"مذاکرات هسته ای به هیچ وجه شکست نمی‎خورد"

یک کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 اگر در مسیر بن‌بست هم قرار گیرد، در بن‌بست نمی‌ماند"، گفت: روند مذاکراتی بویژه از آنچه در دو سال گذشته آغاز شده است تا به امروز نشان می‌دهد که این مذاکرات به هیچ وجه شکست نمی‌خورد و دو طرف در نهایت با یک توافق میز مذاکره را ترک خواهند کرد.

به گزارش صدای ایران، پیروز مجتهدزاده در گفت‎وگو با «فرارو»، درباره دلایل تطویل مذاکرات هسته‌ای و اینکه چرا با وجود بروز خوشبینی‌های فراوان نسبت به حصول توافق هسته‌ای در هفته گذشته، دو طرف به یک تمدید دیگر تن دادند و همچنین سرنوشت مذاکرات هسته‌ای، گفت: آنچه به خصوص از دور آخر مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 شاهد بودیم بسیار عجیب و باورنکردنی بود.

وی افزود: این دور از مذاکرات در شرایطی آغاز شد که ابتدا امیدواری کمی به حصول توافق هسته‌ای وجود داشت اما در ادامه و با ورود وزرای خارجه ایران و آمریکا به وین و از سرگیری مذاکرات در سطح بالای سیاسی، خوشبینی و امیدواری‌ها یه یکباره بالا گرفت به طوری که این انتظار ایجاد شد که دو طرف بتوانند به نتیجه قطعی و معقول از پیش برنامه‌ریزی شده دست پیدا کنند.

مجتهدزاده ادامه داد: اما در ادامه به یکباره شاهد تغییر فضای مذاکرات بودیم به گونه‌ای که خوشبینی‌های گذشته درباره در دسترس بودن توافق به یکباره جای خود را به ناامیدی داد و حتی در این میان نواهایی درباره احتمال شکست مذاکرات نیز شنیده شد.

کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: بر همین اساس از سوی طرف‌های اصلی مذاکرات هسته‌ای یعنی از یک سو جمهوری اسلامی ایران و از سوی دیگر ایالات متحده آمریکا مواضعی بیان شد که با مواضع قبلی آنها در جریان روزهای قبل متفاوت بود؛ به گونه‌ای که آمریکایی‌ها صحبت از حوصله از دست دادن برای ادامه مذاکرات مطرح کردند و ایرانی‌ها از تغییر مسیر مذاکرات از سوی آمریکایی‌ها سخن به میان آوردند.

وی افزود: این مواضع و رویکردها و این تغییر فضای مذاکراتی به این دلیل عجیب بود که با تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های که بر مبنای نشانه‌هایی که از قبل بروز پیدا کرده بود همخوانی نداشت و به نوعی چنین انتظاری نمی‌رفت دو طرف که توانسته بودند از موانع بلندی عبور کنند به یکباره نشانه‌هایی را بروز دهند که امیدواری‌ها را نسبت به حصول توافق کاهش دهند.

این استاد دانشگاه بیان اینکه ممکن است که این تغییر مواضع تاکتیکی باشد برای راضی کردن برخی مخاطبان داخلی و خارجی، گفت: از مدت‌ها قبل همه ما با مولفه‌های توافق آشنا شده‌ایم و می‌دانیم رسیدن به یک توافقی که می‌تواند هر دو طرف را به خوبی راضی کند دارای چه مشخصه‌هایی است. از این رو با توجه به اینکه چارچوب توافق به نوعی مشخص شده است تعیین چارچوب‌های تازه کمکی در رسیدن به توافق نمی‌کند.

مجتهدزاده افزود: از این رو امیدوارم که این تغییر مواضع و به نوعی تغییر مسیر از طرف هر یک از طرفین، نمایشی برای جلب مخاطبان داخلی و تاکتیکی برای راضی کردن منتقدان داخلی خارجی نباشد؛ چراکه اگر چنین باشد به ما ثابت می‌شود که در این مذاکرات صداقت لازم در کار نیست.

