های متعددی در دست داریم که به تدریج اجرا می‌شوند.»
آهنگساز بسیاری از قطعات خاطره‌انگیز تاریخ موسیقی ایران، از همان آغاز فعالیت ارکستر موسیقی ملی ایران، اهدافی را برای آن در نظر گرفت که حالا همچنان به آن پایبند است؛ مثل اینکه از حضور نوازندگان جوان در کنار نوازندگان پیشکسوت به عنوان سولیست استفاده کند. به همین خاطر است که هم «محمد اسماعیلی» در این ارکستر نواخته و هم «حبیب جدیری» با وجود سن کم، توانست به خوبی از عهده نواختن سولوی ویلون برآید: «قرار است در برنامه‌ی بعدی ارکستر، «ارسلان کامکار» به عنوان سولیست با ما همکاری داشته باشد و قطعه‌ی «به یاد جوانی» (که از ساخته‌های خود من برای ویلون و ارکستر است) را اجرا کند. همچنین سهراب کاشف -که جوانی بسیار مستعد و فارغ‌التحصیل رهبری ارکستر از وین است- قرار است به عنوان رهبر مهمان، ما را یاری کند و با ارکستر فعالیت داشته باشد. علاوه بر این، «فریدون شهبازیان» و «اسماعیل واثقی» هم از دیگر رهبران مهمانی هستند که ارکستر ملی را رهبری خواهند کرد.»
فرهاد فخرالدینی می‌گوید که از بسیاری از اهالی موسیقی خواسته تا برای بهتر شدن فعالیت‌های ارکستر، او را یاری کنند و به همین خاطر، اتفاقات مهمی در ارکستر در حال شکل‌گیری است؛ مثلاً اینکه تعدادی خواننده‌ی جوان قرار است از طریق این ارکستر معرفی شوند؛ اما آیا این خوانندگان می‌توانند موفقیت چهره‌هایی چون علیرضا قربانی و سالار عقیلی -که در ابتدا توسط ارکستر شناخته شدند- را تکرار کنند؟ رهبر پیشکسوت موسیقی ایرانی بسیار به این مسأله امیدوار است: «هم‌اکنون بسیاری از چهره‌های شناخته شده‌ی آواز مثل سالار عقیلی، محمد معتمدی، حمیدرضا نوربخش و دیگران با ما همکاری دارند و البته من امیدوارم بتوانم بار دیگر چهره‌های جدیدی را در آواز به موسیقی ایران معرفی کنم و در این میان، این امیدواری را دارم که این خوانندگان جوانی نیز که با ما همکاری دارند، بتوانند شایستگی‌های خود را به اثبات برسانند و در آینده خودشان جزو چهره‌های شاخص خوانندگی در ایران شوند.»
«فخرالدینی» می‌گوید که قرار است «سهراب کاشف» در برنامه‌ی ارکستر موسیقی ملی، قطعاتی از آهنگسازان نامی ایران چون دهلوی، حنانه، سعید شریفیان و همچنین چند قطعه از او را اجرا کند. اجرای قطعاتی از «همایون خرم» در سالروز درگذشت‌اش نیز از دیگر برنامه‌های ارکستر است. او اما در عین حال معتقد است که باید قطعاتی توسط خود ارکستر تولید شود و از همان ابتدای فعالیت‌های دوباره‌ی ارکستر از بسیاری از آهنگسازان دعوت کرد تا قطعاتی را برای این ارکستر بسازند؛ اتفاقی که حالا به نظر می‌رسد تا حد زیادی رخ داده است: «ارکستر موسیقی ملی متعلق به همه است. این ارکستر سال‌ها تعطیل بود و زمانی نیز این مسأله عنوان شد که یک ارکستر می‌تواند برای اجرای قطعات سمفونیک و همچنین قطعاتی که در زمینه‌ی موسیقی ملی نوشته شدهاند، کفایت کند. حالا اما ما هر دو چالش را پشت سر گذاشته‌ایم و همین يك اتفاق خوشايند براي موسيقي ماست: «اركستر سمفونيك تهران، سابقه‌اي 80 ساله دارد و بايد راهِ خودش را ادامه دهد. اگر اركستر موسيقي ملي وجود نداشت، شايد مي‌شد وظيفه‌ي اجراي قطعات اركسترالي كه در موسيقي ايران ساخته شده را به اين اركستر محول كرد؛ اما ما داراي اركستري بوده‌ايم -صرف‌نظر از اينكه چه كسي آن را راه‌اندازي كرد يا رهبرش بود- كه مي‌تواند اين وظيفه را به خوبي انجام دهد؛ به خصوص اینکه موسيقي ملي در ايران سال‌های طولانی است که فعالیت دارد.»
ارکستر موسیقی ملی قرار است 22 آذرماه با همراهی «سالار عقیلی» برنامه‌ای در تالار وحدت داشته باشد و بعد از آن نیز دوم و سوم دی‌ماه در کرج به اجرای برنامه بپردازد. بعد از آن هم 23 و 24 دی‌ماه در تالار وحدت تهران به رهبری «سهراب کاشف» برنامه‌ای دیگر اجرا کند. «فخرالدینی» امیدوار است که ارکستر بتواند در بسیاری از شهرستان‌ها کنسرت داشته باشد: «از آنجا که ارکستر تمرینات منظمی دارد، ما هیچ مشکلی برای اجرای کنسرت در شهرستان‌های مختلف نداریم و هر زمان که امکان آن به وجود آید، در این زمینه فعالیت خواهیم کرد. برنامه‌های بسیاری نیز برای اجرا در شهرستان‌ها داریم که البته بنیاد رودکی باید در این زمینه وارد عمل شود.»
او همچنين تاكيد دارد كه باید مشکلات مالی‌ای که هم‌اکنون ارکسترها با آن روبه‌رو هستند، مرتفع شود: «ما اگر كمي به موسيقي اهميت بدهيم، متوجه اين نكته خواهيم شد كه وجود هر دو اين اركسترها براي كشور ضروري است. اركستر سمفونيك آبروي موسيقي اركسترال در هر كشوري است و موسیقی ملي ما هم ریشه در گذشته دارد. موسيقي ما هويت ماست و ما به هيچ عنوان نمی‌توانیم نسبت به این مسائل بی‌اعتنا باشیم.»
او به یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که این روزها ارکسترهای دولتی (ملی و سمفونیک) با آن مواجه هستند، یعنی مشکل کمبود بودجه، اشاره دارد و در این باره می‌گوید: «به هر حال کمبود بودجه و مشکلات مالی خواه ناخواه تأثیر خود را بر جای خواهد گذاشت. من هم امیدوارم که این مسأله هرچه سریع‌تر مرتفع شود؛ اما واقعیت این است که ارکستر ملی از همان ابتدا با مهر و علاقه و با صمیمیتی خاص شکل گرفت و با همین نیرو است که به فعالیت‌هایش ادامه می‌دهد. البته این بدان معنا نیست که ما این انتظار را نداریم که مشکلات مالی حل نشود. در این صورت، بدون‌شک به فعالیت‌هایمان به شکل مستمرتری ادامه خواهیم داد.»
گزارش خطا
آخرین اخبار