نگاه های مختلف به حضور ظریف و صالحی در مجلس

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه و «علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی دیروز سه شنبه برای ابهام زدایی و پاره یی توضیحات درباره توافق هسته یی به مجلس رفتند. این موضوع ضمن بازتاب خبری گسترده، تحلیل های متفاوتی را در روزنامه های امروز در پی داشت.

این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروزچهارشنبه 31 تیر 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

«ابهام زدایی مردان هسته ای در بهارستان» عنوان گزارش خبری روزنامه ی «ایران» در همین ارتباط بود که در آن آمده است: جلسه دیروز علاوه بر علنی بودن البته یک تفاوت محسوس دیگر نسبت به جلسه غیر علنی قبلی داشت که در حاشیه آن یکی از اعضای جبهه پایداری ظریف را خائن خوانده بود. جلسه دیروز بدون حاشیه خاصی برگزار شد.

به نوشته ی ایران، اظهارنظرهای نمایندگان در راهروهای مجلس و در گفت و گو با خبرنگاران پارلمانی هم گویای این نکته بود که بجز شمار معدودی از منتقدان و مخالفان هسته ای، اکثریت آنها از گزارش ظریف راضی هستند.

روزنامه ی ایران همچنین در یادداشتی با عنوان «روز سرنوشت ساز تیم هسته ای در مجلس» نوشت: صالحی و ظریف در مقام دو نماینده دولت پاسخگوی ابهام ها و سوالات کسانی شدند که ظرف دو سال گذشته در معرض شدید ترین تبلیغات منفی علیه تیم مذاکره قرار داشتند و شبکه موسوم به دلواپسان توانسته بود با ابزارهایی مثل بولتن سازی و پمپاژهای شایعات خبری اعتماد اکثریت مجلس را نسبت به ماموریت دیپلمات ها مخدوش سازد.

در ادامه آمده است: یک نگاه به لیست بلند موضوعات مورد بحث نمایندگان و دو مقام ارشد هسته ای روشن می سازد که هیچ سوال و ابهامی نبود که در صحن دیروز مجلس ناگشوده بماند. برای کسانی که از دور و نزدیک مواجهه مردان هسته ای با ساکنان بهارستان را دنبال می کردند این نشست حاوی پیام ها و سیگنال های روشن درباره چشم انداز توافق هسته ای است .

«درباره مسوولیت پذیری یک مقام مسوول» هم عنوان یادداشتی در روزنامه ی «اعتماد» است که در آن با تقدیر از سخنان دیروز رییس سازمان انرژی اتمی در مجلس آمده است: سخنان دیروز علی اکبر صالحی در مجلس، ارزشمند و قابل توجه است؛ دکتر صالحی دیروز هم مسوولیت فنی توافق هسته ای را بر عهده گرفت و هم آنکه به یاد داشت پیروزی هسته ای، نه یک پروژه که یک پروسه بوده و شرکای دیگری هم داشته است؛ کسانی که پیش از تیم فعلی مذاکرات و در دوره های قبل دستی بر آتش گفت و گو های هسته ای داشتند و حالا کمتر از آنها اسمی به میان می آید. توجه رییس سازمان انرژی اتمی به این دو نکته، نشان از رفتار ملی و انسانی یک مقام مسوول در مدیریت اجرایی کشور است.

روزنامه ی «آفتاب یزد» هم در سرمقاله ی خود با عنوان «گزینه روی میز مجلس چیست؟» درباره ی فضای حاکم در مجلس نسبت به توافق هسته یی نوشت: هوای میدان بهارستان تهران دیروز آفتابی و صاف بود؛ البته چند لکه ابر کوچک باران زا وجود داشتند اما آن قدری نبودند که بخواهیم آن را به حساب بیاوریم؛ با یک ورزش باد ملایم این ابرها محو خواهند شد و جای نگرانی نیست. گزاره ای که ذکر شد را شاید بتوان گفت بهترین وصف ممکن برای جلسه دیروز مجلس با حضور ظریف و صالحی باشد. چرا که مشخص و مبرهن بود که فضای میان نمایندگان مثبت و روشن است و فعلا بنای ناسازگاری با دسترنج مذاکره کنندگان وجود ندارد.

