از مقاومت هسته ای تا بیانیه مشترک

روزنامه جام جم در یادداشتی نوشت: مذاکرات نفسگیر و پیچیده ایران و 1+5 در حالی به جمع بندی نهایی رسید و بیانیه مشترک آن از سوی آقای ظریف و خانم موگرینی قرائت شد که این مذاکرات با سابقه 12 ساله، طولانی ترین مذاکرات بین المللی لقب گرفت و در 22 ماه اخیر که ماراتن سنگین آن در جریان بود به علت حضور وزرای خارجه پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان و همچنین وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در مقاطع مختلف آن به لحاظ سطح مذاکرات نیز منحصر به فرد بود.

این یادداشت به قلم مراد عنادی در ادامه می افزاید: از سوی دیگر از آنجا که در تاریخ سیاست خارجی آمریکا از سال 1945 که این کشور به عنوان ابرقدرت در نظام بین المللی قد علم کرد شاید موردی را نتوان سراغ گرفت که برای پیگیری و چانه زنی آن وزیر خارجه آمریکا به علت نیاز دولتش به مذاکره مجبور شود 19 روز آن هم با عصا در محل مذاکرات (وین) حضور مداوم داشته باشد نیز بی سابقه بود.

صرف نظر از این مقدمات که مبین اهمیت این رویداد و نقش و جایگاه ایران اسلامی در منطقه و جهان است، به نظر می رسد تحلیل آنچه خروجی مذاکرات وین در این مرحله یعنی بیانیه مشترک را رقم زد و در هفته های آینده باید به توافق منجر شود، در چند سطح دارای اهمیت و قابل تامل است.

نخست مراجعه به متن و ضمائم جمع بندی نهایی مذاکرات وین است که در صد صفحه گنجانده شده است.

دکتر روحانی و باراک اوباما به بخش های مهم این صد صفحه یعنی همان خطوط قرمز آن هم بلافاصله پس از قرائت بیانیه مشترک اشاره کردند.

هرچند رئیس جمهور آمریکا با اشاره به ذخایر اورانیوم غنی شده ایران، سانتریفیوژها، آب سنگین اراک و دوره محدودیت ایران سعی کرد چنین وانمود کند که جلوی دستیابی ایران به سلاح هسته ای گرفته شده و آمریکا به کمک دوستانش با گزینه دیپلماسی توانسته تهران را مهار کند، اما واقعیت این است که ایران اسلامی همان گونه که بارها اعلام کرده هیچ گاه به دنبال دستیابی به سلاح هسته ای نبوده و نیست بنابراین تمام جوسازی های آمریکا با دادن این آدرس غلط در اصل محروم کردن ایران از دانش و فناوری هسته ای بومی هست که به علت ایستادگی و مقاومت ملت ایران نتوانسته به آن جامه عمل بپوشاند.

به عبارتی در سایه مقاومت ملت و پیشرفت های دانشمندان ایران در عرصه دانش و فناوری هسته ای و همچنین توان بازدارندگی و دیپلماسی هوشمندانه تهران براساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت بود که شش قدرت جهانی مجبور شدند با ایران پشت میز مذاکره راه های برون رفت از وضع موجود در رسیدن به تفاهم را دنبال کنند.

به استناد سخنان رئیس جمهوری اسلامی ایران و در پاسخ به سخنان اوباما، ایران ضمن حفظ بیش از 6000 سانتریفیوژ، آب سنگین اراک، ادامه تحقیق و توسعه بویژه نسل سانتریفیوژهای IR6 و IR8 و همچنین لغو قطعنامه های شورای امنیت در روزهای آینده و نهایی شدن لغو تحریم همزمان با روز اجرای توافق در دو ماه آینده توانسته است با قدرت منطق ضمن برخی سایش ها در هماوردی جهانی خطوط قرمز خود را حفظ کند.

سطح دوم توجه به این مهم است که نتایج به دست آمده تا این مقطع که روز بیانیه مشترک نام گرفته است، قابل مصادره جناحی و حزبی نبوده؛ زیرا همه آحاد ملت ایران در رقم خوردن آن سهم دارند.

به عبارتی بهتر اگر مولفه هایی همچون رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، حمایت ها و حضور پرشور مردم در صحنه های حماسه آفرین از جمله تشییع شهدای غواص و راهپیمایی روز جهانی قدس، خون شهدای هسته ای و توانمندی دانشمندان ایرانی در دستیابی به غنی سازی 20 درصدی، افزایش توان دفاعی و بیانیه های مجلس شورای اسلامی به همراه رویکرد اطلاع رسانی شفاف و مستمر رسانه ملی و دیگر رسانه های کشور برای توجه دادن مردم و مذاکره کنندگان به سایه روشن های مذاکرات نبود، هیچ گاه 1+5 مایل نبود پای میز مذاکرات حاضر شده، بکرات به ژنو و وین سفر کرده، به سخنان نمایندگان ایران گوش فرا دهند.

البته به قول مورگنتا، اندیشمند واقعگرای روابط بین الملل از کیفیت دیپلماسی در معادله قدرت کشورها نیز نباید غافل بود زیرا کیفیت دیپلماسی هر کشور همه عوامل و مولفه های قدرت، اعم از نگاه موافقان و مخالفان را به هم پیوند زده، از آنها به نفع پیشبرد مذاکرات و منافع ملی بهره می برد.

از طرفی، اگر بپذیریم سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است در آن صورت دیپلماسی مقاومتی و هوشمندی تیم مذاکره کننده ضلع مکمل اقتصاد مقاومتی و فرهنگ مقاومت ایران در نبرد اراده ها محسوب می شود.

در یک کلام با این عقبه مردمی و ایستادگی ملی بود که مذاکره کنندگان در وین از قدرت چانه زنی بالایی در شطرنج با گرگ ها برخوردار بودند که البته وزیر امور خارجه و دیگر اعضای تیم مذاکره کننده بکرات خود نیز به این مهم اشاره کرده اند.

سطح سوم درباره جمع بندی مذاکرات وین و بیانیه مشترک ناکامی و روسیاهی برای رژیم صهیونیستی و عربستان است که در 22 ماه گذشته از توسل به هر اقدامی برای ضربه زدن و ایجاد اختلال در مذاکرات بین ایران و 1+5 فروگذار نکردند اما در نهایت ره به جایی نبردند، هر چند هنوز به سنگ اندازی خود ادامه داده و می کوشند با اعمال نفوذ در کنگره آمریکا و یارگیری مانع عبور از مرحله بیانیه مشترک به مرحله توافق شوند و در نهایت این که آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید صداقت بیشتری از خود نشان داده، به جای پی گیری ادعاهای بی اساس و دوپهلوگویی، با استقلال عمل به عنوان سازوکاری سازنده ایفای نقش کرده ، به دانش و فناوری هسته ای بومی ایران احترام بگذارد.