موسیقی رمضان به بازار آمد

کتاب موسیقی رمضان در ایران که توسط هوشنگ جاوید گردآوری و با نت نگاری محمدرضا درویشی انجام شده است، اثری پژوهشی است که در ماه رمضان به علاقه مندان کتاب معرفی می شود.

به گزارش ایرنا ، موسیقی رمضان در ایران همراه با یک لوح فشرده شامل 16 قطعه موسیقایی توسط دفتر موسیقی حوزه هنری تبلیغات اسلامی تولید شده است.

موسیقی رمضان در ایران این نکته را در پشت جلد خود دارد که موسیقی در این سرزمین هیچ گاه بی آیین نبوده است. آیین در اینجا به معنای مراسم و مناسک ویژه اجرا، هم روح باطنی این موسیقی است و هم کالبد ظاهری آن…

کتاب موسیقی رمضان در ایران را می توان بابی تازه در پژوهش موسیقی دانست. هوشنگ جاوید که برای موسیقی نواحی ایران به دسته بندی خاصی معتقد است و مطالب کتاب را نیز بر اساس همین دسته بندی ها تنظیم کرده است.

جاوید بخشی از مطالب کتاب را با استفاده از متون مختلف تنظیم کرده اما سهم عمده کتاب مربوط به کار میدانی بوده است، که در طی آن آیین های موسیقی رمضان گردآوری شده است. به باور وی بخشی از آوازهای رمضان به فراموشی سپرده شده و کمتر کسی وجود دارد که در ماه مبارک رمضان منقبت خوانی کند. سحرخوانی ها، گلدسته خوانی ها و... همگی فراموش شده اند.

کتاب تحت این مباحث ارائه شده است: سحرخوانی، آوازهای نیمه ماه رمضان (نیایش، آواها و نواهای شب قدر، مرثیه خوانی، مقتل خوانی و منقبت خوانی سحرخوانی، قنبرخوانی، آداب آوازهای گلدسته و...)، آیین نوبت زنی یا نقاره زنی در ایران.

وی در فصلی از کتاب تحت عنوان رودرو به گفت وگو با نقاره زنان طبس، ساری و نقاره زن کاشان، گفت وگو با سرنانواز گروه نقاره ی ساری، گروه نقاره زن نوش آباد و گفت وگو با طبل نواز نوش آباد، طبالان میبد، نقارن زن نایین و گفت وگو با شیپور نواز معصوم آباد پرداخته است.

در کنار این کتاب، یک لوح فشرده صوتی 53 دقیقه ای از تمام نمونه های موسیقی رمضان در ایران گنجانده شده است. این لوح فشرده حاوی 16 قسمت است. همچنین همایون سپهر، بهروز وجدانی و سید احمد وکیلیان نیز بر این کتاب مقدمه نوشته اند.

نخستین شیوه آموزشی ساز کاخن (کوزه) در قالب کتابی با عنوان شیوه نوازندگی کاخن با تالیف محمدرضا رئیسی منتشر شد.

جلد اول این کتاب آموزشی که با اختصاص به ریتم های آمریکای لاتین و آفریقا از سوی انتشارات نای و نی در بازار موسیقی منتشر شده، مواردی را در پنج فصل با عناوینی چون پیشینه ساز کاخن، ساختار کاخن و نحوه نگهداری از آن، انواع کاخن، چگونگی نشستن نوازنده بر روی ساز، محل قرار گیری دست ها در سبک پرویی، کوبایی و اسپانیایی، استفاده کردن از پا و ناخن، تمرین های فِلَم و دراگ، الگوهای ریتمیک، انواع ریز، ریتم های شافل، شیکر، ریتم های آمریکای لاتین و آفریقا، ریتم های 8/6 ، ریتم های لنگ و ...در خود جای داده است.

محمدرضا رئیسی مولف این اثر در بخش پیشگفتار به مواردی در باره انتشار این کتاب اشاره کرده و آورده است: بی تردید در فرهنگ و موسیقی آمریکای لاتین و اسپانیا، ساز کاخن یکی از مهمترین سازهای کوبه ای به شمار می رود و با گسترش این گونه های موسیقایی در پهنه فرهنگی جهان، بدیهی است که گرایش به سمت این سازِ بسیار ساده ولی پرتوان ، رو به فزونی است .

کمابیش در یک دهه گذشته، ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و روز به روز علاقمندان ساز کاخن افزایش یافته است ولی با توجه به فقدان شاخه تخصصی سازهای کوبه ای در مراکز عالی آموزش موسیقی ، از یک سو، و کمبود چشمگیر اساتید فن از سویی دیگر اسلوب مدون آموزشی برای این ساز تدوین نشده و در نتیجه در تربیت نوازنده ساز کاخن پیشرفت چشمگیری حاصل نشده است.

وی در ادامه آورده است: این کتاب به عنوان نخستین شیوه آموزشی ساز کاخن در ایران، تلاشی است در راستای آموزش روشمند این ساز بر مبنای اسلوب نوازندگان پیشروی آمریکای لاتین و آفریقا. این کتاب به نحوی تنظیم شده است تا هم برای نوازندگان سازهای کوبه ای که کاخن را به عنوان ساز دوم می نوازند کاربردی باشد و هم نیازهای مبتدیان را به کلی مرتفع سازد.

کتاب «شیوه نوازندگی کاخن» هم اکنون درمراکز فروش کتب موسیقی قابل دسترس است.