باراک اوباما برای غلبه بر مخالفان توافق هسته ای یک هفته فرصت دارد

قانونگذاران جمهوری خواه که کنترل هر دو بخش کنگره آمریکا را در اختیار دارند برای جلوگیری از اجرای توافق بر سر «مساله هسته ای ایران»طرحی را تنظیم کردند که تصویب آن می توانست خدشه ای بر 22 ماه مذاکره مداوم برای دستیابی به توافق با ایران وارد کند.

روز پنج شنبه طرح سناتور « میچ مک کانل» رهبر اکثریت جمهوری خواه سنای آمریکا برای رد توافق هسته ای با ایران» به رای گذاشته شد. این طرح در قالب « کفایت مذاکرات» ارائه شد.

طبق آیین نامه سنای امریکا، برای پایان بررسی یک طرح و تصمیم گیری در مورد آن، نیاز به حمایت حداقل سه پنجم اعضای سنا است. سنای آمریکا 100 عضو دارد و جمهوری خواهان برای جلوگیری از اطاله بررسی به حمایت 60 نفر نیاز داشتند.

در مقابل، حامیان برجام که عمدتا سناتورهای دموکرات آمریکایی بودند، برای ناکام گذاشتن این لایحه دو راه داشتند، یا با بدست آوردن حداقل 34 رای، راه ممانعت از وتوی اوباما را سد کنند یا با حمایت بیش از 40 نفر از نمایندگان و استفاده از «حق وقت کشی» یا همان «فیلی باستر» لایحه جمهوریخواهان را ناکام گذارند.

جمهوری خواهان برای جلب ارای سناتور ها تمامی برگ های برنده خود را رو کردند، از باب کورکر و باب منندز طراحان تشدید تحریم علیه ایران گرفته تا تام کاتن که بخاطر نامه نگاری و توییت های جنجالی اش با مقام های ایران خود را به شهرت رساند. از ذکر نام سردار قاسم سلیمانی در سنای امریکا گرفته تا ارائه تصویر مسئولان عالی نظام . با این حال نتوانستند در صف موافقان برجام شکاف ایجاد کنند و در نهایت این طرح با 58 رای مثبت در برابر 42 رأی منفی شکست خورد .

دمکرات ها با این کار، مانع رأی گیری در مورد طرح رد توافق شدند و در عمل با سپری شدن ضرب الاجل اعلام نظر کنگره، کاخ سفید می تواند بدون آنکه با به کارگیری حق وتو متحمل هزینه های سیاسی شود، توافقی را که 23 تیر ماه امسال در وین به دست آمد، اجرایی کند.

سناتورهای دموکرات آمریکایی که هفته گذشته نیز با بدست آوردن 34 رای، به مرحله اول پیروزی خود دست یافته بودند ، سه شنبه گذشته با اعلام هم زمان حمایت 3 سناتور دموکرات دیگر از توافق هسته ای و رسیدن مجموع حامیان برجام به 41 نفر، حامیان توافق حق استفاده از « فیلی باستر» را نیز در اختیار گرفتند.

«فیلی باستر» در نظام اجرایی قانونگذاری در آمریکا به تلاش سیستماتیک مخالفان اقلیت گفته می شود که با اتخاذ روش های متفاوتی مانع از این می شوند که مجلس وارد مرحله تصمیم گیری بر روی طرح اکثریت شود و در واقع با این روش امکان ورود مجلس به مرحله تصمیم گیری نهایی را مسدود می کنند.

این اقدام که همان «آبستراکسیون» تلقی می شود و بطور سنتی از طریق روش های زیر صورت می گیرد: 

١- طولانی کردن سخنرانی های نمایندگان فیلی باستر کننده بصورتی که زمان انجام رای گیری نهایی فرا نرسد.

٢- طرح پیشنهادات، اصلاحات و متمم های متعدد به پیش نویس مورد بحث،

٣- طرح کردن پیش نویس جدیدی با موضوعی جدید با استناد به اهمیت خاص موضوع آن و

٤- به تعویق انداختن جلسه نهایی تصمیم گیری.

شکست سنگین جمهوریخواهان مخالف توافق هسته ای در سنای آمریکا درحالی روز پنج شنبه رقم خورد که ساعتی پیش از آن رهبران سه کشور اروپایی هم پیمان آمریکا که در مذاکره با ایران حضور داشتند، یعنی نخست وزیر انگلیس، رییس جمهوری فرانسه و صدر اعظم آلمان در مقاله ای مشترک در روزنامه واشنگتن پست حمایت کامل خود را از این توافق اعلام کردند و آن را سنگ بنای حل دائمی مناقشه بر سر برنامه هسته ای ایران دانستند و خواهان حمایت کنگره از آن شدند.

سناتور «هری رید» رهبر دموکرات مجلس سنای آمریکا نتایج جلسه رای گیری مجلس سنا را روشن، قاطع و تمام کننده خواند و گفت: دیگر هیچ شکی نیست که کنگره آمریکا تحت هر شرایطی اجرای توافق را مجاز می داند.

باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا هم این رای را « پیروزی برای دموکراسی و امنیت جهان » خواند.

با این حال «جان بینر» رییس جمهوریخواه مجلس نمایندگان گفت این طرح هنوز نیاز به بررسی های بیشتر دارد و در اصل این شروع کار است. او به اوباما هشدار داد که درباره توافق هسته ای از او به دادگاه شکایت می کند و گفت: نمایندگان جمهوریخواه از تمام ابزارهای خود برای مخالفت با این توافق استفاده خواهند کرد.

میچ مک کانل گفته هفته اینده بار دیگر این طرح را ارائه می دهد . او گفت اوباما اگر واقعا نسبت به این توافق احساس غرور می کند باید با افتخار قلم بچرخاند و مصوبه سنا و کنگره را وتو کند.

هری رید رهبر اقلیت دمکرات در سنا هم پاسخ داده که آنها بار دیگر راه جمهوریخواهان را سد می کنند. او گفت: این موضوع تمام شده است، وقت آن رسیده که سراغ موضوعی دیگر برویم. شما می توانید باز هم طرح بدهید ولی نتیجه همان خواهد بود.

کاخ سفید گفته مخالفان توافق هسته ای با ایران یک هفته دیگر برای تخریب این توافق و اخلال در اجرای ان فرصت دارند ، نه بیشتر. همزمان از محافل حامی اسرائیل خبر می رسد که به رغم سکوت نتانیاهو و شکستی که صهیونیست ها در این رای گیری متحمل شدند، تشکیلات حامی اسرائیل 30 میلیون دلار برای آگهی های ضد ایرانی و لابی با سناتورها تخصیص داده تا از فرصت باقی مانده برای رد این توافق حداکثر استفاده را بکند.

هری رید بعید می داند که سناتورها از رای خود بازگردند ولی به نظر می رسد باید تا هفته دیگر صبر کرد و دید در این آوردگاه، حامیان اوباما و صلح پیروز می شوند یا آنها که بر طبل جنگ و تحریم می کوبند.