در گفتوگو با تخت‌روانچي، معاون وزير خارجه مطرح شد
سفر به اروپا در روزهاي پسابرجام و بحران در خاورميانه، حسن روحاني را در صدر اخبار بين‌المللي در سه روز آتي قرار خواهد داد. رييس‌جمهور ايران پس از يك دهه براي انجام سفرهايي دوجانبه به ايتاليا و فرانسه مي‌رود و اين در حالي است كه ايران در حال تجربه فرصت‌هاي بين‌المللي جديد و مواجهه با درخواست كمك‌هاي فراوان در پرونده‌هاي منطقه‌اي از سوي قدرت‌هايي است كه تا پيش از توافق هسته‌اي، برنامه هسته‌اي ايران را بهانه‌اي براي دور نگه داشتن آن از صحنه‌هاي بين‌المللي قرار داده بودند. مجيد تخت‌روانچي، معاون اروپا و امريكاي وزارت امور خارجه در گفت‌وگويي كوتاه با «اعتماد» با اشاره به اينكه پس از برجام، ايران و اروپا در حال تجربه روزهاي جديدي هستند تاكيد كرد كه اين روابط بايد بر مبناي احترام متقابل و از موضع برابر باشد. متن اين گفت‌وگوي كوتاه به شرح زير است:
امروز شاهد نخستين سفر اروپايي رييس‌جمهور به ايتاليا و سپس فرانسه هستيم. اهميت سياسي و اقتصادي اين سفر در روزهاي پسابرجام به چه مسائلي محدود مي‌شود؟ آيا مي‌توانيم انتظار گشايش سياسي عملي و نه صرفا گفتوگوهاي تشريفاتي در اين سفر را داشته باشيم؟
بعد از برجام روابط ايران و اروپا در آستانه ورود به مرحله جديدي است. اين روابط بر مبناي احترام متقابل و از موضع برابر و عدم دخالت در امور يكديگر شكل مي‌گيرد. در طول سال‌هايي كه تحريم‌هاي ظالمانه و غيرقانوني عليه كشورمان وضع شد لطمات زيادي به روابط تجاري و بازرگاني دو طرف وارد شد. در حقيقت امريكا سردمدار تحميل اين تحريم‌ها بود و اروپايي‌ها نيز خواسته يا ناخواسته به آن پيوستند و عمدتا اين اروپا بود كه از اعمال تحريم‌ها ضربه ديد زيرا امريكا كه عملا رابطه تجاري با ايران نداشت. اين مربوط به گذشته است. ما فكر مي‌كنيم كه برجام مي‌تواند زمينه تعاملات اقتصادي بين ايران و اروپا را گسترش دهد. ايران ظرفيت بسيار بالايي براي كار اقتصادي با دنيا دارد. سرزمين پهناور و غني، جمعيت جوان و با استعداد و تحصيلكرده، موقعيت استراتژيك و كشوري با ثبات؛ همه اينها عواملي است كه انگيزه بسيار بالايي به طرف‌هاي تجاري ما براي فعاليت‌هاي اقتصادي با ايران مي‌دهد. از سوي ديگر ما در برخي حوزه‌ها نياز به سرمايه‌گذاري خارجي داريم كه حتما بايد با انتقال فناوري همراه باشد. وضعيت اقتصادي امروز ايران با سال‌هاي قبل متفاوت است. ما اكنون نمي‌خواهيم صرفا وارد‌كننده كالاهاي خارجي به ويژه كالاهاي مصرفي باشيم. لذا تاكيد داريم كه در كنار سرمايه‌گذاري خارجي بايد فناوري‌هاي جديد نيز به كشور وارد شود. نكته ديگر مشاركت شركت‌هاي خارجي با شركت‌هاي داخلي در توليد محصولاتي است كه قابليت صادرات به كشورهاي ديگر را نيز دارد. به عبارت ديگر ما اين توانايي را در شركت‌هاي خود مي‌بينيم كه با مشاركت شركت‌هاي خارجي محصولات با كيفيت بالا توليد كنند تا قابل رقابت در سطح جهاني باشد. همه اينها زمينه‌هاي كار اقتصادي بيشتر بين ايران و اروپا است كه در نتيجه آن هر دو طرف از اين نوع تعامل بهره مند خواهند شد. نكته‌اي كه ضروري است اينجا مورد تاكيد قرار دهم اين است كه در عين اينكه نسبت به اهميت روابط اقتصادي با ديگر كشورها آگاهي داريم، ما بايد اقتصاد خودمان را از داخل سر و سامان بدهيم. به عبارت ديگر چنانچه اقتصاد ما سرحال بوده و از بنيه داخلي قوي برخوردار باشد، همان‌گونه كه از آن به عنوان اقتصاد مقاومتي ياد مي‌شود، عنصر روابط اقتصادي خارجي مي‌تواند كمك‌كننده باشد در غير اين صورت چنانچه پايه‌هاي اقتصادي كشور از داخل مستحكم نباشد نمي‌توان اميد داشت كه همكاري اقتصادي با ديگر كشورها تاثير چنداني بر بهبود وضعيت اقتصادي كشور داشته باشد.
