تاملی درباره پیامدهای اجتماعی حادثه منا
در روز پنج شنبه که مصادف بود با روز عید قربان، حادثه ای تلخ روی داد وصدها نفر از حاجیان به خاطر سوءمدیریت دولت عربستان وفشار وازدحام جمعیت جان خویش را از دست دادند.
(ومن یخرج من بیته مهاجرا الی الله ورسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره علی الله وکان الله غفورا رحیما) آیه 100 سوره مبارکه نساء
صدای ایران؛ حیدر سمیر کرم- در روز پنج شنبه که مصادف بود با روز عید قربان، حادثه ای تلخ روی داد وصدها نفر از حاجیان به خاطر سوءمدیریت دولت عربستان وفشار وازدحام جمعیت جان خویش را از دست دادند.
و متاسفانه در میان این آنها دهها نفر از هموطنان ما نیز جان خویش را از دست دادند وغم واندوه سراسر میهن اسلامی را فراگرفت، این واقعه از این سوی مورد توجه قرار گرفت که چند روز قبلش حادثه دیگری در مسجد الحرام اتفاق افتاده بود که در آن حادثه نیز عزیزانی من جمله ازهموطنان ما جان خویش را از دست داده بودند.
رویداد های فوق واکنش های گوناگونی را در بین هموطنانمان داشت،عده ای با ارتباط دادن این رویداد با مسائل سیاسی سعی می نمودند مخالفت خویش را در غالب امر سیاسی نشان دهند،عده ای دیگر با استناد به بعضی از احادیث سعی می نمودند که این موضوع را واقعه ای اخر الزمانی بیان کنند و ......
اما در میان این واکنش ها دو نوع واکنش نیاز به تامل دارد وبه نوعی نیاز به توضیح وتبیین دارد تا در این واکنش های عاطفی نکند که به بضی اصول مسلم انسانی واسلامی ظلم کرده باشیم وآنها را پایمال کرده باشیم.
اولین واکنش این بود که با استناد به بعضی از مضامین ادبی وحتی روایی سعی می نمود که کل بحث حج را زیر سئوال برند و به گونه ای با خلط مبحث وبا دعوت به یک امر خیر،امر واجب دینی را زیر سئوال برند.اینکه انسان اگر می تواند هزینه حج خویش رابرای برطرف شدن مشکلات دیگران استفاده کند امری است اخلاقی وجزء مقدمات حج واجب است.اگر ما کمی با احکام حج آشنا باشیم شاید دیگر این مباحث شکل نمی گیرد.
حج واجب بر کسانی واجب می گردد که مستطیع باشند یعنی آنکه این فرد نباید از لحاظ مالی دینی بر گردن داشته باشد،یا درمیان اقوام وهمسایگانش نیازمندی وجود داشته باشد وسفر او از لحاظ مالی نباید خللی بر اقتصاد خانواده وارد کند.با این شرایط حج واجب شکل می گیرد ومانند نماز جزء واجبات آن فرد است.
اما به غیر از این بحث فقهی،سئوالی که اینجا مطرح می شود این است که در کشوری مثل کشور ما که درگیر مشکلات گوناگون است آیا فقط با نرفتن حج،مشکلات بر طرف می شود؟بد نیست به بعضی آمارها توجه کنیم وببینیم آیا همین دعوت به امر خیر با هدر ندادن ارز مملکت در جاهای دیگر امکان تحقق ندارد؟
بزرگترین کشور وارد کننده لوازم آرایشی در منطقه خاورمیانه کدام کشورها هستند؟ چه مقدار توریست در همین سالهایی که ما در مشکلات تحریم اقتصادی بودیم به کشورهای ترکیه، امارات و...رفته اند؟ چند میلیارد دلار برای واردات ماشین های لوکس از کشور خارج شده است؟ هزینه سالانه دخانیات در ایران چه مقدار است؟ و.....
بله، اگر همین حساسیت در هزینه های حج را در دیگر موارد داشته باشیم،شاید دیگر نیاز نیست که هر روز آمارهای شوکه کننده آسیب های اجتماعی را بشنویم،وفقط با آه وحسرت وبا تکان دادن سر بخواهیم تاسف خویش را نشان دهیم ولیکن تعهد اجتماعی خویش را انجام ندهیم.
اما دومین واکنش، واکنشی بود که در درون خویش تعصبات قومی و با علم کردن کوتاهی دولت سعودی، موجی تبعیض نژادی را تبلیغ می کرد. اینکه دولت عربستان کوتاهی کرده است امری است مبرهن،اما چرا باید از این موضوع بخواهیم برای امری غیر متمدنانه وجاهلانه سوء استفاده نمائیم.
این نوع نگرش آنقدر خام وبی منطق است که توجه ندارد که صدها هزار نفر عرب ایرانی در همین کشور زیست می کنند و برای حفظ این مرز وبوم چه جانفشانی ها نکرده اند. این نگرش آنقدر از درون پوچ است و بی منطق، که توجه ندارد که ایران از زمان باستان تا به حال ملیتش بر اساس اقوام گوناگون شکل گرفته است وهمچون فرشی یک پارچه از نقوش ورنگهای گوناگون ترکیب یافته است. و ماندگاری وپایائی اش به خاطر همین اقوام است.
بگذریم از اینکه در دنیای مدرن امروز، داشتن چنین تفکری وبیان آن، عملی است واپس گرایانه، در کنار آن در دین متعالی اسلام رنگ، نژاد و زبان نشان دهنده برتری نیست و تنها وجه برتری انسانها تقوی وایمان به خداست.
