فابیوس٬ موگرینی و فیشر در راه ایران؛ ترافیک دیپلماتیک در تهران

توافق هسته‌ای ایران با کشورهای 1+5 عاملی شد تا پس از سال‌ها شاهد ترافیک دیپلماتیک مقام‌های جهان در تهران باشیم؛ اتفاقی که پس از دولت اصلاحات٬ کمتر شاهد بودیم.

به گزارش ایلنا٬ هنوز یک ماه از توافق جامع هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 نگذشته است که هر روز، رسانه‌ها از آمدن هیاتی بلندپایه از کشورهای مختلف به تهران یا برنامه‌ریزی آنها برای حضور در کشورمان خبری می‌دهند.

اگرچه از روزهای نخست روی کار آمدن دولت روحانی شاهد سفر مقام‌های سیاسی و بین‌المللی مختلفی به کشور بوده‌ایم، اما با توافق هسته‌ای‏‏، اشتیاق کشورهای دنیا برای حضور در ایران و سرمایه‌گذاری در کشور بیش از پیش شده و در این مدت نیز کشورهای اروپایی گوی سبقت را از سایر کشورها و به خصوص سایر اعضای حاضر در مذاکرات برای نزدیک شدن به تهران پس از تحریم ربوده‌اند و می‌خواهند جایگاه پیشین خود در ایران که به دلیل تحریم‌ها از دست بودند‏، پس بگیرند.

وضعیت به گونه‌ای است که می‌توان گفتمان ﺗﻨﺶ‌زداﯾﯽ در ﺣﻮزه ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ و اقدام‌های عملی را باعث گسترش ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت اﯾﺮان ﺑﺎ ﮐﺸﻮرهای ﻣﺨﺘﻠﻒ جهان خواند.

در 22 ماه مذاکره هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5‏، آلمان در جریان مذاکرات کمترین میزان مخالفت با طرح‌های ارائه شده و بیشترین میزان همکاری برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای در میان سه کشور اروپایی را داشتند. اشتیاق آلمان برای توافق از همان روزهای نخست هویدا شد‎؛ آنجا که فرانک والتر اشتاین‌مایر وزیر امور خارجه آلمان‏، نخستین فردی بود که از علاقه خویش برای حضور در ایران گفت و اظهار داشت که در آینده‌ای نزدیک به تهران سفر می‌کند.

وزیر امور خارجه آلمان با اشاره به سفر چندی پیش «مارکوس ادرر» معاون خود به تهران، خاطرنشان کرده بود که وزارت خارجه آلمان درباره این موضوع در تماس نزدیک با تهران بوده است.

هنوز یک هفته از مذاکرات هم نگذشته بود که هیاتی بلندپایه صدنفره سیاسی و اقتصادی به ریاست «زیگمار گابریل» معاون صدراعظم آلمان که وزیر اقتصاد و انرژی این کشور هم است‏، با هدف بازسازی روابط تجاری این کشور با ایران، برای سفری چند روزه به ایران آمد تا بنا به پیش‌بینی دویچه‌وله٬ آلمانی‌های دورخیز صادرات ۱۱ میلیارد دلاری شان در ایران را تحکیم ببخشند. بدین ترتیب معاون صدراعظم آلمان که با سفر خود به ایران به طلسم 12 ساله روابط تهران و برلین پایان داد، در این سفر علاوه بر دیدار با وزرای نفت، اقتصاد، نیرو و اقتصاد با حسن روحانی، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف نیز دیدار کرد.

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم بعد از تصویب این توافق در اتحادیه اروپا، گفت: به تهران سفر می‌کند و به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا، نقش حیاتی در مرحله اجرا (اجرای برجام) و هماهنگی کمیسیون مشترک توافق برعهده خواهم داشت. همه ما در تلاش برای حمایت از گام‌های این توافق هستیم و من قصد دارم به‌زودی به تهران سفر کنم٬ چراکه توافق با ایران امکان گشودن فصل جدیدی در روابط ایران و بین الملل را فراهم می‌کند.»

سفر موگرینی به تهران در حالی اهمیت پیدا می‌کند که او مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا است و بیش از ٢٠ کشور اروپایی در مذاکرات هسته‌ای نقشی نداشته‌اند؛ اما همه آنها منتظر این توافق بودند تا به مبادلات اقتصادی خود با ایران سرعت ببخشند. موگرینی پیش ‌از ‌اینکه مسئولیت هماهنگی سیاست خارجی اتحادیه اروپا را برعهده بگیرد، وزیر خارجه ایتالیا بود و چندین بار محمدجواد ظریف دیدار کرده بود.

گرد و خاک سفر «لوران فابیوس» به ایران٬ قبل از خودش به تهران رسید. این چهره فرانسوی که عملکردش در دوران صدراتش در سمت نخست وزیری و همچنین ۲۲ ماه مذاکرات هسته‌ای موجب شده مردم ایران از او دلخوشی نداشته باشند، حضور در ایران انتقادهای فراوانی را به دنبال داشته و انتقادهای به حضور او در ایران به اهرم فشار دیگری بر فعالیت‌های دیپلماتیک دولت مبدل شده است.

فابیوس پیش از حصول توافق جامع هسته‌ای دعوتنامه همتای ایرانی خود محمدجواد ظریف را دریافت کرده بود٬ اما پذیرش این دعوت را به پس از به دست آمدن توافق جامع هسته‌ای موکول کرده بود.