روزنامه ی «جام جم» هم در یادداشتی با عنوان «برجام، روی میز نمایندگان در بهارستان» با تاکید بر اینکه توضیحات مذاکره کنندگان هسته یی در مجلس می تواند از متن برجام ابهام زدایی کند، نوشت: به نظر می رسد بخشی از سوء تفاهمات موجود درباره مذاکرات و متن برجام، بیشتر ناشی از ضعف در اطلاعات باشد و بنابراین ارائه این گزارش ها می تواند در رفع این سوء تفاهمات، موثر عمل کند.

روزنامه ی «آرمان» هم در یادداشتی با عنوان «آب خوش ظریف حال خوش منتقدان» از جو رضایت آمیز حاکم در مجلس و آرام بودن منتقدان ظریف در جلسه ی روز گذشته خبر داد و نوشت: محمدجواد ظریف و علی اکبر صالحی و دیگر اعضای تیم مذاکره کننده در میان استقبال نمایندگان وارد صحن شدند تا در وقت خود به پشت تریبون بروند و آنچه باید بگویند را از بلندگوی مجلس به گوش ملت و نمایندگان آنها برسانند. ظریف گزارشی از نتیجه مذاکرات و جزئیات توافق وین را به اطلاع بهارستا ن نشینان رساند و پس از تلاش های 22 ماهه بالاخره توانست در انتهای این ماراتن آب خوشی بنوشد همانطور که دیروز در مجلس به نظر می رسید برخی منتقدان وی نیز خیالشان راحت شده است!

روزنامه ی «سیاست روز» اما در مطلبی درباره ی حضور ظریف در مجلس، به نکته یی متفاوت اشاره کرد و نوشت: جالب آنجا بود که وزیر امور خارجه برای ارائه گزارشی از مذاکرات هسته ای به مجلس شورای اسلامی رفته بود در کنار برخی اسناد و مدارک مربوط به مذاکرات هسته ای، کتاب نام آشنایی با خود همراه داشت که از دید عکاسان حاضر در مجلس پنهان نماند. کتاب یادداشت های روزانۀ محمدعلی فروغی از سفر کنفرانس صلح پاریس یکی از کتاب های فروغی سیاستمدار دوران قاجار و پهلوی است که در آن خاطرات حضور خود در این کنفرانس را به صورت جزیی به رشته تحریر در آورده است.

این روزنامه افزود: معلوم نیست بررسی، کسب تجربه مذاکراتی و یا حتی کسب تجربه تحریر یک کتاب خاطرات و یا روایتگری مذاکرات اخیر برای ثبت در تاریخ و یا چه انگیزه دیگری که موجب شد ظریف کتاب محمد علی فروغی را به همراه داشته باشد اما در هر صورت باعث شده که در دستان وزیر امور خارجه در کانون دوربین های خبرنگاران رسانه های مختلف قرار بگیرد

«در حد توان اکثر خطوط قرمز را رعایت کردیم» هم بخشی از سخنان ظریف در جلسه ی علنی دیروز مجلس بود که در عنوان گزارش خبری روزنامه ی «کیهان» به نقل از وی برجسته شد.

روزنامه های امروز تحلیل ها و یادداشت هایی را در خصوص تاثیر توافق بر حوزه های مختلفی مانند اقتصاد، صنعت، دانش و سیاست داخلی، منطقه یی و بین المللی منتشر کردند.

«اثرات خارجی توافق هسته ای» عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «شهروند» است که در آن در خصوص تاثیر توافق هسته یی بر قدرت منطقه یی ایران می خوانیم: می توان انتظار داشت و امیدوار بود که بر اثر این توافق موارد زیر در منطقه و جهان رخ دهد و در واقع درست تر این است که بگویم احتمال رخ دادن آنها افزایش یافته و این بازیگران منطقه ای و جهانی از جمله ایران هستند که می توانند آنها را محقق کنند .افزایش امنیت منطقه و کمک به آغاز گفتگوهای صلح در افغانستان، عراق و حتی یمن، بهبود مبادلات تجاری و اقتصادی و شکوفایی اقتصادی منطقه که این نیز به ثبات و پایداری منطقه کمک خواهد کرد.

