بازتاب «روز تصویب» در اظهارات مقامات عالی رتبه غربی

مقامات عالی رتبه گروه 1+5 با اذعان به پایبندی به تعهدات هسته ای خود، «روز تصویب» برجام در مجلس شورای اسلامی را نقطه عطف و گامی مهم رو به جلو دانسته و تصریح کردند که لغو آتی تحریم ها با مدرن سازی راکتور اراک و نظارت بی سابقه برنامه هسته ای ایران اجرا خواهد شد.

به گزارش ایرنا، باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا، «ژاکوب لو» وزیر خزانه داری و «ارنست مونیز» وزیر انرژی این کشور و «فیلیپ هاموند» وزیر خارجه انگلیس، مقامات عالی رتبه گروه 1+5 هستند که اندکی بعد از اعلام خبر تصویب برجام از سوی قانون گذاران ایران در این باره سخن گفتند. 

همچنین محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان و «فدریکا موگرینی» هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه مشترکی در این باره به طور رسمی اظهار نظر کردند.

باراک اوباما در بیانیه کاخ سفید نوشت: بدین این وسیله دستور می دهم همه اقدام های لازم برای اجرایی کردن تعهدات ایالات متحده در خصوص لغو تحریم های ایران انجام شود. من به روسای همه اداره ها و سازمان های اجرایی مرتبط با آمریکا دستور دادم تا طبق قانون آمریکا، کسب آمادگی برای اجرای تعهدات آمریکا در چارچوب برجام، شامل لغو تحریم های هسته ای را آغاز کنند. 

افزون بر این، به منظور تضمین انجام کامل تعهدات از سوی ایران و نیز هر یک از طرف ها، ما پایبندی ایران به تعهداتش را از نزدیک رصد خواهیم کرد، با آژانس بین المللی انرژی اتمی و سایر طرف های برجام نیز همکاری تنگاتنگی خواهیم داشت.

رئیس جمهوری آمریکا همچنین گفت: من از این گام مهم رو به جلو استقبال می کنم و اکنون، همراه با شرکای مان باید بر وظیفه حساس و مهم اجرای کامل این برنامه جامع که برای رفع نگرانی های ما درباره برنامه هسته ای ایران است، تمرکز کنیم.

جان کری نیز در بیانیه جداگانه خود در تایید سخنان رئیس جمهوری آمریکا، از «روز تصویب» استقبال کرد و با اشاره به تایید پایبندی کشورمان به تمامی تعهدات خود در برجام در آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی نوشت: ایران همچنین به آژانس اطلاع داده که قصد دارد پروتکل الحاقی را به صورت موقت اجرا کند. ایران تمام اقدامات لازم مندرج در برجام را برای تحدید برنامه هسته ای خود و اطمینان بخشی در مورد صلح آمیز بودن آن را از این پس آغاز خواهد کرد. 

این اقدامات شامل اعمال تغییرات مهمی در رآکتور «اراک»، کاهش اساسی توانایی غنی سازی اورانیوم و همچنین کاهش حجم ذخایر اورانیوم غنی شده و فراهم کردن دسترسی بیشتر آژانس به تاسیسات هسته ای اعلامی ایران و نظارت مستمر بر آنها است.

«فیلیپ هاموند» وزیر امور خارجه انگلیس نیز بعد از تصویب برجام طی بیانیه ای، «روز تصویب» را «روز مهمی برای اجرای توافق هسته ای با ایران و یک توافق تاریخی و نقطه اوج یک دهه مذاکرات انگلیس و شرکایش با ایران» خواند.

هاموند که اول شهریور ماه سالجاری با حضور در تهران سفارتخانه این کشور را بازگشایی کرد، درباره برجام تاکید کرد: با این توافق منطقه امن تری ایجاد خواهد شد و در عین حال در پی لغو تدریجی تحریم ها، فرصت هایی برای تعامل ایران با جامعه جهانی فراهم می شود.

«ژاکوب لو» وزیر خزانه داری آمریکا نیز در بیانیه ای اعلام کرد: تمامی طرف های حاضر، کسب آمادگی برای عمل به تعهدات خود را آغاز می کنند. 