وی درباره اینکه تطویل مذاکرات و به نوعی تاکتیک تغییر مسیر مذاکرات از چه لحاظ می‌تواند به طرف‌های مذاکره‌کننده کمک کند، گفت: طولانی شدن مذاکرات و پافشاری بر مواضع و طرح موضوعات جدید خارج از چارچوب مذاکرت و به نوعی تغییر مسیر مذاکرات می‌تواند منتقدان داخلی و خارجی کشورهای حاضر در مذاکرات را از این جنبه راضی کند که نشان داده شود آنها تا لحظه آخر پای مواضع خود برای دادن حداقل امتیازات به طرف مقابل ایستاده‌اند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: طی روزهای گذشته شاهد بودیم که مقامات اسرائیلی نسبت به هرگونه توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 ابراز نگرانی کرده‌اند که به نظر می‌رسد این ابراز نگرانی با طرح خواسته‌های نامشروع رژیم صهیونیستی در تداوم تحریم‌های تسلیحاتی ایران با وجود رفع نگرانی نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ای ایران انعکاس پیدا کرده است.

وی ادامه داد: گفته می‌شود که یکی از موانعی که روند دستیابی به توافق جامع هسته‌ای را طولانی‌تر کرده است اصرار گروه 1+5 به خصوص آمریکا بر تداوم تحریم‌های تسلیحاتی ایران بوده است. این در حالی است که تحریم‌های تسلیحاتی ایران در چارچوب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، در پی ابراز نگرانی‌ها نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ای ایران اعمال شده است.

مجتهدزاده تصریح کرد: بر این اساس در صورت رفع نگرانی نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ای ایران به واسطه گام‌های اعتمادساز جمهوری اسلامی ایران در چارچوب توافق جامع هسته‌ای، تداوم تحریم‌های تسلیحاتی ایران بلاموضوع است. از این رو اصرار بر چنین خواسته نامشروعی که منجر به طولانی‌تر شدن روند دستیابی به توافق جامع شده است می‌تواند نمایشی برای راضی کردن منتقد اصلی مذاکرات به ویژه اسرائیل باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در این صورت باید ابراز تأسف کرد نسبت به دولت و رئیس‌جمهور که آنقدر سست عنصر است که حاضر می‌شود با توسل به چنین رویکرد و روشی به اسرائیل امتیاز دهد تا این رژیم را حداقل برای مدتی آرام کند.

مجتهدزاده با تاکید بر اینکه پافشاری بر مواضع و طرح خواسته‌های نامشورع دامی نخواهد داشت گفت: این قضیه برای همه روشن شده است که توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5 قطعی است. هیچ یک از طرفین مذاکره کننده در این مرحله راضی نخواهد بود که مذاکرات به شکست منتهی شود. این مذاکرات اگر هم به مسیر بن بست هدایت شود، در بن بست نمی ماند. بالاخره راهی به سمت توافق پیدا خواهد کرد.

وی افزود: دلیل اینکه هیچ یک از طرفین راضی به شکست مذاکرات نیستند هم مشخص است، چراکه شکست مذاکرات به معنای شکست سیاست های طرفین به خصوص ایالات متحده آمریکا خواهد بود. شکست مذاکرات نه تنها شکست دکترین و زندگی سیاسی باراک اوباما خواهد بود بلکه شکست طرح‌های ژئوپولیتیکی آمریکا در خاورمیانه خواهد بود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: در ماه‌های گذشته شاهد بوده‌ایم که در پرتو مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 خطوط ژئوپولیتیکی جدید در منطقه خاورمیانه از سوی ایالات متحده آمریکا روشن شده است که در چارچوب این خطوط، عربستان سعودی و اسرائیل از آن جایگاه همیشگی خود برخوردار نیستند و ایران نقش ویژه‌ای برای برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه ایفا خواهد کرد.

مجتهدزاده در خاتمه گفت: بر این اساس شکست مذاکرات می‌تواند تمام برنامه‌های آمریکا در پرتو طرح‌های ژئوپولیتیکی جدید شکست خواهد خورد. علاوه بر و از آن مهمتر نه تنها آمریکا، بلکه شش کشور دیگر حاضر در این مذاکرات با تمام سرمایه‌های سیاسی خود وارد میدان شده‌اند که شکست هر یک از طرف می‌تواند به معنای شکست همه طرفین باشد که این یعنی از بین رفتن سرمایه‌ها و اعتبارات به میدان آورده شده؛ بنابراین نتیجه نهایی این مذاکرات باید توافق باشد.