روزنامه ی «جمهوری اسلامی» نیز در سرمقاله ی خود به موضوع اقتصاد پس از لغو تحریم ها توجه کرد و نوشت: انتظار عقلایی در شرایط کنونی کشور از مسئولان، رسانه ها و کارشناسان این است که در مواجهه با لغو تحریم ها و آثار و پیامدهای آن نه راه افراط در پیش گیرند و نه تفریط و البته نه تدلیس. به عبارت دیگر، نه آنچنان شیفته و مجذوب اخبار خوشایند و ابراز علاقه های خارجی ها شویم که اصل مهم اقتصاد مقاومتی را فراموش کنیم و نه آنچنان بدبینانه نگاه کنیم که افق روشن پیش روی اقتصاد ایران پس از لغو تحریم ها، تیره و تار نمایانده شود. بدون تردید، چرخ اقتصاد کشور ما، که همواره در معرض اغراض و کینه توزی های بیگانگان است و می خواهد مستقل باشد و کلیه رشته های وابستگی را قطع نماید، باید بر محور اقتصاد مقاومتی بچرخد.

«ایرانِ پساتحریم و فرار مغزها» هم عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «شرق» است که در آن بر تاثیر مثبت توافق و رفع تحریم ها بر سطح علمی و پژوهشی کشور اشاره شده و آمده است: توسعه همکاری های بین المللی علمی با کشورهای رده اول علمی در دنیا از این پس قابل انتظار خواهد بود. این نوع همکاری ها در سال های اخیر در کشور ما بسیار محدود شدند و عملا به همکاری بین دو استاد (ایرانی و خارجی) یا همکاری محدود در سطح دو لابراتوار صرفا در جهت فرصت های محدود پژوهشی برای بعضی دانشجویان دکترا بوده است. انجام پروژه های مهم و «واقعا مشترک» در قالب همکاری های دوجانبه و چندجانبه بین المللی از این پس مورد انتظار خواهد بود. برای نگارنده هیچ چیز تلخ تر از آن نیست که بسیاری از دانشجویان خوب خود را ببینیم (و متأسفانه در سال های اخیر به فراوانی می بینم!) که به دلیل نبود فرصت مناسب شغلی هر سال بیشتر از سال قبل مجبور به مهاجرت می شوند.

روزنامه ی «جوان» نیز در سرمقاله ی خود با عنوان «رفتار منطقه ای ایران در دوره پساتوافق» با اشاره به سخنان مقام های غربی درباره ی لزوم تغییر رفتار منطقه یی ایران این رفتار را تغییر ناپذیر دانست و نوشت: باید گفت، رفتار منطقه ای ایران بر اساس اصول تغییرناپذیر جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی شکل گرفته و این رفتار هرگز تغییر نخواهد کرد. اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی که در قانون اساسی بر آن تصریح شده، دارای مبانی قرآنی و دینی بوده و هرگز این اصول تغییر نخواهد کرد. بر اساس اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از قبیل اصل 152، اصل 153 و اصل 154، نفی سلطه جویی، نفی سلطه پذیری، حفظ استقلال همه جانبه کشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان، عدم تعهد در برابر قدرت های سلطه گر، حمایت از مبارزه حق طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان، از خطوط کلی و اساسی در سیاست خارجی ایران است و این خطوط تغییر ناپذیر است. رفتار منطقه ای ایران در قبال رژیم صهیونیستی و ملت فلسطین، در موضوع سوریه، عراق، بحرین و یمن بر اساس همین اصول و خطوط کلی شکل گرفته و هرگز تغییر نخواهد کرد.

«رهایی از صنعت تک قطبی» نیز عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «آفرینش» است که در آن در خصوص تاثیر رفع تحریم ها بر صنعت آمده است: برداشته شدن تحریم ها می تواند پتانسیل بسیار خوبی را برای رونق اقتصاد و صنعت فراهم سازد، البته اگر مدیریت شود. چرا که برداشته شدن تحریم ها و بازشدن مجاری واردات می تواند به نحو دیگری ما را دچار آفت اقتصادی نماید. بازشدن درهای واردات و ذوق زدگی برای وارد کردن اجناس و کالاهای برند، ضربه مهلک دیگری است که در طی یک دهه گذشته بر ساختار اقتصادی کشور وارد می شود.

آفرینش افزود: اگر سرخوش از توافقی هستیم که تحریم های چندین ساله را از روی دوش کشور برداشته، باید برای آینده اقتصاد بدون تحریم برنامه داشته باشیم. صرف اینکه خوشحال باشیم مرزهای هوایی و دریایی غرب بر روی کشورمان بازشده، نمی توان از فرصت به وجود آمده به نحو احسن استفاده کرد..

