خون سازها را بشناسيد
آمار دقيقي از تعداد مبتلايان به كمخوني يا كساني كه در معرض ابتلا به اين بيماري قرار دارند در دست نيست، اما به جرات ميتوان گفت كه كمخوني يكي از مشكلات رايجي است كه بسياري از افراد، بيآنكه بدانند يا سراغ درمان بروند، به آن دچار هستند. يك آزمايش ساده خون نشان ميدهد كه فرد دچار كمخوني است يا نه. پس از آزمايش اگر معلوم شد كه كمخوني بيمار در نتيجه فقر آهن است، براي درمان او قرص آهن تجويز ميكنيم و اگر مشكل گوارشي داشته باشد به او ميگوييم آهن را به صورت تزريقي دريافتكند. با آغاز درمان معمولا يك يا دو ماه طول ميكشد تا كمخوني فرد برطرفشود.
شايعترين دليلكمخوني در بيماران كمتر از 45 سال اين است كه بيمار فقر آهن دارد و خون به اندازه كافي در بدنش ساخته نميشود. آهن بايد وجود داشته باشد تا پروتئين هموگلوبين ساخته شود و فرد دچار كمخوني نشود. فقر آهن زماني خودش را نشان ميدهد كه يا به اندازه كافي آهن در مواد غذايي كه فرد استفاده ميكند، وجود نداشته باشد يا آهن در بدنش به خوبي جذب نشود. در كمخونيهاي بالاتر از 45 سالگي نيز ما بايد به دنبال زخمها و خونريزيهايي باشيم كه داخل بدن اتفاق ميافتد كه براي مشخص شدن آن بيمار بايد آندوسكوپي شود.
1. جگر خونساز است. برخلاف تصور عموم، جگر خونساز نيست چون غذاي غليظي است و دستگاه گوارش افراد كمخون، نميتواند خون را از جگر استخراج كند.
2. رنگپريدگي گوش و ناخنها نشانهكمخوني است. كمرنگي گوشها يا ناخنها ميتواند علامت باشد اما الزاما نشانه كمخوني نيست.
3. روزي يك قرص آهن بخور تا دچار كمخوني نشوي.
قرص آهن را در صورتي ميتوان استفاده كرد كه قبل از آن، كمخوني فرد از طريق آزمايش خون اثبات شده باشد و پس از اينكه مشخص شد كمخوني بيمار از نوع شديد است، متوسط يا ضعيف براساس ميزان كمخوني و وزن فرد، پزشك قرص آهن مصرفي را تجويز ميكند. مصرف دارو هم، زمان مشخصي دارد و اينطور نيست كه بيمار هر روز قرص بخورد. از سوي ديگر چون 50 درصد خانمهاي ايراني دچار كمخوني هستند، آنهايي كه در دوران عادت ماهانه هستند، در اين روزها به دليل اينكه خون از دست ميدهند، ميتوانند قرص آهن مصرف كنند اما اگر هركسي بيايد و براساس تشخيص خودش قرص آهن استفاده كند، ممكن است آهن در اندامهاي مختلف بدنش از جمله كبد و كليهاش رسوب كرده و ايجاد عارضه كند.
اين يكي از آن باورهايي است كه هيچ سند و مدركي براي اثبات آن وجود ندارد. ببينيد عامل اصلي خونسازي، آهن است و نه مس. سالهاست كه استفاده از ظروف مسي براي طبخ غذا ممنوع شده بهخصوص در مورد مواد غذايي كه حاوي اسيد يا مواد چرب هستند كه ميتوانند مس را در خود حل كنند. اگر قرار باشد هر روز از اين ظروف براي طبخ غذا استفاده شود، قطعا ايجاد عارضه ميكند. نكته ديگر اين است كه كمخوني بحثي فردي است و نه بحث خانوادگي. در يك خانواده هم بچه دو ساله حضور دارد، هم مادر 40ساله و هم دختر و پسر جوان. حالا مادر خانواده دچار كمخوني است اما دختر دوساله چه گناهي كرده كه به اجبار به او آهن بخورانيم؟
سبزيجات برگدار، چغندر، گوجهفرنگي، زرده تخممرغ، حبوبات، عدس، لوبيا، گلابي، طالبي، ليموشيرين، هويج، كدوتنبل، كلم از نوع پيچي، پرتقال، سيبزميني، گلكلم، گوشت سفيد (ماهي و مرغ) و قرمز از جمله مواد غذايي مفيدي هستند كه افراد كمخون بايد سراغشان بروند. علاوه بر اين براي كمخونها، آب گوشت هم تجويز ميشود كه از مصرف خود گوشت بسيار مفيدتر است. البته اگر دچار چنين مشكلي هستيد، خشكباري مثل انواع برگه، برگه آلو و هلو و زردآلو، توتخشك، انجير خشك و كشمش را نيز نبايد فراموشكنيد. مصرف برخي مواد غذايي ميتواند مشكل شما را تشديد كند. خوراكيهايي كه حاوي مواد افزودني هستند كمخونها نبايد سراغشانبروند.
رنگپريدگي ناخنهاي دست و پا يا بيحالي شما و بيرنگي پوستتان ممكن است نشانههاي شايعي از يك بيماري شايع باشد. احتمالا آدمهاي اطراف شما وقتي اين علائم ظاهري را ميبينند، شما را به انجام يك آزمايش و باخبر شدن از ميزان كمخونيتان تشويق ميكنند. كمخوني يكي از رايجترين اصطلاحاتي است كه بين مردم رد و بدل ميشود و احتمالا بعد از آن هم آدمهاي اطراف شما توصيههاي رنگارنگ تغذيهاي را مطرح ميكنند و حتي گاهي پا را فراتر از اين گذاشته و ميگويند چه نوع قرص شيميايي را بايد مصرفكنيد تا بدنتان بيشتر از قبل خونسازي كند درحالي كه تنها پزشك متخصص است كه تشخيص ميدهد فردي مبتلا به كمخوني است يا نه و نوع درمان لازم را براي او تجويز ميكند. به همين بهانه سراغ متخصص رفتيم تا با نشانههاي آشكار و پنهان اين مشكل آشنا و از راههاي درمان كمخوني باخبر شويم. دكتر رضا ملايري، فوق تخصص خون و آنكولوژي گفت: سه علت مهم براي بروز كمخوني وجود دارد. خون به اندازه كافي توليد نميشود: افراد خامخوار و گياهخوار از جمله كساني هستند كه خون در آنها به اندازه كافي توليد نميشود چون مواد غذايي كه استفاده ميكنند، از آهن كافي برخوردار نيست. خون از دست ميدهند: يكي از دلايل آن خونريزي است كه فرد از طريق ادرار يا مدفوع خون از دستميدهد. خون به هر دليلي داخل بدن از بين ميرود: بيماريهاي مختلفي باعث ميشود تا اين اتفاق در بدن بيفتد. يك علت آن بيماريها خودايمني استكه به آن هموليز ميگويند. در جريان اين بيماري اتفاقا خون زيادي توليد ميشود ولي داخل بدن از بين ميرود. در بيماري هموليز اگر به بيمار، خوني تزريق شود كه با گروه خونياش متفاوت باشد، خونش از بين ميرود كه بروز مورد سوم از موارد نسبتا نادر است.
گزارش خطا
نظر شما
آخرین اخبار