زمزمه تعطیلی پنجشنبه‌ها در قم

صدای اذان که از بلندگو پخش شد، یکی یکی کلید‌ها توی قفل در اتاق‌ها جا گرفت. به مدت نیم ساعت تعطیل است. جمله‌ای با خط خوش نستعلیق که روی در خودنمایی می‌کند. ارباب رجوع پشت در منتظر است تا نماز جماعت تمام شود. ساعت حدود ۱۳ و ۳۰ دقیقه را نشان می‌دهد اما هنوز خبری از مسئول مربوطه نیست.

به گزارش تابناک، بعد هم صدای گام‌های چند نفر از راهرو شنیده می‌شود. مرد به این امید که کارش راه می‌افتد از روی صندلی بلند می‌شود. این پا و آن پا می‌کند تا یکی از همین‌ها در اتاق را باز کند. مدتی خودش را با پرونده‌اش مشغول می‌کند تا بالاخره در اتاق باز می‌شود. در می‌زند و اجازه ورود می‌گیرد و پرونده را در مقابل کارمند قرار می‌دهد.

کارمند بعد از بررسی پرونده می‌گوید ساعت اداری تمام شده و فرصت کافی برای رسیدگی ندارد. فردا اول وقت برای پیگیری مراجعه کنید. از مرد اصرار که نمی‌توانم دوباره فردا بیایم و از کارمند هم انکار که وقت اداری به اتمام رسیده است.

 این مشکلات ارباب رجوع و کارمندان اداره‌های دولتی موجب شده، طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها دوباره به جریان بیفتد. پیش‌تر‌ها در سال ۹۱ نظرسنجی در سایت استانداری قم درباره تعطیلی روزهای پنجشنبه صورت گرفته بود که با ۹۲ درصد رأی موافق مردم و کارمندان مواجه شده بود.

    

در نظرسنجی استانداری قم از کاربران سؤال شده بود: «با توجه به جمیع شرایط، آیا تعطیلی روزهای پنجشنبه در استان قم را به مصلحت می‌دانید؟». برای این سؤال گزینه‌های «بله موافقم»، «خیر موافق نیستم»، «با اجرای آزمایشی موافقم» و «فرقی نمی‌کند» برای انتخاب دلخواه شرکت‌ کنندگان در نظر گرفته شده بود که با این وجود این نظرسنجی هم نتوانست کاری از پیش ببرد و هر بار این بحث از دستور کار شورای برنامه ریزی استان خارج شد.

اما در دومین جلسه شورای برنامه ریزی، احمد امیرآبادی نماینده قم در مجلس شورای اسلامی، بار دیگر این موضوع را به عنوان مطالبه مردم قم مطرح کرده و گفته است که با توجه به این‌که قم یک استان زائرپذیر است و میلیون‌ها نفر در طول سال به این شهر مسافرت می‌کنند، با انجام کار کار‌شناسی دقیق و از این نظر که این مسأله تا چه اندازه می‌تواند سبب رفاه حال شهروندان و زائران شود قابل بررسی است.

به گفته امیرآبادی فراهانی اگر زمان کاری ادارات تا ساعت ۱۶ باشد مردم می‌توانند در ساعات مشخصی عصر‌ها هم برای پیگیری کارهای خود مراجعه کنند، در این مدت کارمندان نیز پس از استراحت یک ساعته می‌توانند با انرژی بیشتری به محیط کار خود برگردند.

وی افزود: در رابطه با بحث هزینه‌های نگهداری ادارات که پنجشنبه چه اندازه مراجعه مردمی وجود دارد، همچنین در بحث مصرف انرژی و منابع دیگری که برای ادارات استفاده می‌شود، موضوع باید مورد بررسی مجدد قرار گیرد.

نماینده قم در مجلس در عین حال با تعطیلی بانک‌ها در روز پنجشنبه مخالفت کرد و گفت: تعطیلی بانک‌ها اقتصاد و بازار و تجارت را تحت الشعاع قرار می‌دهد اما در اداراتی که مراجعه مردمی کمتری دارند با انجام کار کار‌شناسی می‌توان در ‌‌‌نهایت به راهکاری مناسب رسید.