وی در خصوص سفر خود به تهران گفته بود: همتای من محمدجواد ظریف پیش از این من را دعوت کرده بود اما من پیش از توافق به تهران نرفتم و فکر می‌کنم که اکنون همه‌چیز برای انجام این سفر محقق است.

به نظر می‌رسد که نخستین سفر لوران فابیوس به ایران به عنوان وزیر امور خارجه فرانسه بیشتر شکل و شمایل سیاسی داشته باشد. آخرین بار در سال 2003 میلادی، وزیر امور خارجه وقت فرانسه به تهران سفر کرده بود و پس از آن سفری در حد وزیر به تهران از سوی فرانسوی‌ها انجام نگرفته بود.

فابیوس با اشاره مستقیم به تاثیرپذیری این سفر از شکل‌گیری توافق جامع هسته‌ای میان ایران و 1+5 گفت: این کاملا عادی است که پس از حصول توافق تاریخی اخیر، فرانسه و ایران بتوانند روابط عادی خود را از سر بگیرند. این توافق بازار جدیدی را خواهد گشود که فرانسویان پیش‌تر در آن حضور گسترده‌ای داشتند.

عصر روز پنجشنبه روسای جمهوری اسلامی ایران و فرانسه در گفت‌وگویی تلفنی بر تدوین یک نقشه راه برای توسعه و تعمیق روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تهران-پاریس تاکید کردند.

حسن روحانی در گفت‌وگو با فرانسوا اولاند، به امکانات و توانمندی‌های گسترده ایران و فرانسه برای گسترش همکاری‌ها اشاره کرده بود و اظهار داشته بود که «طی ۱۰ سال گذشته فرصت‌های زیادی را دو کشور برای تعمیق و توسعه روابط از دست داده‌اند و اکنون فرصت و زمان برای جبران گذشته فرا رسیده است» و همچنین برای انجام تعهدات هسته‌ای در طرف٬ کمک اتحادیه اروپا را خواستار شده بود.

اتریش به همراه سوئیس و عمان، از جمله کشورهایی بود که در طول 22 ماه مذاکرات هسته‏‌ای، میزبان مذاکرات هسته‌ای میان ایران و مسئولان شش قدرت جهانی بود و در این مدت نیز همواره از پیشبرد مذاکرات و حل مسئله هسته‌ای ایران از طریق گفت‌وگو استقبال می‌کرد.

پیش از این نیز «سباستین کورتس» وزیر امور خارجه این کشور در اردیبهشت سال گذشته به ایران سفر کرد و با مقام‌های عالی کشورمان به رایزنی پرداخت. انجام مذاکرات در وین کافی بود تا وزیر جوان اتریشی برای فراهم کردن برای همکاری دوجانبه شرکت‌های ایرانی و اتریشی٬ از سفرش به همراه رئیس جمهور کشورش به تهران خبر بدهد

«پائولو جنتیلونی» وزیر امور خارجه ایتالیا از جمله کسانی است که در ماه‌های آتی به تهران خواهد آمد. او نیز همانند سباستین کورتز، از جمله کسانی است که پیش از توافق هسته‌ای به تهران آمده بود و گفته بود که ایتالیا مشتاق گسترش روابط خود با ایران است.

«فدریکا گوییدی» وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا نیز جنتیلونی را در سفر به تهران همراهی می‌کند تا زمینه‌های توسعه روابط اقتصادی دو کشور را با همتایان ایرانی خود مورد بررسی قرار دهد.

«خوسه مانوئل گارسیا مارگالو» وزیر امور خارجه اسپانیا نیز اعلام کرده پس از فصل تابستان به همراه «آنا پاستور» و «خوسه مانوئل سوریا» وزیران امور زیرساخت‌ها و صنعت و معدن به ایران سفر خواهد کرد.

این وزیر امور خارجه اروپایی نیز از جمله کسانی است که در اسفند سال 92 به تهران سفر کرده بود و در این مدت نیز در چندین نوبت میزبان ظریف در مادرید بوده است. گارسیا مارگالو ماه جریان سفر رسمی رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان به اسپانیا، به ظریف گفته بود که مادرید درصدد ادامه تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی با تهران است.

سفر به ایران و اشتیاق برای حضور در بازارهای کشورمان البته مخصوص به قدرت‌های اروپایی نیست. کشورهای آسیایی نیز چه پیش از توافق هسته‌ای و چه پس از توافق هسته‌ای همواره اعلام کرده‌اند آماده حضور در ایران هستند و لازمه این کار برداشتن موانع حضور‏ از جمله تحریم‌ها است.

در میانه آخرین دور از مذاکرات هسته‌ای در وین نیز «کو تائه یانگ» قائم مقام و معاون وزارت امور خارجه کره جنوبی پس از بیش از ده سال به تهران آمد و مسئولان عالی وزارت خارجه کشورمان دیدار کرد.

چندی نیز برخی منابع اعلام کردند راجیو مهریشی قائم مقام وزیر دارایی هند، اوایل هفته آینده به‌منظور بحث درباره چگونگی پرداخت بدهی‌های ناشی از واردات نفت، به ایران سفر خواهد کرد.

پالایشگاه‌های هندی به علت خریدهای نفتی، حدود 6.5 میلیارد دلار به ایران، عضو اوپک، بدهی دارند؛ زیرا از آن جایی‌که کانال‌های پرداخت بین‌المللی در نتیجه تحریم های مالی غرب مسدود شده است، آنها نتوانسته‌اند این بدهی را تسویه کنند.