روابط ايران و اروپا در دوران پسابرجام منحصر به حوزه اقتصادي نيست بلكه دو طرف علاقه‌مندند در حوزه‌هاي ديگر دوجانبه نيز گسترده‌تر كار كنند. همكاري‌هاي ايران و اروپا در حوزه مسائل منطقه‌اي نيز از زمينه‌هاي مهم همكاري دو طرف است. الان همه بازيگران مهم بين‌المللي اذعان دارند كه ايران بخشي از راه‌حل معضلات منطقه‌اي است و بدون ايران نمي‌توان راه‌حل عملي و با دوام براي اين معضلات يافت. همان‌هايي كه قبلا ايران را به عنوان بخشي از مشكلات منطقه‌اي معرفي مي‌كردند اكنون اصرار دارند كه ايران نقش خود را در يافتن راه‌حل‌ها ايفا كند. سفر رييس‌جمهور محترم به اروپا فرصت مغتنمي براي دو طرف است تا با انجام گفتوگوهاي محتوايي و دقيق درباره همه اين موضوعات تبادل نظر كرده و به راه‌حل‌هاي عملي برسيم. مسائل مورد علاقه طرفين آنقدر زياد و متنوع است كه بايد از كوچك‌ترين فرصت براي تبادل نظر استفاده كرد. لذا ما به دنبال گفتوگوهاي تشريفاتي نيستيم و هر دو طرف اعتقاد دارند كه بايد از فرصت‌ها براي تعميق روابط در همه زمينه بهره جست. در اين شرايط ديگر جايي براي گفتوگوهاي تشريفاتي و بي‌ثمر باقي نمي‌ماند.
مهم‌ترين چالش‌هاي پيش روي روابط ايران و اروپا در روزهاي پسابرجام به چه مسائلي محدود مي‌شود؟
ايران و اروپا در برخي حوزه‌ها مانند گسترش روابط اقتصادي و مبارزه با پديده داعش و افراطي‌گري علاقه‌مند به همكاري هستند. در عين حال حوزه‌هايي نيز وجود دارد كه درباره آنها اختلاف نظر داريم. لذا در دوره جديد روابط، لزوما ما درباره همه موضوعات نظرات يكسان نداريم. سال‌ها بي‌اعتمادي بين دو طرف وجود داشته است. يك نمونه آن حمايت اروپا از تحريم‌هاي ظالمانه عليه ملت ايران است. اين بي‌اعتمادي يك شبه از ميان نخواهد رفت. لذا عنصر زمان مهم است. البته ما نگاه‌مان رو به آينده است و معتقد به گسترش همكاري‌ها با اروپا در چارچوب اصولي كه قبلا عرض كردم هستيم. البته اين بستگي به طرف مقابل نيز دارد كه آيا مايل است به‌دور از سياست‌هاي گذشته صفحه جديدي در روابط با ايران بگشايد. اگر اروپا به دنبال روابط سالم و از موضع برابر با ما است مطمئنا شريك قابل اطميناني خواهيم بود. در شرايط سيال موجود بين‌المللي، ايران و اروپا علاوه بر گسترش روابط اقتصادي مي‌توانند همكاري‌هاي خوب و مفيدي در جهت برقراري صلح و ثبات در منطقه داشته باشند.
ايران و اروپا در مسائل منطقه‌اي اختلاف‌هاي بسيار پررنگي با هم دارند و در چند سال گذشته هم شاهد همكاري‌هاي سياسي پررنگ كشورهاي اروپايي با برخي رقباي منطقه‌اي ايران در خاورميانه بوده‌ايم. در چنين فضايي ايران چگونه مي‌تواند توازن قوا را در رابطه با كشورهايي اروپايي در بحث‌هاي منطقه‌اي احيا سازد؟
ايران و اروپا در برخي حوزه‌ها ازجمله در برخي مسائل منطقه‌اي اختلاف نظر دارند. ما خيلي به اين موضوع فكر نمي‌كنيم كه روابط اروپا با كشورهاي اين منطقه تا چه حد پررنگ است. البته سياست‌هاي حمايت‌گرايانه برخي كشورهاي اروپايي نسبت به تجاوزات در منطقه را رصد و با اروپايي‌ها در اين زمينه گفتوگو مي‌كنيم. ما خواهان گسترش روابط با همه همسايگان‌مان و كشورهاي اروپايي هستيم و فكر مي‌كنيم اروپايي‌ها هم به اين نقطه رسيده‌اند كه ايران يك كشور با‌ثبات در خاورميانه و يك عنصر بي‌بديل در برقراري صلح و ثبات منطقه‌اي است. لذا بحث ايجاد توازن قوا در بحث‌هاي منطقه‌اي توسط ايران موضوعيت ندارد. شما مطمئن باشيد اگر نفوذ ايران در منطقه مطرح نبود و اگر قدرت‌ها مي‌توانستند بدون مشاركت ايران كارها را جلو ببرند هيچگاه بر اهميت نقش كليدي ايران در منطقه تاكيد نمي‌كردند.
منبع: روزنامه اعتماد
آخرین اخبار