امیرآبادی اظهار داشت: شورای برنامه‌ریزی استان باید کمیته‌ای برای پیگیری این موضوع تعیین کند، در صورتی که منفعت این طرح بیش از ضرر آن است می‌توان برخی ادارات استان را روزهای پنجشنبه تعطیل کرد.

نماینده قم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به نظر نمایندگان استان برای تعطیلی پنجشنبه‌ها عنوان کرد: با انجام کار کار‌شناسی با این طرح موافقیم.

وی معتقد است استان قم به دلیل زائرپذیری و مسائل زیست محیطی می‌تواند مشمول تعطیلی روزهای پنجشنبه شود، در این صورت ساعت کاری ادارات می‌تواند افزایش یابد که متعاقب آن بهره‌وری کاری بالا می‌رود.

کارمند یکی از ادارات دولتی با ابراز خرسندی از این طرح گفت: آموزش و پرورش مدارس را در روزهای پنجشنبه تعطیل کرده است، بنابراین وقتی فرزندان ما در این روز مدرسه نمی‌روند، چه کسی باید آن‌ها را نگهداری کند؟ من و همسرم کارمند هستیم و حداقل با تعطیلی روزهای پنجشنبه یک روز را می‌توانیم برای خانواده اختصاص دهیم و به کارهای شخصی رسیدگی کنیم.

وی تصریح کرد: با وجود این‌که پایان ساعت کاری ۱۴ و ۳۰ دقیقه تعیین شده ولی بیشتر روز‌ها تا یک یا دو ساعت پس از این زمان هم در اداره مشغول کار هستیم.

یکی دیگر از کارمندان ادارات دولتی، ادامه تحصیلش در مقطع کار‌شناسی ارشد را منوط به فراغت از کار حداقل یک روز در هفته دانست و گفت: اگر پنجشنبه‌ها تعطیل شود، می‌توانم در دانشگاه ادامه تحصیل بدهم. در حال حاضر گرفتن مرخصی ساعتی یا روزانه برای کارمندان با محدودیت مواجه است.

وی تاکید کرد: تعطیلی ادارات دولتی در روزهای پنجشنبه در برخی استان‌های پرجمعیت و مهم کشور اجرا می‌شود و این طرح برای قم که روزهای پنجشنبه و جمعه شاهد حضور هزاران مسافر و زائر است، کارآیی خواهد داشت. در این روز تردد شهروندان به ویژه کارمندان دستگاه‌های اداری در شهر کمتر می‌شود. در غیر این صورت برخی نهاد‌ها برای مراجعان کمتری در این روز باید به سرکار خود بیایند. در حالی که هزینه‌های زیادی از نظر آب، برق، تلفن، گاز برای این نهاد‌ها به بار می‌آورد.

یکی دیگر از شهروندان در این باره گفت: این تعطیلی به نفع کارمندان و ادارات است، در کنار ابراز خرسندی کارمندان برای تعطیلی روزهای پنجشنبه اما مردم این موضوع را به نفع خود نمی‌دانند. کارمندان حقوق ماهانه دریافت می‌کنند و هر وقت به ادارات مراجعه می‌کنیم تا نوبتمان می‌شود به اذان ظهر و صرف نهار برمی‌خورد، بعد هم که ساعت اداری تمام می‌شود.

این بنگاه‌دار قمی تصریح کرد: ساعتی که بابت نماز و نهار صرف می‌شود، خیال کارمندان را راحت کرده که ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه برای پایان کار آن‌ها منظور شده است پس تا از این کار‌ها فارغ شوند پایان روز کاری آن‌ها هم فرا می‌رسد. اگر معادل همین زمان به ساعت کاری اضافه شود هم برای اتمام وظایفشان این همه وقت از ارباب رجوع نمی‌گیرند و هم دلسوزانه‌تر و متعهدانه به کار‌ها رسیدگی می‌کنند.

یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی قم نیز با بیان این‌که در شرایط کنونی هم کارمندان تلاش خاصی ندارند افزود: روی صحبت من با کارمندانی است که با مردم تعامل و برخورد بیشتری دارند. خیلی‌ها دلسوزانه کار مردم را انجام می‌دهند ولی کم نیستند کارمندانی که رغبت چندانی به تکریم ارباب رجوع ندارند. به نظر من اول باید وضعیت کاری و مسئولیت پذیری کارمندان ساماندهی شود بعد چنین مسائلی بررسی شود.

وی معتقد است در اوضاعی که با این ساعت کاری کم، کار مردم به موقع انجام نمی‌شود تعطیلی پنجشنبه‌ها هم گره‌ای از کار مردم باز نمی‌کند ولی می‌تواند شرایط رفاه کارمندان دولت را فراهم کند.

بسیاری دیگر نیز گذشته از کم بودن ساعت کار مفید در ادارات استان قم، تعطیلی پنجشنبه و سپس جمعه و سایر تعطیلات در طول سال را منجر به نابودی چرخه اقتصاد و تولید می‌دانند. این عده معتقدند مادامی که زیرساخت‌ها درست نباشد، تعطیلات پی در پی دردی از مشکلات دوا نمی‌کند و نه تنها موجب بهبود کیفی زندگی مردم نمی‌شود که تاثیری سو بر این شاخص‌ها دارد.

فعالان اقتصادی نیز مهم‌ترین پیامد تعطیلی‌های پنجشنبه ادارات و سازمان‌ها را ضربه به اقتصاد استان می‌دانند.

در ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری آمده است: ساعت کاری کارمندان دولت ۴۴ ساعت در هفته است و ترتیب و تنظیم ساعات کار ادارات با پیشنهاد سازمان و تصویب هیئت وزیران تعیین می‌شود و تغییر ساعت کار کارمندان و در موارد ضروری با رعایت سقف مذکور با دستگاه ذیربط است.

سید حسن رضوی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی قم در این باره تصریح کرد: پیشنهادهایی درباره تعطیلی روزهای پنجشنبه از سوی ادارات صورت گرفته و استاندار و نماینده مجلس پیشنهاد دادند با تشکیل کمیته‌ای این موضوع بررسی شود.

وی با استناد به بخشنامه صادر شده از سوی دولت مبنی بر ممنوعیت تعطیلی آخر هفته استان‌ها خاطرنشان کرد: به دلیل کلانشهر بودن قم و مباحث مرتبط زیست محیطی و ریزگرد‌ها به ویژه جایگاه زیارتی قم، به خصوص در روزهای پنجشنبه و جمعه، گزارشی را از سوی کمیته‌ای تهیه و به هیأت دولت ارائه خواهیم کرد که در صورت پذیرش آن، این موضوع مجدد در شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان مطرح می‌شود تا این خواست عمومی ادارات استان را اجابت کنیم.

اگرچه این طرح می‌تواند موجب شادی کارمندان ادارات شود اما باید این موضوع را در نظر داشت که در حالت عادی بهره‌وری ادارات پایین است و اگر قرار است تعطیلی پنجشنبه ‌ها به کاهش بیشتر بهره وری منجر شود، بازتاب خوبی نخواهد داشت.

در این خصوص حرف و حدیث‌های زیادی از سوی نمایندگان و مسئولان مطرح شده است و باید منتظر ماند و دید طرحی که سرنوشت آن در دست استاندار قم است به کجا خواهد رسید. اما اتخاذ تصمیماتی بدون کار‌شناسی و بدون توجه به عواقب آنکه برخی آنرا نظر همه مردم دانسته و تعمیم داده و اجرایی می‌کنند ممکن است آثار نامطلوبی بر جای بگذارد. شهر مقدس قم نیاز مبرم به کار و تلاش شبانه روزی دارد و انتظار می‌رود کسانی که خود را دلسوزان این مردم می‌دانند با کار‌شناسی دقیق و درنظر گرفتن همه جوانب راهی را انتخاب کنند تا از قافله پیشرفت و توسعه عقب نمانیم.