پروتکل الحاقی و مذاکرات هسته ای

روزنامه آرمان روز پنجشنبه در یادداشتی نوشت: در آستانه پایان مهلت مذاکرات هسته ای، ایران و 1+5 درصددند با رایزنی های فشرده، در وقت مقرر به توافق دست یابند.

نگارش متن که در مهلت بیانیه لوزان متوقف شده بود، دوباره آغاز شد تا موارد اختلافی را از پرانتز بیرون آورده و متن قابل قبول و مرضی الطرفینی ارائه دهند. بدین ترتیب چانه زنی ها و رایزنی ها شروع شده و این هفته در اوج خود خواهد بود. 

در ایران، تفاوت دیدگاه بین موافقین و منتقدین توافق هسته ای در مجلس در نهایت با پیروزی قاطع موافقین به پایان رسید. اختلاف نگرش ها بین آنها که خود به وجود آورنده شرایط فعلی همراه با دولت قبل بودند، از یکسو و آنها که با واقع گرایی به آینده می اندیشند، درنهایت به پیروزی اعتدال و دوری از تندروی منجر شد و آنچه به تصویب رسید، ضمن صیانت از حقوق مملکت، برون رفت های معقولی به تیم مذاکره کننده هسته ای عرضه کرد تا حدودا در چارچوب پروتکل الحاقی بتوانند به مذاکره پرداخته و نوعی توافق را نهایی نمایند. 

اگرچه اولا پروتکل الحاقی تنها ابزار اثبات حسن نیت و صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران از نظر بین المللی به شمار می رود و ثانیا وقتی قرار باشد آژانس برای راستی آزمایی بازرسی نماید، این پروتکل تفاوتی بین مراکز مختلف قائل نمی شود. بنابراین وقتی قرار باشد صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران در دوره اعتمادسازی به اثبات رسد، باید همه راهکارهای آن را پذیرفت تا شبهه ای از نظر بین المللی به وجود نیاید. اما پروتکل الحاقی خود برای نقاط نظامی حساس، روش های مصالحه جویانه ای پیش بینی نموده تا بتواند امنیت ملی کشور هدف را مورد ملاحظه قرار دهد و جمهوری اسلامی ایران می تواند از این روش ها استفاده نموده و نگرانی های خود را برطرف سازد.

طرف غربی حساسیت های ایران در پذیرش تام و تمام پروتکل الحاقی را علامت بی اعتمادی تلقی می کند و جمهوری اسلامی ایران هم پذیرش آن را مداخله در حاکمیت ملی خود تفسیر می نماید. حل این مشکل و خروج از بن بست موجود می تواند ایران و گروه 1+5 را به توافق نزدیک کند. 

چنانچه مذاکرات در موعد مقرر خود یعنی دهم تیرماه به نتیجه نرسد و قرار باشد مذاکرات برای نوبت بعدی تمدید شود در آن صورت این تمدیدهای پی درپی مذاکرات باعث می شود برخی درصدد زیاده خواهی برآمده و با طرح موضوعات جدید، توافقات قبلی را نیز به بن بست برسانند. 

در همین راستا اگر به سطح توافقات ایران و گروه 1+5 در پایان هر دوره نگریسته شود، ملاحظه می شود با تمدید هر دوره از مذاکرات، سطح مذاکرات هم پیچیده تر شده و به عمق جزئیات رسیده است. مذاکرات هسته ای اصولا سیاسی است اما از چند ماه پیش در پرتو تحولات سیاسی جهان و ازجمله انتخابات پیش رو در آمریکا و ایران و دیگر نقاط، سیاسی تر هم شده به ترتیبی که شاید بتوان گفت تحولات سیاسی جهان به تدریج دارند تاثیر پررنگی بر مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 می گذارند که باید کاملا مورد توجه ایران و آمریکا باشند.