اصرار اردوغان و انکار پوتین برای دیدار دوجانبه

سایه اقدام آنکارا در ساقط کردن جنگنده سوخو 24 روسیه هنوز بر روابط دو کشور سنگینی می کند، اما «رجب طیب اردوغان»رئیس جمهوری ترکیه امیدوار است بتواند در حاشیه نشست آب و هوا در پاریس با همتای روسی خود دیدار کند، که به نظر نمی رسد با پاسخ مثبت کرملین مواجه شود.

به گزارش ایرنا، اردوغان که قرار است امروز(دوشنبه) در نشست جهانی تغییرات اقلیمی در پاریس شرکت کند با استفاده از این فرصت تاکنون چندین بار درخواست ملاقات را با همتای روس خود مطرح کرده است.

سه شنبه هفته گذشته (سوم آذر) جنگنده های اف 16 نیروی هوایی ترکیه جنگنده سوخو 24 روسیه را که در حال عملیات علیه تروریست ها در شمال سوریه و نزدیکی مرزهای ترکیه بود، با ادعای اینکه حریم هوایی این کشور را نقض کرده و به رغم 10 بار هشدار به نقض حریم هوایی ترکیه ادامه داده است، این جنگنده را سرنگون کردند.

مسکو با رد این اعلام آنکارا که هواپیمای روسی وارد حریم هوایی ترکیه شده است، براساس اسناد و مدارک ارائه شده تاکید می کند، جنگنده ترکیه ای برای ساقط کردن هواپیمای روسی به حریم هوایی سوریه تجاوز کرده و جنگنده در حال بمباران تاسیسات نفتی داعش را هدف قرار داده است.

«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه در نخستین واکنش به این اقدام، ترکیه را هدف انتقادهای خود قرار داد و گفت: در حالی که ما فداکارانه در حال مبارزه با تروریست های بین المللی هستیم، همدستان تروریست ها از پشت به روسیه خنجر زدند.

آنکارا پس از این رخداد هدف موجی از تحریم های اقتصادی و اجتماعی روسیه از جمله قطع کامل روابط نظامی دو کشور، لغو نظام سفر بدون روادید، قطع تدریجی واردات از ترکیه، توقف سفر گردشگران روسی به آن کشور و توقف طرح سرمایه گذاری روسیه به ارزش حدود 20 میلیارد دلار قرار گرفته است و تلاش می کند از آسیب دیدن بیشتر روابط دو کشور بکاهد.

در نخستین اقدام پس از ساقط کردن هواپیمای روسی، مسکو دو نشست نهایی شده وزیران خارجه در استانبول و مذاکرات سران در سن پترزبورگ روسیه را با دستور کار برنامه ریزی برای افزایش روابط اقتصادی از سطح 30 میلیارد دلار کنونی به 100 میلیارد دلار تا سال 2025 لغو کرد.

پس از این اقدام روسیه، ترکیه ضمن اعلام آمادگی برای مذاکره وزیران خارجه دو کشور در یک پایتخت اروپایی، شهر بلگراد را پیشنهاد داد که با پاسخ منفی روسیه مواجه شد.

این اقدام های دیپلماتیک نتوانست آنکارا را به تغییر دیدگاه خود برای دلجویی از مسکو وادار کند و «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه آشکارا خواستار عذرخواهی ترکیه شد. اما وقتی با واکنش تند همتای ترک خود مواجه شد که گفت « آنان باید برای دلجویی اقدام کنند که وارد حریم هوایی کشور ما شدند»، مسکو تحریم های سختی را علیه آنکارا وضع کرد که تاکنون در تاریخ روسیه پس از فروپاشی شوروی سابق در سال 1991 علیه یک کشور دیگر حتی در برابر اوکراین و گرجستان که با آنان تنش نظامی داشت بی سابقه بوده است.

هر چند اردوغان هنوز عذرخواهی نکرده، اما برای نرم نشان دادن در موضع ضد روسی آنکارا گفته که از اقدام صورت گرفته غمگین است و خلبانان ترک طبق دستور عمل کرده اند.

از سوی دیگر رئیس جمهوری ترکیه پنجشنبه گذشته و دو روز پس از سقوط هواپیمای روسی در مصاحبه با سی ان ان اعلام کرد که تماس من برای مذاکره تلفنی با پوتین بی پاسخ مانده است.

بی پاسخ ماندن این تلاش اردوغان، نشان می دهد مسکو برای حفظ جایگاه جهانی خود نخست دریافت پوزش را در دستور کار دارد و سپس در باره مذاکره تصمیم گیری خواهد کرد و شاید آنکارا در صدد ارائه پیام پوزش به مسکو در نشست پاریس و در جریان دیدار سران باشد.

اردوغان با وجود رد درخواست قبلی خود برای دیدار با پوتین در پاریس، شنبه گذشته با طرح مجدد آن گفت: به روسیه می گوئیم این مساله را در قالب مرزهای خود گفت و گو و حل کنیم و اجازه ندهیم ابعاد مختلف روابط دو کشور ضرر ببیند و هیچکس را نیز از این وضع خوشحال نکنیم که امیدوارم این نشست (پاریس) را به فرصتی برای گفت وگو تبدیل کنیم.

اردوغان تصریح کرد: ترکیه نمی خواهد شاهد بزرگ شدن مساله کنونی و تبدیل شدن آن به یک موضوع فرسایشی در روابط باشد و می خواهیم طرف ها با یک رویکرد مثبت به مساله نگاه کنند. 

او با تکرار ادعاهای خود درباره همکاری نظامی سوریه و روسیه علیه تروریست ها به ویژه داعش، گفت: ترکیه نمی تواند شاهد تکرار موارد نقض حریم هوایی خود باشد و در چنین صورت حرمت حریم از بین رفته و حق حاکمیت این کشور نقض می شود.

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی رئیس جمهوری روسیه هم با اشاره به تیرگی روابط این کشور و ترکیه گفته است که «هیچ گونه گفت و گو و مذاکره ای میان آنکارا و مسکو صورت نمی گیرد.» 

سخنگوی کاخ کرملین در مورد اظهارات رئیس جمهوری ترکیه که اقدام وی برای تماس تلفنی با پوتین بی پاسخ مانده است، گفت: اردوغان هشت ساعت پس از حادثه سرنگونی هواپیمای سوخو-24 سعی کرد با رئیس جمهوری روسیه تماس بگیرد. 

پسکوف افزود: در باره این درخواست تماس تلفنی به پوتین گزارش داده شد. اما تاکنون هیچ تماسی بین سران در مورد حادثه هواپیمای نظامی حاصل نشده است.

اکنون همه منتظر تصمیم پوتین هستند که پس از دو ماه سرکوب مداوم تروریست های ضد سوری به ویژه داعش و نابودی شش هزار هدف تروریست ها، در برابر معادله دو وجهی درخواست مداوم ملاقات توسط اردوغان و نخستین ضربه وارد شده به نیروی هوا فضای خود در سوریه توسط غیرتروریست ها و کشته شدن یک خلبان آن چه واکنشی خواهد داشت.

بر اساس اطلاعات مستند، هفت کشور اردوگاه ضد سوری و رژیم صهیونیستی از پنج سال پیش با هدف سرنگونی حکومت «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه ، برنامه جذب و اعزام تروریست های افراطی را از سراسر جهان به سوریه و همچنین سازماندهی و تقویت گروه های تروریستی از جمله جبهه النصره و داعش آغاز کردند. براساس گزارش سازمان امنیت فدرال روسیه، اکنون 30 هزار تروریست خارجی از 100 کشور در صفوف تروریست ها در عراق و سوریه می جنگند.