باران شدیدی که در شامگاه بیست و هشتم تیر ماه در جاده ی چالوس، کن و سولقان، تهران، مناطقی در سوادکوه مازندران و مناطقی در پرور سمنان باریدن گرفت، به دلیل غیر منتظره بودن و اطلاع رسانی ناکافی درباره ی آن خسارت های جانی و مالی زیادی را به بار آورد. روزنامه های امروز در این زمینه یادداشت هایی را منتشر کردند که محور این یادداشت ها انتقاد از عملکرد مسوولان و متولیان امر است.

روزنامه ی اعتماد در مطلبی با عنوان «پاسکاری نهادهای مسوول در بحران توفان آغاز شد» با اشاره به اعتراض نمایندگان شورای شهر به عملکرد مسوولان در بارندگی و توفان چند روز گذشته نوشت: دیروز حال و هوای شورای شهر تهران نیز توفانی بود. چرا که تقریبا اکثر اعضای شورا درباره توفان دو روز پیش تهران اظهار نظر کردند و هر کدام به دنبال مقصر یا مقصران اصلی می گشتند؛ آن هم در زمانی که مانند توفان سال گذشته تمام سازمان های مسوول از هواشناسی گرفته تا مدیریت بحران، شهرداری، اورژانس و آتش نشانی گناه کم کاری و اهمال صورت گرفته را به گردن دیگری می انداختند. سازمان آتش نشانی و اورژانس اعلام می کنند که هواشناسی به آنها خبر نداده است؛ سازمان مدیریت بحران تهران در سایتش با تیتر: هواشناسی در برنامه زنده تلویزیونی محکوم شد! تلاش می کند تا خود را از هر گونه پاسخگویی مبرا کند و هواشناسی هم اعلام کرده که ما چند روز قبل این توفان را پیش بینی کرده بودیم.

روزنامه ی آرمان هم در گزارشی به آمارهای ضد و نقیض قربانیان سیل اشاره کرد و واکنش برخی نمایندگان مجلس و شورای اسلامی شهر تهران در این مورد را بازتاب داد.

آرمان نوشت: روز گذشته واکنش های زیادی به وقوع سیل در استان های مختلف کشور انجام شد. در حالی که استاندار تهران به خانواده های قربانیان سیل تسلیت گفت، ایمان قربانی مشاور فرماندار تهران از فرصت 72 ساعته فرمانداری به دستگاه های ذی ربط برای برآورد خسارت های سیل سولقان خبر داد.

در ادامه به برخی اظهار نظرها که در آنها نهادهای ذیربط از جمله سازمان هواشناسی کشور به اطلاع رسانی ناکافی درباره ی سیل متهم شده اند اشاره شده و به نقل از «حسین طلا» نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس در واکنش به حادثه ی توفان آمده است: طبق روال قانونی اگر حادثه ای بخواهد اتفاق بیفتد از سوی سازمان مسئول باید اعلام شود، از این رو سازمان هواشناسی و ستاد حوادث غیرمترقبه باید درباره طوفان روز یکشنبه پیش بینی های لازم را انجام می دادند، به این ترتیب فرمانداری و بخشداری از طریق رسانه ها موظف خواهند بود تا اطلاع رسانی عمومی کنند تا مردم از حادثه مطلع شوند.

در ادامه به اظهارات «معصومه آباد» رییس کمیته ی ایمنی و مدیریت بحران درباره ی عدم عبرت از حادثه طوفان سال گذشته که با سرعتی بالغ بر 120 کیلومتر بر ساعت در کمتر از 25 دقیقه جان 5 شهروند را گرفت، در جلسه ی روز گذشته ی شورای شهر تهران اشاره شده و به نقل از وی آمده است: این بار با بارشی شدید و هجوم سیلاب، آن هم در حریم رودخانه، رکورد دیگری را از ناکارآمدی در آمادگی به موقع پیش از وقوع بحران های احتمالی، با 12 کشته، 82 مجروح و ده ها تن مفقود به ثبت رساند.

