گزارش جهت دار کمیسیون برجام چه هدفی را دنبال می کند؟

صدای ایران ؛ پیمان گودرزی - این روزها به نظر می رسید برجام به سرانجامش برسد و عاقبت به خیر شود اما علیرغم تمامی انتقادات و دلسوزی هایی که از طولانی شدن روند بررسی برجام مطرح شد، متاسفانه به مسیری ورود پیدا کرد که نه مبتنی بر رفتار متناظر بود و نه منافع ملی بلکه با  سیاست زدگی و حاشیه های آن در مسیر مدافعان تحریم گام  نهاد.

طرح دو فوریتی اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام که نیاز به نظر موافق 2 سوم نمایندگان داشت، اما با 159رأی موافق‌ 62 مخالف‌،10 رأی ممتنع از مجموع 247 رأی دو فوریت این طرح به تصویب مجلس نرسید که علی لاریجانی بعنوان رییس مجلس به دفاع از آن پرداخت اما نکته اینجاست که در ادامه برای یک ‌فوریت این طرح رای‌گیری شد و نمایندگان با ۱۶۸ رای موافق، ۵۷ رای مخالف و ۹ رای ممتنع از مجموع ۲۴۷ نماینده حاضردر مجلس با بررسی یک ‌فوریتی طرح فوق موافقت کردند و این زورآزمایی با گذر تلخ ثانیه ها به هفته های آتی موکول شد.

پروسه زمان بر بررسی برجام تا آن جا پیش رفت که افراد مختلفی در جناح ها و کسوت های گوناگون آن را متذکر شدند. آیت‌الله مکارم‌شیرازی در توصیه‌ای به نمایندگان، از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواسته بود مساله برجام را بیش از این معطل نکنند و با فکر و تدبیر و تفسیر صحیح به دنبال رفع نقاط ضعف آن باشند. همچنین اکبر ترکان بعنوان مشاور ارشد رییس جمهور از ضرر ١٠٠ میلیون دلاری ایران در هر روز از به تاخیر افتادن روند بررسی برجام سخن گفت و تصریح کرد نمایندگان در این مسیر وارد حاشیه سازی برخی جریان های سیاسی نشوند.  در جای دیگر رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز از ضرورت بررسی فوری برجام خبر داد و خود را بعنوان طراح طرح دو فوریتی اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام که با بیش از 100 امضا به هیأت رئیسه رسیده بود معرفی کرد و در دفاع از این طرح گفت: نمایندگان هر دو فراکسیون اصولگرایان و رهروان ولایت در جلساتی طولانی که حتی در روز جمعه نیز برگزار شد، به تبادل نظرپرداختند و در حضور رئیس مجلس این طرح دو فوریتی را تنظیم کردند که به مجلس ارائه دهند. بروجردی گفت: با توجه به اینکه 6 کشور طرف مذاکره براساس توافق، مراحل قانونی را طی کردند، اکنون روز تصمیم گیری در خصوص برجام است و با اینکه نقاط ضعفی دارد، محصول یک تصمیم ملی است و شورای عالی امنیت که سران سه قوه در آن حضور دارند، آن را تأیید کرده اند.

اما بررسی این طرح دو فوریتی با مخالفت هایی روبرو شد که نتیجه ای جز عدم کسب آرای 2 سوم نمایندگان حاضر نداشت. در این میان اظهار مختلفی در مجلس مطرح شد. گروهی بر کوس مخالفت و دلواپسی کوبیدند و آسمان را به زمین دوختند. از حج و فاجعه منا تا متحصنین غیر قانونی جلوی مجلس و متضرر شدن کشور سخن به میان آوردند. و گروهی همچون گذشته بر تلاشهای شکل گرفته در این مسیر تاکید کردند و خواستار اتخاذ تصمیمی مبتنی بر منافع ملی و بدور از قشری نگری بودند که در آخر هم  قضاوت را به مردم واگذار نمودند.

در این بین نظر تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس هم قابل توجه است. به  گفته وی: اینجا خانه ملت است و باید با مردم روراست بود. برجام واقعیت رهایی از بن‌بست‌ها است. ما ایستادیم تا پذیرفتند که هسته‌ای شدن حق مسلم ما است. ما بمب اتم نخواسته و نمی خواهیم ولی تمایل داریم تمام بمب‌های ساعتی درون کشورمان را که به بهانه تحریم تنظیم کرده‌اند، خنثی کنیم. به بهانه تحریم ، بمب‌های طراحی شده است که بنیان‌های اجتماعی ایران را منهدم می کند. پرداخت بهای بیش از این و دادن فرصت به کاسبان تحریم داخلی و کاسبان تحریم خارجی را کنار بگذاریم. ما نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ملت ایران اسلامی باید بدانیم که چه ازدست داده‌ایم و به چه دلیل باید جلوی هزینه های غیرضروری را که دیگر ضرورتی بر تداوم آنها نیست، بگیریم.

تاجگردون گفت: آیا فکر می کنیم پولی که ما به جیب آل‌سعود می‌ریزیم ، همین چند ده‌ میلیارد ریالی است که حجاج ایرانی پرداخت می کنند، است؟ آیا می‌دانید که در چند سال گذشته با نفت 100دلاری به دلیل کاهش سهم ایران در بازار نفت ، سالانه نزدیک به 60 میلیارد دلار، حدود 3برابر بودجه ارضی امسال به جیب آل‌سعودی ریخته ایم؟ آیا می دانید بدون این که بخواهیم به اجناس بنجل و تکنولوژی‌های ضعیف که ایران را جولانگاه خود کرده‌اند، سالانه فقط 6 میلیارد دلار پول توجیبی دلالان داخلی و خارجی را تامین کرده‌ایم؟ آیا می‌دانید به استناد مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی،  عدم‌النفع رفع تحریم‌ها 700 میلیارد دلار خواهد بود؟ آیا می دانید منافع ناشی از راه‌ اندازی هرفاز پارس جنوبی سالانه حداقل 3 میلیارد دلار است که با راه اندازی نشدن 10 فاز پارس جنوبی سالانه حداقل 30 میلیارد دلار از منافع ملی ایران چشم پوشی کرده‌ایم؟

در این راستا پنج تن از اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام با صدور بیانیه‌ای متن گزارش قرائت شده برجام در جلسه علنی مجلس را دارای جهت گیری سیاسی و تنظیم شده بر اساس گفتمانی دانستند که از ابتدا مخالف برجام بودند. و تاکید کردند: بیانیه قرائت شده منطبق بر منافع ملت نبوده وآثار بسیار مثبت برجام که می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات جاری کشور باشد را نادیده گرفته است .با این حال همچنان روند برسی برجام به طول انجامید تا بالاخره گزارش کمیسیون ویژه برجام به مجلس ارائه شد، هر چند امیدوار بودیم که قائله ختم به خیر شود و ارزش ثانیه های پیش رو بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد، اما به نظر می رسد این ماراتن فرجام برجام بدلیل تصویب یک فوریتی آن حداقل نیازمند دو هفته بررسی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است و این یعنی از دست دادن زمان و فرصت که علی رغم همه تاکیدات همچنان مغفول ماند.