صالحی: برنامه های اتمی ایران در حوزه تحقیق و توسعه، گسترش می یابد

رییس سازمان انرژی اتمی ایران در گفت و گو با مجله علمی «ساینس»، تاکید کرد که برنامه های ایران در حوزه تولید سوخت اتمی، استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته، کاربرد فناوری همجوشی هسته ای و تولید ایزوتوپ های پایدار، گسترش خواهد یافت.

علی اکبر صالحی با رد این موضوع که یکی از دو طرف در مذاکرات هسته ای، برنده بوده است، گفت: وقتی شما مذاکره می کنید، هریک از دو طرف، می کوشد بیشترین بهره را ببرد. این طبیعی است. آمریکاییان می گفتند ایران اصلا تحقیق و پژوهش اتمی نکند. ما این را نمی پذیریم؛ البته می دانیم که شما نگرانی هایی دارید، پس راهی برای کاهش نگرانی ها بیابیم.

رییس سازمان انرژی اتمی، محدودیت های گسترده برای برنامه های اتمی ایران در حوزه تحقیق و توسعه را نیز مردود دانست و گفت: البته اگر محدودیت ها نبود، ما در مدت 8 سال می توانستیم به آبشار 164 تایی با استفاده از سانتریفیوژهای IR8 دست یابیم. این محدودیت خیلی گسترده نیست، اما این مقدار، طرف مقابل را راضی می کرد و ما نیز پذیرفتیم. البته بهتر می شد اگر می توانستیم آبشارهای بزرگتر را آزمایش کنیم؛ زیرا در آن صورت می شد فرآیند غنی سازی را نیز ارزیابی کرد و نه اینکه فقط به ساز و کار مکانیکی تحقیق و پژوهش پرداخته شود. اما اگر بخواهم درباره تحقیق و توسعه نظر بدهم، باید بگویم این واقعا یک محدودیت گسترده نیست.

صالحی تاکید کرد که ایران روی سانتریفیوژهای پیشرفته IR6 و IR8 کار خواهد کرد و این دو نوع سانتریفیوژ می توانند نیاز ایران برای غنی سازی سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر را تامین کنند. 

رییس سازمان انرژی اتمی افزود: تا 10 سال آینده، ما دو رآکتور به نیروگاه بوشهر خواهیم افزود و با کاربرد سانتریفیوژهای دارای مجوز، ما در مدت 15 سال می توانیم به جایی برسیم که همه سوخت این رآکتورها را خودمان تامین کنیم.

علی اکبر صالحی یادآور شد ایران در گذشته غنی سازی لیزری نیز انجام داده بود، اما این نوع غنی سازی ادامه ندارد و دیگر انجام نمی شود.

صالحی درباره دلیل پذیرش ممنوعیت کار روی اورانیوم و پلوتونیوم فلزی، گفت: فلز اورانیوم ضعیف شده، می تواند کاربردهای چندگانه داشته باشد. ما تصمیم نداریم اورانیوم را تا 90 درصد غنی کنیم؛ بنابراین، اورانیوم 90 درصد غنی شده نخواهیم داشت که آن را به فلز تبدیل کنیم. بنابراین، ما پذیرفتیم که در دوره محدودیت، اگر به اورانیوم ضعیف شده (تهی شده) نیاز پیدا کردیم، این ماده را از 1+5 بخواهیم. 

علی اکبر صالحی با تایید طرح ایران برای تولید ایزوتوپ های پایدار در ابعاد صنعتی گفت نوع ایزوتوپ ها را دقیقا هم می تواند بگوید و هم نمی تواند بگوید. وی تاکید کرد: انواع فراوانی از ایزوتوپ وجود دارد، از ایزتوپ های سبک بگیرید تا سنگین. ما اول باید تحقیقات امکان سنجی انجام دهیم. پروژه به زودی آغاز خواهد شد. «ایریدیوم» یک احتمال است؛ یا شاید ایزوتوپی با این وزن.

صالحی با رد این موضوع که «فوردو» یک تاسیسات نظامی است، گفت: فوردو را ارتش کنترل نمی کند. بلکه ارتش چندین دهه قبل، از آن به عنوان انبار اسلحه استفاده می کرد.

رییس سازمان انرژی اتمی، تحقیقات ایران درباره غنی سازی به روش همجوشی هسته ای را تایید کرد و گفت: ما یکی از کشورهای پیشرو در غرب آسیا در زمینه همجوشی هسته ای هستیم. من دو بار تاکنون به ریاست سازمان انرژی اتمی ایران منصوب شده ام. در دور پیش، همجوشی را به یکی از اولویت هایمان تبدیل کردیم؛ زیرا همجوشی هسته ای، آینده انرژی به شمار می رود.

صالحی تاکید کرد که ایران پیشاپیش در حوزه های فنی و علمی با پروژه ITER (پژوهش بین المللی بر روی همجوشی هسته ای) همکاری کرده است و تهران قصد دارد در سطوح مدیریتی هم با این پروژه همکاری کند.

صالحی تاثیر شهادت دانشمندان هسته ای ایران بر روند پیشرفت صنعت اتمی در کشورمان را مردود دانست و با اشاره به دوستی دیرینه خود با شهید مسعود علی محمدی در دانشگاه شریف، گفت: ما به عنوان مسلمان، آماده هرگونه سرنوشتی هستیم و نگاه ما به شهادت، اینگونه نیست که فقط زندگی مان را از دست داده ایم؛ بلکه ما به معاد اعتقاد داریم. مردم ما به این موضوع ایمان دارند. بنابراین، شهادت ها مانع از پیشرفت نشد و برعکس، انگیزه و نیروی مضاعفی ایجاد کرد؛ تا حدی که شمار چشمگیری از دانشجویان پس از شهادت دانشمندان هسته ای، تغییر گرایش دادند و گرایش علوم اتمی را برگزیدند.