در این میان روزنامه ی ایران در ستون «اول دفتر» خود در یادداشتی با عنوان «آیا سیل ویرانگر یکشنبه شب پیش بینی نشده بود؟» از عملکرد سازمان هواشناسی کشور دفاع کرد و در پاسخ به این سوال که آیا واقعا آن طور که می گویند و می نویسند، این حادثه طبیعی پیش بینی نشده بود؟ نوشت: سازمان هواشناسی کشور از اواسط هفته گذشته، پیش بینی دقیقی را برای کاهش دما و وقوع بارندگی برای روزهای ابتدایی این هفته ارائه داده بود؛ با نزدیک شدن به تعطیلات عید فطر، این سازمان بیست و ششم تیر یعنی 48 ساعت پیش از سیل ویرانگر در اطلاعیه ای، از رگبارهای شدید، وزش باد و احتمال آبگرفتگی معابر عمومی در وب سایت رسمی خود خبر داد.

در ادامه آمده است:واقعاً با وجود صدور این اطلاعیه آیا می توان گفت که سیل ویرانگر یکشنبه شب پیش بینی نشده بود؟آیا فکر نمی کنیم اشکال از ماست که پیش از سفر، پیش بینی های هواشناسی را مرور نمی کنیم یا اگر می کنیم جدی نمی گیریم؟ آیا بهتر نیست هر کدام از ما چه در قالب فرد و چه در قالب سازمان هایی که اصولاً متولی بحران هایی اینچنین هستند، کمی مسئولیت پذیر باشیم و به جای متهم کردن این و آن، از تجربه های تلخ درس بگیریم تا در آینده با حوادثی اینچنین رو به رو نشویم؟

روزنامه های امروز بار دیگر بر موضوع مفاسد اقتصادی و لزوم مبارزه ی هر چه بیشتر با آن به ویژه پس از رفع تحریم ها تمرکز کردند.

روزنامه ی «ابتکار» در سرمقاله ی خود با عنوان «پساتحریم و بیم و امید برای توقف فساد مالی» نوشت: با نتایج جدید پرونده هسته ای انتظار می رود اراده بیشتری برای تغییر روند اداره کشور وجود داشته باشد. این نگرانی در گفتار مردم نیز به خوبی مشهود است. در هر کجا که صحبت از ورود پول های بلوکه شده به کشور مطرح می شود همراه با این امیدواری است که به دامنه مخرب فساد مالی در اقتصاد دامن نزند و راه بر سودجویان بسته شود. پایان پرونده هسته ای در واقع آغاز راهی دشوار است که دولت یازدهم در پیش دارد.

«تحریم ها رفتند، فسادها هم بروند» نیز عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «قانون» است که در آن با اشاره به زمینه ساز شدن تحریم ها برای ایجا مفاسد اقتصادی و اهمیت توجه به این موضوع پس از رفع تحریم ها آمده است: د ر این 12 سال گذشته بیشترین آسیبی که به کشور وارد شد را می توان د ر چهارچوب تحریم هایی د ید که ذره ذره اقتصاد ایران را به گرد اب می کشید . گرد ابی که از پس آن روش های عجیب و غریب برای د ور زد ن تحریم ها را وارد پیکر نحیف اقتصاد ایران کرد و د ر د و سال اخیر با رقم های فساد ی که هر روز بزرگ تر و د رشت تر می شوند اعتماد عمومی را د چار خد شه کرد .

قانون افزود:سیستم اقتصاد ی که د ر طی چند سال گذشته از د ل آن بابک زنجانی ها و اتفاقات غریب مربوط به فروش نفت توسط نیروی انتظامی رقم خورد ه است نیاز به بازبینی د وباره د ارد . کاسبان تحریم حال به خوبی می د انند که د یگر فضای فعالیت آنان تنگ شد ه است، اما جامعه همچنان نیازمند توضیح مشخص و مقتضی است. توضیح آنچه د ر این سال ها بر سر اقتصاد کشور رفته است. افشای آنان که د ر سال های سخت این سرزمین از خون و جان مرد مش ارتزاق کرد ه اند کم ترین فاید ه اش از بین برد ن پستوهای امن برایشان خواهد بود . به نوشته ی این روزنامه، حال و پس از تحریم ها نوبت به فساد ها رسید ه است.فساد هایی که به نظر می رسد قوه قضاییه هم د ر کنار قوه مجریه خواهان برخورد و ریشه کنی آن است.امروز وقت آن است که سه قوه مجریه و قضاییه و مقننه،د ست به د ست هم بد هند و از ایران کشوری بسازند که لایق مرد مانش است .