وی با تاکید بر اینکه « ایالات متحده کاملا می خواهد تعهدات خود را اجرا کند»، روز آغاز اجرای مفاد توافق وین موسوم به «روز تصویب» را «نقطه عطف مهمی» دانست و در عین حال تصریح کرد: اما در این مرحله هیچ تحریمی لغو نمی شود و فقط تخفیف های محدودی که تا به حال بر اساس «برنامه اقدام مشترک نوامبر 2013» ، ارائه شده اند، جاری خواهند بود. 

تمامی اقداماتی که قبل از «روز تصویب» قابل تحریم شدن بودند، امروز نیز همچنان قابل تحریم شدن هستند. فقط به مجرد «روز اجرا» و زمانی که بازرسان بین المللی با راستی آزمایی تایید کنند ایران تمامی تعهدات خود را بر اساس «برجام» کاملا انجام داده است، تحریم های هسته ای که به صراحت از آنها نام برده شده است، لغو خواهند شد.

وی همچنین افزود: ما قبل از «روز اجرا» راهنمایی تهیه خواهیم کرد که تغییرات تحریم های آمریکا (علیه) ایران را به روشنی توضیح می دهد. در حالی که وزارت خزانه داری و سایر (دستگاه های) دولت آمریکا رسما آمادگی خود را اعلام می کنیم.

«ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا که در مراحل کلیدی مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 طی 2 سال اخیر حضور داشت، در بیانیه جداگانه خود از اجرای پروژه «مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک» خبر داد و در این باره افزود: بر اساس برجام، یکی از اقداماتی که ایران باید انجام دهد این است که راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک خود را بازطراحی و قلب راکتور را خارج کند و آن را به گونه ای غیرعملیاتی تحویل دهد.

وزیر انرژی آمریکا همچنین اظهار داشت: «کارشناسان هسته ای وزارت انرژی، اقدامات آمریکا را راهبری خواهند کرد تا به همراه شرکای گروه 1+5 و ایران، راکتور اراک به گونه ای کارآمد مدرن سازی شود تا هرگونه منبع بالقوه دستیابی به ماده هسته ای با درجه نظامی از بین برود.»

مونیز اضافه کرد: « بیانیه هدف » که امروز بین ایالات متحده، چین و ایران تصویب شد، وزارت انرژی ایالات متحده و نهاد انرژی اتمی جمهوری خلق چین را به عنوان روسای مشترک کارگروه گروه 1+5 و اتحادیه اروپا تعیین کرد که طی هفته های آتی برای بحث و گفت و گو درباره مسائل اساسی با یکدیگر دیدار خواهند کرد.

وزیر انرژی آمریکا اظهار داشت: همان طور که ما به «روز اجرا» که نقطه عطف دیگری در ذیل برجام خواهد بود، نزدیک می شویم؛ متخصصان وزارت انرژی که در مسائل مربوط به چرخه سوخت هسته ای، پادمان های هسته ای، ایمنی و مواد هسته ای خبره هستند، فراخوانده خواهند شد تا برای حصول اطمینان از پایبندی ایران به تعهدات خود در برجام کمک کنند.

جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 (اعضای دائم شورای امنیت) پس از دو سال مذاکره فشرده برای حل و فصل مناقشه ای که غرب بر سر برنامه هسته ای همواره صلح آمیز کشورمان به راه انداخته است، روز 23 تیرماه سال جاری (14 ژوییه) در شهر «وین» پایتخت اتریش به توافق هسته ای دست یافتند و اعلام کردند که اقدامات مورد توافق طرفین در قالب «برنامه جامع اقدام مشترک» (Joint Comprehensive plan of Action) موسوم به «برجام» به صورت گام به گام اجرا خواهد شد. 

در پی آن، قانون گذاران ایران و آمریکا، برجام را در پایتخت های خود بررسی و آغاز روند اجرای آن را تصویب کردند. 

این دستاورد دیپلماتیک، روز 18 اکتبر/26 مهرماه بعد از رایزنی ها و بحث و گفت و گوهای کارشناسی طولانی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. پیش از آن نیز کنگره ایالات متحده مفاد این توافق را تصویب کرده بود. به این ترتیب، روز یکشنبه که به طور رسمی از آن با عنوان «روز تصویب» (Adoption Day)، یاد می کنند، برجام «لازم اجرا» شد. 

اکنون آمریکا و شرکای آن در گروه 1+5 کسب آمادگی برای انجام تعهدات خود با محور لغو تحریم های ایران را آغاز می کنند تا بعد از «روز اجرا»، در روندی گام به گام و به طور متقابل با ایران، تعهدات خود را در برجام اجرا کنند.