این واقعه تلخ، صدمه ای است بزرگ که امیدوارم خداوند به بازماندگان صبر عنایت کند. اما یادمان باشد که این رخدادها نباید ما را از جاده اخلاق وانصاف دور سازد که این دو گوهر، بزرگترین سرمایه های انسان هستند.
صدای ایران؛ حیدر سمیر کرم- در روز پنج شنبه که مصادف بود با روز عید قربان، حادثه ای تلخ روی داد وصدها نفر از حاجیان به خاطر سوءمدیریت دولت عربستان وفشار وازدحام جمعیت جان خویش را از دست دادند.
و متاسفانه در میان این آنها دهها نفر از هموطنان ما نیز جان خویش را از دست دادند وغم واندوه سراسر میهن اسلامی را فراگرفت، این واقعه از این سوی مورد توجه قرار گرفت که چند روز قبلش حادثه دیگری در مسجد الحرام اتفاق افتاده بود که در آن حادثه نیز عزیزانی من جمله ازهموطنان ما جان خویش را از دست داده بودند.
رویداد های فوق واکنش های گوناگونی را در بین هموطنانمان داشت،عده ای با ارتباط دادن این رویداد با مسائل سیاسی سعی می نمودند مخالفت خویش را در غالب امر سیاسی نشان دهند،عده ای دیگر با استناد به بعضی از احادیث سعی می نمودند که این موضوع را واقعه ای اخر الزمانی بیان کنند و ......
اما در میان این واکنش ها دو نوع واکنش نیاز به تامل دارد وبه نوعی نیاز به توضیح وتبیین دارد تا در این واکنش های عاطفی نکند که به بضی اصول مسلم انسانی واسلامی ظلم کرده باشیم وآنها را پایمال کرده باشیم.
اولین واکنش این بود که با استناد به بعضی از مضامین ادبی وحتی روایی سعی می نمود که کل بحث حج را زیر سئوال برند و به گونه ای با خلط مبحث وبا دعوت به یک امر خیر،امر واجب دینی را زیر سئوال برند.اینکه انسان اگر می تواند هزینه حج خویش رابرای برطرف شدن مشکلات دیگران استفاده کند امری است اخلاقی وجزء مقدمات حج واجب است.اگر ما کمی با احکام حج آشنا باشیم شاید دیگر این مباحث شکل نمی گیرد.
حج واجب بر کسانی واجب می گردد که مستطیع باشند یعنی آنکه این فرد نباید از لحاظ مالی دینی بر گردن داشته باشد،یا درمیان اقوام وهمسایگانش نیازمندی وجود داشته باشد وسفر او از لحاظ مالی نباید خللی بر اقتصاد خانواده وارد کند.با این شرایط حج واجب شکل می گیرد ومانند نماز جزء واجبات آن فرد است.
اما به غیر از این بحث فقهی،سئوالی که اینجا مطرح می شود این است که در کشوری مثل کشور ما که درگیر مشکلات گوناگون است آیا فقط با نرفتن حج،مشکلات بر طرف می شود؟بد نیست به بعضی آمارها توجه کنیم وببینیم آیا همین دعوت به امر خیر با هدر ندادن ارز مملکت در جاهای دیگر امکان تحقق ندارد؟
بزرگترین کشور وارد کننده لوازم آرایشی در منطقه خاورمیانه کدام کشورها هستند؟ چه مقدار توریست در همین سالهایی که ما در مشکلات تحریم اقتصادی بودیم به کشورهای ترکیه، امارات و...رفته اند؟ چند میلیارد دلار برای واردات ماشین های لوکس از کشور خارج شده است؟ هزینه سالانه دخانیات در ایران چه مقدار است؟ و.....
بله، اگر همین حساسیت در هزینه های حج را در دیگر موارد داشته باشیم،شاید دیگر نیاز نیست که هر روز آمارهای شوکه کننده آسیب های اجتماعی را بشنویم،وفقط با آه وحسرت وبا تکان دادن سر بخواهیم تاسف خویش را نشان دهیم ولیکن تعهد اجتماعی خویش را انجام ندهیم.
اما دومین واکنش، واکنشی بود که در درون خویش تعصبات قومی و با علم کردن کوتاهی دولت سعودی، موجی تبعیض نژادی را تبلیغ می کرد. اینکه دولت عربستان کوتاهی کرده است امری است مبرهن،اما چرا باید از این موضوع بخواهیم برای امری غیر متمدنانه وجاهلانه سوء استفاده نمائیم.
این نوع نگرش آنقدر خام وبی منطق است که توجه ندارد که صدها هزار نفر عرب ایرانی در همین کشور زیست می کنند و برای حفظ این مرز وبوم چه جانفشانی ها نکرده اند. این نگرش آنقدر از درون پوچ است و بی منطق، که توجه ندارد که ایران از زمان باستان تا به حال ملیتش بر اساس اقوام گوناگون شکل گرفته است وهمچون فرشی یک پارچه از نقوش ورنگهای گوناگون ترکیب یافته است. و ماندگاری وپایائی اش به خاطر همین اقوام است.
بگذریم از اینکه در دنیای مدرن امروز، داشتن چنین تفکری وبیان آن، عملی است واپس گرایانه، در کنار آن در دین متعالی اسلام رنگ، نژاد و زبان نشان دهنده برتری نیست و تنها وجه برتری انسانها تقوی وایمان به خداست.
این واقعه تلخ، صدمه ای است بزرگ که امیدوارم خداوند به بازماندگان صبر عنایت کند. اما یادمان باشد که این رخدادها نباید ما را از جاده اخلاق وانصاف دور سازد که این دو گوهر، بزرگترین سرمایه های انسان هستند.
گزارش خطا
آخرین اخبار