بازی شطرنج نتانیاهو درباره توافق هسته‌ ای نتیجه خواهد داد؟

در حالی که دقایق و ساعت‌ها در حال گذر است و زمان ضرب‌الاجل تعیین‌شده برای کنگره به منظور بررسی توافق هسته‌ای در رو به پایان است، اندیشکده‌ها و رسانه‌های اسرائیلی و آمریکایی به طور دقیق نحوه توزیع رای در این‌باره میان موافقان و مخالفان توافق را مورد بررسی قرار می‌دهند. این در حالی است که مخالفان اکثریت کنگره را در اختیار دارند.

به گزارش آنا، پایگاه خبری المانیتور در گزارش خود در این زمینه آورده است: جمهوری‌خواهان که کنترل هر دو مجلس سنا و نمایندگان را در اختیار دارند همگی آنان مخالفت خود با توافق را اعلام کرده‌اند و تعدادی از دموکرات‌ها نیز به آنان پیوسته‌اند. اما موضوعی که در این میان حل نشده به نظر می‌رسد، این است که آیا نتانیاهو در زمینه پیروزی برای کسب دوسوم رای مخالف در هر دو مجلس علیه توافق هسته‌ای موفق خواهد بود؟ چرا که چنین رایی برای جلوگیری از وتوی اوباما مورد نیاز است.

نتانیاهو در وضع فعلی پشت درهای بسته و در نشست‌های مخفیانه به این مسئله اذعان کرده است که وی نخواهد توانست رای مورد نیاز اکثریت کنگره برای جلوگیری از وتوی اوباما را به دست آورد. بنابراین هدف وی به دست آوردن تعداد قابل توجهی آرای مخالف با توافق هسته‌ای است.

این به این معناست که در بحبوحه ایجاد کمپین توسط دولت نتانیاهو علیه توافق هسته‌ای، روز به روز افراد بیشتری از این عقیده که احتمال جلب حمایت اکثریت به منظور شکست دادن وتوی اوباما در حد صفر است، حمایت می‌کنند. در واقع بر اساس اظهارات یک مقام ارشد دولت اسرائیل که خواست نامش فاش نشود: این مسئله غیرممکن است. با وجود این نتانیاهو قصد ندارد به فشارهای خود بر کنگره پایان دهد. او می‌خواهد تا آنجایی که ممکن است نظر بسیاری از مخالفان توافق را برای به دست آوردن آنچه مد نظرش است، یعنی مخالفت چشمگیر با توافق هسته‌ای را به دست آورد، حتی اگر این میزان مخالفت توان مقابله با وتوی اوباما را نداشته باشد.

در واقع نتانیاهو قصد دارد با این اقدام خود نشان دهد که نظر نمایندگان کنگره با نظر مردم آمریکا یکی است. این در حالی است که نظرسنجی اخیر توسط فاکس‌نیوز نشان می‌دهد که 58 درصد مردم آمریکا مخالف توافق هسته‌ای بوده‌اند و 31 درصد از آن حمایت کرده‌اند. نتایج نظرسنجی موسسه گالوپ نیز با این نتایج تقریبا همخوانی دارد.

نتانیاهو در سخنان خود بارها بر این نکته تاکید کرده است که تعداد مخالفات توافق هم در سنا و هم در مجلس نمایندگان رو به افزایش است. در این صورت وی در واقع خواسته اکثریت مردم آمریکا را در زمینه مخالفت با توافق هسته‌ای دنبال می‌کند. در حقیقت نتانیاهو اعتقاد دارد که آمریکایی‌ها نگران توافقی هستند که تهدید ایران علیه آمریکا را تشدید می‌کند، نه تهدید علیه موجودیت اسرائیل. وی همچنین تاکید دارد که برخلاف یهودیان آمریکا، جامعه آمریکا به طور کل در زمینه نگرش منفی داشتن علیه «توافق بدی که اوباما آن را امضا کرده است»، دچار دودستگی نیست.

نخست‌وزیر اسرائیل بر این باور است که در یک بازه زمانی طولانی‌مدت، هر چه تعداد مخالفان توافق بیشتر باشد، آسیب کمتری به روابط اسرائیل و ‌آمریکا وارد خواهد شد. به همین صورت هر چه مخالفت با توافق آشکارتر و واضح‌تر باشد، اسرائیل بهتر می‌تواند از موقعیت احتمالی در زمینه نقض توافق از سوی ایران استفاده کند. مسئله‌ای که بر اساس ادعای نتانیاهو از همان آغاز اجرای توافق رخ خواهد داد. در این صورت است که اسرائیل می‌تواند خواهان واکنش سریع‌تر و مصمم‌تر علیه این اقدام احتمالی ایران شود.

در واقع به همین دلیل است که نتانیاهو تمامی تلاش‌های دولت اوباما برای تقویت همکاری‌های دفاعی و ارائه بسته‌های جبرانی به اسرائیل را نادیده می‌گیرد و به آن وقعی نمی‌نهد. وی این اقدام آمریکا را تله‌ای برای خود می‌داند و از این می‌هراسد که در صورت افتادن اسرائیل در این تله، این مسئله یک موفقیت چشمگیر برای اوباما در زمینه جلوگیری از مخالفت کنگره با توافق ایجاد خواهد کرد و وی در این زمینه مخالفان توافق را شکست خواهد داد. در چنین شرایطی اسرائیل به عنوان یکی از موافقان توافق به تصویر کشیده خواهد شد.

در واقع نتانیاهو با وجود فشارهایی که به وی در این زمینه وارد می‌شود و مقاله‌هایی که درباره اشتباه استراتژیک وی در زمینه به خطر انداختن رابطه با آمریکا، باز هم از مواضع خود در این زمینه دست نمی‌کشد.

مسئله‌ای که خود وی به آن تاکید دارد این است که وی در حال بازی کردن شطرنج است، حرکت وی در کنگره نه‌تنها یک اقدام دیپلماتیک راهبردی است، بلکه یک ماموریت تاریخی است که وی بر عهده دارد. در واقع وی بر این باور است که مخالفان وی اصول بازی شطرنج را فرا نگرفته‌اند و به همین دلیل مخالفت آنان با اقدامات و مواضع وی، نادرست است.